Kapitulo Bayente-siyete

Panalanginan ni Jehova ang Maputling Pagsimba

Isaias 66:1-14

1. Unsang mga tema ang gipasiugda sa kataposang kapitulo sa Isaias, ug unsang mga pangutana ang gitubag?

 SA KATAPOSANG kapitulo sa Isaias, ang pipila sa dagkong mga tema niining matagnaong basahon miabot sa makapaukyab nga tayuktok, ug ang daghang hinungdanong mga pangutana gitubag. Lakip sa mga tema nga gipasiugda mao ang kahalangdon ni Jehova, iyang pagdumot sa pagkasalingkapaw, iyang dakong tinguha sa pagsilot sa mga daotan, ug iyang gugma ug pagkamatinagdanon sa mga matinumanon. Dugang pa, ang mosunod nga mga pangutana gitubag: Unsay nakapalahi sa matuod nga pagsimba gikan sa bakak? Sa unsang paagi makatino kita nga si Jehova magabalos sa mga salingkapaw nga nagpakaaron-ingnong balaan samtang nagdaogdaog sa katawhan sa Diyos? Ug sa unsang paagi panalanginan ni Jehova kadtong magpabiling matinumanon kaniya?

Ang Ilhanan sa Maputling Pagsimba

2. Unsang pahayag ang gihimo ni Jehova mahitungod sa iyang pagkadako, ug unsay wala ipasabot sa maong pahayag?

² Sa pagsugod, ang tagna nagpasiugda sa pagkadako ni Jehova: “Mao kini ang giingon ni Jehova: ‘Ang mga langit mao ang akong trono, ug ang yuta mao ang tumbanan sa akong tiil. Nan, asa man ang balay nga inyong matukod alang kanako, ug nan, asa man ang dapit ingong dapit-pahulayan alang kanako?’” (Isaias 66:1) Ang pipila nagtuo nga ang manalagna nagbugnaw sa mga Hudiyo gikan sa pagtukod pag-usab sa templo alang kang Jehova sa dihang ang nasod gipasig-uli ngadto sa yutang-natawhan niini. Dili kana tinuod; isugo ni Jehova mismo nga tukoron pag-usab ang templo. (Esdras 1:1-6; Isaias 60:13; Haggeo 1:7, 8) Nan, unsay ipasabot sa maong kasulatan?

3. Nganong haom nga ang yuta gibatbat ingong ‘tumbanan sa tiil’ ni Jehova?

 ³ Una, mahimong atong hisgotan kon nganong ang yuta gibatbat ingong ‘tumbanan sa tiil’ ni Jehova. Kini dili matamayong termino. Taliwala sa tanang binilyong planeta sa uniberso, ang yuta lamang ang gihatagan niining espesyal nga pagtawag. Ang atong planeta mobarog sa walay kataposan ingon nga linain, kay dinhi gibayran sa bugtong Anak ni Jehova ang lukat, ug dinhi pamatud-an ni Jehova ang iyang pagkasoberano pinaagi sa Mesiyanikong Gingharian. Pagkahaom gayod nga ang yuta pagatawgon nga tumbanan sa tiil ni Jehova! Ang usa ka hari tingali mogamit sa ingon nga tumbanan aron mosaka ngadto sa hataas niyang trono ug human niana ingon nga dapit-pahulayan sa iyang mga tiil.

4. (a) Nganong imposible nga ang bisan unsang tinukod sa yuta mahimong dapit-pahulayan alang kang Jehova nga Diyos? (b) Unsay gipasabot sa pamulong “kining tanang butang,” ug unsay angay natong ikahinapos bahin sa pagsimba kang Jehova?

⁴ Dayag na lang, ang hari dili mopuyo sa iyang tumbanan sa tiil, ni si Jehova mopuyo niining yutaa. Ngani, bisan ang labihan ka dakong pisikal nga kalangitan dili igo kaniya! Ilabina nga ang yanong tinukod sa yuta dili igo nga masulod si Jehova aron literal nga magsilbing iyang balay. (1 Hari 8:27) Ang trono ni Jehova ug ang iyang dapit-pahulayan atua sa espiritung dominyo, nga mao ang diwa sa pamulong “ang mga langit” ingon nga gigamit sa Isaias 66:1. Ang sunod nga bersikulo nagtin-aw sa punto: “‘Karon kining tanang butang gibuhat sa akong kamot, mao nga kining tanan nangahimo,’ mao ang giingon ni Jehova.” (Isaias 66:2a) Handurawa nga si Jehova makaylapong nangompas samtang iyang gipunting “kining tanang butang”—ang tanan diha sa langit ug sa yuta. (Isaias 40:26; Pinadayag 10:6) Ingong ang Dakong Maglalalang sa tibuok uniberso, takos siya sa labaw pa kay sa yanong tinukod nga gipahinungod kaniya. Takos siya sa labaw pa kay sa panggawas lamang nga matang sa pagsimba.

5. Sa unsang paagi ikapakita nato nga kita “sinakit ug mabasolon sa espiritu”?

⁵ Unsang matang sa pagsimba ang angay alang sa Unibersohanong  Soberano? Siya mismo nagsulti kanato: “Nan, niini niya motan-aw ako, sa usa nga sinakit ug mabasolon sa espiritu ug nagpangurog sa akong pulong.” (Isaias 66:2b) Oo, ang maputling pagsimba nagkinahanglan ug hustong tinamdan sa kasingkasing sa bahin sa magsisimba. (Pinadayag 4:11) Ang magsisimba ni Jehova kinahanglan nga maoy “sinakit ug mabasolon sa espiritu.” Nagpasabot ba kini nga gusto ni Jehova nga magmasulub-on kita? Dili, siya mao “ang malipayong Diyos,” ug gusto niya nga ang iyang mga magsisimba magmalipayon usab. (1 Timoteo 1:11; Filipos 4:4) Bisan pa niana, kitang tanan subsob nga makasala, ug kinahanglang dili nato ibalewala ang atong mga sala. Angay nga kita ‘sakiton’ niana, nga masubo nga nasipyat kita sa marka sa matarong nga mga sukdanan ni Jehova. (Salmo 51:17) Kinahanglang atong ipakita nga kita “mabasolon sa espiritu” pinaagi sa paghinulsol, pagpakigbugno batok sa atong makasasalang mga kiling, ug pag-ampo kang Jehova alang sa kapasayloan.—Lucas 11:4; 1 Juan 1:8-10.

6. Sa unsang diwa ang matuod nga mga magsisimba angay nga ‘mangurog sa pulong sa Diyos’?

⁶ Dugang pa, si Jehova motan-aw niadtong ‘nagpangurog sa iyang pulong.’ Nagpasabot ba kini nga gusto niyang kita mangurog sa kahadlok sa dihang mabasa nato ang iyang mga pahayag? Dili, hinunoa, gusto niyang isipon nato ang iyang isulti uban ang kahingangha ug pagtahod. Sinsero natong tinguhaon ang iyang tambag, nga gamiton kini aron magagiya sa tanang kahikayan sa kinabuhi. (Salmo 119:105) Kita mahimong ‘mangurog,’ usab, sa diwa nga kita nahadlok sa ideya mismo nga dili mosunod sa Diyos, nga hugawan ang iyang kamatuoran pinaagig tawhanong mga tradisyon, o dili kana tagdon pag-ayo. Ang maong mapaubsanong tinamdan kinahanglanon sa maputling pagsimba—apan, ikasubo, kini talagsaon sa kalibotan karong adlawa.

Si Jehova Nagdumot sa Salingkapaw nga Pagsimba

7, 8. Unsay pag-isip ni Jehova sa pormal nga pagsimba sa relihiyosong mga salingkapaw?

⁷ Samtang si Isaias nagpalandong sa iyang mga katalirongan,  siya nahibalo gayod nga pipila ra ang adunay kinaiya nga maoy gipangita ni Jehova diha sa iyang mga magsisimba. Tungod niini, ang apostatang Jerusalem takos sa umaabot nga paghukom niini. Matikdi kon giunsa pag-isip ni Jehova ang pagsimba nga ginahimo diha niini: “Ang usa nga nag-ihaw sa torong baka maoy sama sa usa nga nagpatay sa usa ka tawo. Ang usa nga naghalad sa karnero maoy sama sa usa nga nagbali sa liog sa usa ka iro. Ang usa nga nagtanyag ug gasa—ang dugo sa usa ka baboy! Ang usa nga nagtanyag ug usa ka handomanan nga kamangyan sama sa usa nga nagpahayag ug panalangin pinaagig mahikanhong mga pulong. Sila usab mao ang nagpili sa ilang kaugalingong mga dalan, ug sa ilang dulumtanang mga butang ang ilang kalag mismo may kahimuot.”—Isaias 66:3.

⁸ Kining mga pulonga magpahinumdom kanato sa mga pulong ni Jehova nga nasulat sa unang kapitulo sa Isaias. Si Jehova dinha nagsulti sa iyang masukihong katawhan nga ang ilang pormal nga mga buhat sa pagsimba dili lang kay wala makapahimuot kaniya kondili sa tinuod nakapasamot sa iyang matarong nga kasuko kay ang mga magsisimba maoy salingkapaw. (Isaias 1:11-17) Sa susama, si Jehova karon nagpanig-ingon sa ilang mga halad ngadto sa ngilngig nga mga krimen. Ang ilang paghalad ug mahalon nga torong baka dili makapahupay kang Jehova sama sa pagpatay nilag usa ka tawo! Ang ubang mga halad gipanig-ingon sa paghalad ug iro o baboy, mga hayop nga mahugaw ilalom sa Moisesnong Balaod ug dili gayod angay nga ihalad. (Levitico 11:7, 27) Pasagdan ba lang ni Jehova nga dili kasilotan ang maong relihiyosong pagkasalingkapaw?

9. Unsay sanong sa kadaghanang mga Hudiyo sa mga pahinumdom gikan ni Jehova pinaagi ni Isaias, ug unsa unya ang dili-kalikayang resulta?

⁹ Si Jehova karon nag-ingon: “Ako, sa baylo, mopilig mga paagi sa pagdaogdaog kanila; ug akong ipadangat kanila ang mga butang nga ilang gikalisangan; tungod kay ako mitawag, apan walay usa nga mitubag; ako misulti, apan walay namati; ug sila nagpadayon sa pagbuhat kon unsay daotan sa akong mga mata, ug ilang gipili ang butang nga wala nako kahimut-i.”  (Isaias 66:4) Sa walay duhaduha si Isaias nakalitok nianang mga pulonga uban sa kinasingkasing nga pagtuo. Sa daghang katuigan siya mao ang galamiton ni Jehova, nga ‘nagtawag’ ug ‘nakigsulti’ sa Iyang katawhan. Ang manalagna nahibalo gayod nga, sa katibuk-an, walay namati. Kay sila nagpadayon sa pagbuhat ug daotan, ang balos dili kalikayan. Pilion gayod ni Jehova ang ilang silot ug ipahinabo ang makalilisang nga mga panghitabo diha sa iyang apostatang katawhan.

10. Unsay gisulti kanato sa mga pakiglabot ni Jehova sa Juda mahitungod sa iyang hunahuna sa Kakristiyanohan?

¹⁰ Ang modernong-adlawng Kakristiyanohan susamang nagbatasan sa mga butang nga wala kahimut-i ni Jehova. Ang pagsimbag diyosdiyos nag-usbaw diha sa mga simbahan niini, ang dili-kasulatanhong mga pilosopiya ug mga tradisyon gidayeg gikan sa mga pulpito niini, ug ang pagpangagpas ug politikanhong gahom miagak niini nga mas lalom ngadto sa relasyong nagapanapaw sa espirituwal uban sa mga nasod sa kalibotan. (Marcos 7:13; Pinadayag 18:4, 5, 9) Sama sa nahitabo sa karaang Jerusalem, ang makataronganong balos sa Kakristiyanohan—nga usa ka “gikalisangan” nga butang—walay sipyat nga modangat kaniya. Apil sa mga katarongan sa tinong silot niini mao ang pagdaogdaog niini sa katawhan sa Diyos.

11. (a) Unsay nakadugang sa sala sa mga apostata sa adlaw ni Isaias? (b) Sa unsang diwa ang mga katalirongan ni Isaias nagsalikway sa mga matinumanon ‘tungod sa ngalan sa Diyos’?

¹¹ Si Isaias nagpadayon: “Pamati sa pulong ni Jehova, kamong nagpangurog sa iyang pulong: ‘Ang inyong mga igsoon nga nagdumot kaninyo, nga nagsalikway kaninyo tungod sa akong ngalan, miingon, “Hinaot nga mahimaya si Jehova!” Siya magpakita gayod usab nga may pagmaya sa inyong bahin, ug sila mao ang pagapakaulawan.’” (Isaias 66:5) Ang “mga igsoon” ni Isaias, ang iyang kaugalingong mga katagilungsod, nagpas-an sa hinatag-sa-Diyos nga kaakohan nga magahawas kang Jehova nga Diyos ug magpasakop sa iyang pagkasoberano. Ang ilang sala sa pagkapakyas sa pagbuhat niana maoy seryoso kaayo. Apan ang nakadugang sa ilang sala mao nga sila nagdumot  sa mga tawo nga matinumanon ug mapaubsanon, sama kang Isaias. Ang maong mga apostata nagdumot ug nagsalikway sa mga matinumanon tungod kay sila naghawas kang Jehova nga Diyos sa matinud-anong paagi. Sa maong diwa ang pagsalikway gihimo ‘tungod sa ngalan sa Diyos.’ Sa samang higayon, kining mini nga mga alagad ni Jehova nangangkon nga naghawas kaniya, nga balaanong naggamit ug relihiyoso-pamation nga mga pamulong sama sa “Hinaot nga mahimaya si Jehova!” a

12. Unsa ang pipila ka pananglitan sa paglutos sa relihiyosong mga salingkapaw sa matinumanong mga alagad ni Jehova?

¹² Ang pagdumot nga gihambin sa bakak nga relihiyon alang sa mga sumusunod sa maputling pagsimba dili bag-o. Kini maoy dugang nga katumanan sa tagna sa Genesis 3:15, nga nagtagna sa dugay nang panag-away tali sa binhi ni Satanas ug sa Binhi sa babaye sa Diyos. Gisultihan ni Jesus ang iyang dinihogang mga sumusunod sa unang siglo nga sila usab mag-antos diha sa mga kamot sa ilang katagilungsod—pagpalagpot gikan sa  mga sinagoga ug paglutos bisan hangtod sa kamatayon. (Juan 16:2) Ug komosta sa modernong mga panahon? Sa sinugdanan sa “kataposang mga adlaw,” ang katawhan sa Diyos nakakita nga ang susamang paglutos diha sa unahan. (2 Timoteo 3:1) Niadtong 1914, ang The Watch Tower nagkutlo sa Isaias 66:5, nga nag-ingon: “Halos ang tanang paglutos nga nahitabo sa katawhan sa Diyos naggikan sa nag-angkong mga Kristohanon.” Ang samang artikulo nag-ingon usab: “Wala kita mahibalo basin sila maghingapin sa atong adlaw—pagpatay sa paaging isipon kitang mga sinalikway, pagbungkag sa organisasyon, tingali sa literal nga pagpatay.” Miresulta nga tinuod gayod kanang mga pulonga! Wala madugay human sa pagkapatik niadtong mga pulonga, ang gisibahan-sa-klero nga paglutos migrabe pag-ayo panahon sa Gubat sa Kalibotan I. Apan ang Kakristiyanohan napakaulawan, sumala sa gitagna. Sa unsang paagi?

Usa ka Dali ug Kalit nga Pagpasig-uli

13. Sa orihinal nga katumanan, unsa ang “tingog sa kaguliyang gikan sa siyudad”?

¹³ Si Isaias mitagna: “Adunay tingog sa kaguliyang gikan sa siyudad, usa ka tingog gikan sa templo! Tingog kini ni Jehova nga nagbalos kon unsay nahiangay sa iyang mga kaaway.” (Isaias 66:6) Sa orihinal nga katumanan niining mga pulonga, ang “siyudad” mao ang Jerusalem, diin nahimutang ang templo ni Jehova. Ang “tingog sa kaguliyang” nagpasabot sa kagubot sa gubat, nga nadungog diha sa siyudad sa dihang ang nanulong nga Babilonyanhong kasundalohan miatake niini sa 607 W.K.P. Apan, komosta ang modernong-adlaw nga katumanan?

14. (a) Unsay gitagna ni Malaquias mahitungod sa pag-anha ni Jehova sa Iyang templo? (b) Sumala sa tagna ni Ezequiel, unsay miresulta sa dihang si Jehova mianha sa iyang templo? (c) Kanus-a si Jehova ug si Jesus nagsusi sa espirituwal nga templo, ug sa unsang paagi naapektahan kadtong nag-angkon nga naghawas sa maputling pagsimba?

¹⁴ Kining mga pulonga sa Isaias nahiuyon sa duha pa ka laing matagnaong pamulong, ang usa nahisulat sa Ezequiel 43:4, 6-9 ug ang lain sa Malaquias 3:1-5. Si Ezequiel ug Malaquias nagtagna sa usa ka panahon nga si Jehova nga Diyos moanha sa iyang  templo. Ang tagna ni Malaquias nagpakita nga si Jehova moanha aron sa pagsusi sa iyang balay sa maputling pagsimba ug sa pagsilbi nga usa ka Maglulunsay, nga magsalikway niadtong nagmisrepresentar kaniya. Ang panan-awon ni Ezequiel naghulagway kang Jehova ingon nga nagasulod sa templo ug nagbaod nga kuhaon ang tanang timaan sa imoralidad ug pagsimbag diyosdiyos. b Sa modernong-adlaw nga katumanan niining mga tagnaa, dihay usa ka hinungdanong espirituwal nga panghitabo sa 1918 may kalabotan sa pagsimba ni Jehova. Si Jehova ug si Jesus lagmit mihimog pagsusi sa tanang nag-angkon nga naghawas sa maputling pagsimba. Ang maong pagsusi mitultol sa kinataposang pagsalikway sa hiwi nga Kakristiyanohan. Alang sa dinihogang mga sumusunod ni Kristo, ang pagsusi nagpasabot sa usa ka hamubong yugto sa paglunsay nga gisundan ug matulin nga espirituwal nga kapasig-ulian niadtong 1919.—1 Pedro 4:17.

15. Unsang pagpanganak ang gitagna, ug sa unsang paagi natuman kini sa 537 W.K.P.?

¹⁵ Ang maong pagpasig-uli haom nga gihulagway diha sa mosunod nga mga bersikulo sa Isaias: “Sa wala pa siya mosugod sa pagbati siya nanganak. Sa wala pa moabot kaniya ang kaul-ol sa pagpanganak, siya mismo nanganak sa usa ka batang lalaki. Kinsay nakadungog ug butang nga sama niini? Kinsay nakakita ug mga butang nga sama niini nila? Ipahimugso ba ang usa ka yuta uban ang kasakit sa pagbati sulod sa usa ka adlaw? O matawo ba ang usa ka nasod sa usa ka higayon? Kay ang Zion nagbati ingon man nanganak sa iyang mga anak.” (Isaias 66:7, 8) Alang sa nadestiyerong mga Hudiyo sa Babilonya, kining mga pulonga nakabatog makalilipay nga unang katumanan. Ang Zion, o Jerusalem, gihulagway na usab ingong usa ka babayeng nanganak, apan pagkatalagsaong pagpanganak! Kini dali kaayo, kalit kaayo, nga nahitabo kini sa  wala pa gani makasugod ang kaul-ol sa pagpanganak! Usa ka haom kini nga paghulagway. Ang pagkaanak pag-usab sa katawhan sa Diyos ingong usa ka linaing nasod niadtong 537 W.K.P. maoy dali ug kalit kaayo nga kini daw milagroso. Aw, gikan sa panahon nga gipagawas ni Ciro ang mga Hudiyo gikan sa pagkabihag hangtod sa panahon nga ang matinumanong nahibilin nahibalik sa ilang yutang-natawhan maoy pipila ra ka bulan! Pagkasukwahi sa mga panghitabo nga mitultol ngadto sa orihinal nga pagkaanak sa nasod sa Israel! Sa 537 W.K.P., wala kinahanglana ang paghangyo sa mitutol nga hari alang sa kagawasan, wala kinahanglana ang pag-ikyas gikan sa mabatokong kasundalohan, wala kinahanglana ang 40-ka-tuig nga pagpuyo sa kamingawan.

16. Sa modernong-adlaw nga katumanan sa Isaias 66:7, 8, unsay gihulagwayan sa Zion, ug sa unsang paagi ang iyang mga anak nakasinatig pagkagianak pag-usab?

¹⁶ Sa modernong-adlaw nga katumanan, ang Zion naghawas sa langitnong “babaye” ni Jehova, nga iyang langitnong organisasyon sa espiritung mga linalang. Sa 1919 ang maong “babaye” nalipay sa pagkakita sa pagkaanak sa iyang dinihogang mga anak sa yuta ingong usa ka organisadong katawhan, “usa ka nasod.” Ang maong pagpanganak pag-usab maoy dali ug kalit. c Sa pipila ra ka bulan, ang mga dinihogan ingong usa ka grupo nakasinati sa kahimtang nga gikan sa samag-patay nga pagkadili-aktibo ngadto sa kahimtang nga maabtikon, aktibo nga kinabuhi diha sa ilang “yuta,” ang ilang hinatag-sa-Diyos nga dominyo sa espirituwal nga kalihokan. (Pinadayag 11:8-12) Sa tinghunlak sa 1919, sila nagpahibalo gani sa pagpatik ug usa ka bag-ong magasin aron motimbang sa The Watch Tower. Gitawag nga The Golden Age (karon Pagmata!), kanang bag-ong basahon maoy ebidensiya nga ang katawhan sa Diyos nabuhi pag-usab ug organisado na usab alang sa pag-alagad.

17. Sa unsang paagi nagpasalig si Jehova sa iyang katawhan nga walay makapugong kaniya sa pagtuman sa iyang katuyoan mahitungod sa espirituwal nga Israel?

 ¹⁷ Walay puwersa sa uniberso ang nakapugong niining espirituwal nga pagpanganak pag-usab. Ang sunod nga bersikulo tin-awng nagpahayag niini: “‘Kon bahin kanako, ako ba magpahinabo sa pagpagula ug dili magpahinabo sa pagpanganak?’ nag-ingon si Jehova. ‘O ako ba nagpahinabo sa pagpanganak ug ako ba nagpahinabo gayod sa pagtak-op?’ nag-ingon ang imong Diyos.” (Isaias 66:9) Ingon nga ang proseso sa pagpanganak seguradong mahitabo sa dihang nakasugod na kini, ang pagpanganak pag-usab sa espirituwal nga Israel, sa dihang nasugdan, dili na mapugngan. Tinuod, dihay pagsupak, ug lagmit adunay dugang pagsupak sa umaabot. Apan si Jehova lamang ang makapugong sa butang nga iyang gisugdan, ug dili gayod niya himoon kana! Apan, sa unsang paagi tratahon ni Jehova ang iyang nabuhi pag-usab nga katawhan?

Mabinationg Pagtagad ni Jehova

18, 19. (a) Unsang makapatandog nga ilustrasyon ang gigamit ni Jehova, ug sa unsang paagi mapadapat kini sa iyang nadestiyerong katawhan? (b) Sa unsang paagi nakabenepisyo ang dinihogang nahibilin karong adlawa gikan sa mahigugmaong pagpakaon ug pagtagad?

¹⁸ Ang sunod nga upat ka bersikulo naghulagway sa makapatandog nga hulagway sa mabinationg pagtagad ni Jehova. Una, si Isaias nag-ingon: “Pagmaya uban sa Jerusalem ug magkalipay uban kaniya, kamong tanan nga iyang mga maghihigugma. Pagsadya sa hilabihan uban kaniya, kamong tanan nga nagpadayon sa pagbangotan tungod kaniya; tungod kay kamo mosuso ug tinong matagbaw gikan sa dughan sa bug-os niyang paghupay; tungod kay kamo mosupsop ug makasinatig tumang kalipay gikan sa susohanan sa iyang himaya.” (Isaias 66:10, 11) Si Jehova naggamit dinhi sa ilustrasyon sa usa ka babayeng nagpasuso sa iyang anak. Kon gutomon ang usa ka masuso, kini mohilak pag-ayo. Apan kon kini ipaduol sa dughan sa iyang inahan aron pasusohon, ang kaguol niini mapulihan sa malipayong pagkakontento ug pagkatagbaw. Sa susamang  paagi, ang nahibilin sa matinumanong mga Hudiyo sa Babilonya sa madali makasinati sa kalipay ug katagbawan gikan sa pagbangotan inig-abot na sa panahon sa kagawasan ug kapasig-ulian. Sila magmalipayon. Ang himaya sa Jerusalem mapasig-uli samtang kini matukod pag-usab ug mapuy-an pag-usab. Dayon, ang matinumanong mga molupyo sa siyudad mahupngan sa himaya niini. Sa makausa pa, sila pakan-on sa espirituwal pinaagi sa nag-alagad nga mga saserdote.—Ezequiel 44:15, 23.

¹⁹ Ang espirituwal nga Israel usab gipanalanginan ug dagayang pagkaon human mapasig-uli sa 1919. Sukad niadto ang pag-agos sa espirituwal nga pagkaon nga gihatag pinaagi sa “matinumanon ug maalamong ulipon” maoy mapinadayonon. (Mateo 24:45-47) Kini gayod usa ka panahon sa paghupay ug kangaya alang sa dinihogang nahibilin. Apan may dugang pang mga panalangin.

20. Sa unsang paagi ang Jerusalem napanalanginan sa “usa ka nagbaha nga suba,” sa karaan ug sa modernong mga panahon?

²⁰ Ang tagna nagpadayon: “Mao kini ang giingon ni Jehova: ‘Ania, akong ipaabot kaniya ang pakigdait ingon sa usa ka suba ug ang himaya sa kanasoran ingon sa usa ka nagbaha nga suba, ug kamo mosupsop gayod. Kamo igasampila, ug ibabaw sa mga tuhod kamo pagahapohapon.’” (Isaias 66:12) Dinhi ang hulagway sa pagpasuso giipon sa hulagway sa dagayang pag-agos sa mga panalangin—“usa ka suba” ug “usa ka nagbaha nga suba.” Panalanginan ang Jerusalem dili lamang sa dagayang pakigdait gikan ni Jehova kondili sa “himaya sa kanasoran” usab, nga moagos ug magapanalangin sa katawhan sa Diyos. Kini nagpasabot nga ang mga tawo sa mga nasod mobaha ngadto sa katawhan ni Jehova. (Haggeo 2:7) Sa karaang katumanan, ang ubay-ubayng katawhan gikan sa nagkalainlaing mga nasod mianib gayod sa Israel, nga nahimong Hudiyohanong mga proselita. Bisan pa niana, ang dako pang katumanan nahitabo sa atong panahon mismo sa dihang ang “usa ka dakong panon . . . gikan sa tanang kanasoran ug mga tribo ug katawhan ug mga pinulongan”—usa gayod ka nagbaha nga suba sa katawhan—mianib sa  nahibilin sa espirituwal nga mga Hudiyo.—Pinadayag 7:9; Zacarias 8:23.

21. Sa madanihong paghulagway pinaagig pulong, unsang matang sa paghupay ang gitagna?

²¹ Ang Isaias 66:12 naghisgot usab bahin sa mga pahayag sa gugma sa inahan—paghapohap sa usa ka bata diha sa mga tuhod ug pagsampila niini. Sa sunod bersikulo, ang susamang ideya gipahayag uban ang makaiikag nga pagbag-o sa panglantaw. “Sama sa usa ka tawo nga padayong ginahupay sa iyang kaugalingong inahan, sa ingon ako magpadayon sa paghupay kaninyo; ug kon bahin sa Jerusalem kamo pagahupayon.” (Isaias 66:13) Ang bata sa pagkakaron maoy ‘usa na ka tawo,’ usa ka hingkod nga tawo. Apan ang iyang inahan wala mawad-i sa iyang tinguha nga hupayon siya sa panahon sa kasakitan.

22. Giunsa pagpakita ni Jehova ang kalumo ug kalig-on sa iyang gugma?

²² Niining madanihong paagi, gihulagway ni Jehova ang kalig-on ug kalumo sa iyang gugma alang sa iyang katawhan. Bisan ang labing lig-ong gugma sa inahan maoy nag-awop lamang nga banaag sa halalom nga gugma ni Jehova alang sa iyang matinumanong katawhan. (Isaias 49:15) Pagkabililhong ibanaag sa tanang Kristohanon ang maong hiyas sa ilang langitnong Amahan! Nagpabanaag niana si apostol Pablo, ug sa ingon nagbilin ug maayong panig-ingnan alang sa mga ansiyano diha sa Kristohanong kongregasyon. (1 Tesalonica 2:7) Si Jesus miingon nga ang inigsoong gugma mao ang pangunang ilhanan sa iyang mga sumusunod.—Juan 13:34, 35.

23. Batbata ang malipayong kahimtang sa napasig-uling katawhan ni Jehova.

²³ Si Jehova magpahayag sa iyang gugma diha sa buhat. Busa, siya nagpadayon: “Tinong kamo makakita, ug ang inyong kasingkasing magsadya, ug ang inyong mga bukog mismo mosubol sama sa lapyo nga balili. Ug ang kamot ni Jehova tinong mapaila ngadto sa iyang mga alagad, apan siya gayod mahukmanong magsaway sa iyang mga kaaway.” (Isaias 66:14) Ang usa ka batid sa gramatika sa Hebreohanong pinulongan nagpaila nga ang pamulong “tinong kamo makakita” nagpasabot nga sa bisan diin motan-aw ang namalik nga mga nadestiyero  diha sa ilang napasig-uling yuta, “kangaya karon ang mosugat sa ilang mata.” Sila maglipay gayod, nga malipay kaayo nga dili ikabatbat nga sila napasig-uli sa ilang minahal nga yutang-natawhan. Mobati sila nga nabatan-on, nga samag ang ilang mga bukog nalig-on na usab, nga nalunhaw sama sa balili sa panahon sa tingpamulak. Ang tanan mahibalo nga kining bulahang kahimtang mitungha, dili pinaagi sa paningkamot sa tawo, kondili pinaagi sa “kamot ni Jehova.”

24. (a) Unsang panghinapos ang imong mapahayag kon palandongon ang mga panghitabo nga nag-apektar sa katawhan ni Jehova karong adlawa? (b) Unsay angay natong ihukom?

²⁴ Naila ba nimo ang kamot ni Jehova nga naglihok taliwala sa iyang katawhan karong adlawa? Walay tawo ang mahimong makapahinabo sa pagpasig-uli sa maputling pagsimba. Walay tawo ang makahunahuna nga ipahinabo ang baha sa minilyon nga bililhong mga tawo gikan sa tanang nasod aron moduyog sa matinumanong nahibilin diha sa ilang espirituwal nga yuta. Si Jehova nga Diyos lamang ang makahimo nianang mga butanga. Kining mga pahayag sa gugma ni Jehova mohatag kanatog hinungdan sa dakong kangaya. Hinaot nga dili gayod nato sayonsayonon ang iyang gugma. Magpadayon kita sa ‘pagpangurog sa iyang pulong.’ Ihukom nato nga magkinabuhi sumala sa mga prinsipyo sa Bibliya ug magkalipay sa pag-alagad kang Jehova.

[Mga footnote]

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

[Hulagway sa panid 395]

“Kining tanang butang gibuhat sa akong kamot”

[Hulagway sa panid 402]

Ipaabot ni Jehova nganha sa Zion ang “himaya sa kanasoran”