Bahin 6

Nganong Adunay Tumang Pag-antos ug Inhustisya?

1, 2. Tungod sa kasinatian sa tawo, unsang mga pangutana ang mahimong isukna?

¹ Hinuon, kon maoy katuyoan sa Supremong Persona nga ang hingpit nga mga tawo mopuyong walay kataposan sa yuta taliwala sa paraisong mga kahimtang ug kana gihapon ang iyang katuyoan, nganong wala may paraiso karon? Nganong, sa kapulihay, nasinati sa katawhan ang daghang kasiglohan nga may pag-antos ug inhustisya?

² Sa walay duhaduha, ang kasaysayan sa tawo puno sa kalisdanan nga gipahinabo sa gubat, imperyohanong pagpamukan, pagpahimulos, inhustisya, kakabos, katalagman, sakit, ug kamatayon. Nganong daghan kaayong kadaotan ang nahiagoman sa daghan kaayong mga inosenteng biktima? Kon ang Diyos gamhanan-sa-tanan, nganong gitugotan niya kining hilabihang pag-antos sulod sa libolibong katuigan? Sanglit gidesinyo ug gihikay sa Diyos nga maayo kaayo ang uniberso, nganong itugot niya ang kagubot ug pagdaot sa yuta?

Usa ka Pananglitan

3-5. (a) Unsang ilustrasyona ang makatabang nato sa pagsabot nganong ang Diyos sa kahusay magtugot sa kagubot sa yuta? (b) Hain sa ubay-ubayng mga kapilian ang mohaom sa kahimtang niining yutaa?

³ Gamiton nato ang usa ka pananglitan sa paghulagway nganong ang Diyos sa kahusay magtugot sa kagubot sa yuta. Handurawa, palihog, nga mosum-ok ka sa usa ka lasang ug hikaplagan nimo ang usa ka balay. Samtang susihon nimo ang balay, makita nimo nga gubot kini. Buak ang mga bentana, guba ang atop, ang gama-sa-tabla nga pantawan punog mga buslot, usa lang ka bisagra ang naghawid sa pultahan, ug ang gripo ug kasilyas dili magamit.

⁴ Tungod nianang tanang kadaot, mohinapos ka ba nga kadtong balaya wala desinyoha sa usa ka intelihenteng tigdesinyo? Tungod sa pagkagubot ikaw ba makatuo nga ang balay mitungha lamang nga sulagma? O kon mihinapos ka nga may nagdesinyo ug nagtukod niana, mobati ka  ba nga ang maong tawo dili hanas ug dili mahunahunaon?

⁵ Sa dihang susihon nimo pag-ayo ang gambalay, makita nimo nga sa sinugdan kana maayo nga pagkabalay ug nagahatag ug ebidensiya sa mahunahunaong pag-amping. Apan karon kana guba na ug hapit nang malumpag. Unsay gipaila sa mga kadaot ug mga suliran? Kana makapaila nga (1) ang tag-iya namatay; (2) siya may-katakos nga magtutukod apan dili na interesado sa balay; o (3) temporaryo niyang gipaabangan ang iyang balay sa dili-mapabilhong mga mangangabang. Ang naulahi maoy susama sa kahimtang niining yutaa.

Kon Unsay Nakadaot

6, 7. Unsay nahitabo kang Adan ug Eva sa dihang gilapas nila ang balaod sa Diyos?

⁶ Gikan sa unang talaan sa Bibliya, masayran nato nga dili katuyoan sa Diyos nga ang mga tawo mag-antos o mamatay. Ang atong unang mga ginikanan, si Adan ug Eva, namatay lamang tungod kay misupak sila sa Diyos. (Genesis, mga kapitulo 2 ug 3) Sa dihang misupak sila, sila wala na magbuhat sa kabubut-on sa Diyos. Sila migawas sa pag-atiman sa Diyos. Sa pagkatinuod, sila mibulag sa Diyos, “ang tinubdan sa kinabuhi.”​—Salmo 36:9.

⁷ Sama sa usa ka makina nga mohinay ug moundang sa dihang tangtangon gikan sa iyang tinubdan sa koryente, ang ilang mga lawas ug mga hunahuna nagkadaot. Ingong sangpotanan, si Adan ug Eva nagkadaot, natigulang, ug sa kataposan namatay. Unya unsay nahitabo niadto? Sila mipauli sa dapit nga gikan sila gikuha: “Kay abog ka ug sa abog ka mopauli.” Ang Diyos nagpasidaan kanila nga kamatayon ang mosangpot tungod sa pagsupak sa iyang mga balaod: “Ikaw mamatay gayod.”​—Genesis 2:​17; 3:19.

8. Sa unsang paagi ang tawhanong banay apektado sa sala sa atong unang mga ginikanan?

⁸ Dili lamang nga namatay ang atong unang mga ginikanan apan ang tanan nilang mga kaliwat, ang tibuok tawhanong banay, nailalom usab sa kamatayon. Ngano? Tungod kay sumala sa mga balaod sa genetika, ang mga anak makapanunod sa mga kinaiya sa ilang mga ginikanan. Ug ang napanunod sa tanang anak sa una natong mga ginikanan mao ang kadili-hingpit ug kamatayon. Ang Roma 5:​12 nagtug-an kanato: “Pinaagi sa usa ka tawo [si Adan, ang katigulangan sa katawhan] ang sala misulod sa kalibotan ug ang kamatayon pinaagi sa sala, ug sa ingon ang kamatayon mikuyanap ngadto sa tanang tawo tungod kay silang tanan nakasala [pinaagi sa pagpanunod sa pagkadili-hingpit, nga mao, ang makasasalang mga kiling].” Ug sanglit ang sala, pagkadili-hingpit, ug kamatayon mao lamang ang mga butang nasayran sa katawhan, ang pipila nag-isip nga kana sila kinaiyanhon ug dili kalikayan. Bisan pa niana, ang unang mga tawo nalalang nga may katakos ug tinguha nga mabuhing walay kataposan. Kana ang hinungdan nga kadaghanang tawo nga nagadahom nga ang ilang kinabuhi pagataposon sa kamatayon mobatig kapakyasan.

Nganong Dugay Kaayo?

9. Nganong gitugotan sa Diyos ang pag-antos sa dugay kaayong panahon?

⁹ Nganong gitugotan sa Diyos ang mga tawo nga mosubay sa kaugalingon nilang dalan sa dugay kaayong panahon? Nganong gitugotan niya nga maglungtad ang pag-antos ning tanang kasiglohan? Usa ka bililhong katarongan mao nga mitungha ang hinungdanon kaayong isyu: Kinsa ang may katungod sa pagmando? Ang Diyos angay ba nga mao ang Magmamando sa mga tawo, o sila ba malamposong makamando sa ilang kaugalingon nga bulag kaniya?

10. Unsang katakos ang gihatag sa mga tawo, uban ang unsang responsabilidad?

¹⁰ Ang mga tawo gilalang uban ang kagawasan sa pagpili, nga mao, uban ang katakos sa pagpili. Sila wala buhata nga samag mga robot o samag mga hayop, nga giniyahan sa panguna sa kinaiyahan o instinto. Busa ang mga tawo makapili kon kinsay ilang alagaron. (Deuteronomio 30:​19; 2 Corinto 3:17) Sa ingon, ang Pulong sa Diyos nagtambag: “Mahimong mga tawong may kagawasan, ug bisan pa niana naghupot sa inyong kagawasan, dili ingong takoban sa pagkadaotan, kondili ingon nga mga ulipon sa Diyos.” (1 Pedro 2:16) Bisan pa niana, bisan tuod ang mga tawo nakabaton sa kahibulongang gasa sa kagawasan sa pagpili, kinahanglang dawaton nila ang sangpotanan sa gipili nila nga buhaton.

11. Unsa lamang ang bugtong paagi sa pagsuta kon ang dalan nga independente sa Diyos molampos?

¹¹ Ang atong unang mga ginikanan mihimo sa sayop nga pagpili. Gipili nila ang dalan nga independente gikan sa Diyos. Tinuod, ang Diyos makapatay unta dihadiha sa unang masuklanong magtiayon human nila gamitang sayop ang ilang kagawasan sa pagpili. Apan kana dili unta magsulbad sa gumonhap bahin sa katungod sa Diyos sa pagmando sa mga tawo. Sanglit ang unang magtiayon gustong maindependente gikan sa Diyos, ang pangutana kinahanglang matubag: Mosangpot ba kanang dalana sa malipayon, malamposong kinabuhi? Ang bugtong paagi sa pagsuta niana mao nga ang atong unang mga ginikanan ug ilang mga anak tugotan sa pagsubay sa ilang kaugalingong dalan, sanglit kana ang ilang gipili. Ang panahon magpasundayag kon kaha ang mga tawo nalalang nga molampos sa pagmando sa ilang kaugalingon nga independente gikan sa ilang Maglalalang.

12. Giunsa pagtulotimbang ni Jeremias ang tawhanong pagmando, ug nganong matuod kini?

¹² Ang magsusulat sa Bibliya nga si Jeremias nahibalo kon unsay sangpotanan. Siya, nga tinultolan sa gamhanang balaang espiritu, o aktibong gahom sa Diyos, matinud-anong misulat: “Nasayod ako pag-ayo, Oh Jehova, nga dili iya sa yutan-ong tawo ang iyang dalan. Dili iya sa tawo nga nagalakaw ang pagtultol sa iyang lakang. Tul-ira ako, Oh Jehova.” (Jeremias 10:​23, 24) Nasayod siya nga ang mga tawo kinahanglang giyahan sa langitnong kaalam sa Diyos. Ngano? Sa yano tungod kay ang Diyos wala maglalang sa mga tawo nga molampos nga wala ang iyang paggiya.

13. Unsay tinong gipakita sa sangpotanan sa libolibong katuigan sa tawhanong pagmando?

¹³ Ang sangpotanan sa libolibong katuigan nga pagmando sa tawo tinong nagpakita nga dili iya sa mga tawo ang pagtultol sa ilang kaugalingong mga kahikayan nga bulag sa ilang Maglalalang. Kay nasulayan na kini, sila lamang ang mabasol tungod sa malaglagong sangpotanan. Ang Bibliya nagpatin-aw niini: “Ang Bato [Diyos], hingpit ang iyang mga buhat, kay ang tanan niyang dalan maoy hustisya. Usa ka Diyos nga matinumanon, nga kaniya walay inhustisya; matarong ug matul-id siya. Sila nagbuhat nga malaglagon sa ilang kaugalingong bahin; sila dili iyang mga anak, ang kadaot maoy ilang kaugalingon.”​—Deuteronomio 32:​4, 5.

Ang Diyos Duol Nang Manghilabot

14. Nganong dili na langanon sa Diyos ang iyang pagpanghilabot sa mga kahikayan sa tawo?

¹⁴ Kay natugotan na ug igong pasundayag ang kapakyasan sa tawhanong pagmando sulod sa kasiglohan, ang Diyos karon makahimo sa pagpanghilabot sa tawhanong mga kahikayan ug pagtapos sa pag-antos, kasub-anan, sakit, ug kamatayon. Kay natugotan ang mga tawo nga modangat  sa tayuktok sa ilang mga kahimoan diha sa siyensiya, industriya, medisina, ug ubang mga natad, dili na kinahanglang itugot pa sa Diyos ang dugang mga siglo sa panahon aron ang mga tawo nga independente sa ilang Maglalalang magpasundayag kon kaha sila makapatunghag malinawon, paraisong kalibotan. Sila wala ug dili makaarang. Ang pagkaindependente gikan sa Diyos misangpot sa tuman ka ngil-ad, madumtanon, makapatay nga kalibotan.

15. Unsang tambag sa Bibliya ang angay natong pamatian?

¹⁵ Bisan pag may sinserong mga magmamando nga gustong motabang sa katawhan, ang ilang mga paningkamot wala molampos. Sa bisan diin karong adlawa adunay ebidensiya sa pagkadaot sa tawhanong pagmando. Kanay hinungdang ang Bibliya nagtambag: “Ayaw ibutang ang inyong pagsalig sa mga hamili, ni sa anak sa yutan-ong tawo, nga kaniya walay kaluwasan.”​—Salmo 146:3.

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

 [Hulagway sa panid 24, 25]

Bisan ang sinserong mga magmamando sa kalibotan wala makapatunghag malinawon, paraisong kalibotan