1-3. (a) Unsang talagsaong kahigayonan ang nabatonan sa mga tinun-an nga kauban ni Jesus sa iyang panaw, ug unsay iyang gihimo aron mas dali nilang mahinumdoman ang iyang gitudlo? (b) Nganong daling mahinumdoman ang epektibong mga ilustrasyon?

 ANG mga tinun-an nga kauban ni Jesus sa iyang panaw may talagsaong kahigayonan. Sila direktang nakakat-on gikan sa Dakong Magtutudlo. Sila nakadungog sa iyang tingog samtang iyang gisaysay ang kahulogan sa Pulong sa Diyos ug gitudloan sila ug makapaukyab nga mga kamatuoran. Kasamtangan, kinahanglang tipigan nila ang iyang bililhong mga pulong diha sa ilang mga kaisipan ug mga kasingkasing; dili pa kadto panahon nga isulat ang iyang gipamulong. a Hinuon, gihimo ni Jesus nga mas dali nilang mahinumdoman ang iyang gitudlo. Sa unsang paagi? Pinaagi sa iyang paagi sa pagpanudlo, ilabina sa iyang batid nga paggamit ug mga ilustrasyon.

² Sa pagkatinuod, ang epektibong mga ilustrasyon dili daling malimtan. Usa ka magsusulat nag-ingon nga ang mga ilustrasyon “mag-usob sa mga dalunggan ngadto sa mga mata” ug kana “makamugnag mga hulagway diha sa kaisipan sa mga mamiminaw.” Tungod kay ang mga hulagway diha sa kaisipan makatabang pag-ayo sa pagsabot, ang mga ilustrasyon makatabang gayod nga mas masabtan ang lisod nga mga ideya. Ang mga ilustrasyon makapatin-aw sa kahulogan sa mga pulong, nga magtudlo kanatog mga pagtulon-an nga masilsil pag-ayo sa atong panumdoman.

 ³ Walay laing tawhanong magtutudlo ang mas hanas mogamit ug mga ilustrasyon kay kang Jesu-Kristo. Hangtod karong adlawa, daling mahinumdoman ang iyang mga ilustrasyon. Nganong kanunayng gigamit ni Jesus ang maong metodo sa pagpanudlo? Unsay nakapaepektibo kaayo sa iyang mga ilustrasyon? Sa unsang paagi makakat-on kita sa paggamit niini nga metodo sa pagpanudlo?

4, 5. Nganong migamit si Jesus ug mga ilustrasyon?

⁴ Ang Bibliya naghatag ug duha ka dagkong katarongan nganong migamit si Jesus ug mga ilustrasyon. Una, ang iyang paggamit ug mga ilustrasyon nagtuman sa tagna. Sa Mateo 13:34, 35, atong mabasa: ‘Si Jesus misulti sa mga tawo pinaagig mga ilustrasyon. Sa pagkatinuod, siya dili motudlo kanila nga walay ilustrasyon, aron matuman ang gisulti sa Diyos pinaagi sa usa ka propeta: “Mosulti ko pinaagig mga ilustrasyon.”’ Ang propetang gihisgotan ni Mateo mao ang magsusulat sa Salmo 78:2. Ang maong salmista misulat ubos sa paggiya sa espiritu sa Diyos mga siglo sa wala pa ipakatawo si Jesus. Tagda kon unsay kahulogan niini. Giingon na ni Jehova, nga abanteg gatosan ka katuigan, nga ang Mesiyas mogamit ug mga ilustrasyon sa pagpanudlo. Nan, si Jehova nagpabili gayod sa maong paagi sa pagpanudlo.

⁵ Ikaduha, gipatin-aw ni Jesus nga siya migamit ug mga ilustrasyon aron ilain ang mga tawo kansang mga kasingkasing “nahimong dili madinawaton.” (Mateo 13:10-15; Isaias 6:9, 10) Sa unsang paagi ang iyang mga ilustrasyon nagyagyag sa mga motibo sa mga tawo? Sa pipila ka kahimtang, buot niyang ang iyang mga mamiminaw mangayog katin-awan aron masabtan sa bug-os ang kahulogan sa iyang mga pulong. Ang mapainubsanong mga tawo andam mangutana, samtang ang mapahitas-on o dili matinagdanon dili  mangutana. (Mateo 13:36; Marcos 4:34) Nan, ang mga ilustrasyon ni Jesus nagpadayag sa kamatuoran ngadto sa mga tawo kansang mga kasingkasing nangandoy niana; sa samang higayon, ang iyang mga ilustrasyon nagtago sa kamatuoran gikan sa mga tawo nga mapahitas-og mga kasingkasing.

 6. Unsa ang mapuslanong mga katuyoan sa mga ilustrasyon ni Jesus?

⁶ Ang mga ilustrasyon ni Jesus may daghan pang laing mapuslanong mga katuyoan. Kana nagpukaw sa interes, nga nagtukmod sa mga tawo sa pagpatalinghog. Kana nagbatbat ug mga hulagway diha sa kaisipan nga daling masabtan. Sumala sa giingon sa sinugdan, ang mga ilustrasyon ni Jesus nakatabang sa iyang mga tigpatalinghog sa paghinumdom sa iyang gisulti. Ang Wali sa Bukid, sumala sa natala sa Mateo 5:3–7:27, maoy talagsaong pananglitan sa paggamit ni Jesus ug daghang ilustrasyon. Sumala sa usa ka pag-ihap, ang maong wali adunay kapin sa 50 ka ilustrasyon. Aron masabtan kon unsay kahulogan niana, hinumdomi nga ang maong wali mahimong basahog kusog sulod sa mga 20 minutos. Sa maong katulinon, sa aberids, usa ka ilustrasyon ang gipahayag sa halos matag 20 segundos! Tin-awng nasabtan ni Jesus nga bililhon ang paggamit ug mga ilustrasyon!

 7. Nganong angay natong sundogon ang paggamit ni Jesus ug mga ilustrasyon?

⁷ Ingong mga sumusunod sa Kristo, buot natong sundogon ang iyang paagi sa pagpanudlo, lakip ang iyang paggamit ug mga ilustrasyon. Sama sa mga lamas nga mas makapalami sa pagkaon, ang epektibong mga ilustrasyon makahimo sa atong pagpanudlo nga mas makapadani sa uban. Tungod sa gihunahunag maayo nga mga ilustrasyon, mas daling masabtan ang hinungdanong mga kamatuoran. Atong susihon karon ang pipila ka butang nga nakapahimong epektibo kaayo sa mga ilustrasyon ni Jesus. Unya masabtan  nato kon sa unsang paagi magamit nato sa epektibong paagi kining bililhong paagi sa pagpanudlo.

8, 9. Sa unsang paagi migamit si Jesus ug yano nga mga pagtandi, ug unsay nakapahimong epektibo kaayo sa iyang mga pagtandi?

⁸ Sa iyang pagpanudlo, kanunayng migamit si Jesus ug dili komplikadong mga pagtandi, nga gipahayag sa pipila ra ka pulong. Bisan pa niana, ang yano nga mga pulong nagbatbat ug tin-awng mga hulagway diha sa kaisipan ug tin-awng nagtudlo ug hinungdanong mga kamatuoran bahin sa Diyos ug sa iyang mga sukdanan ug katuyoan. Pananglitan, sa dihang iyang giawhag ang iyang mga tinun-an nga dili mabalaka sa matag adlaw nga mga panginahanglan, iyang gitandi ang ilang kahimtang ngadto sa “mga langgam” ug sa “mga lirio sa kapatagan.” Ang mga langgam dili magapugas ug magaani, ni ang mga lirio magakalinyas ug maghablon. Bisan pa niana, ang Diyos nagaatiman kanila. Ang punto daling masabtan—nga mao, kon ang Diyos nagaatiman sa kalanggaman ug kabulakan, siya magaatiman gayod sa mga tawo nga ‘nag-una kanunay sa pagpangita sa Gingharian.’—Mateo 6:26, 28-33.

⁹ Migamit usab si Jesus ug daghang metapora, nga mas puwersado pang mga pagtandi. Ang metapora mohisgot sa usa ka butang nga samag kana laing butang. Niining bahina, iyang gipayano usab ang mga pagtandi. Sa usa ka higayon, iyang giingnan ang iyang mga tinun-an: “Kamo ang kahayag sa kalibotan.” Nasabtan dayon sa mga tinun-an ang kahulogan sa metapora, nga mao, pinaagi sa ilang mga pulong ug mga buhat, ilang mapadan-ag ang espirituwal nga kamatuoran ug matabangan ang uban sa paghimaya sa Diyos. (Mateo 5:14-16) Matikdi ang uban pang mga metapora nga gigamit ni Jesus: “Kamo ang asin sa yuta” ug “Ako ang punoan sa ubas; kamo ang mga sanga.” (Mateo 5:13;  Juan 15:5) Puwersado ang maong mga pagtandi tungod sa pagkayano niana.

10. Unsa ang pipila ka pananglitan nga nagpakita kon sa unsang paagi makagamit ka ug mga ilustrasyon sa imong pagpanudlo?

¹⁰ Sa unsang paagi imong magamit ang mga ilustrasyon diha sa imong pagpanudlo? Dili kinahanglang maghunahuna kag tag-as, mabulakon nga mga estorya. Paghunahuna lang ug yano nga mga pagtandi. Ibutang ta nga naghisgot kag pagkabanhaw ug nga buot nimong ipasundayag nga dili lisod ang pagbanhaw sa mga patay alang kang Jehova. Unsang pagtandi ang mosantop sa imong kaisipan? Gitandi sa Bibliya ang pagkatulog ngadto sa kamatayon. Ikaw makaingon, “Dali nga mabanhaw sa Diyos ang mga patay sama nga dali natong mapukaw ang tawong natulog.” (Juan 11:11-14) Pananglitan, buot nimong iilustrar nga ang mga bata nagkinahanglag gugma ug pagmahal aron motubo silang himsog. Unsang pananglitan ang imong magamit? Gigamit sa Bibliya kining maong pagtandi: Ang mga anak ‘nahisamag mga salingsing sa kahoyng olibo.’ (Salmo 128:3) Ikaw makaingon, “Ang usa ka bata nagkinahanglag gugma ug pagmahal sama ra nga ang usa ka kahoy nagkinahanglag kahayag sa adlaw ug tubig.” Kon mas yano ang pagtandi, mas daling masabtan sa imong mga tigpatalinghog ang punto.

11. Paghatag ug mga pananglitan kon sa unsang paagi ang mga ilustrasyon ni Jesus nagpabanaag sa mga butang nga iyang nakita samtang siya nagdako sa Galilea.

¹¹ Si Jesus batid sa paggamit ug mga ilustrasyon nga nalangkit sa pagkinabuhi sa mga tawo. Daghan sa iyang mga ilustrasyon nagpabanaag sa adlaw-adlaw nga mga kahimtang nga lagmit iyang nakita samtang siya nagdako sa Galilea. Palandonga kadiyot ang panahon sa iyang pagkabata.  Kapila ba siya makakita sa iyang inahan nga naggaling ug trigo o sebada aron kana mahimong harina, nagdugang ug lebadura sa minasa, nagdagkot ug lampara, o nanilhig sa balay? (Mateo 13:33; 24:41; Lucas 15:8) Kapila ba siya makakitag mga mangingisda nga nagtaktak sa ilang mga pukot sa Dagat sa Galilea? (Mateo 13:47) Kapila ba siya makasud-ong ug mga bata nga nagdula sa merkado? (Mateo 11:16) Walay duhaduha nga si Jesus nakakitag uban pang kasagarang mga butang nga gihisgotan diha sa iyang daghang ilustrasyon—mga binhi nga gipugas, sadyang mga kombira sa kasal, ug mga umahan sa trigo nga nahinog na sa kainit sa adlaw.—Mateo 13:3-8; 25:1-12; Marcos 4:26-29.

12, 13. Nganong makahuloganon nga diha sa ilustrasyon bahin sa mahigalaong Samarianhon gigamit ni Jesus ang dalan nga “gikan sa Jerusalem paingon sa Jerico” aron ipasabot ang iyang punto?

¹² Sa iyang mga ilustrasyon, si Jesus naghisgot ug mga detalye nga nasinati pag-ayo sa iyang mga tigpatalinghog. Pananglitan, iyang gisugdan ang ilustrasyon bahin sa mahigalaong Samarianhon sa pag-ingon:  “Dihay tawo nga naglugsong gikan sa Jerusalem paingon sa Jerico ang nabiktima sa mga tulisan. Ilang gikuha ang iyang besti ug mga butang, gikulata siya, ug gibiyaan nga himalatyon.” (Lucas 10:30) Makahuloganon nga gihisgotan ni Jesus ang dalan nga “gikan sa Jerusalem paingon sa Jerico” sa pagpasabot sa iyang punto. Sa dihang nag-asoy sa maong ilustrasyon, didto siya sa Judea, nga dili layo sa Jerusalem; busa ang iyang mga tigpatalinghog nasinati pag-ayo sa dalan nga iyang gihisgotan. Nabaniog nga peligroso kanang dalana, ilabina alang sa nag-inusarang nagsubay niana. Kadtong dalana daghag kurbada ug awaaw mao nga daghag katagoan ang mga tulisan.

¹³ Gihisgotan usab ni Jesus ang ubang sinating mga detalye bahin sa dalan nga “gikan sa Jerusalem paingon sa Jerico.” Sumala sa ilustrasyon, sa una, usa ka saserdote ug unya usa ka Levihanon usab ang miagi sa maong dalan—bisan pag walay usa kanila nga mihunong aron tabangan ang biktima. (Lucas 10:31, 32) Ang mga saserdote nag-alagad sa templo sa Jerusalem, ug ang mga Levihanon maoy ilang mga katabang. Daghang saserdote ug mga Levihanon ang nagpuyo sa Jerico sa dihang dili sila mag-alagad sa templo; ang Jerico maoy 23 lang ka kilometro gikan sa Jerusalem. Busa, hikit-an gayod sila nga mosubay sa maong dalan. Matikdi usab nga si Jesus nag-ingon nga ang tawo nga naglakaw sa dalan “naglugsong”—wala magtungas—“gikan sa Jerusalem.” Nasabtan kadto sa iyang mga tigpatalinghog. Habog ang Jerusalem kay sa Jerico. Busa, sa dihang magapanaw “gikan sa Jerusalem,” ang magpapanaw ‘maglugsong’ gayod. b Si Jesus tin-awng naghunahuna sa iyang mga tigpatalinghog.

14. Sa dihang mogamit ug mga ilustrasyon, sa unsang paagi hinumdoman nato ang atong mamiminaw?

 ¹⁴ Sa dihang mogamit kitag mga ilustrasyon, kinahanglan natong hinumdoman usab ang atong mamiminaw. Unsay pipila ka kahimtang sa atong mga tigpatalinghog nga makaapektar sa atong pagpilig mga ilustrasyon? Kinahanglan tingaling tagdon ang edad, kultura o kagikan sa pamilya, ug panarbaho. Pananglitan, ang ilustrasyon nga naghisgot ug mga detalye bahin sa pagpanguma mahimong daling masabtan diha sa mga dapit sa kaumahan kay sa dakong siyudad. Ang adlaw-adlaw nga pagkinabuhi ug mga kalihokan sa atong mga tigpatalinghog—ilang mga anak, ilang balay, ilang mga pasatiempo, ilang pagkaon—basin magamit ingong basehanan sa haom nga mga ilustrasyon.

15. Nganong dili katingad-anan nga si Jesus nasinati pag-ayo sa kalalangan?

¹⁵ Daghang ilustrasyon ni Jesus ang nagpadayag sa iyang kahibalo bahin sa kinaiyahan, lakip sa mga tanom, mga hayop, ug sa mga kahimtang sa panahon. (Mateo 16:2, 3; Lucas 12:24, 27) Diin niya makuha ang maong kahibalo? Samtang nagdako sa Galilea, walay duhaduha nga daghan siyag kahigayonan sa pagpaniid sa kalalangan. Mas makahuloganon, si Jesus mao ang “panganay sa tanang kalalangan,” ug diha sa paglalang sa tanang butang, siya gigamit ni Jehova ingong “batid nga magbubuhat.” (Colosas 1:15, 16; Proverbio 8:30, 31) Katingad-anan ba nga si Jesus nasinati pag-ayo sa kalalangan? Atong tan-awon kon sa unsang paagi iyang gigamit nga mahanason ang maong kahibalo.

16, 17. (a) Unsay nagpaila nga si Jesus nasinati pag-ayo sa mga kinaiya sa mga karnero? (b) Unsang pananglitan ang nagpakita nga ang mga karnero mamati gayod sa tingog sa ilang magbalantay?

¹⁶ Hinumdomi nga si Jesus nagpaila sa iyang kaugalingon  ingong “ang maayong magbalantay” ug sa iyang mga sumusunod ingong ang “mga karnero.” Ang mga pulong ni Jesus nagpaila nga siya nasinati pag-ayo sa mga kinaiya sa binuhing mga karnero. Siya nahibalo nga ang mga magbalantay ug ang ilang mga karnero may talagsaong relasyon. Namatikdan niya nga ang maong buotan nga mga hayop daling mosunod ug kini sila maunongong nagsunod sa ilang magbalantay. Nganong mosunod man ang mga karnero sa ilang magbalantay? “Kay sila nakaila man sa iyang tingog,” matod ni Jesus. (Juan 10:2-4, 11) Nakaila ba gayod ang mga karnero sa tingog sa ilang magbalantay?

¹⁷ Gikan sa personal nga pagpaniid, si George A. Smith misulat diha sa iyang librong The Historical Geography of the Holy Land: “Usahay malingaw kami sa among pagpahulay sa udto tupad sa usa sa mga atabay sa Judea, diin tulo o upat ka magbalantay ang magdala sa ilang mga panon sa mga karnero. Ang mga panon nagkasagolsagol, ug naghunahuna mi kon unsaon pagkuha ug balik sa matag magbalantay ang iyang kaugalingong panon sa mga karnero. Apan human manginom ug magduladula ang panon sa mga karnero, ang mga magbalantay tinagsatagsa nga mosaka sa lainlaing mga kiliran sa walog, ug ang matag usa mogamit sa iyang linain nga paagi sa pagtawag; ug ang mga karnero sa matag magbalantay mobulag sa panon ug moadto sa kaugalingon nilang magbalantay, ug ang mga panon hapsay nga mamiya sama sa ilang pag-abot.” Napili gayod ni Jesus ang labing maayong ilustrasyon aron ipasabot ang iyang punto, nga mao, kon kita makaila ug motuman sa iyang mga pagtulon-an ug kon kita mosunod sa iyang pagpanguna, nan kita mailalom sa pag-atiman sa “maayong magbalantay.”

18. Asa kita makakaplag ug impormasyon bahin sa kalalangan ni Jehova?

¹⁸ Sa unsang paagi makakat-on kita sa paggamit ug mga  ilustrasyon nga gibase sa kalalangan? Ang talagsaong mga kinaiya sa mga hayop mahimong maoy basehan sa yano apan epektibong mga pagtandi. Asa kita makakaplag ug impormasyon bahin sa kalalangan ni Jehova? Ang Bibliya maoy dakong tinubdan sa kahibalo bahin sa nagkadaiyang kahayopan, ug gigamit niini usahay ang mga kinaiya sa mga hayop ingong ilustrasyon. Gihisgotan sa Bibliya ang pagkatulin sama sa gasela o sa leopardo, pagkamabinantayon sama sa halas, ug pagkainosente sama sa salampati. c (1 Cronicas 12:8; Habacuc 1:8; Mateo 10:16) Ang ubang bililhong mga tinubdan sa impormasyon mao ang mga magasin nga Ang Bantayanang Torre ug Pagmata!, ug ubang artikulo ug video sa serye nga “Gidisenyo ba Kini?” sa jw.org. Daghan ang imong makat-onan pinaagi sa pagpaniid kon sa unsang paagi ang maong mga reperensiya naggamit ug  yano nga mga pagtandi nga gibase sa daghang katingalahang kalalangan ni Jehova.

19, 20. (a) Aron iyagyag ang usa ka bakak nga pagtuo, sa unsang paagi epektibong gigamit ni Jesus ang usa ka bag-ong panghitabo? (b) Sa unsang paagi mahimo natong gamiton ang tinuod kinabuhing mga pananglitan ug mga kasinatian diha sa atong pagpanudlo?

¹⁹ Ang epektibong mga ilustrasyon mahimong ibase sa tinuod kinabuhing mga pananglitan. Sa usa ka higayon, gigamit ni Jesus ang usa ka bag-ong panghitabo aron iyagyag ang bakak nga pagtuo nga ang trahedya mahitabo niadtong takos niana. Siya miingon: “Naghunahuna ba mo nga kadtong 18 nga natumpagan sa torre sa Siloam ug namatay mas makasasala kay sa uban pa nga nagpuyo sa Jerusalem?” (Lucas 13:4) Sa pagkatinuod, kadtong 18 ka tawo wala mamatay tungod sa usa ka sala nga nakapasuko sa Diyos. Hinunoa, ang ilang grabeng pagkamatay maoy resulta sa ‘panahon ug wala damhang panghitabo.’ (Ecclesiastes 9:11) Busa gipukan ni Jesus ang bakak nga pagtulon-an pinaagi sa paghisgot sa usa ka panghitabo nga nahibaloan sa iyang mga tigpatalinghog.

²⁰ Sa unsang paagi magamit nato ang tinuod kinabuhing mga pananglitan ug mga kasinatian diha sa atong pagpanudlo? Ibutang ta nga ikaw nagahisgot sa pagkatuman sa tagna ni Jesus bahin sa ilhanan sa iyang presensiya. (Mateo 24:3-14) Mahimong hisgotan nimo ang bag-ong mga balita bahin sa mga gubat, mga gutom, o mga linog sa pagpakita nga ang tinong mga bahin sa ilhanan nagakatuman na. O pananglitan buot nimong gamiton ang usa ka kasinatian sa pagpasundayag sa mga kausaban nga gikinahanglan sa pagsul-ob sa bag-ong personalidad. (Efeso 4:20-24) Asa ka makakaplag ug ingon niana nga kasinatian? Palandonga ang nagkadaiyang mga kagikan sa mga isigkamagtutuo,  o mahimo nimong gamiton ang usa ka kasinatian diha sa usa sa mga publikasyon sa mga Saksi ni Jehova. Makakita sab kag mga kasinatian diha sa serye nga “Ang Bibliya Makabag-o sa Kinabuhi” sa jw.org.

21. Unsa ang mga ganti sa pagkahimong epektibong magtutudlo sa Pulong sa Diyos?

²¹ Sa pagkatinuod, si Jesus maoy Batid nga Magtutudlo! Sumala sa atong nasabtan niini nga seksiyon, ang ‘pagtudlo ug pagwali sa maayong balita’ mao ang okupasyon sa iyang kinabuhi. (Mateo 4:23) Mao usab kini ang okupasyon sa atong kinabuhi. Ang mga ganti sa pagkahimong epektibong magtutudlo maoy talagsaon. Sa dihang kita manudlo, kita nagahatag sa uban, ug ang maong paghatag magdalag kalipay. (Buhat 20:35) Kana mao ang kalipay sa pagkahibalo nga kita nagahatag ug butang nga bililhon ug malungtaron gayod—ang kamatuoran bahin kang Jehova. Mahimong mobati usab kitag katagbawan tungod sa pagkahibalo nga kita nagasunod sa panig-ingnan ni Jesus, ang labing dakong Magtutudlo nga nabuhi sukad sa yuta.