1, 2. Unsang milagro ang gihimo ni Pedro ug Juan duol sa ganghaan sa templo?

 ANG mga tawo sa kadalanan nainitan sa adlaw. Ang debotadong mga Hudiyo ug mga tinun-an sa Kristo nangabot sa dapit sa templo. Hapit na ang “oras sa pag-ampo.” a (Buh. 2:46; 3:1) Ang panon, apil si Pedro ug Juan, nagpadulong sa ganghaan sa templo nga ginganlag Matahom. Taliwala sa kabanha sa estoryahay ug sa tunob sa mga tiil, usa ka tawong bakol ang nagpakilimos. Kapin nag 40 ang iyang edad, ug natawo siyang bakol.—Buh. 3:2; 4:22.

² Sa duol na si Pedro ug Juan, ang bakol nangayog limos kanila. Mihunong ang mga apostoles ug mitutok nila ang bakol, nga nagdahom nga may madawat gikan kanila. “Wala koy plata ug bulawan,” matod ni Pedro, “apan kon unsay ania kanako maoy akong ihatag kanimo. Sa ngalan ni Jesu-Kristo nga Nasaretnon, tindog ug lakaw!” Handurawa ang dakong kakurat sa mga tawo sa dihang si Pedro migunit sa kamot sa bakol ug—sa unang higayon sa iyang kinabuhi—siya mitindog! (Buh. 3:6, 7) Maimadyin ba nimo nga siya mitutok sa iyang lig-on nang mga tiil ug nagduhaduha sa iyang unang mga tikang? Dili ikatingala nga siya nagluksolukso sa kalipay ug nagdayeg sa Diyos!

3. Unsang mas bililhong regalo ang mahimong madawat sa naayo nga lalaki ug sa mga tawo?

³ Ang mga tawo nanagan paingon kang Pedro ug Juan didto sa portiko ni Solomon. Sa dapit mismo diin si Jesus kas-a mibarog ug nanudlo, gisaysay ni Pedro kanila kon unsay tinuod nga kahulogan sa maong milagro. (Juan 10:23) Gitanyag niya sa mga tawo ug sa naayo nga lalaki ang regalo nga mas bililhon kay sa plata o bulawan. Labaw pa sa pagpasig-uli sa maayong panglawas ang nalakip niana nga regalo. Kini mao ang kahigayonan sa paghinulsol, pagpasaylo sa ilang mga sala, ug pagkahimong sumusunod ni Jesu-Kristo, ang tinudlo ni Jehova nga “Pangunang Ahente sa kinabuhi.”—Buh. 3:15.

4. (a) Ang milagrosong pag-ayo sa bakol nahimong sinugdanan sa unsang panagsumpaki? (b) Unsang duha ka pangutana ang atong tubagon?

⁴ Halandomon gayod kadtong adlawa! Ang usa ka bakol giayo ug nakalakaw na. Libolibo pa ang gihatagag kahigayonan nga makabatog tukmang  kahibalo ug makasabot sa pulong sa Diyos aron sila makalakaw nga takos sa Diyos. (Col. 1:9, 10) Dugang pa, ang mga panghitabo niadtong adlawa nahimong sinugdanan sa panagsumpaki tali sa maunongong mga sumusunod sa Kristo ug niadtong dunay awtoridad nga buot mobabag kanila sa pagtuman sa sugo ni Jesus nga iwali ang mensahe sa Gingharian. (Buh. 1:8) Unsay atong makat-onan gikan sa mga paagi ug sa tinamdan ni Pedro ug Juan—“ordinaryong mga tawo ug dili edukado”—sa dihang nagpamatuod sila sa mga tawo? b (Buh. 4:13) Ug sa unsang paagi makasundog kita kanila ug sa ubang mga tinun-an sa ilang pagsagubang sa pagsupak?

5. Unsay atong makat-onan sa paagi sa pagpakigsulti ni Pedro sa panon?

⁵ Mibarog si Pedro ug Juan atubangan sa panon bisag nahibalo sila nga ang pipila tingali didto apil sa naninggit nga ipapatay si Jesus. (Mar. 15:8-15; Buh. 3:13-15) Maisogon gayod si Pedro sa dihang iyang gipahayag nga naayo ang bakol tungod sa ngalan ni Jesus. Wala ililong ni Pedro ang kamatuoran. Miprangka siya kanila nga may tulubagon sila sa kamatayon sa Kristo. Apan si Pedro wala magdumot kanila, kay sila ‘milihok sa kawalay-alamag.’ (Buh. 3:17) Inigsoon siyang nakigsulti kanila ug ang makapalig-ong mga bahin lang sa mensahe sa Gingharian ang iyang gihisgotan. Kon sila maghinulsol ug motuo sa Kristo, sila makasinatig “mga panahon sa kahayahay” gikan ni Jehova. (Buh. 3:19) Kita angayng magmaisogon usab ug prangkang magpahayag bahin sa umaabot nga paghukom sa Diyos, apan dili ta angayng sakit manulti o mahimong hinawayon. Hinuon, isipon nato nga ang atong gisangyawan may purohang ma-Saksi, ug sama kang Pedro, ang makapalig-ong mga bahin lang sa mensahe sa Gingharian ang atong hisgotan.

6. Sa unsang paagi nagpakitag pagkamapainubsanon si Pedro ug Juan?

⁶ Ang mga apostoles mapainubsanon. Wala nila isipa nga sila angayng pasidunggan sa maong milagro. Giingnan ni Pedro ang panon: “Nganong inyo ming gitutokan nga daw napalakaw namo siya pinaagi sa among kaugalingong gahom o debosyon sa Diyos?” (Buh. 3:12) Nahibalo si Pedro ug ang ubang apostoles nga ang ilang kalamposan sa ministeryo maoy tungod sa gahom sa Diyos, dili sa ilang kaugalingon. Busa mapainubsanon nilang gihatag kang Jehova ug kang Jesus ang tanang pagdayeg tungod sa ilang kalamposan.

7, 8. (a) Unsang regalo ang atong ikatanyag sa mga tawo? (b) Sa unsang paagi ginatuman karon ang saad bahin sa “pagpasig-uli sa tanang butang”?

⁷ Angay natong ipakita ang samang pagkamapainubsanon sa atong pagsangyaw sa Gingharian. Tinuod, ang mga Kristohanon karon wala hatagig gahom sa espiritu sa Diyos sa pagpang-ayo. Apan makatabang kita sa mga tawo aron sila motuo sa Diyos ug sa Kristo ug makadawat sa samang regalo nga gitanyag ni Pedro—ang kahigayonan nga mapasaylo ang ilang mga sala ug makasinatig kahayahay gikan ni Jehova. Matag tuig, linibo ang modawat sa maong regalo ug mahimong bawtismadong mga tinun-an sa Kristo.

 ⁸ Sa pagkatinuod, kita ania na sa panahon sa “pagpasig-uli sa tanang butang” nga gihisgotan ni Pedro. Ingong katumanan sa saad nga “gisulti sa Diyos pinaagi sa iyang balaang mga propeta sa karaang panahon,” ang Gingharian natukod sa langit niadtong 1914. (Buh. 3:21; Sal. 110:1-3; Dan. 4:16, 17) Human niadto, gisugdan ang pagpasig-uli sa tinuod nga pagsimba sa yuta ubos sa pagdumala sa Kristo. Ingong resulta, minilyon ang nagpahimulos sa espirituwal nga paraiso kay nahimo silang mga sakop sa Gingharian sa Diyos. Gihukas nila ang daan, daotang personalidad ug ‘gisul-ob ang bag-ong personalidad nga gihimo sumala sa kabubut-on sa Diyos.’ (Efe. 4:22-24) Sama sa pagkaayo sa bakol nga makililimos, kining katingalahang pagpasig-uli nalampos pinaagi sa espiritu sa Diyos, dili sa paningkamot sa tawo. Sama kang Pedro, kinahanglang maisogon ug epektibo natong gamiton ang Pulong sa Diyos sa pagtudlo sa uban. Ang atong kalamposan sa pagtabang sa mga tawo aron mahimong mga tinun-an sa Kristo makab-ot pinaagi sa gahom sa Diyos, dili sa atong kaugalingon.

9-11. (a) Unsay reaksiyon sa Hudiyong mga pangulo sa mensahe ni Pedro ug Juan? (b) Unsay desisyon sa mga apostoles?

⁹ Nagkaguliyang ang mga tawo tungod sa pakigpulong ni Pedro ug sa nagluksolukso ug nagsinggitsinggit nga bakol kaniadto. Busa ang kapitan sa templo, nga maoy tigbantay sa kasegurohan sa templo, ug ang pangulong mga saserdote nanagan sa pagsusi niana. Sila lagmit mga Saduseo, usa ka dato ug impluwensiyado nga sekta sa politika, nga naningkamot sa pagpatunhay sa malinawong relasyon uban sa mga Romano. Ilang gisalikway ang binabang balaod nga gimahal sa mga Pariseo, ug dili sila motuog pagkabanhaw. c Naglagot sila pag-ayo sa dihang ilang nahibaloan nga si Pedro ug Juan maisogong nagsangyaw didto sa templo nga si Jesus nabanhaw!

¹⁰ Ang nasuko nga mga magsusupak nagbalhog kang Pedro ug Juan sa bilanggoan ug nagdala kanila atubangan sa hataas nga hukmanan sa mga Hudiyo pagkasunod adlaw. Alang sa mapahitas-on kaayong mga magmamando, si Pedro ug Juan maoy “ordinaryong mga tawo ug dili edukado” ug sila walay katungod sa pagtudlo diha sa templo. Wala sila makaeskuwela sa iladong relihiyosong tunghaan. Bisan pa niana, natingala ang mga maghuhukom kay sila way lipodlipod nga nanudlo uban ang kombiksiyon. Nganong epektibo kaayo ang pagsangyaw ni Pedro ug Juan? Ang usa ka hinungdan mao nga “sila nakauban ni Jesus.” (Buh. 4:13) Ang paagi sa pagtudlo sa ilang Agalon may awtoridad, nga lahi sa mga eskriba.—Mat. 7:28, 29.

¹¹ Gimandoan sa hukmanan ang mga apostoles nga mohunong sa pagsangyaw. Ang maong hukmanan naay dakong awtoridad. Sa miaging pipila ka semana, dihang miatubang si Jesus niini nga hukmanan, ang mga membro niini miingon: “Angay siyang patyon.” (Mat. 26:59-66) Bisan pa niana, si Pedro ug Juan  wala mahadlok. Sa atubangan niadtong dato, edukado, ug impluwensiyadong mga tawo, sila maisogon apan matinahorong mipahayag: “Kamo nay mohukom kon husto ba sa panan-aw sa Diyos nga mamati kaninyo imbes sa Diyos. Apan alang kanamo, dili mi makahunong sa pagsulti bahin sa mga butang nga among nakita ug nadungog.”—Buh. 4:19, 20.

12. Unsay makatabang nga mas molig-on ang imong pagtuo ug mahimo kang mas maisogon?

¹² Makapakita ba ka ug susamang kaisog? Unsay imong bation kon may kahigayonan ka sa pagsangyaw sa mga dato, edukado, o impluwensiyadong mga tawo sa inyong dapit? Unsa kaha kon yagayagaan ka sa mga membro sa imong pamilya, eskolmet, o kauban sa trabaho tungod sa imong mga tinuohan? Mahadlok ba ka? Kon mao, madaog nimo ang maong mga pagbati. Sa dinhi pa si Jesus sa yuta, iyang gitudloan ang mga apostoles kon unsaon pagdepensa ang ilang mga tinuohan uban ang pagsalig ug pagtahod. (Mat. 10:11-18) Sa pagkabanhaw ni Jesus, gisaaran niya ang iyang mga tinun-an nga siya magauban kanila “sa tanang adlaw hangtod sa hinapos sa sistema sa mga butang.” (Mat. 28:20) Ilalom sa pagdumala ni Jesus, “ang matinumanon ug maalamong ulipon” nagtudlo kanato kon unsaon pagdepensa sa atong mga tinuohan. (Mat. 24:45-47; 1 Ped. 3:15) Ginahimo kini pinaagi sa mga instruksiyon diha sa mga panagkatigom sa kongregasyon, sama sa Atong Kristohanong Kinabuhi ug Ministeryo, ug sa binase sa Bibliya nga mga publikasyon, sama sa mga artikulo nga “Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Bibliya” diha sa jw.org nga website. Gipahimuslan ba nimo ang maong mga tagana? Kon mao, mas molig-on ang imong pagtuo ug mahimo kang mas maisogon. Ug sama sa mga apostoles, walay makapahunong kanimo sa pagsulti bahin sa kahibulongang mga kamatuoran sa Bibliya nga imong nakat-onan.

13, 14. Unsay angay natong buhaton kon dunay mosupak kanato, ug ngano?

¹³ Human sila buhii, si Pedro ug Juan nakigkita dayon sa ubang sakop sa kongregasyon. Unya “sila nagkahiusa sa pag-ampo sa Diyos” aron makabatog kaisog sa pagpadayon sa pagsangyaw. (Buh. 4:24) Nahibalo gayod si Pedro nga kabuangan  kon kita mosalig sa atong kaugalingong katakos sa pagbuhat sa kabubut-on sa Diyos. Sa miaging pipila ka semana, nagmasaligon siyang miingon kang Jesus: “Dili gyod ko mobiya nimo, bisan pag biyaan ka sa tanan!” Apan, sumala sa gitagna ni Jesus, gidaog si Pedro sa kahadlok sa tawo ug iyang gilimod ang iyang higala ug magtutudlo. Hinunoa, nakakat-on si Pedro gikan sa iyang sayop.—Mat. 26:33, 34, 69-75.

¹⁴ Dili lamang determinasyon ang gikinahanglan aron makapadayon ka sa pagtuman sa imong buluhaton ingong saksi ni Jesus. Sa dihang ang mga magsusupak maningkamot sa pagpahuyang sa imong pagtuo o pagpahunong kanimo sa pagsangyaw, sunda ang panig-ingnan ni Pedro ug Juan. Pag-ampo kang Jehova alang sa kusog. Pangayog tabang sa kongregasyon ug isulti ang imong mga problema sa mga ansiyano ug sa ubang hamtong nga igsoon. Ang mga pag-ampo sa uban gamhanan ug makapalig-on kanimo.—Efe. 6:18; Sant. 5:16.

15. Nganong kadtong mihunong sa pagsangyaw sa pipila ka panahon dili angayng maluya?

¹⁵ Kon kaniadto mihunong ka sa pagsangyaw sa pipila ka panahon tungod sa presyur sa uban, ayawg kaluya. Hinumdomi nga dihang namatay si Jesus, ang tanang apostoles mihunong sa pagsangyaw sa pipila ka panahon. Apan nabalik ra ang ilang kadasig sa ulahi. (Mat. 26:56; 28:10, 16-20) Imbes maluya tungod sa nangaging kasaypanan, kuhaig leksiyon ang maong kasinatian ug gamita kana sa pagpalig-on sa uban.

16, 17. Unsay atong makat-onan gikan sa pag-ampo sa mga sumusunod ni Jesus sa Jerusalem?

¹⁶ Unsay angay natong iampo kon lutoson kita niadtong anaa sa awtoridad? Palihog matikdi nga ang mga tinun-an wala mag-ampo nga dili sila makaagom ug mga pagsulay. Nakahinumdom gayod sila sa mga pulong ni Jesus: “Kon ila kong gilutos, kamo usab ilang lutoson.” (Juan 15:20) Hinuon, ang maunongong mga alagad mihangyo kang Jehova nga iyang ‘hatagag pagtagad’ ang mga hulga sa mga magsusupak. (Buh. 4:29) Nasabtan gayod sa mga tinun-an nga ang paglutos nga ilang naagoman maoy katumanan sa tagna. Ingon sa gitudlo ni Jesus nga ilang iampo, nahibalo sila nga ang kabubut-on sa Diyos ‘matuman sa yuta’ bisag unsa pay isulti sa tawhanong mga magmamando.—Mat. 6:9, 10.

¹⁷ Aron matuman ang kabubut-on sa Diyos, ang mga tinun-an miampo kang Jehova: “Tabangi ang imong mga ulipon nga padayong  mosulti sa imong pulong uban ang bug-os nga kaisog.” Unsay dihadiha nga tubag ni Jehova? “Ang dapit diin sila nagtigom natay-og, ug silang tanan napuno sa balaang espiritu ug nagsulti sa pulong sa Diyos nga may kaisog.” (Buh. 4:29-31) Walay makapugong sa pagkatuman sa kabubut-on sa Diyos. (Isa. 55:11) Bisan pag daw imposible kana ug bisag unsa pa ka gamhanan ang kaaway, kon atong ipatugbaw ang atong tingog sa Diyos diha sa pag-ampo, segurado nga siya mohatag kanatog kusog aron makapadayon kita sa pagsulti sa iyang pulong uban ang kaisog.

18. Unsay gihimo sa mga membro sa kongregasyon sa Jerusalem alang sa usag usa?

¹⁸ Sa wala madugay, kapig 5,000 na ang membro sa bag-ong natukod nga kongregasyon sa Jerusalem. d Bisan pag ang mga tinun-an lainlaig kagikan, sila “dunay usa ka kasingkasing ug hunahuna.” (Buh. 4:32; 1 Cor. 1:10) Dili lang kay sila nag-ampo nga panalanginan ni Jehova ang ilang mga paningkamot. Nagtinabangay usab sila sa espirituwal, ug kon gikinahanglan, sa materyal. (1 Juan 3:16-18) Pananglitan, gibaligya sa tinun-ang si Jose, nga gianggaan sa mga apostoles ug Bernabe, ang iyang yuta ug gihatag ang tibuok kantidad sa pagtabang niadtong gikan sa lagyong mga nasod aron makapabilin ug mas dugay sa Jerusalem ug makakat-on ug dugang bahin sa ilang bag-ong pagtuo.

19. Nganong gipatay ni Jehova si Ananias ug Sapira?

¹⁹ Ang magtiayong si Ananias ug Sapira nagbaligya usab ug yuta ug miamot. Nagpakaaron-ingnon sila nga ilang gihatag ang tibuok kantidad; apan ilang ‘gitagoan ang pipila ka bahin sa halin.’ (Buh. 5:2) Gipatay ni Jehova ang magtiayon, dili tungod kay kulang ang ilang gihatag, kondili tungod kay daotan ang ilang motibo sa paghatag ug sila nanglimbong. Sila ‘namakak, dili sa tawo, kondili sa Diyos.’ (Buh. 5:4) Sama sa mga salingkapaw nga gisaway ni Jesus, mas gitinguha ni Ananias ug Sapira ang pagdayeg sa mga tawo imbes ang pag-uyon sa Diyos.—Mat. 6:1-3.

20. Unsang mga leksiyon ang atong nakat-onan bahin sa pagsuportar sa buluhaton ni Jehova?

²⁰ Ang matinumanong mga tinun-an sa Jerusalem sa unang siglo mahinatagon kaayo. Karon, ang minilyong Saksi mahinatagon pod kaayo ug ilang gisuportahan ang buluhatong pagsangyaw pinaagig boluntaryong mga donasyon. Ang tanan kinabubut-ong naggamit sa ilang panahon o kuwarta sa pagsuportar niining buluhatona. Sa pagkatinuod, dili buot ni Jehova nga kontragusto o pinugos ang atong pag-alagad. (2 Cor. 9:7) Kon kita mohatag, interesado si Jehova dili sa kantidad kondili sa atong motibo. (Mar. 12:41-44) Dili gayod ta mosundog kang Ananias ug Sapira kansang motibo sa pag-alagad sa Diyos mao ang kaugalingong interes o aron dayegon. Hinuon, sama kang Pedro, Juan, ug Bernabe, hinaot nga sa kanunay mag-alagad kita kang Jehova tungod sa atong gugma Kaniya ug sa atong isigkatawo.—Mat. 22:37-40.