KAPITULO 2
“Kamo Mahimong Akong mga Saksi”
Kon giunsa pag-andam ni Jesus ang iyang mga apostoles aron manguna sa buluhatong pagsangyaw
Gibase sa Buhat 1:1-26
1-3. Sa unsang paagi mibiya si Jesus sa iyang mga apostoles, ug unsang mga pangutana ang motungha?
DILI gusto sa mga apostoles nga mobiya si Jesus. Para nila, ang milabayng mga semana makapalipay kaayo! Dihang ilang nakita nga nabanhaw si Jesus, ang ilang kaguol napulihan ug kalipay. Sulod sa 40 ka adlaw, kadaghan nagpakita si Jesus sa iyang mga sumusunod nga nagtudlo ug nagpalig-on kanila. Apan kadtong adlawa ang kataposang higayon nga nagpakita si Jesus kanila.
2 Samtang nagtindog sila didto sa Bukid sa mga Olibo, ang mga apostoles namati pag-ayo sa tanang gisulti ni Jesus. Pero kalit lang nga mihunong si Jesus sa pagsulti. Giisa niya ang iyang mga kamot ug gipanalanginan sila. Dayon anam-anam siya nga misaka sa langit! Gisundan siyag tan-aw sa iyang mga sumusunod. Unya, natabonan siya sa panganod maong dili na nila siya makita. Pero padayon gihapon silang nagtan-aw sa langit bisag wala na siya.—Luc. 24:50; Buh. 1:9, 10.
3 Kadto nga hitabo nakapausab sa kinabuhi sa mga apostoles ni Jesus. Unsa may ilang buhaton karon nga ang ilang Agalon, si Jesu-Kristo, misaka na sa langit? Makaseguro ta nga giandam sila sa ilang Agalon aron ipadayon ang buluhaton nga iyang gisugdan. Sa unsang paagi iyang giandam sila alang niining importanteng asaynment, ug unsay ilang sanong? Ug unsay makat-onan sa mga Kristohanon karon niini nga panghitabo? Ang makapadasig nga mga tubag mabasa sa unang kapitulo sa Mga Buhat.
“Daghang Makapakombinsir nga Pamatuod” (Buhat 1:1-5)
4. Sa unsang paagi gisugdan ni Lucas ang basahon sa Mga Buhat?
4 Gisugdan ni Lucas ang iyang asoy pinaagi sa paghisgot kang Teofilo, nga sa miagi iyang gisulatan sa iyang Ebanghelyo. a Aron ipakita nga sumpay ni sa iyang Ebanghelyo, gisugdan kini ni Lucas pinaagi sa pagsumaryo sa mga panghitabo nga narekord sa kataposang bahin sa iyang Ebanghelyo. Migamit siyag lahi nga mga pulong ug mihatag ug dugang detalye.
5, 6. (a) Unsay makatabang aron magpabiling lig-on ang pagtuo sa mga sumusunod ni Jesus? (b) Sa unsang paagi ang pagtuo sa mga Kristohanon karon gibase sa “makapakombinsir nga pamatuod”?
5 Unsay makatabang aron magpabiling lig-on ang pagtuo sa mga sumusunod ni Jesus? Ang Buhat 1:3 nag-ingon bahin kang Jesus: “Nagpakita siya kanila uban ang daghang makapakombinsir nga pamatuod nga siya nabuhi.” Sa Bibliya, “ang minahal nga doktor” lang nga si Lucas ang migamit sa pulong nga gihubad ug “makapakombinsir nga pamatuod.” (Col. 4:14) Kini maoy usa ka medikal nga termino nga nagpasabot sa klaro ug lig-on kaayo nga ebidensiya. Gihatag ni Jesus ang ingon niana nga ebidensiya. Daghang higayon nga siya nagpakita sa iyang mga sumusunod, usahay sa usa o duha, usahay sa tanang apostoles, ug kas-a ngadto sa kapig 500 ka magtutuo. (1 Cor. 15:3-6) Makapakombinsir gyod na nga mga ebidensiya nga siya nabuhi!
6 Ang pagtuo sa tinuod nga mga Kristohanon karon gibase sab sa “daghang makapakombinsir nga pamatuod.” Naa bay ebidensiya nga si Jesus nagkinabuhi sa yuta, namatay tungod sa atong mga sala, ug gibanhaw? Oo, naa gyod! Ang Pulong sa Diyos naghisgot ug kasaligang mga asoy sa mga tawo nga nakakita niini nga mga panghitabo, ug naghatag ni nato sa makapakombinsir nga mga ebidensiya nga atong gikinahanglan. Ang pagtuon sa maong mga asoy uban ang pag-ampo makapalig-on gyod sa atong pagtuo. Hinumdomi, ang tinuod nga pagtuo dili lang kay basta motuo dayon. Gibase ni sa lig-ong ebidensiya. Ang tinuod nga pagtuo importante kaayo aron mabatonan ang kinabuhing walay kataposan.—Juan 3:16.
7. Unsang ehemplo ang gihatag ni Jesus sa iyang mga sumusunod bahin sa pagpanudlo ug pagsangyaw?
7 Si Jesus sab “naghisgot bahin sa Gingharian sa Diyos.” Pananglitan, iyang gipatin-aw ang mga tagna nga ang Mesiyas kinahanglang mag-antos ug mamatay. (Luc. 24:13-32, 46, 47) Dihang gipatin-aw ni Jesus ang iyang papel ingong Mesiyas, iyang gihisgotan ang Gingharian sa Diyos kay siya mao ang umaabot nga Hari. Ang Gingharian mao kanunay ang tema sa pagsangyaw ni Jesus, ug mao pod nay tema sa iyang mga sumusunod karon dihang magsangyaw sila.—Mat. 24:14; Luc. 4:43.
“Hangtod sa Kinalay-ang Bahin sa Yuta” (Buhat 1:6-12)
8, 9. (a) Unsa ang duha ka sayop nga ideya sa mga apostoles ni Jesus? (b) Sa unsang paagi gitul-id ni Jesus ang panghunahuna sa mga apostoles, ug unsay leksiyon niini alang sa mga Kristohanon karon?
8 Ang kataposang higayon nga nakauban sa mga apostoles si Jesus dinhi sa yuta nahitabo didto sa Bukid sa mga Olibo. Sila nangutana: “Ginoo, ipasig-uli ba nimo ang gingharian sa Israel niining panahona?” (Buh. 1:6) Kining pangutanaha nagpakita sa duha ka sayop nga ideya sa mga apostoles. Una, nagtuo sila nga ang Gingharian sa Diyos ipasig-uli sa literal nga nasod sa Israel. Ikaduha, nagdahom sila nga ang gisaad nga Gingharian magmando dayon. Sa unsang paagi gitabangan sila ni Jesus aron matul-id ang ilang panghunahuna?
9 Si Jesus lagmit nahibalo nga ang unang sayop nga ideya matul-id sa dili madugay. Gani, hapit nang masaksihan sa iyang mga sumusunod ang pagkatukod sa usa ka bag-ong nasod, ang espirituwal nga Israel, sa napulo na lang ka adlaw! Hapit nang matapos ang pagpakiglabot sa Diyos sa literal nga nasod sa Israel. Bahin sa ikaduhang sayop nga ideya, si Jesus mahigugmaong nagpahinumdom nila: “Dili kinahanglang mahibaloan ninyo ang mga panahon o mga yugto sa panahon nga ang Amahan lang ang may katungod sa pagtakda.” (Buh. 1:7) Si Jehova mao ang Dakong Tigtakda sa Panahon. Una mamatay si Jesus, siya mismo miingon nga bisan ang Anak wala mahibalo sa ‘adlaw ug oras’ sa pag-abot sa kataposan kondili “ang Amahan lang.” (Mat. 24:36) Kon ang mga Kristohanon karon sobrang mabalaka kon kanus-a moabot ang kataposan niining sistema sa mga butang, nabalaka sila sa butang nga dili nila kinahanglang mahibaloan.
10. Unsang tinamdan sa mga apostoles ang angay natong ugmaron, ug ngano?
10 Hinuon, angay tang magbantay nga dili nato hukman ang mga apostoles ni Jesus kay sila mga tawong may lig-ong pagtuo. Mapainubsanon nilang gidawat ang pagtul-id. Dugang pa, dihang nangutana sila tungod sa ilang sayop nga panghunahuna, nagpakita sab na ug maayong tinamdan. Balikbalik nga giawhag ni Jesus ang iyang mga sumusunod: “Padayon sa pagbantay.” (Mat. 24:42; 25:13; 26:41) Sila alerto ug mahinamong nagpaabot sa ebidensiya nga si Jehova hapit nang molihok. Kini ang tinamdan nga angay natong ugmaron karon. Gani, mas importante nga alerto ta karon ilabina kay nagkinabuhi na ta sa “kataposang mga adlaw.”—2 Tim. 3:1-5.
11, 12. (a) Unsang buluhaton ang gihatag ni Jesus sa iyang mga sumusunod? (b) Nganong haom nga gihisgotan ni Jesus ang balaang espiritu dihang naghisgot siya sa buluhatong pagsangyaw?
11 Gipahinumdoman ni Jesus ang mga apostoles kon unsay angay nilang unahon. Siya miingon: “Makadawat mog gahom dihang mokunsad kaninyo ang balaang espiritu, ug kamo mahimong akong mga saksi sa Jerusalem, sa tibuok Judea ug Samaria, ug hangtod sa kinalay-ang bahin sa yuta.” (Buh. 1:8) Ang balita bahin sa pagkabanhaw ni Jesus isangyaw una sa Jerusalem, diin siya gipapatay sa mga tawo. Gikan didto, kini isangyaw sa tibuok Judea, dayon sa Samaria, ug sa lagyong mga lugar.
12 Haom gyod nga gihisgotan ni Jesus ang buluhatong pagsangyaw human niya isulti pag-usab ang iyang saad nga ipadala ang balaang espiritu sa pagtabang kanila. Usa kini sa kapig 40 ka beses nga ang ekspresyong “balaang espiritu” makita diha sa basahon sa Mga Buhat. Kining basahona balikbalik nga nagpatin-aw nga dili nato mabuhat ang kabubut-on ni Jehova kon walay tabang sa balaang espiritu. Busa hinungdanon gyod nga kanunay tang mag-ampo nga tabangan ta sa maong espiritu! (Luc. 11:13) Mas gikinahanglan nato ni karon.
13. Unsa ka dako ang teritoryo nga sangyawan sa katawhan sa Diyos karon, ug nganong angay tang ma-busy niini nga buluhaton?
13 Panahon sa mga apostoles, ang “kinalay-ang bahin sa yuta” limitado lang sa pipila ka bahin sa kalibotan. Pero karon, nagsangyaw ta sa tibuok kalibotan. Sumala sa gihisgotan sa miaging kapitulo, madasigong gidawat sa mga Saksi ni Jehova kining buluhaton sa pagpamatuod kay nahibalo sila nga gusto sa Diyos nga ang tanang tawo makadungog sa maayong balita sa iyang Gingharian. (1 Tim. 2:3, 4) Busy ba ka niining buluhaton nga makaluwas ug kinabuhi? Wala nay mas makapatagbaw nga buluhaton kay niini! Hatagan ka ni Jehova sa kusog nga imong gikinahanglan sa pagbuhat niini. Ang basahon sa Mga Buhat dunay daghang impormasyon bahin sa hustong mga paagi ug tinamdan nga angay nimong ugmaron aron mahimo ang maong buluhaton.
14, 15. (a) Unsay gisulti sa mga anghel bahin sa pagbalik sa Kristo, ug unsay ilang gipasabot? (Tan-awa sab ang footnote.) (b) Sa unsang paagi ang pagbalik sa Kristo nahitabo “sa samang paagi” nga siya mibiya?
14 Sumala sa gihisgotan sa sinugdan niini nga kapitulo, si Jesus misaka sa langit ug wala na makita. Apan ang 11 ka apostoles padayong nagtindog ug nagtan-aw sa langit. Dayon, may duha ka anghel nga nagpakita ug mahigugmaong nagtambag nila: “Mga tawong Galileanhon, nganong nagtindog man mo dinhi ug nagtan-aw sa langit? Kining Jesus nga gidala sa langit gikan kaninyo moabot sa samang paagi nga inyong nakita pag-adto niya sa langit.” (Buh. 1:11) Gipasabot ba sa mga anghel nga si Jesus mobalik sa samang lawas, sumala sa gitudlo sa pipila ka relihiyon? Dili kanay ilang gipasabot. Nganong makaingon ta ana?
15 Miingon ang mga anghel nga si Jesus mobalik “sa samang paagi,” dili sa samang lawas. b Sa unsang paagi siya mibiya? Siya wala na makita dihang misulti ang mga anghel. Pipila lang ka lalaki, ang mga apostoles, ang nakasabot nga si Jesus mibiya na sa yuta ug mipaingon sa iyang Amahan sa langit. Ingon niana ang paagi sa pagbalik sa Kristo ug kana gyod ang nahitabo. Karon, kadto lang nakasabot sa Kasulatan ug sa mga panghitabo sa atong panahon ang nahibalo nga si Jesus naghari na. (Luc. 17:20) Angay natong masabtan ang ebidensiya sa iyang presensiya ug isangyaw ni aron masabtan pod sa uban nga duol na kaayo ang kataposan.
“Itudlo kon Kinsa . . . ang Imong Gipili” (Buhat 1:13-26)
16-18. (a) Base sa Buhat 1:13, 14, unsay atong makat-onan sa mga panagkatigom sa mga Kristohanon kaniadto? (b) Unsay atong makat-onan gikan sa ehemplo ni Maria nga inahan ni Jesus? (c) Nganong hinungdanon kaayo ang Kristohanong mga panagkatigom karon?
16 Ang mga apostoles “mibalik sa Jerusalem nga malipayon kaayo.” (Luc. 24:52) Apan sa unsang paagi sila mosanong sa giya ug instruksiyon sa Kristo? Sumala sa Buhat kapitulo 1 bersikulo 13 ug 14, sila nagtigom sa usa ka “lawak sa itaas” ug naay pipila ka makapainteres nga impormasyon sa maong mga panagkatigom. Ang mga balay sa Palestina kaniadto kasagarang may lawak sa itaas, nga masulod agi sa usa ka hagdanan sa gawas. Kini ba kaha ang “lawak sa itaas” sa balay nga gihisgotan sa Buhat 12:12, nga iya sa inahan ni Marcos? Kon unsa man ugaling, lagmit nga kadto simple ug haom nga tigomanan sa mga sumusunod sa Kristo. Apan kinsay nagtigom didto, ug unsay ilang gihimo?
17 Matikdi nga ang maong panagkatigom dili lang alang sa mga apostoles o sa mga lalaki. May “pipila ka babaye” didto, apil ang inahan ni Jesus nga si Maria. Kini ang kataposang higayon nga gihisgotan siya sa Bibliya. Makapadasig nga apil siya sa maong panagkatigom nga mapainubsanong nagsimba uban sa iyang mga isigkamagtutuo, imbes ipabati sa uban nga importante siya. Nalipay gyod siya nga kauban niya sa maong panagkatigom ang iyang upat ka anak nga lalaki, kinsa wala mag-alagad niadtong buhi pa si Jesus. (Mat. 13:55; Juan 7:5) Nausab gyod sila sukad namatay ug nabanhaw ang ilang igsoon sa inahan.—1 Cor. 15:7.
18 Matikdi usab kon nganong nagtigom ang maong mga tinun-an: “Uban sa usa ka katuyoan silang tanan nagpadayon sa pag-ampo.” (Buh. 1:14) Ang panagkatigom hinungdanon gyod nga bahin sa pagsimba sa mga Kristohanon. Motambong tag tigom aron magdinasigay, modawat ug instruksiyon ug tambag, ug labaw sa tanan, aron simbahon ang atong langitnong Amahan, si Jehova. Ang atong mga pag-ampo ug mga awit sa pagdayeg sa panagkatigom makapalipay kaayo niya ug hinungdanon kanato. Hinaot dili gyod nato talikdan kining sagrado ug makapalig-ong mga panagkatigom!—Heb. 10:24, 25.
19-21. (a) Unsay atong makat-onan gikan sa aktibong pagpanguna ni Pedro sa kongregasyon? (b) Nganong kinahanglang pulihan si Judas, ug unsay atong makat-onan gikan sa ilang paagi sa pagpuli niya?
19 Ang mga sumusunod sa Kristo nag-atubang kaniadto ug usa ka isyu nga angayng sulbaron, ug si apostol Pedro ang nanguna sa pagsulbad ana. (Bersikulo 15-26) Makapadasig gyod nga makita ang dakong pag-uswag ni Pedro sukad niya gilimod ug katulo ang iyang Ginoo. (Mar. 14:72) Kitang tanan makasala, ug nagkinahanglan tag mga pahinumdom nga si Jehova “maayo ug andam sa pagpasaylo” sa mga sinserong naghinulsol.—Sal. 86:5.
20 Nasabtan ni Pedro nga angayng pulihan si Judas, ang apostoles nga nagbudhi kang Jesus. Apan kinsay mopuli? Ang ipuli kaniya kinahanglang nakauban ni Jesus sa tibuok niyang ministeryo ug nakasaksi sa iyang pagkabanhaw. (Buh. 1:21, 22) Kana nahiuyon sa gisaad ni Jesus: “Kamo nga nagsunod kanako molingkod usab sa 12 ka trono, nga maghukom sa 12 ka tribo sa Israel.” (Mat. 19:28) Katuyoan gyod ni Jehova nga naay 12 ka apostoles nga kauban ni Jesus panahon sa iyang ministeryo sa yuta nga mahimong “12 ka bato nga pundasyon” sa Bag-ong Jerusalem. (Pin. 21:2, 14) Busa gitabangan sa Diyos si Pedro aron masabtan nga nagtumong kang Judas ang tagna nga ‘kuhaon sa lain ang iyang katungdanan ingong tigdumala.’—Sal. 109:8.
21 Sa unsang paagi gihimo ang pagpili? Pinaagi sa pagripa, nga nabatasan panahon sa Bibliya. (Prov. 16:33) Apan kini ang kataposang higayon nga ang Bibliya naghisgot sa paggamit ug ripa. Dayag nga sa ulahi, tungod sa pagbubo sa balaang espiritu, ang pagripa dili na kinahanglang himoon. Pero matikdi kon nganong gigamit ang pagripa. Ang mga apostoles nag-ampo: “Ikaw, Oh Jehova, nga nahibalo sa kasingkasing sa tanan, itudlo kon kinsa niining duha ka lalaki ang imong gipili.” (Buh. 1:23, 24) Gusto nila nga si Jehova ang mopili. Ang napili mao si Matias, lagmit usa sa 70 ka tinun-an nga gipadala ni Jesus aron sa pagsangyaw. Busa si Matias nahimong usa sa “Dose.” c—Buh. 6:2.
22, 23. Nganong angay tang magmapinasakopon ug magmasinugtanon sa mga nagapanguna sa kongregasyon karon?
22 Kini nga asoy nagpahinumdom nato nga gusto sa Diyos nga organisado ang iyang katawhan. Hangtod karon, kasaligang mga lalaki ang gipili aron mag-alagad ingong mga tigdumala sa kongregasyon. Pamalandongon pag-ayo sa mga ansiyano ang Kasulatanhong mga kuwalipikasyon sa maong mga tigdumala, ug mag-ampo sila alang sa giya sa balaang espiritu. Busa sila isipon sa kongregasyon nga gitudlo sa balaang espiritu. Sa atong bahin, magmapinasakopon ug magmasinugtanon ta kanunay sa ilang pagpanguna aron magkahiusa ang kongregasyon.—Heb. 13:17.
23 Ang mga tinun-an nalig-on kay nakita nila si Jesus human sa iyang pagkabanhaw ug tungod sa mga kausaban nga nakatabang sa pag-organisar sa buluhaton. Busa andam kaayo sila sa kon unsay sunod nga mahitabo. Hisgotan sa sunod kapitulo kanang talagsaong panghitabo.
a Sa iyang Ebanghelyo, si Lucas nagtawag niya nga “halangdon nga Teofilo.” Ang uban nag-ingon nga si Teofilo tingali taas ug ranggo nga opisyal apan di pa magtutuo. (Luc. 1:3) Apan sa Mga Buhat, si Lucas nagtawag niya nga “Oh Teofilo.” Miingon ang pipila ka eskolar nga si Teofilo nahimong magtutuo human makabasa sa Ebanghelyo ni Lucas; busa, miingon sila nga wala na gamita ni Lucas ang maong espesyal nga titulo kay siya usa na ka magtutuo.
b Gigamit sa Bibliya ang Gregong pulong troʹpos, nga nagkahulogang “paagi,” ug dili mor·pheʹ, nga nagkahulogang “lawas.”
c Si Pablo gitudlo sa ulahi ingong “apostol sa kanasoran,” apan wala gyod siya isipang apil sa Dose. (Roma 11:13; 1 Cor. 15:4-8) Dili siya kuwalipikado sa maong espesyal nga pribilehiyo kay dili siya sumusunod panahon sa ministeryo ni Jesus sa yuta.