KAPITULO 24
“Magmaisogon!”
Si Pablo nakaikyas sa planong pagpatay kaniya ug mihimog depensa atubangan kang Felix
Gibase sa Buhat 23:11–24:27
1, 2. Nganong si Pablo wala matingala sa paglutos nga iyang nasinati sa Jerusalem?
HUMAN maluwas si Pablo gikan sa nasuko nga mga manggugubot sa Jerusalem, siya gibilanggo na usab. Ang madasigong apostol wala matingala sa paglutos nga iyang nasinati sa Jerusalem. Gisultihan na siya nga siya makadahom ug “pagkabilanggo ug mga kasakitan” sa maong siyudad. (Buh. 20:22, 23) Bisag wala masayod si Pablo kon unsay mahitabo kaniya sa umaabot, siya nahibalo nga padayon siyang mag-antos tungod sa ngalan ni Jesus.—Buh. 9:16.
2 Bisan ang Kristohanong mga propeta nagpasidaan kang Pablo nga siya gaposon ug itugyan ngadto “sa katawhan sa kanasoran.” (Buh. 21:4, 10, 11) Dili pa dugay, may mga Hudiyo nga buot mopatay kaniya, ug human niadto, hapit siyang “patyon” sa mga membro sa Sanhedrin samtang naglalis sila tungod sa iyang gipanulti. Niadtong panahona ang maong apostol maoy binilanggo nga gibantayan ug Romanong mga sundalo ug nag-atubang pag dugang mga pagsulay ug akusasyon. (Buh. 21:31; 23:10) Nagkinahanglan gayod ug pagdasig si apostol Pablo!
3. Unsay makahatag natog pagdasig aron makapadayon sa atong pagsangyaw?
3 Niining panahon sa kataposan, nahibalo kita nga “ang tanan nga nagkinabuhi nga nahiusa kang Kristo Jesus ug may debosyon ngadto sa Diyos lutoson sab.” (2 Tim. 3:12) Matag karon ug unya, kinahanglan usab kita ug pagdasig aron makapadayon sa pagsangyaw. Dako gayod ang atong pasalamat tungod sa tukma sa panahon ug makapadasig nga mga pulong gikan sa mga publikasyon ug sa mga tigom nga gihikay sa “matinumanon ug maalamong ulipon”! (Mat. 24:45) Si Jehova nagpasalig kanato nga ang mga kaaway sa maayong balita dili gayod molampos. Dili sila makalaglag sa iyang mga alagad sa katibuk-an ug dili sila makapahunong sa ilang pagsangyaw. (Isa. 54:17; Jer. 1:19) Apan komosta si apostol Pablo? Nakadawat ba siyag pagdasig aron makapadayon sa bug-os nga pagpamatuod bisan pa sa pagsupak? Kon mao, kinsay nagdasig kaniya, sa unsang paagi, ug unsay iyang reaksiyon?
Napakyas ang “Panagkunsabo ug Panumpa” (Buhat 23:11-34)
4, 5. Unsang pagdasig ang nadawat ni Pablo, ug nganong kadto tukma sa panahon?
4 Si apostol Pablo nakadawat ug gikinahanglang pagdasig sa pagkagabii human siya maluwas gikan sa Sanhedrin. Ang inspiradong asoy nag-ingon: “Ang Ginoo mibarog duol kaniya ug miingon: ‘Magmaisogon! Kay sama nga naghatag kag bug-os nga pagpamatuod bahin kanako sa Jerusalem, kinahanglang magpamatuod usab ka sa Roma.’” (Buh. 23:11) Ang maong makapalig-on nga mga pulong ni Jesus nagpasalig kang Pablo nga siya layo sa kapeligrohan. Siya nahibalo nga siya makaabot sa Roma ug makapamatuod didto bahin kang Jesus.
“Kapin sa 40 sa ilang mga tawo ang nag-atang kaniya aron patyon siya.”—Buhat 23:21
5 Tukma sa panahon ang maong pagdasig kang Pablo. Pagkaugma, kapig 40 ka Hudiyong lalaki ang “nagkunsabo ug nanumpa nga angay silang tunglohon kon mokaon sila ug moinom nga wala pa nila mapatay si Pablo.” Kadtong “panagkunsabo ug panumpa” nagpakita nga determinado ang maong mga Hudiyo sa pagpatay sa apostol. Kon ang ilang gisabotan dili molampos, nagtuo sila nga may kadaot nga mahitabo kanila. (Buh. 23:12-15) Ang ilang plano, nga giuyonan sa mga pangulong saserdote ug mga ansiyano, mao nga si Pablo dad-on ug balik ngadto sa Sanhedrin alang sa dugang pagsukitsukit, nga kunohay gusto nilang maimbestigar siyag dugang. Apan sa pagpaingon sa Sanhedrin, ang mga nagkunsabo mag-atang kang Pablo aron hasmagan ug patyon siya.
6. Sa unsang paagi nadiskobrehan ang panagkunsabo sa pagpatay kang Pablo, ug sa unsang paagi masundog sa daghang batan-on karon ang panig-ingnan sa pag-umangkon ni Pablo?
6 Apan ang pag-umangkon ni Pablo nakadungog bahin sa panagkunsabo ug iyang gibalita kana kang Pablo. Dayon, gisugo ni Pablo ang batan-on sa pagbalita niana ngadto sa Romanong komandante militar nga si Claudio Lisias. (Buh. 23:16-22) Ang mga batan-ong sama sa wala nganli nga pag-umangkon ni Pablo gimahal gayod ni Jehova kay sila nagmaisogon ug nag-una sa kaayohan sa katawhan sa Diyos kay sa ilang kaugalingon ug matinumanong nagbuhat kutob sa ilang maarangan sa pagpauswag sa intereses sa Gingharian.
7, 8. Unsay gihimo ni Claudio Lisias aron si Pablo dili mapatay sa mga Hudiyo?
7 Sa pagkahibalo ni Claudio Lisias bahin sa panagkunsabo batok kang Pablo, siya nga may sakop nga 1,000 ka tawo, dihadiha mimando nga ang 470 ka guwardiya militar—sundalo, magbabangkaw, ug mangangabayo—mobiya sa Jerusalem niadtong gabhiona aron ihatod si Pablo sa Cesarea ug itugyan ngadto kang Gobernador Felix. a Bisan pag ubay-ubay ang mga Hudiyo nga nagpuyo sa Cesarea, nga sentro sa Romanhong kagamhanan sa Judea, ang kadaghanang molupyo niini maoy mga Hentil. Ang kahimtang didto malinawon, lahi sa Jerusalem diin ang daghan mapihigon gumikan sa relihiyon ug nalangkit sa pagpanggubot. Ang Cesarea mao usab ang hedkuwarter sa Romanong kasundalohan sa Judea.
8 Agig pagsunod sa Romanhong balaod, si Lisias nagpadalag sulat kang Felix nga nagpatin-aw sa maong kaso. Si Lisias miingon nga sa pagkahibalo niyang si Pablo usa ka Romanong lungsoranon, iya siyang giluwas dihang ‘hapit na unta siyang patyon’ sa mga Hudiyo. Miingon pod siya nga iyang nakaplagan nga si Pablo wala makahimo ug sala nga “takos sa kamatayon o pagkabilanggo,” apan tungod sa panagkunsabo batok kang Pablo, iya siyang gitugyan kang Felix aron ang gobernador makadungog sa mga nag-akusar ug maoy mopakanaog ug hukom.—Buh. 23:25-30.
9. (a) Sa unsang paagi nalapas ang mga katungod ni Pablo ingong usa ka Romanong lungsoranon? (b) Nganong mahimo natong pahimuslan ang atong mga katungod ingong mga lungsoranon sa usa ka nasod?
9 Matinud-anon ba si Lisias sa iyang gisulat? Dili sa bug-os. Morag buot niyang dayegon siya sa gobernador. Sa pagkatinuod, si Pablo iyang giluwas dili tungod kay iyang nasayran nga ang apostol maoy usa ka Romanong lungsoranon. Dugang pa, wala isulti ni Lisias nga iyang ‘gipagapos si Pablo ug duha ka kadena’ ug sa ulahi nagsugo nga siya “sukitsukiton samtang lapdosan.” (Buh. 21:30-34; 22:24-29) Busa gilapas ni Lisias ang mga katungod ni Pablo ingong usa ka Romanong lungsoranon. Karong panahona, gigamit usab ni Satanas ang relihiyosong pagkapanatiko sa mga magsusupak aron mosamot pa ang paglutos ug mababagan ang atong kagawasan sa pagsimba. Apan sama kang Pablo, kasagarang pahimuslan sa katawhan sa Diyos ang ilang mga katungod ingong mga lungsoranon aron maproteksiyonan sila sa balaod sa nasod.
“Andam Kong Mosulti sa Pagdepensa sa Akong Kaugalingon” (Buhat 23:35–24:21)
10. Unsa ang seryosong mga akusasyon batok kang Pablo?
10 Sa Cesarea, si Pablo ‘gipabantayan didto sa palasyo ni Herodes’ samtang nagpaabot sa mga nag-akusar kaniya gikan sa Jerusalem. (Buh. 23:35) Paglabay sa lima ka adlaw, nangabot sila—ang hataas nga saserdoteng si Ananias, usa ka mamumulong sa publiko nga si Tertulo, ug mga ansiyano. Gidayeg una ni Tertulo si Felix tungod sa iyang nahimo alang sa mga Hudiyo, lagmit aron pag-ulog-ulog kaniya ug makuha ang iyang pabor. b Unya, aron makahisgot na sa kaso, ginganlan ni Tertulo si Pablo nga “samokan, nga naghulhog ug rebelyon taliwala sa tanang Hudiyo sa tibuok gipuy-ang yuta, ug tigpasiugda siya sa sekta sa mga Nasaretnon. Gisulayan usab niya pagpasipala ang templo, busa amo siyang gidakop.” Ang ubang Hudiyo ‘miduyog usab sa pag-akusar kaniya, nga miinsistir nga tinuod kining mga butanga.’ (Buh. 24:5, 6, 9) Paghulhog ug rebelyon, pagpasiugdag usa ka peligrosong sekta, ug pagpasipala sa templo—seryoso kini nga mga akusasyon nga mahimong masentensiyahan ug kamatayon.
11, 12. Sa unsang paagi gipanghimakak ni Pablo ang mga akusasyon batok kaniya?
11 Unya gitugotan si Pablo sa pagsulti. “Andam kong mosulti sa pagdepensa sa akong kaugalingon,” miingon siya. Gipanghimakak gayod niya ang mga akusasyon. Siya wala magpasipala sa templo ug wala siya mosulay sa paghulhog ug rebelyon. Iyang gisulti nga sulod sa “ubay-ubayng katuigan” wala siya sa Jerusalem ug miabot lang siya aron magdalag “mga gasa sa kaluoy”—mga amot alang sa mga Kristohanon nga nahimong kabos tungod sa kagutom ug paglutos. Miinsistir si Pablo nga sa wala pa siya mosulod sa templo, siya “hinlo sa seremonyal nga paagi” ug naningkamot “nga mahuptan ang hinlong konsensiya atubangan sa Diyos ug sa mga tawo.”—Buh. 24:10-13, 16-18.
12 Hinuon, giangkon ni Pablo nga siya naghatag ug sagradong pag-alagad sa Diyos sa iyang mga katigulangan “sa dalan nga ilang ginatawag ug sekta.” Apan siya miinsistir nga iyang gituohan “ang tanang butang nga gilatid sa Balaod ug nasulat sa basahon sa mga Propeta.” Ug sama sa mga nag-akusar kaniya, siya nangupot sa paglaom nga aduna unyay “pagkabanhaw sa mga matarong ug sa mga dili matarong.” Unya gihagit ni Pablo ang mga nag-akusar kaniya: “Pasultiha ang mga tawo dinhi kon unsang kasaypanan ang ilang nakaplagan samtang nagbarog ko atubangan sa Sanhedrin, gawas lang niining usa ka butang nga akong giingon samtang nagbarog ko sa ilang taliwala: ‘Ginahukman ko karon sa inyong atubangan maylabot sa pagkabanhaw sa mga patay!’”—Buh. 24:14, 15, 20, 21.
13-15. Nganong si Pablo usa ka maayong sulondan sa maisogong pagpamatuod atubangan sa sekular nga mga awtoridad?
13 Naghatag si Pablo ug maayong sulondan kanato kon ugaling kita paatubangon sa sekular nga mga awtoridad tungod sa atong pagsimba ug butangbutangan nga kita mga manggugubot, naghulhog ug rebelyon batok sa gobyerno, o mga membro sa usa ka “peligrosong sekta.” Si Pablo wala mag-ulog-ulog sa gobernador, dili sama kang Tertulo. Nagpabilin siyang kalmado ug matinahoron. Mataktikanhon niyang gihatag ang tin-aw ug matinud-anon nga pamatuod. Si Pablo miingon nga “dihay pipila ka Hudiyo gikan sa probinsiya sa Asia” nga nag-akusar nga siya nagpasipala sa templo apan wala sila didto, ug base sa balaod, angay nga siya moatubang kanila aron madungog ang ilang mga akusasyon.—Buh. 24:18, 19.
14 Labaw sa tanan, determinado si Pablo sa pagpamatuod bahin sa iyang mga gituohan. Maisogon niyang gipahayag pag-usab ang iyang pagtuo sa pagkabanhaw, nga mao ang isyung nakapagubot sa mga tawo sa iyang pag-atubang sa Sanhedrin. (Buh. 23:6-10) Ang paglaom sa pagkabanhaw maoy gipasiugda ni Pablo dihang gidepensahan niya ang iyang kaugalingon. Ngano? Tungod kay si Pablo nagpamatuod bahin kang Jesus ug sa iyang pagkabanhaw gikan sa mga patay—nga wala tuohi sa mga magsusupak. (Buh. 26:6-8, 22, 23) Tinuod, ang gilantugian mao ang isyu sa pagkabanhaw—ilabina gayod ang pagtuo kang Jesus ug sa iyang pagkabanhaw.
15 Sama kang Pablo, kita maisogong makapamatuod ug mapalig-on sa mga pulong ni Jesus ngadto sa iyang mga tinun-an: “Dumtan mo sa tanang katawhan tungod sa akong ngalan. Apan siya nga makalahutay hangtod sa kataposan maluwas.” Angay ba kitang mabalaka kon unsay atong isulti? Dili, kay si Jesus nagpasalig: “Dihang dad-on mo nila sa mga korte, ayawg kabalaka kon unsay inyong isulti. Apan kon unsay ihatag kaninyo nianang taknaa, isulti kini, kay dili kamo ang magasulti kondili ang balaang espiritu.”—Mar. 13:9-13.
“Si Felix Nahadlok Pag-ayo” (Buhat 24:22-27)
16, 17. (a) Unsay gihimo ug gisulti ni Felix panahon sa paghusay kang Pablo? (b) Nganong nahadlok pag-ayo si Felix, apan unsay hinungdan nga siya padayong nakigkita kang Pablo?
16 Dili kadto ang unang higayon nga si Gobernador Felix nakadungog bahin sa mga pagtulon-an sa mga Kristohanon. Ang asoy nag-ingon: “Si Felix, nga nahibalo pag-ayo bahin niini nga Dalan, nagpapahawa kanila ug miingon: ‘Desisyonan nako kini nga kaso dihang makaanhi na si Lisias nga komandante militar.’ Ug iyang gimandoan ang opisyal sa kasundalohan nga itener ang maong tawo apan hatagan ug diyutayng kagawasan, ug nga tugotan ang iyang mga higala nga moatiman sa iyang mga panginahanglan.”—Buh. 24:22, 23.
17 Pipila ka adlaw sa ulahi, si Felix ug ang iyang asawa nga si Drusila, nga usa ka Hudiyo, nagpatawag kang Pablo ug “namati kaniya bahin sa pagtuo kang Kristo Jesus.” (Buh. 24:24) Ugaling lang, sa dihang naghisgot si Pablo bahin sa “pagkamatarong ug pagpugong sa kaugalingon ug sa paghukom nga moabot, si Felix nahadlok pag-ayo,” kay lagmit gitulisok sa iyang konsensiya tungod sa iyang daotang mga buhat. Busa iyang gipalakaw si Pablo, nga nag-ingon: “Lakaw lang una karon, apan kon duna koy kahigayonan ipatawag ka nako pag-usab.” Si Felix nakigkita pag daghang beses kang Pablo, dili kay buot siyang mahibalo sa kamatuoran, kondili nagpaabot siyag hiphip gikan kang Pablo.—Buh. 24:25, 26.
18. Nganong si Pablo naghisgot kang Felix ug sa iyang asawa bahin sa “pagkamatarong ug pagpugong sa kaugalingon ug sa paghukom nga moabot”?
18 Nganong si Pablo naghisgot kang Felix ug sa iyang asawa bahin sa “pagkamatarong ug pagpugong sa kaugalingon ug sa paghukom nga moabot”? Hinumdomi nga buot nilang mahibaloan kon unsay nalangkit sa “pagtuo kang Kristo Jesus.” Kay nahibalo si Pablo sa ilang imoral nga pagkinabuhi, pagkamapintason, ug mga inhustisya, iyang gitin-aw kon unsay gikinahanglan sa tanan nga buot mahimong sumusunod ni Jesus. Ang gisulti ni Pablo nagpakita nga ang estilo sa pagkinabuhi ni Felix ug sa iyang asawa supak gayod sa matarong nga mga sukdanan sa Diyos. Angay unta nga kadto makatabang nila nga masabtan nga ang tanang tawo manubag sa Diyos sa ilang gihunahuna, gisulti, ug gibuhat, ug nga mas hinungdanon pa ang hukom unya sa Diyos kanila kay sa hukom nga ilang ipahamtang kang Pablo. Mao diay nga “nahadlok pag-ayo” si Felix!
19, 20. (a) Unsay atong himoon kon makakaplag kitag mga tawo nga morag interesado apan dili gustong mopahiuyon sa ilang pagkinabuhi sa kamatuoran? (b) Nganong makaingon kita nga si Felix dili gayod higala ni Pablo?
19 Mahimong makakaplag kitag mga tawo nga sama kang Felix diha sa atong ministeryo. Sa sinugdan sila morag interesado, apan dili nila gustong ipahiuyon ang ilang pagkinabuhi sa kamatuoran. Angay tang magmabinantayon sa dihang magtabang kita kanila. Hinuon, sama kang Pablo, mataktikanhon natong ipahayag kanila kon unsay kinahanglan nilang buhaton aron mapahimut-an ang Diyos kay basin pag ang kamatuoran makapatandog sa ilang kasingkasing. Apan kon madayag nga dili gayod nila buot nga biyaan ang ilang daotang pagkinabuhi, dili nato sila pugson nga magbag-o; ato hinuong pangitaon kadtong interesado gayod sa kamatuoran.
20 Ang kahimtang sa kasingkasing ni Felix nadayag niining mga pulonga: “Paglabay sa duha ka tuig, gipulihan si Felix ni Porcio Festo; ug kay nagtinguha man si Felix nga mauyonan sa mga Hudiyo, gipasagdan niyang magpabiling binilanggo si Pablo.” (Buh. 24:27) Si Felix dili gayod higala ni Pablo. Nahibalo siya nga ang mga sumusunod sa “Dalan” dili morebelde sa gobyerno o modasig sa uban nga mohimo niana. (Buh. 19:23) Nahibalo usab siya nga si Pablo wala makalapas ug Romanhong balaod. Bisan pa niadto, aron si Felix “mauyonan sa mga Hudiyo,” iyang gipasagdan nga si Pablo magpabiling binilanggo.
21. Unsay nahitabo kang Pablo sa dihang si Porcio Festo ang nahimong gobernador, ug unsay nakapalig-on kanunay kang Pablo?
21 Sumala sa gipakita sa kataposang bersikulo sa Mga Buhat kapitulo 24, si Pablo binilanggo pa gihapon dihang si Felix gipulihan ni Porcio Festo sa pagkagobernador. Busa nagsugod ang sunodsunod nga mga paghusay, ug si Pablo gipaatubang sa lainlaing mga opisyal. Sa pagkatinuod, ang maong maisogong apostol ‘gidala atubangan sa mga hari ug mga gobernador.’ (Luc. 21:12) Sumala sa ato unyang masayran, siya makapamatuod sa ulahi ngadto sa emperador. Bisan pa sa tanan niyang naagian, ang pagtuo ni Pablo wala matarog. Seguradong kanunay siyang nalig-on sa giingon ni Jesus: “Magmaisogon!”
a Tan-awa ang kahon nga “ Si Felix—Gobernador sa Judea.”
b Si Tertulo nagpasalamat kang Felix kay tungod kaniya may “kalinaw” sa nasod. Apan ang tinuod, ang Judea dili kaayo malinawon panahon sa pagkagobernador ni Felix kon itandi sa panahon sa nag-unang mga gobernador hangtod sa pag-alsa batok sa Roma. Dili usab tinuod ang giingon nga ang mga Hudiyo mapasalamaton kaayo tungod sa mga reporma ni Felix. Gani, siya gitamay sa kadaghanang Hudiyo tungod kay siya mapintason ug malupigon kanila ug mabangisong nagpukgo sa ilang mga pag-alsa.—Buh. 24:2, 3.
