1, 2. (a) Unsang prinsipyo ang naggiya sa mga sumusunod ni Jesus hangtod karon? (b) Unsay gihimo sa mga kaaway aron pahunongon ta, ug unsay resulta?

ATUBANGAN ni Pilato, ang kinalabwang huwes sa Israel niadto, si Jesus mipahayag ug usa ka prinsipyo nga naggiya sa Iyang mga sumusunod hangtod karon. “Ang akong gingharian dili bahin niining kalibotana,” siya miingon. “Kon ang akong gingharian bahin pa niining kalibotana, ang akong mga alagad makig-away na unta aron dili ako ikatugyan ngadto sa mga Hudiyo. Apan, sa pagkatinuod, ang akong gingharian dili gikan niini nga tinubdan.” (Juan 18:36) Gipapatay ni Pilato si Jesus, pero ang kalamposan temporaryo lang kay gibanhaw si Jesus. Gustong wagtangon sa mga emperador sa gamhanang Imperyo sa Roma ang mga sumusunod ni Kristo pero sila napakyas. Napakaylap sa mga Kristohanon ang mensahe sa Gingharian sa tibuok nga kalibotan kanhi.—Col. 1:23.

² Human matukod ang Gingharian sa 1914, gusto sab wagtangon sa pipila ka gamhanang nasod ang katawhan sa Diyos. Pero walay milampos. Daghang gobyerno ug partido sa politika ang misulay pagpugos nga kita may dapigan sa ilang mga panagbangi. Pero wala sila molampos sa pagbungkag sa atong panaghiusa. Karon, ang mga sakop sa Gingharian nagpuyo sa halos tanang nasod. Bisan pa niana, kita nagkahiusa sa tinuod nga panag-igsoonay sa tibuok kalibotan, nga nagpabiling neyutral sa kalihokan sa politika. Ang atong panaghiusa maoy ebidensiya nga ang Gingharian sa Diyos nagmando na ug ang Haring Jesu-Kristo naggiya, nagdalisay, ug nagpanalipod gihapon sa iyang ginsakpan. Tagda kon giunsa niya kana paghimo, ug matikdi ang atong pipila ka kadaogan sa korte nga makapalig-on sa atong pagtuo samtang nagpabiling “dili bahin sa kalibotan.”—Juan 17:14.

3, 4. (a) Unsay mga hitabo pagkatukod sa Gingharian? (b) Kanunay bang nasabtan sa katawhan sa Diyos ang isyu sa neyutralidad? Ipatin-aw.

³ Pagkatukod sa Gingharian, nahitabo ang dakong gubat sa langit, unya si Satanas gitambog dinhi sa yuta. (Basaha  ang Pinadayag 12:7-10, 12.) Nahitabo sab ang gubat sa yuta, nga nagsulay sa baroganan sa katawhan sa Diyos. Determinado silang mosunod sa ehemplo ni Jesus ug mahimong dili bahin sa kalibotan. Pero sa sinugdan wala sila makasabot kon unsay gikinahanglan aron makapabiling bulag sa tanang kalihokan sa politika.

⁴ Pananglitan, ang Tomo VI sa serye sa Millennial Dawn, * nga giimprenta sa 1904, nagdasig sa mga Kristohanon nga dili moapil sa giyera. Pero kini miingon nga kon pugson pagsundalo ang usa ka Kristohanon, paningkamotan niyang maasayn sa serbisyong walay pakigkombate. Kon ipadala gyod siya sa panggubatan, seguroon niyang dili siya makapatay. Si Herbert Senior, taga-Britain ug nabawtismohan sa 1905, mikomento sa situwasyon niadto: “Ang mga igsoon nangalibog, ug walay klarong tambag kon husto bang mosulod sa army pero para lang sa serbisyong walay pakigkombate.”

5. Giunsa pagdalisay sa Septiyembre 1, 1915 nga Watch Tower ang atong pagsabot?

⁵ Pero ang Septiyembre 1, 1915 nga Watch Tower nagdalisay sa atong pagsabot sa maong isyu. Bahin sa sugyot sa Studies in the Scriptures, kini miingon: “Nahibulong mi kon kana ba pagkompromiso.” Pero unsay buhaton sa usa ka Kristohanon kon siya hulgaong pusilon kay dili mosul-ob ug uniporme ug magsundalo? Ang artikulo miingon: “Dili ba mas maayo nga pusilon ka tungod sa pag-unong sa Prinsipe sa Pakigdait ug pagsugot sa Iyang mando, imbes pusilon samtang nagsuportar sa mga hari sa yuta ug nagkompromiso sa mga pagtulon-an sa Langitnong Hari? Nianang duha ka kamatayon pilion namo ang nauna—nga mamatay tungod sa among pag-unong sa Langitnong Hari.” Bisan pa nianang puwersadong pahayag, ang artikulo mihinapos: “Wala mi nagsugo, nagsugyot lang mi.”

6. Unsay imong nakat-onan sa ehemplo ni Brader Herbert Senior?

⁶ Klarong nasabtan sa pipila ka igsoon ang isyu, ug andam sila sa bisan unsang resulta. Si Herbert Senior, nga gihisgotan ganina, miingon: “Para nako, walay kalainan ang pagdiskargag mga bala gikan sa barko [serbisyong walay pakigkombate] ug pagkarga niana sa pusil aron itira.” (Luc. 16:10) Si Brader Senior napriso kay dili magsundalo. Siya ug 4 pa ka brader, ug ang pipilang lahig relihiyon nga wala sab magsundalo tungod sa konsensiya, nalakip sa 16 ka priso sa Richmond sa Britain nga sa ulahi nailhang Richmond 16. May higayong si Herbert ug uban pa sekretong gipadala ngadto sa panggubatan sa France. Sila gisentensiyahang pusilon didto. Gipaatubang na sila sa firing squad, pero wala sila pusila. Gipagaan hinuon ang ilang sentensiya ngadto sa napulo ka tuig nga pagkapriso.

7. Unsay nasabtan sa katawhan sa Diyos pagsugod sa Gubat sa Kalibotan II?

 ⁷ Pagbuto sa Gubat sa Kalibotan II, mas klarong nasabtan sa katibuk-ang katawhan sa Diyos ang kahulogan sa neyutralidad ug ang gikinahanglan aron masunod ang ehemplo ni Jesus. (Mat. 26:51-53; Juan 17:14-16; 1 Ped. 2:21) Pananglitan, ang Nobyembre 1, 1939 nga Watchtower may importanteng artikulo nga nag-ulohang “Neyutralidad,” nga nag-ingon: “Ang lagda nga sundon sa katawhang nakigsaad kang Jehova mao ang estriktong pagkaneyutral diha sa gubat sa mga nasod.” Bahin niana, si Simon Kraker, nga sa ulahi nag-alagad sa hedkuwarter, sa Brooklyn, New York, miingon: “Akong nasabtan nga ang katawhan sa Diyos angayng makigdait sa tanan, bisan pag may hulga sa giyera.” Kana nga espirituwal nga pagkaon gitagana sa hustong panahon ug nakatabang sa katawhan sa Diyos nga maandam para sa grabeng pagsulay sa ilang pagkamaunongon sa Gingharian.

8, 9. Sa unsang paagi natuman ang tagna ni apostol Juan?

⁸ Gitagna ni apostol Juan nga human sa pagkatukod sa Gingharian sa 1914, ang dragon, si Satanas nga Yawa, mosulay pagpuo sa mga tigsuportar sa Gingharian sa Diyos pinaagi  sa pagbugwak ug simbolikong suba gikan sa iyang baba. * (Basaha ang Pinadayag 12:9, 15.) Sa unsang paagi natuman kana? Sukad sa katuigang 1920, mikusog ang pagsupak batok sa katawhan sa Diyos. Sama sa ubang igsoon sa North America panahon sa Gubat sa Kalibotan II, si Brader Kraker gipriso tungod sa iyang pagkamaunongon sa Gingharian. Gani panahon sa giyera, kapig katunga sa tanang priso sa United States maoy mga Saksi ni Jehova kay sila supak sa giyera tungod sa relihiyosong mga rason.

⁹ Determinado ang Yawa ug iyang mga sakop nga bungkagon ang integridad sa ginsakpan sa Gingharian sa bisan diin. Sa tibuok Africa, Europe, ug United States, sila gipaatubang sa mga korte ug parole board. Tungod sa ilang determinasyon nga magpabiling neyutral, sila gipriso, gikulata, ug gipamiangan. Sa Germany, ang katawhan sa Diyos grabeng gipig-otan kay dili mosaludo kang Hitler o moapil sa giyera. Mga 6,000 ang gipriso sa kampo panahon sa Nazi, ug kapig 1,600 ka German ug dili German nga Saksi ang gipatay sa mga maglulutos. Pero ang Yawa wala gyod makahimog permanenteng kadaot sa katawhan sa Diyos.—Mar. 8:34, 35.

10. Unsay gisimbolohan sa “yuta,” ug sa unsang paagi kini nakatabang sa katawhan sa Diyos?

¹⁰ Ang tagna nga girekord ni Juan nagpadayag nga ang “yuta”—mas makataronganong mga tawo o institusyon niini nga sistema—maglamoy sa “suba” sa paglutos, sa ingon, makatabang sa katawhan sa Diyos. Sa unsang paagi natuman kana? Mga dekada human sa Gubat sa Kalibotan II, ang “yuta” sagad mitabang sa matinumanong mga tigsuportar sa Mesiyanikong Gingharian. (Basaha ang Pinadayag 12:16.) Pananglitan, ang lainlaing inilang korte nanalipod sa katungod sa mga Saksi ni Jehova nga dili moapil sa army ug sa nasyonalistikong mga seremonyas. Una, hisgotan nato ang pipila ka dagkong kadaogan nga gihatag ni Jehova sa iyang katawhan bahin sa isyu sa pagsundalo.—Sal. 68:20.

11, 12. Unsang kaso ang giatubang nila Brader Sicurella ug Thlimmenos, ug unsay resulta?

¹¹ United States. Si Anthony Sicurella usa sa unom ka anak nga gimatuto sa Saksing mga ginikanan. Siya nabawtismohan sa edad 15. Sa edad 21, nagparehistro siya sa draft board (ahensiyang tiglistag mga sundalo) ingong ministro sa relihiyon. Duha ka tuig sa ulahi, sa 1950, miaplay siya para mausab ang iyang klasipikasyon sa rehistro. Nianang tungora, dili gihapon siya magsundalo pero tungod na sa konsensiya. Bisag walay makadaot nga impormasyon sa report sa Federal Bureau of Investigation, wala aprobahi sa Department of Justice ang iyang aplikasyon. Human sa pipila ka husay, ang  Korte Suprema sa U.S. midungog sa kaso ni Brader Sicurella ug gibali ang desisyon sa ubos nga korte, pabor kang Brader Sicurella. Kini nga desisyon nahimong basehan para sa ubang lungsoranon sa United States nga midumili pagsundalo tungod sa konsensiya.

¹² Greece. Sa 1983, si Iakovos Thlimmenos gihukmang sad-an sa pagsukol sa awtoridad kay midumili pagsul-ob ug uniporme sa sundalo, ug busa gipriso. Pagkagawas, miaplay siya ingong accountant, pero wala dawata kay may kriminal nga rekord. Gisang-at niya ang kaso sa mga korte sa Greece, pero napildi siya maong gidala niya kini sa European Court of Human Rights (ECHR). Sa 2000, ang Grand Chamber sa ECHR nga may membrong 17 ka huwes midesisyon pabor kaniya, nga naghatag basehan batok sa diskriminasyon. Una pa sa maong desisyon, kapig 3,500 ka igsoon sa Greece ang may kriminal nga rekord kay napriso tungod sa neyutralidad. Human niining paborableng desisyon, ang Greece nag-aprobar ug balaod nga nagpapas sa kriminal nga rekord sa mga igsoon. Dugang pa, dihang girebisar ang Konstitusyon sa Greece, giaprobahan pag-usab ang usa ka balaod nga naghatag sa tanang Gregong lungsoranon ug katungod para sa alternatibong sibilyan nga serbisyo, nga giaprobahan na pipila ka tuig ang milabay.

13, 14. Unsang mga leksiyon ang atong makat-onan sa mga kaso nila Ivailo Stefanov ug Vahan Bayatyan?

¹³ Bulgaria. Sa 1994, si Ivailo Stefanov gipatawag nga magsundalo sa edad 19. Midumili siyang moapil sa army o mohimog mga serbisyong walay pakigkombate nga gidumala sa militar. Gisentensiyahan siyag 18 ka bulan sa prisohan, pero siya miapelar, base sa katungod sa dili pagsundalo tungod sa konsensiya. Ang iyang kaso sa ulahi nakaabot sa ECHR. Sa 2001, una pa dungga ang kaso, kana giareglo uban kang Brader Stefanov. Ang gobyerno sa Bulgaria mihatag ug amnestiya dili lang kang Brader Stefanov kondili sa tanang lungsoranon nga andam mohimog alternatibong sibilyan nga serbisyo. *

¹⁴ Armenia. Sa 2001, si Vahan Bayatyan miabot na sa edad nga puwede nang tawgon aron magsundalo. * Siya mibalibad base sa iyang konsensiya, pero napildi siya sa tanan niyang pag-apelar. Sa Septiyembre 2002, gisugdan niyag silbi ang sentensiya nga duha ka tuig ug tunga, pero human sa napulo ka bulan ug tunga, siya gipagawas. Niadtong panahona siya miapelar sa ECHR, nga midungog sa kaso. Pero sa Oktubre 27, 2009, ang maong Korte midesisyon batok kaniya. Nakapahugno kadto sa mga igsoon sa Armenia nga nag-atubang  sa samang isyu. Pero girepaso sa Grand Chamber sa ECHR ang desisyon. Sa Hulyo 7, 2011, ang Korte mihukom pabor kang Vahan Bayatyan. Kini ang unang higayon nga giila sa ECHR nga kadtong dili magsundalo tungod sa relihiyosong tinuohan angayng protektahan base sa katungod sa kagawasan sa paghunahuna, konsensiya, ug relihiyon. Kana nga hukom nagprotektar sa mga katungod sa mga Saksi ni Jehova ug sa minilyon pang tawo diha sa mga nasod nga membro sa Council of Europe. *

15. Nganong ang katawhan ni Jehova dili moapil sa nasyonalistikong mga seremonyas?

¹⁵ Ang katawhan ni Jehova nagmaunongon sa Mesiyanikong Gingharian pinaagi sa dili pagsundalo ug pag-apil sa nasyonalistikong mga seremonyas. Ilabina sukad sa pagbuto sa Gubat sa Kalibotan II, ang nasyonalismo mikaylap sa tibuok kalibotan. Ang mga lungsoranon sa daghang nasod  giobligar sa pagpanumpa nga mounong sa ilang yutang natawhan, pagkantag awit sa nasod, o pagsaludar sa ilang bandera. Pero, ang atong bug-os nga debosyon para lamang kang Jehova. (Ex. 20:4, 5) Ingong resulta, nakaagom kitag daghang paglutos. Bisan pa niana, gigamit na sab ni Jehova ang “yuta” sa paglamoy sa pipila ka pagsupak. Bahin niini, matikdi ang pipila ka importanteng kadaogan nga gihatag ni Jehova kanato pinaagi ni Kristo.—Sal. 3:8.

16, 17. Unsang kaso ang giatubang ni Lillian ug William Gobitas, ug unsay imong nakat-onan bahin niana?

¹⁶ United States. Sa 1940, ang Korte Suprema sa U.S. midesisyon, 8 kontra 1, nga dili pabor sa mga Saksi ni Jehova sa kasong Minersville School District v. Gobitis. Si Lillian Gobitas, * 12 anyos, ug iyang igsoong si William, 10 anyos, gustong magmaunongon kang Jehova, maong wala sila mosaludar sa bandera o manumpa. Ingong resulta, gipapahawa sila sa eskuylahan. Ang kaso gisang-at sa Korte Suprema, ug kini miingong subay sa konstitusyon ang gihimo sa eskuylahan kay para kini sa “panaghiusa sa nasod.” Kadtoy nakaingon sa pagsilaob sa grabeng paglutos. Mas daghang anak ug Saksi ang gipapahawa sa eskuylahan, daghang Saksi nawad-ag trabaho, ug ang pipila grabeng giatake sa mga nagrayot. Ang librong The Lustre of Our Country nag-ingon nga ang “paglutos sa mga Saksi sukad 1941 hangtod 1943 maoy dako kaayong pamatuod sa relihiyosong pagkapanatiko sa America sa ika-20ng siglo.”

¹⁷ Ang kadaogan sa mga kaaway sa Diyos temporaryo lang. Sa 1943, gidungog sa Korte Suprema ang laing kaso nga sama sa kasong Gobitis. Gitawag kinig West Virginia State Board of Education v. Barnette. Niining higayona nakadaog ang mga Saksi ni Jehova. Unang higayon kini sa kasaysayan sa U.S. nga ang Korte Suprema nagbali sa desisyon niini sa mubo lang nga panahon. Human niadto, mius-os pag-ayo ang mga paglutos sa mga Saksi ni Jehova sa United States. Kadugayan, bug-os nang giila ang katungod sa tanang lungsoranon sa United States.

18, 19. Sumala kang Pablo Barros, unsay nakatabang niya nga magpabiling lig-on, ug sa unsang paagi masundog siya sa ubang alagad ni Jehova?

¹⁸ Argentina. Si Pablo ug Hugo Barros, otso ug siyete anyos, gipapahawa sa eskuylahan sa 1976 kay wala moapil sa seremonyas sa pagpataas sa bandera. Usa ka higayon, gituklod sa babayeng prinsipal si Pablo ug gidukol. Gihawiran niyag usa ka oras ang duha ka bata human sa klase ug gipugos sila nga moapil sa mga seremonyas. Si Pablo nahinumdom sa di maayong kasinatian ug miingon: “Kon wala ko tabangi ni Jehova, dili gyod unta ko makabarog sa akong integridad.”

¹⁹ Dihang nakaabot kini sa korte, ang huwes midapig sa eskuylahan. Pero giapelar kini sa Korte Suprema sa Argentina.  Sa 1979, ang Korte nagbali sa desisyon sa ubos nga korte, ug miingon: “Ang silot [pagpapahawa] nagsupak sa katungod nga maedukar (Artikulo 14) ug sa obligasyon sa Estado nga itagana ang edukasyon (Artikulo 5).” Nakabenepisyo sa kadaogan ang mga 1,000 ka anak ug Saksi. Giundang ang pagpapahawa sa uban ug ang pipila, sama ni Pablo ug Hugo, gipabalik sa ilang publikong eskuylahan.

20, 21. Sa unsang paagi ang kaso nila Roel ug Emily Embralinag nakapalig-on sa imong pagtuo?

²⁰ Pilipinas. Sa 1990, si Roel Embralinag, * 9 anyos, ug igsoong si Emily, 10 anyos, apil ang mga 66 ka Saksing estudyante, gipapahawa sa eskuylahan kay wala mosaludar sa bandera. Si Leonardo, ang amahan ni Roel ug Emily, misulay pagpangatarongan sa mga nagdumala sa eskuylahan pero napakyas. Dihang migrabe ang kahimtang, si Leonardo mipayl ug petisyon sa Korte Suprema. Siya walay kuwarta ug abogado nga modepensa. Ang pamilya miampo kang Jehova para sa giya. Sa samang panahon, ang mga bata gibugalbugalan.  Mibati si Leonardo nga dili siya makadaog kay wala siyay alamag bahin sa mga kaso.

²¹ Sa ulahi, ang pamilya girepresentahan ni Felino Ganal, abogado nga kanhi nagtrabaho sa usa ka inilang pribadong ahensiya sa mga abogado sa nasod. Panahon sa maong kaso, si Brader Ganal nakabiya na sa maong ahensiya ug Saksi ni Jehova na. Dihang ang kaso nakaabot sa Korte Suprema, kini nagkahiusang midesisyon pabor sa mga Saksi ug gihimong imbalido ang mando sa pagpapahawa sa mga estudyante. Napakyas na sab kadtong gustong mobungkag sa integridad sa katawhan sa Diyos.

22, 23. (a) Nganong nakadaog kita sa daghang importanteng kaso? (b) Unsay gipamatud-an sa atong tibuok kalibotan, malinawong panag-igsoonay?

²² Nganong nakadaog ang katawhan ni Jehova ug daghang importanteng kaso? Wala kitay impluwensiya sa politika. Pero sa lainlaing nasod ug korte, ang mga huwes nga pabor sa hustisya nagprotektar nato batok sa porsigidong mga magsusupak, ug busa nahatag ang mga sumbanan bahin sa mga balaod sa konstitusyon. Si Kristo nagsuportar gyod sa atong paningkamot aron magmadaogon. (Basaha ang Pinadayag 6:2.) Nganong midangop kita sa mga korte? Dili nato tuyong repormahon ang sistema sa pamalaod. Hinunoa, tumong nato nga dili mababagan ang atong pag-alagad sa Hari, si Jesu-Kristo.—Buh. 4:29.

²³ Sa kalibotang nabahin sa politika ug napunog pagdumot, ang atong Haring Jesu-Kristo nagpanalangin sa paningkamot sa iyang mga sumusunod sa tibuok kalibotan nga magpabiling neyutral. Si Satanas wala makapabahinbahin ug makadaog nato. Natigom sa Gingharian ang minilyong midumili nga ‘makakat-on pa sa gubat.’ Ang atong tibuok kalibotan, malinawong panag-igsoonay usa gyod ka milagro. Kini klarong ebidensiya nga ang Gingharian sa Diyos nagmando na!—Isa. 2:4.