1, 2. (a) Unsay gilaoman sa mga bag-ong minyo? (b) Unsang mga pangutana ang hisgotan nato niining kapituloha?

HUNAHUNAA ang usa ka malipayong lalaki ug babaye sa adlaw sa ilang kasal. Eksayted sila sa ilang kaugmaon ug puno silag paglaom ug pangandoy. Malaomon sila nga ang ilang kaminyoon magmalipayon ug dili mabungkag.

² Pero daghang kaminyoon ang maayo ra sa primero. Aron ang kaminyoon magmalipayon ug dili mabungkag, ang magtiayon nagkinahanglag giya sa Diyos. Busa hisgotan nato ang tubag sa Bibliya niini nga mga pangutana: Unsay pipila ka kaayohan sa kaminyoon? Kon magminyo ka, unsaon nimo pagpilig maayong kapikas? Unsay imong himoon aron mahimo kang maayong bana o asawa? Ug unsay makatabang aron dili mabungkag ang kaminyoon?​—Basaha ang Proverbio 3:5, 6.

3. Kinahanglan bang magminyo aron magmalipayon? Ipatin-aw.

³ Ang uban nagtuo nga magmalipayon ra sila kon maminyo sila. Pero dili na tinuod. Si Jesus miingon nga ang pagkatagsaanon usa ka gasa, o regalo. (Mateo 19: 11, 12) Ug si apostol Pablo miingon nga dunay mga kaayohan kon ang usa dili minyo. (1 Corinto 7:32-38) Ikaw ray mag-igo kon magminyo ba ka. Ayaw tugoting mapresyur ka tungod sa imong mga higala, pamilya, o kultura.

4. Unsa ang pipila ka kaayohan sa maayong kaminyoon?

⁴ Ang Bibliya nag-ingon nga ang kaminyoon regalo pod gikan sa Diyos ug kini dunay pipila ka kaayohan. Si Jehova miingon bahin sa unang lalaki, si Adan: “Dili maayo nga padayong mag-inusara ang tawo. Buhatan nako siyag katimbang, ingong iyang kauban.” (Genesis 2:18) Gilalang ni Jehova si Eva aron maasawa ni Adan, ug sila ang nahimong unang tawhanong pamilya. Kon ang magtiayon manganak, kinahanglan ang maayong kahimtang sa pamilya alang sa pagpadakog mga anak. Pero dili lang pagpanganak ang katuyoan sa kaminyoon.​—Salmo 127:3; Efeso 6:1-4.

5, 6. Sa unsang paagi ang kaminyoon mahisama sa “tulo ka bakukon nga pisi”?

⁵ Si Haring Solomon misulat: “Ang duha mas maayo kay sa usa kay sila dunay maayong ganti sa ilang paghago. Kay kon ang usa kanila matumba, ang usa makabangon sa iyang kauban. Apan unsay mahitabo sa usa nga natumba kon walay magbangon kaniya? . . . Ug ang tulo ka bakukon nga pisi dili daling mabugto.”​—Ecclesiastes 4:9-12.

⁶ Ang maayong kaminyoon mao ang kinasuorang panaghigalaay tali sa duha ka tawo nga nagtinabangay, naghupay, ug nanalipod sa usag usa. Gugma ang makapalig-on sa kaminyoon, apan kini mas molig-on kon ang magtiayon nagsimba kang Jehova. Ang ilang kaminyoon mahisama unya sa “tulo ka bakukon nga  pisi.” Ang ingon niana nga pisi mas lig-on kay sa duha ka bakukon nga pisi. Lig-on ang kaminyoon kon apil niini si Jehova.

7, 8. Unsay tambag ni Pablo bahin sa kaminyoon?

⁷ Human makasal, matagbaw na sa magtiayon ang seksuwal nga mga tinguha sa usag usa. (Proverbio 5:18) Pero kon ang usa magminyo aron lang matagbaw ang maong mga tinguha, basin dili mahimong maalamon ang iyang pagpilig kapikas. Kanay rason nga ang Bibliya nag-ingon nga ang usa magminyo lang kon lapas na siya sa “pagbuswak sa pagkabatan-on,” ang panahon nga nag-uros-uros ang seksuwal nga mga tinguha. (1 Corinto 7:36) Mas maayo nga maghulat nga molurang ang maong mga pagbati ayha pa magminyo. Nianang panahona, makahunahuna siyag maayo ug mas maalamon na ang iyang pagpili.​—1 Corinto 7:9; Santiago 1:15.

⁸ Kon naghunahuna kang magminyo, maayo nga realistiko ka ug nahibalo nga dunay mga kalisdanan ang kaminyoon. Si Pablo miingon nga kadtong magminyo “makaagom ug kasakitan sa ilang unod.” (1 Corinto 7:28) Bisan ang maayo kaayong panagtiayon makasinatig problema. Busa kon nakadesisyon kang magminyo, seguroha nga maalamon ang imong pagpilig kapikas.

9, 10. Unsay mahitabo kon magminyog dili magsisimba ni Jehova?

⁹ Niay importanteng prinsipyo sa Bibliya nga angayng hinumdoman dihang magpilig kapikas: “Ayaw pagpayugo nga dili timbang sa mga dili magtutuo.” (2 Corinto 6:14) Kini nga ilustrasyon gibase sa ginahimo  sa mag-uuma. Kon ang duha ka hayop lainlaig gidak-on o kusog, dili niya kini ubanon pagyugo sa pagtrabaho sa uma. Kon ubanon kini pagyugo, malisdan ang mga hayop. Sa susama, kon ang usa nga nagsimba kang Jehova magminyog dili magsisimba ni Jehova, ang ilang kaminyoon lagmit moresultag daghang problema. Busa ang Bibliya naghatag ug maalamong tambag nga magminyo “diha lang sa Ginoo.”​—1 Corinto 7:39.

¹⁰ Ang ubang Kristohanon mobati usahay nga mas maayong magminyo na lag dili magsisimba ni Jehova kay sa mag-inusara. Pero kon dili nato sundon ang tambag sa Bibliya, sagad moresulta kinig kasakit ug kaguol. Ingong magsisimba ni Jehova, ang pag-alagad kaniya mao ang labing importante sa atong kinabuhi. Unsay imong bation kon dili ninyo masalohan sa imong kapikas kining labing importanteng bahin sa imong kinabuhi? Daghan ang midesisyon nga magpabiling tagsaanon kay sa maminyo sa tawong wala mahigugma kang Jehova ug wala mag-alagad kaniya.​—Basaha ang Salmo 32:8.

11. Unsaon nimo pagpilig maayong kapikas?

¹¹ Wala kini magpasabot nga si bisan kinsang alagad ni Jehova mahimong maayong kapikas. Kon naghunahuna kang magminyo, pangitaa kadtong imong ganahan ug kanang magkasinabot mo. Paghulat hangtod nga makita nimo ang usa nga parehas nimog interes ug nag-una sa pag-alagad sa Diyos. Gahinig panahon ang pagbasa ug pagpamalandong sa maayong mga tambag bahin sa kaminyoon diha sa mga publikasyon sa matinumanong ulipon.​—Basaha ang Salmo 119:105.

12. Unsay atong makat-onan sa Bibliya bahin sa kaminyoon diin ginikanan ang magpili sa minyoan sa anak?

 ¹² Sa ubang kultura, ang ginikanan maoy mopilig minyoan sa ilang anak kay gituohan nga mas nahibalo sila kon kinsa ang labing maayo para sa ilang anak. Kini nga kostumbre komon sab sa panahon sa Bibliya. Busa kon sundon kini sa imong pamilya, ang Bibliya makatabang sa ginikanan nga mahibaloan kon unsa nga mga kinaiya ang angayng pangitaon. Pananglitan, dihang nagpili si Abraham ug asawa para sa iyang anak nga si Isaac, dili kuwarta o kahimtang diha sa katilingban ang iyang gibasehan kondili ang gugma sa babaye kang Jehova.​—Genesis 24:3, 67; tan-awa ang Endnote 25.

13-15. (a) Unsaon pagpangandam sa lalaki aron mahimo siyang maayong bana? (b) Unsaon pagpangandam sa babaye aron mahimo siyang maayong asawa?

¹³ Kon naghunahuna kang magminyo, seguroha nga andam na ka. Tingali para nimo andam na ka, pero hisgotan nato kon unsa gyoy ipasabot sa pagkahimong andam sa kinabuhing minyo. Basig wala ka magdahom sa tubag.

¹⁴ Ang Bibliya nagpakita nga ang bana ug asawa dunay lainlaing papel diha sa pamilya. Busa ang pagkahimong andam sa kaminyoon lahig kahulogan depende kon lalaki ka o babaye. Kon ang lalaki naghunahuna nga magminyo, kinahanglan niyang pangutan-on ang iyang kaugalingon kon andam na ba siyang mahimong ulo sa pamilya. Gidahom ni Jehova nga atimanon sa bana ang iyang asawa ug mga anak sa materyal ug emosyonal nga paagi. Labaw sa tanan, ang bana kinahanglang manguna sa iyang pamilya sa pagsimba sa Diyos. Sumala sa Bibliya, ang tawo nga dili mag-atiman sa iyang pamilya “mas daotan pa kay sa tawong walay pagtuo.” (1 Timoteo 5:8) Busa kon ulitawo ka ug gustong magminyo, hunahunaa kon unsaon pagpadapat kini nga prinsipyo sa Bibliya: “Andama ang imong trabaho sa gawas, ug andama sab ang uma; unya tukora ang imong balay.” Sa ato pa, sa dili pa magminyo, seguroa nga mahimo kang matang sa bana nga gidahom ni Jehova.​—Proverbio 24:27.

¹⁵ Ang babaye nga naghunahuna nga magminyo kinahanglang mangutana sa iyang kaugalingon kon andam na ba siya sa mga responsabilidad sa usa ka asawa ug lagmit usa ka inahan. Gihisgotan sa Bibliya ang pipila sa daghang paagi nga atimanon sa maayong asawa  ang iyang bana ug mga anak. (Proverbio 31:10-31) Karon, daghan ang naghunahuna lang kon unsay mahimo sa ilang kapikas para nila. Pero gusto ni Jehova nga maghunahuna ta kon unsay atong mahimo para sa atong kapikas.

16, 17. Kon naghunahuna kang magminyo, unsay angay nimong pamalandongon?

¹⁶ Sa dili pa ka magminyo, pamalandonga ang giingon ni Jehova bahin sa bana ug asawa. Ang pagkahimong ulo sa pamilya wala magpasabot nga mahimo siyang daogdaogan, sa pisikal man o emosyonal. Ang maayong ulo sa pamilya nagsundog kang Jesus, kinsa kanunayng mahigugmaon ug maayo sa iyang mga sakop. (Efeso 5:23) Sa laing bahin, ang babaye kinahanglang maghunahuna kon unsaon niya pagsuportar ang mga desisyon sa iyang bana ug pagkooperar kaniya. (Roma 7:2) Kinahanglan niyang pangutan-on ang iyang kaugalingon kon magmalipayon ba siya nga magpasakop sa usa ka dili hingpit nga lalaki. Kon sa iyang tan-aw dili niya kini mahimo, lagmit modesisyon siya nga magpabiling tagsaanon sa pagkakaron.

¹⁷ Angayng palabihon sa bana ug asawa ang kalipay sa ilang kapikas kay sa ilang kaugalingong kalipay. (Basaha ang Filipos 2:4.) Si Pablo misulat: “Kinahanglang higugmaon sa matag usa ang iyang asawa sama sa iyang kaugalingon; sa laing bahin, ang asawa angay nga dunay dakong pagtahod sa iyang bana.” (Efeso 5:21-33) Ang bana ug asawa pareho nga gustong higugmaon ug tahoron. Pero aron magmalamposon ang kaminyoon, angayng mabati sa bana nga gitahod siya sa iyang asawa, ug angayng mabati sa asawa nga gipangga siya sa iyang bana.

18. Nganong angayng mag-amping ang managtrato?

 ¹⁸ Ang panagtrato usa ka makapalipayng panahon samtang mas mag-ilhanay ang usag usa. Niining panahona, angay silang realistiko ug matinud-anon aron matino kon gusto ba gyod nilang magminyo. Sa panagtrato, ang lalaki ug babaye angayng makakat-on sa pagpakigkomunikar sa usag usa ug maningkamot nga mahibalo kon unsa gyoy naa sa kasingkasing sa usag usa. Sa magkalalom ang ilang relasyon, natural lang nga mas maibog sila sa usag usa. Pero kinahanglan nilang kontrolahon kon unsaon pagpahayag ang  ilang mga pagbati samtang dili pa minyo aron dili sila makahimog imoral. Ang tinuod nga gugma motabang nila sa pagpugong sa ilang kaugalingon ug sa paglikay sa paghimog bisan unsa nga makadaot sa ilang relasyon sa usag usa ug kang Jehova.​—1 Tesalonica 4:6.

19, 20. Giunsa pag-isip sa mga Kristohanon ang kaminyoon?

¹⁹ Daghang libro ug pelikula ang matapos sa engrande ug malipayong kasal. Pero ang tinuod, ang kasal sinugdanan pa lang. Katuyoan ni Jehova nga dili mabungkag ang kaminyoon.​—Genesis 2:24.

²⁰ Giisip sa daghan karon nga temporaryo ra ang kaminyoon. Sayon ra nga magminyo ug magdiborsiyo. Para sa uban, dihang magsugod ang problema, mao na nay panahon nga magbulag ug taposon ang kaminyoon. Pero hinumdomi ang ilustrasyon sa Bibliya bahin sa lig-on ug tulo ka bakukon nga pisi. Ang maong pisi dili mabugto bisan sa grabeng presyur. Kon mangayo tag tabang kang Jehova, dili mabungkag ang atong kaminyoon. Si Jesus miingon: “Kon unsay gihiusa sa Diyos dili angayng bulagon sa tawo.”​—Mateo 19:6.

21. Unsay makatabang sa magtiayon aron padayon nilang higugmaon ang usag usa?

²¹ Kitang tanan naay maayong mga hiyas ug kahuyangan. Sayon ra kaayong magpokus sa kahuyangan sa uban, ilabina sa atong kapikas. Kon ato nang himoon, dili ta magmalipayon. Pero kon magpokus ta sa maayong mga hiyas sa atong kapikas, magmalipayon ang atong kaminyoon. Realistiko ba ni nga panglantaw nga dili man hingpit ang atong kapikas? Oo! Nahibalo si  Jehova nga dili ta hingpit, pero nagpokus siya sa atong maayong mga hiyas. Unsa na lang kon dili ingon ana si Jehova? Ang salmista miingon: “Kon mga kasaypanan pa ang imong gibantayan, Oh Jah, nan kinsa man, Oh Jehova, ang makabarog?” (Salmo 130:3) Masundog sa bana ug asawa si Jehova kon magpokus sila sa maayong mga hiyas sa ilang kapikas ug magmapinasayloon.​—Basaha ang Colosas 3:13.

22, 23. Unsay maayong panig-ingnan ni Abraham ug Sara alang sa mga minyo?

 ²² Paglabay sa panahon, ang kaminyoon mas molig-on. Ang kaminyoon ni Abraham ug Sara lig-on ug malipayon. Dihang giingnan ni Jehova si Abraham nga mobiya sa ilang balay sa siyudad sa Ur, lagmit kapig 60 anyos na si Sara. Hunahunaa kon unsa ka lisod para kang Sara nga mobiya sa komportableng puy-anan ug mopuyo sa mga tolda. Pero maayo siyang higala ug katimbang sa iyang bana, ug gitahod gyod niya si Abraham. Busa gisuportahan niya ang mga desisyon ni Abraham ug mitabang siya aron molampos kini.​—Genesis 18:12; 1 Pedro 3:6.

²³ Siyempre, ang maayong kaminyoon wala magpasabot nga magkauyon kanunay ang magtiayon. Kas-a, wala mouyon si Abraham kang Sara, pero giingnan siya ni Jehova: “Paminawa siya.” Gisunod kini ni Abraham, ug maayo ang resulta. (Genesis 21:9-13) Kon naay panahon nga dili mo magkauyon sa imong kapikas, ayawg kadismaya. Ang importante, inyo gihapong higugmaon ug tahoron ang usag usa bisag dili mo magkauyon.

24. Sa unsang paagi ang atong kaminyoon makapasidungog kang Jehova?

²⁴ Sa Kristohanong kongregasyon, daghan kaayo ang malipayon nga magtiayon. Kon gusto kang magminyo, hinumdomi nga ang pagpilig kapikas mao ang usa sa labing importanteng mga desisyon nga imong himoon. Makaapektar ni sa tibuok nimong kinabuhi, maong magpagiya kang Jehova. Kon imo nang himoon, makapili kag maayong kapikas ug makapangandam pag-ayo sa kaminyoon. Unya ang inyong kaminyoon mahimong lig-on ug tugob sa gugma ug kini magpasidungog kang Jehova.