1. Unsay gikabalak-an ni Jesus sa gabii una siya mamatay?

SA GABII una mamatay si Jesus, nabalaka siya sa kaugmaon sa iyang mga tinun-an kay nahibalo siya nga hapit na niya silang biyaan. Iya silang giingnan: “Dili mo bahin sa kalibotan.” (Juan 15:19) Sa ulahi, giampo niya sila sa iyang Amahan: “Sila dili bahin sa kalibotan, sama nga ako dili bahin sa kalibotan.” (Juan 17:15, 16) Unsay gipasabot ni Jesus?

2. Unsa ang “kalibotan” nga gitumong ni Jesus?

² Dinhi, ang “kalibotan” nagtumong sa katawhan nga wala makaila sa Diyos ug nailalom sa pagmando ni Satanas. (Juan 14:30; Efeso 2:2; Santiago 4:4; 1 Juan 5:19) Sa unsang paagi ta dili bahin sa kalibotan? Niining kapituloha, hisgotan nato ang pipila ka paagi: Kita maunongon sa Gingharian sa Diyos ug neyutral, sa ato pa, wala tay dapigan sa politika. Gisuklan nato ang espiritu sa kalibotan. Desente ang atong sininaan ug pamostura, ug balanse ang atong panglantaw sa kuwarta. Nagsul-ob sab ta sa armadura nga gitagana sa Diyos kanato.​—Tan-awa ang Endnote 16.

3. Unsay panglantaw ni Jesus sa politika?

³ Sa dinhi si Jesus sa yuta, nakita niya nga ang mga  tawo daghag problema ug lisod ang ilang kinabuhi. Nabalaka gyod siya kanila ug gusto niyang tabangan sila. Nahimo ba siyang lider sa politika? Wala. Nahibalo siya nga ang gikinahanglan gyod sa katawhan mao ang Gingharian, o gobyerno, sa Diyos. Si Jesus ang mahimong Hari sa maong Gingharian ug ang Gingharian mao ang pangunang tema sa iyang pagsangyaw. (Daniel 7:13, 14; Lucas 4:43; 17:20, 21) Wala siya mag-apil-apil sa politika, ug nagpabilin siyang neyutral. Sa atubangan sa Romanong gobernador nga si Poncio Pilato, si Jesus miingon: “Ang akong Gingharian dili bahin niining kalibotana.” (Juan 18:36) Neyutral sab ang iyang mga tinun-an. Ang librong On the Road to Civilization nag-ingon nga ang unang mga Kristohanon “dili modawat ug katungdanan sa politika.” Ingon sab niana ang matuod nga mga Kristohanon karon. Maunongon tang nagsuportar sa Gingharian sa Diyos ug neyutral sa mga kalihokan sa politika.​—Mateo 24:14.

4. Sa unsang paagi ang matuod nga mga Kristohanon nagsuportar sa Gingharian sa Diyos?

⁴ Ang mga embahador morepresentar sa ilang gobyerno ngadto sa laing nasod, maong dili sila mag-apil-apil sa politika sa maong nasod. Ingon sab niana ang mga dinihogan, nga may paglaom nga magmando sa langit uban sa Kristo. Gisulatan ni Pablo ang dinihogang mga Kristohanon: “Mga embahador [ta] kapuli sa Kristo.” (2 Corinto 5:20) Ang mga dinihogan nagrepresentar sa gobyerno sa Diyos. Dili sila mag-apil-apil sa mga isyu sa politika ug gobyerno niining kalibotana. (Filipos 3:20) Hinuon, minilyon ang ilang natabangan nga makakat-on bahin sa gobyerno sa Diyos. Ang “ubang mga karnero,” nga may paglaom nga mabuhi sa walay  kataposan sa bag-ong kalibotan sa Diyos, nagsuportar sa mga dinihogan. Sila usab nagpabiling neyutral. (Juan 10:16; Mateo 25:31-40) Busa walay matuod nga Kristohanon nga mag-apil-apil sa politika niining kalibotana.​—Basaha ang Isaias 2:2-4.

5. Unsay usa ka rason nga dili makiggubat ang mga Kristohanon?

⁵ Giisip sa matuod nga mga Kristohanon ang ilang isigkamagtutuo ingong ilang pamilya ug sila nagkahiusa bisag managlahi ang ilang nasod o kagikan. (1 Corinto 1:10) Kon moapil ta sa gubat, makig-away ta sa atong kaugalingong pamilya, ang atong isigkamagtutuo, kinsa angay natong higugmaon sumala sa sugo ni Jesus. (Juan 13:34, 35; 1 Juan 3:10-12) Labaw pa niana, giingnan ni Jesus ang iyang mga tinun-an nga higugmaon bisan ang mga kaaway.​—Mateo 5:44; 26:52.

6. Giunsa pag-isip sa mga alagad ni Jehova ang mga gobyerno?

 ⁶ Ingong Kristohanon magpabilin tang neyutral. Bisan pa niana, maningkamot tang mahimong maayong lungsoranon. Pananglitan, motahod ta sa gobyerno pinaagi sa pagsunod sa mga balaod niini ug pagbayad ug buhis. Apan atong segurohon nga ihatag nato sa “Diyos ang iya sa Diyos.” (Marcos 12:17; Roma 13:1-7; 1 Corinto 6:19, 20) Ang mga butang nga “iya sa Diyos” naglakip sa atong gugma kaniya, pagkamasinugtanon, ug pagsimba. Andam natong isakripisyo ang atong kinabuhi imbes supakon si Jehova.​—Lucas 4:8; 10:27; basaha ang Buhat 5:29; Roma 14:8.

7, 8. Unsa ang “espiritu sa kalibotan,” ug unsay epekto niini sa mga tawo?

⁷ Ang pagkahimong bulag sa kalibotan ni Satanas nagpasabot nga dili nato tugotang kontrolahon ta sa “espiritu sa kalibotan.” Kini nga espiritu mao ang paagi sa paghunahuna ug paggawi nga naggikan kang Satanas, ug kini ang nagkontrolar niadtong wala mag-alagad kang Jehova. Pero gisuklan sa mga Kristohanon kini nga espiritu. Sama sa giingon ni Pablo, “atong nadawat, dili ang espiritu sa kalibotan, kondili ang espiritu nga gikan sa Diyos.”​—1 Corinto 2:12; Efeso 2:2, 3; tan-awa ang Endnote 17.

⁸ Tungod sa espiritu sa kalibotan, ang mga tawo nahimong hakog, garboso, ug rebelyoso. Kini magpalihok nila sa paghunahuna nga dili sila kinahanglang mosunod sa Diyos. Gusto ni Satanas nga buhaton nila ang bisan unsang gusto nila ug dili maghunahuna sa resulta. Gusto niya nga maghunahuna sila nga ang  “tinguha sa unod” ug “tinguha sa mga mata” mao ang labing importante sa kinabuhi. (1 Juan 2:16; 1 Timoteo 6:9, 10) Naningkamot pag-ayo ang Yawa nga mapahisalaag ang mga alagad ni Jehova ug masundog ang iyang panghunahuna.​—Juan 8:44; Buhat 13:10; 1 Juan 3:8.

9. Sa unsang paagi maimpluwensiyahan ta sa espiritu sa kalibotan?

⁹ Sama sa hangin nga atong gihanggab, napalibotan ta sa espiritu sa kalibotan. Kon dili ta maningkamot nga suklan kini, maimpluwensiyahan ta niini. (Basaha ang Proverbio 4:23.) Mahimong magsugod ni sa mga butang nga daw dili makadaot. Pananglitan, gitugotan nato nga maimpluwensiyahan ta sa panghunahuna ug kinaiya niadtong wala magsimba kang Jehova. (Proverbio 13:20; 1 Corinto 15:33) O maapektohan ta sa mga butang sama sa pornograpiya, apostasya, o sa sports nga grabe ang kompetisyon.​—Tan-awa ang Endnote 18.

10. Unsaon nato pagsukol ang espiritu sa kalibotan?

¹⁰ Unsay himoon aron dili ta makontrolar sa espiritu sa kalibotan? Kinahanglang magpabilin tang suod kang Jehova ug magpagiya sa iyang kaalam. Kinahanglang moampo ta kanunay alang sa iyang balaang espiritu ug kanunayng puliki sa pag-alagad kaniya. Si Jehova ang labing gamhanang Persona sa uniberso. Makasalig ta nga tabangan ta niyang masuklan ang espiritu sa kalibotan.​—1 Juan 4:4.

11. Sa unsang paagi naimpluwensiyahan sa espiritu sa kalibotan ang sininaan sa mga tawo?

¹¹ Ikapakita sab nato nga dili ta bahin sa kalibotan diha sa atong sininaan ug pamostura. Daghan sa kalibotan ang magsul-ob ug sinina nga makakuhag atensiyon,  makapukaw ug imoral nga hunahuna sa uban, nagpakitag pagrebelde sa katilingban, o nagpasigarbo sa ilang kadato. Ang uban walay pagtagad sa ilang hitsura. Naglago lang sila o hugaw tan-awon. Dili ta gusto nga maimpluwensiyahan ta niini nga sininaan ug pamostura.

12, 13. Unsang mga prinsipyo ang makatabang nato sa pagpili kon unsay atong sul-obon?

¹² Ingong mga alagad ni Jehova, gusto nato nga ang atong sininaan hapsay, hinlo, ug haom sa okasyon. Kini kinahanglang magpakitag “maayong panghunahuna” ug “pagtahod sa kaugalingon ug sa uban,” aron  ikapakita nato ang atong “debosyon sa Diyos.”​—1 Timoteo 2:9, 10; Judas 21.

¹³ Ang atong sininaan makaapektar sa panglantaw sa uban kang Jehova ug sa iyang katawhan. Gusto natong himoon “ang tanan alang sa kahimayaan sa Diyos.” (1 Corinto 10:31) Kinahanglang ipakita nato nga gitahod nato ang pagbati ug opinyon sa uban. Busa angay natong hinumdoman nga ang atong sininaan ug pamostura makaapektar sa uban.​—1 Corinto 4:9; 2 Corinto 6:3, 4; 7:1.

14. Unsay angay natong hunahunaon dihang mamilig sinina para sa Kristohanong mga kalihokan?

¹⁴ Unsay atong sininaan diha sa atong mga tigom o sa ministeryo? Makakuha ba kinig sobrang pagtagad? Maulaw ba niini ang uban? Naghunahuna ba ta nga dili angayng manghilabot ang uban sa atong sininaan? (Filipos 4:5; 1 Pedro 5:6) Siyempre, gusto natong maayo tang tan-awon, pero ang makapahimo natong madanihon mao ang atong Kristohanong mga hiyas. Kini nga mga hiyas ang makita ni Jehova dihang motan-aw siya nato. Ang atong Kristohanong mga hiyas nagpakita kon kinsa gyod ta ug kini “bililhon kaayo sa panan-aw sa Diyos.”​—1 Pedro 3:3, 4.

15. Nganong walay espesipikong gisulti si Jehova kon unsay angay natong sininaan ug hitsura?

¹⁵ Wala ta hatagi ni Jehova ug listahan sa mga balaod kon unsay angay natong sul-obon o dili. Hinuon, naghatag siyag mga prinsipyo sa Bibliya nga makatabang sa paghimog maayong mga desisyon. (Hebreohanon 5:14) Gusto niya nga ang atong desisyon, dako man o gamay, gibase sa atong gugma kaniya ug sa uban. (Basaha ang Marcos 12:30, 31.) Sa tibuok kalibotan,  lainlain ug sininaan ang katawhan ni Jehova depende sa ilang kultura ug gusto. Kini nga mga kalainan nindot ug dili makalaay.

16. Nganong ang panglantaw sa kalibotan bahin sa kuwarta lahi sa gitudlo ni Jesus? Unsay angay natong ipangutana sa atong kaugalingon?

¹⁶ Gusto ni Satanas nga hunahunaon sa mga tawo nga ang kuwarta ug materyal nga mga butang maoy makapalipay nila, pero ang mga alagad ni Jehova nahibalo nga dili kana tinuod. Misalig ta sa giingon ni Jesus: “Bisag dato ang usa ka tawo, ang iyang kabtangan  dili makahatag niyag kinabuhi.” (Lucas 12:15) Ang kuwarta dili makahatag natog tinuod nga kalipay, tinuod nga mga higala, tinuod nga kalinaw sa hunahuna, o kinabuhing walay kataposan. Siyempre, nagkinahanglan tag materyal nga mga butang, ug gusto natong magmalipayon. Apan si Jesus nagtudlo nato nga magmalipayon ta kon duna tay maayong relasyon sa Diyos ug giuna nato ang atong pagsimba. (Mateo 5:3; 6:22) Pangutan-a ang imong kaugalingon: ‘Nakaapektar ba nako ang panglantaw sa kalibotan bahin sa kuwarta? Kuwarta ba ang kanunay nakong gihunahuna o ginahisgotan?’​—Lucas 6:45; 21:34-36; 2 Juan 6.

17. Sa unsang paagi moarang-arang ang imong kinabuhi kon isalikway nimo ang panglantaw sa kalibotan bahin sa kuwarta?

¹⁷ Kon magpokus ta sa pag-alagad kang Jehova ug isalikway ang panglantaw sa kalibotan bahin sa kuwarta, ang atong kinabuhi mahimong mapuslanon. (Mateo 11:29, 30) Mahimo tang kontento ug may kalinaw sa hunahuna ug kasingkasing. (Mateo 6:31, 32; Roma 15:13) Dili na kaayo ta mabalaka sa materyal nga mga butang. (Basaha ang 1 Timoteo 6:9, 10.) Masinati nato ang kalipay sa paghatag. (Buhat 20:35) Mas daghan na tag panahon kauban ang atong mga minahal. Mas lami na ang atong katulog.​—Ecclesiastes 5:12.

18. Unsay gipaningkamotan ni Satanas?

¹⁸ Naningkamot si Satanas sa pagdaot sa atong relasyon kang Jehova, busa buhaton nato ang tanan aron mapanalipdan kini. Duna kitay pakig-away “batok sa daotang espiritung mga puwersa.” (Efeso 6:12) Si Satanas ug ang iyang mga demonyo dili gustong malipay ta  o mabuhi hangtod sa hangtod. (1 Pedro 5:8) Kining gamhanang mga kaaway nakig-away kanato, pero modaog ta kay tabangan ta ni Jehova!

19. Unsay giingon sa Efeso 6:14-18 bahin sa “armadura” sa usa ka Kristohanon?

¹⁹ Sa una, ang mga sundalo magsul-ob ug armadura aron maproteksiyonan sila panahon sa gubat. Sa susama, kinahanglan sab natong isul-ob ang “armadura” nga gihatag ni Jehova. (Efeso 6:13) Manalipod ni kanato. Kini nga armadura gihisgotan sa Efeso 6:14-18: “Barog nga lig-on, nga binaksan ang inyong hawak sa bakos sa kamatuoran, ug nagsul-ob sa pagkamatarong ingong panagang sa dughan, ug sinul-oban ang inyong mga tiil sa sandalyas sa maayong balita sa pakigdait, nga andam ninyong isangyaw. Gawas niini, dad-a ang dakong taming sa pagtuo, nga pinaagi niini mapalong ninyo ang tanang nagdilaab nga pana sa daotan. Isul-ob sab ang helmet sa kaluwasan, ug dad-a ang espada sa espiritu, nga mao ang pulong sa Diyos, samtang padayon mong mag-ampo pinaagi sa espiritu sa matag higayon, nga naggamit sa tanang matang sa pag-ampo ug pangamuyo.”

20. Unsay angayng himoon aron maproteksiyonan ta sa atong “armadura”?

²⁰ Kon dili kompleto ang armadura sa sundalo, naay bahin sa iyang lawas nga walay proteksiyon ug kini ang puntiryahon sa kaaway. Aron maproteksiyonan ta sa atong “armadura,” kinahanglang isul-ob nato kining tanan. Isul-ob nato ni kanunay ug mentinahon kini. Ang atong pakig-away magpadayon hangtod laglagon ang kalibotan ni Satanas ug wad-on dinhi sa yuta si Satanas ug ang iyang mga demonyo. (Pinadayag 12:17;  20:1-3) Busa kon nakig-away ta sa atong sayop nga mga tinguha o kahuyangan, dili gyod ta mosurender!​—1 Corinto 9:27.

21. Unsay himoon aron modaog ta sa atong pakig-away?

²¹ Mas gamhanan ang Yawa kay kanato. Pero sa tabang ni Jehova, mas gamhanan ta! Aron makapabilin tang matinumanon, kinahanglan tang mag-ampo kang Jehova, magtuon sa iyang Pulong, ug makig-uban sa mga igsoon. (Hebreohanon 10:24, 25) Kini makatabang nato nga magpabiling maunongon sa Diyos ug mahimong andam sa pagdepensa sa atong pagtuo.

22, 23. (a) Unsay atong himoon aron kanunay tang andam sa pagdepensa sa atong pagtuo? (b) Unsay hisgotan sa sunod kapitulo?

²² Kinahanglang andam ta kanunay sa pagdepensa sa atong pagtuo. (Juan 15:19) May mga isyu nga lahi ang baroganan sa mga Saksi ni Jehova kay sa kadaghanan. Pangutan-a ang imong kaugalingon: ‘Nasabtan ba gyod nako kon nganong kini ang among baroganan? Kombinsido ba ko nga husto ang giingon sa Bibliya ug sa matinumanon ug maalamong ulipon? Gipasigarbo ba nako nga usa ko ka Saksi ni Jehova? (Salmo 34:2; Mateo 10:32, 33) Mapatin-aw ba nako sa uban ang akong tinuohan?’​—Mateo 24:45; Juan 17:17; basaha ang 1 Pedro 3:15.

²³ Sa daghang situwasyon, klaro kaayo kon unsay angay natong himoon aron makapabiling bulag sa kalibotan. Pero usahay dili kaayo kana klaro. Gusto ni Satanas nga lit-agon ta sa lainlaing paagi. Usa ka paagi mao ang kalingawan. Unsaon nato pagpilig maayong kalingawan? Kanay hisgotan sa sunod kapitulo.