5 Pagkakita niya sa daghan kaayong tawo, miadto siya sa taastaas nga bahin sa bukid; ug sa nakalingkod na siya, ang iyang mga tinun-an miduol kaniya. 2 Ug siya misugod sa pagtudlo kanila, nga nag-ingon:

3 “Malipayon kadtong mahunahunaon sa ilang espirituwal nga panginahanglan, kay ila ang Gingharian sa langit.

4 “Malipayon kadtong nagbangotan, kay sila pagahupayon.

5 “Malipayon ang mga malumo, a kay ilang mapanunod ang yuta.

6 “Malipayon kadtong gigutom ug giuhaw sa pagkamatarong, kay sila pagabusgon.

7 “Malipayon ang mga maluluy-on, kay sila pakitaan ug kaluoy.

8 “Malipayon ang mga putli ug kasingkasing, kay sila makakita sa Diyos.

9 “Malipayon ang mga makigdaiton, kay sila tawgong mga anak sa Diyos.

10 “Malipayon kadtong gilutos tungod sa pagkamatarong, kay ila ang Gingharian sa langit.

11 “Malipayon mo dihang kamo pakaulawan, lutoson, ug butangbutangan sa tanang matang sa buhat nga daotan tungod kanako. 12 Pagsadya ug lukso sa kalipay kay dako ang inyong ganti sa langit, kay gilutos usab nianang paagiha ang mga propeta kaniadto.

13 “Kamo ang asin sa yuta, apan kon ang asin mawad-an sa kaparat, mabalik pa ba ang kaparat niini? Dili na gyod kini magamit kondili ilabay na lang sa gawas ug tamakan sa mga tawo.

14 “Kamo ang kahayag sa kalibotan. Ang usa ka siyudad dili matago kon kini anaa ibabaw sa bukid. 15 Dihang ang mga tawo magdagkot ug lampara, dili nila kini takloban ug basket kondili ibutang nila kini sa tangkawan, ug kini molamdag sa tanan diha sa balay. 16 Sa susama, palamdaga ang inyong kahayag atubangan sa mga tawo aron ilang makita ang inyong maayong mga buhat ug himayaon ang inyong Amahan nga anaa sa langit.

17 “Ayaw ninyo hunahunaa nga mianhi ko aron himoong walay pulos b ang Balaod o ang basahon sa mga Propeta. Mianhi ko sa pagtuman niana. 18 Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, ang langit ug yuta mahimong mahanaw. Apan ang Balaod, bisan ang kinagamyang letra niini o ang usa ka tipik sa letra niini, dili gayod mahanaw hangtod nga kini dili matuman. 19 Busa si bisan kinsa nga maglapas sa usa sa mga sugo niini ug magtudlo usab sa uban sa paglapas niini dili takos sa Gingharian sa langit. Apan si bisan kinsa nga magtuman ug magtudlo niini takos sa Gingharian sa langit. 20 Kay sa pagkatinuod, kon ang inyong pagkamatarong dili molabaw nianang sa mga eskriba ug mga Pariseo, dili gyod mo makasulod sa Gingharian sa langit.

  21 “Nakadungog mo nga giingnan ang mga tawo sa kanhing panahon: ‘Ayaw pagpatay, apan si bisan kinsa nga mopatay manubag sa korte sa hustisya.’ 22 Apan sultihan ko kamo nga si bisan kinsa nga magpadayon sa pagkasuko sa iyang igsoon manubag sa korte sa hustisya; si bisan kinsa nga magsultig ngil-ad kaayong pulong ngadto sa iyang igsoon manubag sa Korte Suprema; ug si bisan kinsa nga moingon, ‘Buang ka!’ mahiagom sa nagkalayong Gehenna. c

 23 “Busa kon magdala ka sa imong gasa ngadto sa halaran ug didto mahinumdom ka nga ang imong igsoon may kahiubos kanimo, 24 biyai ang imong gasa atubangan sa halaran, ug lakaw. Pakigdait una sa imong igsoon ug human niana, balik ug ihalad ang imong gasa.

25 “Pakighusay dayon sa usa nga magpasakag sumbong batok kanimo sa dili pa mo mag-abot sa korte, aron dili ka niya itugyan ngadto sa maghuhukom, dayon ngadto sa guwardiya, ug ibalhog ka sa bilanggoan. 26 Sa pagkatinuod, dili gyod ka makagawas didto hangtod mabayad nimo ang imong kataposang sensilyo.

27 “Nakadungog mo niini: ‘Ayawg panapaw.’ 28 Apan sultihan ko kamo nga si bisan kinsa nga magpadayon sa pagtan-aw sa usa ka babaye ug maibog kaniya nakapanapaw na diha sa iyang kasingkasing. 29 Karon, kon makasala ka tungod sa imong tuo nga mata, lugita kini ug isalibay. Mas maayo pa nga mawad-an kag mata kay sa itambog ang tibuok nimong lawas sa Gehenna. d 30 Dugang pa, kon makasala ka tungod sa imong tuong kamot, putla kini ug isalibay. Mas maayo pa nga mawad-an kag kamot kay sa maadto ang imong tibuok lawas sa Gehenna. e

31 “Giingon usab kini: ‘Bisan kinsa nga makigdiborsiyo sa iyang asawa, siya mohatag kaniyag kasulatan sa diborsiyo.’ 32 Apan sultihan ko kamo nga si bisan kinsa nga makigdiborsiyo sa iyang asawa, gawas kon ang hinungdan maoy seksuwal nga imoralidad, f nagpameligro sa iyang asawa nga mahimong mananapaw, ug si bisan kinsa nga magminyog babayeng gidiborsiyohan makapanapaw.

33 “Nakadungog usab mo nga giingnan ang mga tawo sa kanhing panahon: ‘Ayawg panumpa nga dili nimo tumanon, apan kinahanglan nimong tumanon ang imong mga panaad kang Jehova.’ 34 Apan sultihan ko kamo: Ayaw gayod panumpa nga saksi ang langit, kay kini trono sa Diyos; 35 o nga saksi ang yuta, kay kini tumbanan sa iyang mga tiil; o nga saksi ang Jerusalem, kay kini ang siyudad sa gamhanang Hari. 36 Ayawg panumpa nga itahan nimo ang imong ulo, g kay dili ka makapaputi o makapaitom bisag usa ka buhok. 37 Himoa ang inyong ‘Oo’ nga oo, ang inyong ‘Dili,’ dili, kay ang kapin niini naggikan sa usa nga daotan.

38 “Nakadungog mo niini: ‘Mata para sa mata ug ngipon para sa ngipon.’ 39 Apan sultihan ko kamo: Ayawg sukli ang usa nga daotan, apan si bisan kinsa nga mosagpa sa imong tuo nga aping, itahan usab kaniya ang pikas. 40 Ug kon dunay magpasakag sumbong sa korte batok kanimo ug gusto niyang panag-iyahon ang imong pang-ilalom nga besti, ihatag usab kaniya ang imong panggawas nga besti; 41 ug kon ang tawong may awtoridad magpugos kanimo sa pag-alagad sulod sa usa ka kilometro, ubani siyag duha ka kilometro. 42 Hatagi ang mangayo kanimo, ug ayawg balibari ang gustong mohulam h kanimo.

43 “Nakadungog mo niini: ‘Higugmaa ang imong isigkatawo ug dumti ang imong kaaway.’ 44 Apan sultihan mo nako: Padayon sa paghigugma sa inyong mga kaaway ug sa pag-ampo alang niadtong naglutos kaninyo, 45 aron inyong mapamatud-an nga kamo mga anak sa inyong Amahan nga anaa sa langit, kay siya nagpasubang sa iyang adlaw sa mga daotan ug sa mga maayo ug nagpaulan sa mga matarong ug sa mga dili matarong. 46 Kon ang inyong higugmaon kadto lang nahigugma kaninyo, unsa may inyong ganti? Dili ba mao usab kanay ginahimo sa mga maniningil ug buhis? 47 Ug kon ang inyong mga igsoon lang ang inyong  komostahon, talagsaon ba kana? Dili ba mao usab kanay ginahimo sa mga tawo sa kanasoran? 48 Busa kamo kinahanglang mahimong hingpit i kay ang inyong langitnong Amahan hingpit.

6 “Pagbantay nga ang inyong pagbuhat ug matarong dili ninyo himoon atubangan sa mga tawo sa tuyo nga ila kining makita; kay kon inyo kining himoon, wala moy madawat nga ganti gikan sa inyong Amahan nga anaa sa langit. 2 Busa kon maghatag kag mga gasa sa kaluoy, j ayaw pagpahuyop ug trompeta sa imong unahan, k sama sa ginabuhat sa uban diha sa mga sinagoga ug kadalanan nga nagpakaaron-ingnong matarong aron dayegon sa mga tawo. Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, bug-os na nilang nadawat ang ilang ganti. 3 Apan kon maghatag kag mga gasa sa kaluoy, ayaw pahibaloa ang imong wala nga kamot kon unsay ginabuhat sa imong tuo, 4 aron ang imong paghatag ug mga gasa sa kaluoy dili madayag. Unya ang imong Amahan, kinsa makakita sa tanang butang, magbalos kanimo.

5 “Ug kon mag-ampo mo, ayawg sundoga ang mga tigpakaaron-ingnon, kay sila ganahang mag-ampo nga nagtindog diha sa mga sinagoga ug sa mga eskina sa dagkong dalan aron makita sa mga tawo. Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, bug-os na nilang nadawat ang ilang ganti. 6 Apan kon mag-ampo ka, sulod sa usa ka kuwarto ug sirhi ang pultahan, dayon pag-ampo sa imong langitnong Amahan. Unya ang imong Amahan, kinsa makakita sa tanang butang, magbalos kanimo. 7 Dihang mag-ampo, ayawg balikbalika ang samang mga pulong ingon sa ginahimo sa katawhan sa kanasoran, kay sila nagtuo nga sila dunggon tungod sa ilang paggamit ug daghang pulong. 8 Busa ayaw silag sundoga, kay ang inyong Amahan nahibalo na sa inyong gikinahanglan sa wala pa mo mangayo kaniya.

9 “Busa, mag-ampo kamo niining paagiha:

“‘Amahan namo nga anaa sa mga langit, balaanon unta ang imong ngalan. 10 Paanhia ang imong Gingharian. Matuman unta ang imong kabubut-on, maingon sa langit, mao man usab sa yuta. 11 Hatagi mig pagkaon alang niining adlawa; 12 ug pasayloa mi sa among mga sala, kay gipasaylo namo ang mga nakasala kanamo. 13 Ug ayawg itugot nga madaog mi sa tentasyon, apan luwasa mi gikan sa usa nga daotan.’

14 “Kay kon inyong pasayloon ang mga tawo sa ilang kasaypanan, pasayloon usab kamo sa inyong langitnong Amahan; 15 apan kon dili ninyo pasayloon ang mga tawo sa ilang kasaypanan, dili usab pasayloon sa inyong Amahan ang inyong kasaypanan.

16 “Dihang kamo magpuasa, ayaw mo pagpaguolguol sama sa mga tigpakaaron-ingnon, kay sila dili mangareglar sa kaugalingon aron ipakita sa mga tawo nga nagpuasa sila. Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, bug-os na nilang nadawat ang ilang ganti. 17 Apan dihang magpuasa ka, panghiso ug panghilam-os, 18 aron walay mahibalo nga nagpuasa ka gawas lang sa imong langitnong Amahan. Unya ang imong Amahan, kinsa makakita sa tanang butang, magbalos kanimo.

19 “Hunong na mo sa pagtigom ug mga bahandi sa yuta, diin may insekto ug taya nga mangutkot ug may mga kawatan nga manglungkab ug mangawat. 20 Hinunoa, pagtigom mog mga bahandi sa langit, diin walay insekto ug taya nga mangutkot ug walay mga kawatan nga manglungkab ug mangawat. 21 Kay kon asa ang imong bahandi, atua usab ang imong kasingkasing.

22 “Ang lampara sa lawas mao ang mata. Busa kon ang imong mata nakapokus, ang imong tibuok lawas hayag. 23 Apan kon ang imong mata masinahon, l ang imong tibuok lawas ngitngit. Kon ang kahayag nga  anaa kanimo kangitngit diay, ang imong tibuok lawas ngitngit kaayo!

24 “Walay ulipon nga makaalagad sa duha ka agalon; kay dumtan niya ang usa ug higugmaon ang lain, o unongan niya ang usa ug tamayon ang lain. Dili mahimo nga magpaulipon mo sa Diyos ug sa Bahandi.

25 “Tungod niini sultihan ko kamo: Ayaw na mog kabalaka bahin sa inyong kinabuhi kon unsay inyong kan-on o imnon o sul-obon. Dili ba ang kinabuhi mas importante kay sa pagkaon ug besti? 26 Panid-i pag-ayo ang mga langgam; sila wala magpugas o mag-ani o magtigom diha sa mga kamalig, apan ginapakaon sila sa inyong langitnong Amahan. Dili ba labaw pa man mog bili kay sa mga langgam? 27 Kinsa kaninyo ang makadugang ug usa ka maniko sa gitas-on sa iyang kinabuhi pinaagi sa pagkabalaka? 28 Ug nganong mabalaka man mo kon unsay inyong isul-ob? Matikdi kon giunsa pagtubo sa mga lirio sa kapatagan; wala sila maghago o magtahig sinina; 29 apan sultihan ko kamo nga si Solomon, bisan sa iyang kadato, wala makasul-ob ug besti nga sama ka nindot nianang sa mga lirio. 30 Kon ingon niana ang pagbesti sa Diyos sa mga tanom sa kapatagan, nga ania karon ug ugma isalibay sa hurno, dili ba mas labaw pa nga kamo iyang bestihan, kamo nga gamay ug pagtuo? 31 Busa ayaw gayod pagkabalaka ug moingon, ‘Unsa may among kan-on?’ o, ‘Unsa may among imnon?’ o, ‘Unsa may among isul-ob?’ 32 Kay kining mga butanga mao ang ginapangagpas pag-ayo sa mga tawo sa kanasoran. Ang inyong langitnong Amahan nahibalo nga gikinahanglan ninyo kining mga butanga.

33 “Busa unaha kanunay ang pagpangita sa Gingharian ug sa pagkamatarong sa Diyos, ug ang tanang ubang butang igadugang ra kaninyo. 34 Busa ayaw gayod kabalaka bahin sa sunod nga adlaw, kay ang matag adlaw dunay kaugalingong mga kabalaka. Ang mga problema karong adlawa mao ray hunahunaa.

7 “Ayaw na panghukom aron dili mo hukman; 2 kay kamo iyang hukman sumala sa inyong paghukom sa uban, ug kamo trataron sa uban sumala sa inyong pagtratar kanila. 3 Busa nganong tagdon nimo ang uhot nga anaa sa mata sa imong igsoon apan wala nimo tagda ang troso diha sa imong mata? 4 O unsaon nimo pag-ingon sa imong igsoon, ‘Kuhaon nako ang uhot nga anaa sa imong mata,’ kon mismo sa imong mata dunay troso? 5 Salingkapaw! Kuhaa una ang troso sa imong mata aron maklaro nimo kon unsaon pagkuha sa uhot gikan sa mata sa imong igsoon.

6 “Ayaw ihatag sa mga iro ang butang nga balaan ug ayaw iitsa sa mga baboy ang inyong mga perlas, aron dili nila kini yatakyatakan ug sila mosumbalik ug moatake kaninyo.

7 “Padayon sa pagpangayo, ug kamo pagahatagan; padayon sa pagpangita, ug kamo makakaplag; padayon sa pagpanuktok, ug kamo pagaablihan; 8 kay ang matag usa nga mangayo makadawat, ug ang matag usa nga mangita makakaplag, ug ang matag usa nga manuktok pagaablihan. 9 Sa pagkatinuod, kon pangayoan mog tinapay sa inyong anak, hatagan ba ninyo siyag bato? 10 O kon mangayo siyag isda, hatagan ba ninyo siyag bitin? 11 Busa kon kamo, bisan tuod daotan, mahibalong mohatag ug maayong mga gasa sa inyong mga anak, labaw na gyod ang inyong Amahan nga anaa sa langit! Siya mohatag ug maayong mga butang niadtong nagapangayo kaniya.

12 “Busa buhata sa uban ang tanan nga gusto ninyong buhaton nila kaninyo. Kay sa pagkatinuod, kini ang gitudlo sa Balaod ug sa basahon sa mga Propeta.

13 “Sulod mo agi sa sigpit nga ganghaan, kay lapad ang ganghaan ug luag ang dalan padulong sa kalaglagan, ug daghan ang nagasulod agi niini; 14 samtang sigpit ang ganghaan ug gamay ang dalan padulong sa kinabuhi, ug diyutay ra ang nakakaplag niini.

 15 “Pagbantay sa bakak nga mga propeta nga manganha kaninyo nga magpakaaron-ingnong karnero, apan sa pagkatinuod sila maoy mga lobo nga manunukob. 16 Pinaagi sa ilang mga bunga kamo makaila kanila. Dili ba walay makapamupo ug ubas gikan sa sampinit o igos gikan sa kudyapa? 17 Sa susama, ang maayong kahoy mamungag maayong bunga, apan ang daot nga kahoy mamungag daot nga bunga. 18 Ang maayong kahoy dili mamungag daot nga bunga, ug ang daot nga kahoy dili mamungag maayong bunga. 19 Ang kahoy nga dili mamungag maayong bunga putlon ug isalibay sa kalayo. 20 Busa mailhan gayod ninyo ang bakak nga mga propeta pinaagi sa ilang mga bunga.

21 “Dili ang tanang moingon kanako, ‘Ginoo, Ginoo,’ makasulod sa Gingharian sa langit, kondili kadto lamang nagabuhat sa kabubut-on sa akong Amahan nga anaa sa langit. 22 Nianang adlawa daghan ang moingon kanako: ‘Ginoo, Ginoo, wala ba mi managna pinaagi sa imong ngalan ug magpalayas ug mga demonyo pinaagi sa imong ngalan ug maghimog daghang milagro pinaagi sa imong ngalan?’ 23 Ug ako moingon kanila: ‘Wala gyod ko makaila ninyo! Pahilayo kanako, kamong mamumuhat sa kalapasan!’

24 “Busa ang matag usa nga mamati sa akong gipamulong ug mobuhat niini mahisama sa usa ka tawong maalamon nga nagtukod sa iyang balay diha sa bato. 25 Ug mibundak ang ulan ug mibul-og ang baha ug mihuros ang kusog nga hangin, apan ang balay wala mahugno kay kini gitukod man diha sa bato. 26 Sa laing bahin, ang matag usa nga maminaw sa akong gipamulong ug dili mobuhat niini mahisama sa usa ka tawong buangbuang nga nagtukod sa iyang balay ibabaw sa balas. 27 Ug mibundak ang ulan ug mibul-og ang baha ug mihuros ang kusog nga hangin, ug ang balay nahugno ug nagun-ob.”

28 Human masulti ni Jesus kining mga pulonga, ang mga tawo nahingangha sa iyang paagi sa pagpanudlo, 29 kay nagtudlo siya kanila ingong usa nga may awtoridad, ug dili sama sa ilang mga eskriba.