1, 2. Unsang dakong gubat ang hapit nang mahitabo, ug unsang mga pangutana ang motungha bahin niini? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa kapitulo.)

 SA LINIBO na ka katuigan, ang yuta napuno sa dugo niadtong nangamatay tungod sa mga gubat, apil ang dugo nga mibanaw sa duha ka dagkong gubat sa kalibotan sa ika-20ng siglo. Pero ang kinadak-ang gubat sa kasaysayan sa tawo naa pa sa umaabot. Hinuon, kini nga gubat dili kay away lang sa mga tawo, diin ang mga nasod mag-awayay tungod sa kahakog. Kini maoy “gubat sa dakong adlaw sa Diyos nga Labing Gamhanan.” (Pin. 16:14) Usa ka aroganteng kaaway ang mag-aghat niini nga gubat pinaagi sa iyang pagsulong sa yuta nga bililhon sa Diyos; tungod ana nga pagsulong, ipasundayag sa Soberanong Ginoong Jehova sa kinadak-ang paagi ang iyang gahom sa paglaglag nga wala pa niya sukad himoa sa yuta.

² Makapatungha kinig pipila ka pangutana: Kinsa kini nga kaaway? Unsa nga yuta ang iyang sulongon? Kanus-a, ngano, ug sa unsang paagi niya sulongon kining yutaa? Kinahanglan natong mahibaloan ang tubag sa maong mga pangutana kay ingong putling mga magsisimba ni Jehova sa yuta, apektado ta niining umaabot nga mga hitabo. Ang mga tubag makita nato diha sa makapahinam nga tagna sa Ezequiel kapitulo 38 ug 39.

3. Isaysay ang pangunang mga punto sa tagna ni Ezequiel bahin kang Gog sa Magog.

 ³ Basaha ang Ezequiel 38:1, 2, 8, 18; 39:4, 11. Kini ang pangunang mga punto sa tagna: “Sa kaulahiang bahin sa mga tuig,” ang kaaway nga si “Gog sa . . . Magog” mosulong sa “yuta” sa katawhan sa Diyos. Pero tungod niining pintas nga pag-atake, mosilaob ang “dakong kasuko” ni Jehova, ug siya molihok ug magpildi kang Gog. * Kay modaog si Jehova, ang napilding kaaway ug ang tanang uban niini iyang ‘ipakaon sa tanang matang sa langgam nga mandadagit ug sa ihalas nga mga mananap.’ Sa kataposan, hatagan ni Jehova si Gog ug “lubnganan.” Aron masabtan nato kon sa unsang paagi matuman kining tagnaa sa dili madugay, kinahanglang mailhan una nato si Gog.

4. Unsay atong ikahinapos bahin kang Gog sa Magog?

⁴ Busa kinsa si Gog sa Magog? Base sa deskripsiyon ni Ezequiel, makahinapos ta nga si Gog maoy kaaway sa putling mga magsisimba. Ang Gog ba maoy matagnaong ngalan ni Satanas​—ang kinalabwan sa tanang kaaway sa matuod nga pagsimba? Sa daghang katuigan, kanay giingon sa atong mga publikasyon. Pero ang dugang nga pagtuon sa tagna ni Ezequiel miresultag kausaban sa atong pagsabot. Ang Bantayanang Torre nag-ingon nga ang titulong Gog sa Magog nagtumong, dili sa espiritung linalang nga dili makita, kondili sa makita nga tawhanong kaaway​—alyansa sa kanasoran nga makig-away sa putling pagsimba. * Sa dili pa nato hisgotan ang basehanan sa maong pagsabot, susihon una nato ang duha ka punto diha sa tagna ni Ezequiel nga nagpaila nga si Gog dili espiritung linalang.

5, 6. Unsang mga punto sa tagna ni Ezequiel ang nagpakita nga si Gog sa Magog dili espiritung linalang?

⁵ “Ipakaon ka nako sa tanang matang sa langgam nga mandadagit.” (Ezeq. 39:4) Ang ideya bahin sa mga langgam nga mandadagit nga nagkuniskunis ug patayng hayop sagad gigamit sa Kasulatan ingong pasidaan sa paghukom sa Diyos. Ang Diyos naghatag ug ingon niana nga mga pasidaan sa nasod sa Israel, apil sab sa dili Israelinhong mga nasod. (Deut. 28:26; Jer. 7:33; Ezeq. 29:3, 5) Pero matikdi nga ang maong mga pasidaan sa Diyos gihatag, dili ngadto sa espiritung mga linalang, kondili sa mga tawo. Haom kana kay ang ginakaon sa mga langgam nga mandadagit ug sa ihalas nga mga mananap dili espiritu, kondili unod. Busa kini nga pasidaan sa Diyos sa tagna ni Ezequiel nagpakita nga si Gog dili espiritung linalang.

⁶ “Hatagan nakog lubnganan si Gog . . . sa Israel.” (Ezeq. 39:11) Ang Kasulatan wala maghisgot nga ang espiritung mga linalang ilubong sa yuta. Hinuon, si Satanas ug ang iyang mga demonyo itambog sa kahiladman ug magpabilin didto sulod sa 1,000 ka tuig, ug sa ulahi sila itambog sa simbolikong linaw nga kalayo, nga nagpasabot sa ilang walay kataposang kalaglagan. (Luc. 8:31; Pin. 20:1-3, 10) Kay gihisgotan nga si Gog hatagag “lubnganan” sa yuta, makahinapos ta nga siya dili espiritung linalang.

7, 8. Kanus-a modangat sa iyang kataposan “ang hari sa amihanan,” ug sa unsang paagi parehas kini sa mahitabo kang Gog sa Magog?

⁷ Busa kon siya dili espiritung linalang, kinsa o unsa si Gog, ang kaaway nga mohimog pangataposang pag-atake sa putling mga magsisimba?  Matikdi ang duha ka tagna sa Bibliya nga makatabang nato sa pag-ila kang Gog sa Magog.

⁸ “Ang hari sa amihanan.” (Basaha ang Daniel 11:40-45.) Gitagna ni Daniel ang sunodsunod nga mga gahom sa kalibotan gikan sa iyang panahon hangtod sa atong panahon. Gihisgotan sab sa tagna ang duha ka magkaatbang sa politika​—“ang hari sa habagatan” ug “ang hari sa amihanan”—​nga sa daghang katuigan girepresentahan sa lainlaing hari o nasod tungod sa pag-ilogay ug gahom. Bahin sa pangataposang pag-atake sa hari sa amihanan “sa panahon sa kataposan,” si Daniel miingon: “Siya mogawas nga may dakong kasuko aron puohon ug laglagon ang daghan.” Ang mga magsisimba ni Jehova ang pangunang puntirya sa hari sa amihanan. * Pero sama kang Gog sa Magog, ang hari sa amihanan modangat “sa iyang kataposan” human siya mapakyas sa iyang pag-atake sa katawhan sa Diyos.

9. Unsay mahitabo kang Gog sa Magog nga mahitabo sab sa “mga hari sa tibuok gipuy-ang yuta”?

⁹ “Mga hari sa tibuok gipuy-ang yuta.” (Basaha ang Pinadayag 16:14, 16; 17:14; 19:19, 20.) Gitagna sa basahon sa Pinadayag nga atakehon sa “mga hari sa yuta” ang “Hari sa mga hari,” si Jesus nga anaa sa langit. Pero kay dili maatake sa “mga hari sa yuta” si Jesus didto sa langit, ilang atakehon ang mga tigpaluyo sa Gingharian dinhi sa yuta. Unya ang mga hari sa yuta mapildi sa gubat sa Armagedon. Matikdi nga modangat sila sa ilang kataposan human nila atakeha ang katawhan ni Jehova. Susama kini sa gisulti bahin kang Gog sa Magog. *

10. Unsay atong ikahinapos bahin sa kon kinsa si Gog sa Magog?

¹⁰ Busa unsay atong ikahinapos bahin sa kon kinsa si Gog? Una, si Gog dili espiritung linalang. Ikaduha, si Gog nagtumong sa mga nasod sa yuta nga moatake sa katawhan sa Diyos sa dili madugay. Ang maong mga nasod seguradong mag-alyansa, sa ato pa, maghiusa. Ngano? Ang mga nasod kinahanglang magkahiusa sa ilang katuyoan ug plano sa pag-atake kay ang katawhan sa Diyos anaa man sa tibuok yuta. (Mat. 24:9) Bisag ang mga nasod ang moatake, si Satanas ang mastermind sa pag-atake. Dugay na niyang giimpluwensiyahan ang mga nasod sa pagsupak sa matuod nga pagsimba. (1 Juan 5:19; Pin. 12:17) Pero ang tagna ni Ezequiel bahin kang Gog sa Magog nagpokus sa papel sa mga nasod sa yuta nga moatake sa katawhan ni Jehova. *

11. Giunsa paghulagway sa tagna ni Ezequiel ang “yuta” nga sulongon ni Gog?

¹¹ Sumala sa atong nakat-onan sa  parapo 3, pasilaobon ni Gog sa Magog ang dakong kasuko ni Jehova pinaagi sa pagsulong sa yuta nga bililhon kang Jehova. Unsa kini nga yuta? Balikan nato ang tagna ni Ezequiel. (Basaha ang Ezequiel 38:8-12.) Kini nag-ingon nga si Gog ‘mosulong sa yuta kansang katawhan napasig-uli’ ug ‘natigom pag-usab gikan sa kanasoran.’ Matikdi sab ang giingon niini bahin sa napasig-uling mga magsisimba nga nagpuyo niini nga yuta: Sila “nagpuyo sa kasegurohan”; ang ilang komunidad “walay mga  paril, trangka, o ganghaan”; ug sila “nagatigom ug bahandi.” Kini ang yuta nga gipuy-an sa putling mga magsisimba ni Jehova sa tibuok kalibotan. Unsaon nato pagkahibalo kon unsa kining yutaa?

12. Unsang pagpasig-uli ang nahitabo sa yuta sa Israel sa panahon sa Bibliya?

¹² Makatabang ang paghisgot sa pagpasig-uli nga nahitabo sa karaang Israel, ang yuta diin ang piniling katawhan sa Diyos nagpuyo, nagtrabaho, ug nagsimba sa daghang katuigan. Dihang wala magmatinumanon ang mga Israelinhon, si Jehova nagtagna pinaagi kang Ezequiel nga ang ilang yuta laglagon ug mabiniyaan. (Ezeq. 33:27-29) Pero gitagna sab ni Jehova nga dunay mahinulsolong mga tawo nga mahibilin nga sa ulahi mobalik gikan sa pagkadestiyero sa Babilonya ug magpasig-uli sa putling pagsimba sa yuta. Pinaagi sa panalangin ni Jehova, ang yuta sa Israel mausab, nga magmabungahon ‘sama sa tanaman sa Eden.’ (Ezeq. 36:34-36) Kana nga pagpasig-uli nagsugod niadtong 537 B.C.E. dihang ang Hudiyong mga destiyero mibalik sa Jerusalem aron ipasig-uli ang matuod nga pagsimba sa ilang minahal nga yutang natawhan.

13, 14. (a) Unsa ang espirituwal nga yuta? (b) Nganong kining yutaa bililhon kang Jehova?

¹³ Sa modernong panahon, ang putling mga magsisimba sa Diyos nakasinati ug samang pagpasig-uli. Sumala sa atong nakat-onan sa Kapitulo 9 niini nga publikasyon, sa 1919, ang katawhan sa Diyos gipagawas gikan sa dugayng pagkabihag sa Bantogang Babilonya. Nianang tuiga, gidala ni Jehova ang iyang napasig-uling mga magsisimba ngadto sa espirituwal nga yuta. Kana nga yuta mao ang espirituwal nga paraiso​—usa ka kahimtang, o paagi sa pagkinabuhi, nga dunay kasegurohan ug kadagaya sa espirituwal, diin kita nagasimba sa matuod  nga Diyos. Niini nga yuta, kita nagpuyo nga may kasegurohan, nga may kalinaw sa hunahuna ug kasingkasing. (Prov. 1:33) Kita nagadawat ug abundang espirituwal nga pagkaon, ug duna tay daghang makapalipayng buluhaton sa pagpahayag sa Gingharian sa Diyos. Nasinati gyod nato nga tinuod kini: “Ang panalangin ni Jehova mao ang makapadato, ug dili niya kini dugangan ug kasakit.” (Prov. 10:22) Bisag asa pa ta nagpuyo sa kalibotan, anaa kita niini nga yuta​—ang espirituwal nga paraiso—​basta aktibo kitang nagpaluyo sa putling pagsimba sa pulong ug buhat.

¹⁴ Kining espirituwal nga yuta bililhon kang Jehova. Ngano? Para niya, ang mga molupyo niini maoy “bililhong mga butang sa tanang kanasoran,” mga indibiduwal nga iyang gikabig sa putling pagsimba. (Hag. 2:7; Juan 6:44) Naningkamot sila pag-ayo nga isul-ob ang bag-ong personalidad nga nagpakita sa nindot kaayong mga hiyas sa Diyos. (Efe. 4:23, 24; 5:1, 2) Ingong putling mga magsisimba, bug-os nilang gitanyag ang ilang kaugalingon sa pag-alagad kaniya, nga nagbuhat niana sa mga paagi nga naghimaya kaniya ug nagpamatuod sa ilang gugma kaniya. (Roma 12:1, 2; 1 Juan 5:3) Malipay gyod pag-ayo ang kasingkasing ni Jehova samtang nagtan-aw sa iyang mga magsisimba nga naningkamot sa pagpanindot sa espirituwal nga yuta. Pamalandonga kini: Pinaagi sa paghimo sa putling pagsimba nga prayoridad sa imong kinabuhi, wala lang nimo panindota ang espirituwal nga paraiso apan gilipay sab nimo ang kasingkasing ni Jehova!​—Prov. 27:11.

15, 16. Kanus-a sulongon ni Gog sa Magog ang atong napasig-uling espirituwal nga yuta?

¹⁵ Seryoso gyong hunahunaon nga sa dili madugay ang mag-alyansa nga kanasoran mosulong sa atong bililhong espirituwal nga yuta. Kay apektado man ta niining gitagnang pag-atake ingong putling mga magsisimba ni Jehova, gusto tang mahibalog dugang bahin niini. Tagda ang motunghang tulo ka pangutana.

¹⁶ Kanus-a sulongon ni Gog sa Magog ang atong napasig-uling espirituwal nga yuta? Ang tagna mitubag: “Sa kaulahiang bahin sa mga tuig sulongon nimo ang yuta.” (Ezeq. 38:8) Nagpaila kinig panahon nga duol sa kataposan niini nga sistema sa mga butang. Hinumdomi nga ang dakong kasakitan magsugod pinaagig kalaglagan sa Bantogang Babilonya, ang tibuok kalibotang imperyo sa bakak nga relihiyon. Human malaglag ang bakak nga relihiyosong mga institusyon ug una pa magsugod ang Armagedon, si Gog mohimog pangataposang pag-atake sa matuod nga mga magsisimba.

17, 18. Sa unsang paagi giyahan ni Jehova ang mga panghitabo panahon sa dakong kasakitan?

¹⁷ Nganong sulongon ni Gog ang napasig-uli nga yuta sa putli nga mga magsisimba ni Jehova? Gipadayag sa tagna ni Ezequiel  ang duha ka butang​—una, kon sa unsang paagi giyahan ni Jehova ang mga panghitabo ug, ikaduha, ang daotang mga motibo ni Gog.

¹⁸ Kon sa unsang paagi giyahan ni Jehova ang mga panghitabo. (Basaha ang Ezequiel 38:4, 16.) Matikdi ang giingon ni Jehova kang Gog: “Kaw-itan nako ang imong apapangig” ug, “dad-on ka nako batok sa akong yuta.” Nagpasabot ba kana nga pugson ni Jehova ang kanasoran sa pag-atake sa iyang mga magsisimba? Siyempre dili! Dili gyod siya magpahinabog kadaot sa iyang katawhan. (Job 34:12) Pero nakaila si Jehova sa iyang mga kaaway​—nga dumtan nila ang putling mga magsisimba ug dili nila palabyon ang kahigayonan sa pagpuo kanila. (1 Juan 3:13) Samag magbutang ug kaw-it sa apapangig ni Gog ug magbitad niya, giyahan ni Jehova ang mga panghitabo aron kini mahiuyon sa Iyang kabubut-on ug mahitabo sumala sa Iyang gitakdang panahon. Human sa kalaglagan sa Bantogang Babilonya, tingali dunay buhaton si Jehova aron maaghat ang kanasoran sa paghimo kon unsay naa sa ilang kasingkasing. Busa giyahan ni Jehova ang kahimtang nga moresulta sa pag-atake ug dayon motultol sa Armagedon, ang kinadak-ang gubat sa yuta. Unya iyang luwason ang  iyang katawhan, bayawon ang iyang pagkasoberano, ug balaanon ang iyang ngalan.​—Ezeq. 38:23.

19. Unsay magpalihok kang Gog nga maningkamot nga agawon ang putling pagsimba?

¹⁹ Ang daotang mga motibo ni Gog. Ang kanasoran ‘magplanog daotan.’ Mangita silag paagi sa pagpahungaw sa ilang dugay nang kasuko ug pagdumot sa mga magsisimba ni Jehova, nga daw walay panalipod, samag “nagpuyo sa mga komunidad nga walay mga paril, trangka, o ganghaan.” Gusto sab unya sa kanasoran nga “manguhag daghang butang ug inagaw” gikan niadtong “nagatigom ug bahandi.” (Ezeq. 38:10-12) Unsa nga “bahandi”? Ang katawhan ni Jehova dunay dakong espirituwal nga bahandi; ang pinakabililhon natong gipanag-iya mao ang atong putling pagsimba, nga kang Jehova lang nato ihatag. Ang kanasoran maningkamot nga agawon ang putling pagsimba, dili tungod kay bililhon kini kanila, kondili kay gidumtan nila kini ug ang tanang nagpaluyo niini.

20. Sa unsang paagi sulongon ni Gog ang espirituwal nga yuta, o paraiso?

²⁰ Sa unsang paagi sulongon ni Gog ang espirituwal nga yuta, o paraiso? Lagmit lisodlisoron ta sa kanasoran diha sa atong paagi sa pagkinabuhi ug pahunongon ta sa atong pagsimba. Aron mahimo kana, tingali mangita silag paagi aron dili ta makadawat ug espirituwal nga pagkaon, babagan ta sa pagtigom, bungkagon ang atong panaghiusa, ug pahunongon ta sa madasigong pagpahayag sa mensahe sa Diyos. Kining mga butanga maoy bahin sa espirituwal nga paraiso. Sulsolan ni Satanas ang kanasoran sa paghanaw sa matuod nga mga magsisimba​—apil ang putling pagsimba—​gikan sa yuta.

21. Nganong mapasalamaton ka nga gipasidan-an ta ni Jehova bahin sa mahitabo sa di madugay?

²¹ Ang umaabot nga pag-atake ni Gog sa Magog makaapektar sa tanang matuod nga magsisimba diha sa espirituwal nga yuta nga hinatag sa Diyos. Mapasalamaton gyod ta nga gipasidan-an ta ni Jehova sa mahitabo sa di madugay! Samtang nagpaabot ta sa dakong kasakitan, hinaot nga determinado tang paluyohan ang putling pagsimba, nga himoon kining prayoridad sa atong kinabuhi. Pinaagi niana, makaamot ta sa kanindot sa napasig-uling yuta karon. Ug duna tay kahigayonan nga makasaksi sa makapahingangha kaayong panghitabo sa di madugay: Kon sa unsang paagi si Jehova mobarog para sa iyang katawhan ug sa iyang balaang ngalan sa Armagedon, nga hisgotan sa sunod nga kapitulo.