1, 2. (a) Nganong nabalaka ang mga destiyero? (b) Nganong masorpresa sila? (c) Unsang mga pangutana ang atong hisgotan?

 UBOS sa paggiya sa Diyos, si Ezequiel nagpahayag ug ubay-ubay nga tagna ngadto sa mga destiyero, o binihag, sa Babilonya pinaagig makitang mga ilhanan. Ang unang tagna nga gimostra ni Ezequiel naundan ug mensahe sa paghukom, mao man sab ang ikaduha, ang ikatulo, ug ang uban pang tagna. (Ezeq. 3:24-26; 4:1-7; 5:1; 12:3-6) Sa pagkatinuod, ang tanang tagna nga iyang gimostra pinaagig mga ilhanan nagpadayag ug mga mensahe sa grabeng paghukom batok sa mga Hudiyo.

² Busa imadyina kon unsa ka grabe ang kabalaka sa mga destiyero dihang si Ezequiel miadto na sab sa ilang atubangan aron imostra ang laing tagna. Tingali naghunahuna sila, ‘Unsa na pod kahang pait nga mensahe ang atong madawat?’ Pero masorpresa sila. Ang tagna nga imostra ni Ezequiel lahi kaayo. Dili kini bug-at nga paghukom, kondili nindot nga saad. (Ezeq. 37:23) Unsang mensahe ang gipahayag ni Ezequiel ngadto sa mga destiyero? Unsay kahulogan niini? Sa unsang paagi kini makaapektar sa mga alagad sa Diyos karon? Atong tan-awon.

3. (a) Unsay gisimbolohan sa estik nga “alang sa Juda”? (b) Nganong ang “estik ni Epraim” nagsimbolo sa 10 ka tribo nga gingharian?

³ Gisugo ni Jehova si Ezequiel nga magkuhag duha ka estik, ang usa sulatan ug “alang sa Juda” ug ang usa pa sulatan ug “alang kang Jose, ang estik ni Epraim.” (Basaha ang Ezequiel 37:15, 16.) Unsay gisimbolohan niining duha ka estik? Ang estik nga “alang sa Juda” nagsimbolo sa duha ka tribo nga gingharian sa Juda ug Benjamin. Ang mga hari gikan sa banay ni Juda nagmando sa duha ka tribo; dugang pa, ang pagkasaserdote konektado kanila, kay ang mga saserdote nag-alagad sa templo sa Jerusalem. (2 Cron. 11:13, 14; 34:30) Busa naa sa gingharian sa Juda ang mga hari nga kaliwat ni David ug ang Levihanong mga saserdote. Ang “estik ni Epraim” nagsimbolo sa 10 ka tribo nga gingharian sa Israel. Sa unsang paagi kana nga estik konektado sa Epraim? Ang unang hari sa 10 ka tribo nga gingharian mao si Jeroboam, nga gikan sa tribo sa Epraim. Sa ngadtongadto, ang Epraim nahimong kinalabwang tribo sa Israel. (Deut. 33:17; 1 Hari 11:26) Matikdi nga ang 10 ka tribo nga gingharian sa Israel walay mga hari nga kaliwat ni David o Levihanong mga saserdote.

4. Unsay gipakita sa sunod nga gihimo ni Ezequiel sa duha ka estik? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa kapitulo.)

⁴ Si Ezequiel gisugo sab sa pagtapo sa duha ka estik “aron mahimo kining usa na lang ka estik.” Samtang ang mga destiyero nabalaka nga nagtan-aw kang Ezequiel, sila nangutana kaniya: “Dili ba mi nimo sultihan kon unsay gipasabot niining mga butanga?” Siya mitubag nga ang iyang gimostra nagpakita kon unsay himoon mismo ni Jehova. Bahin sa duha ka estik, si Jehova miingon: “Himoon nako silang usa ka estik, ug sila mahimong usa diha sa akong kamot.”​—Ezeq. 37:17-19.

5. Unsay kahulogan sa gimostra ni Ezequiel? (Tan-awa ang kahong “Ang Pagtapo sa Duha ka Estik.”)

⁵ Dayon, gipatin-aw ni Jehova ang kahulogan sa pagtapo sa duha ka estik. (Basaha ang Ezequiel 37:21, 22.) Ang mga destiyero nga gikan sa 2 ka tribo nga gingharian sa Juda ug ang mga destiyero nga gikan sa 10 ka tribo nga gingharian sa Israel (Epraim) dad-on ngadto sa yuta sa Israel, diin sila mahimong “usa ka nasod.”​—Jer. 30:1-3; 31:2-9; 33:7.

6. Unsang konektadong mga tagna ang narekord sa Ezequiel kapitulo 37?

⁶ Nindot gyod kaayo ang konektadong mga tagna sa pagpasig-uli nga narekord sa Ezequiel kapitulo 37! Mapamatud-an nga si Jehova maoy Diyos nga magpasig-uli dili lang sa kinabuhi (bersikulo 1-14) kondili sa panaghiusa sab (bersikulo 15-28). Ang makapadasig nga mensahe niining duha ka tagna mao: Ang kamatayon mahimong ipasig-uli ngadto sa kinabuhi, ug ang pagkabahinbahin mahimo sab nga ipasig-uli ngadto sa panaghiusa.

7. Sa unsang paagi ang asoy sa 1 Cronicas 9:2, 3 nagpamatuod nga sa Diyos, “ang tanang butang posible”?

⁷ Sa panglantaw sa tawo, daw imposible kaayo ang kagawasan ug panaghiusa sa mga destiyero. * Pero sa Diyos, “ang tanang butang posible.” (Mat. 19:26) Gituman ni Jehova ang iyang tagna. Ang pagkabihag sa Babilonya natapos sa 537 B.C.E., ug human niana, ang mga  tawo gikan sa duha ka gingharian miabot sa Jerusalem aron motabang sa pagpasig-uli sa matuod nga pagsimba. Ang Kasulatan nagpamatuod niini: “Ang ubang kaliwat ni Juda, Benjamin, Epraim, ug Manases mipuyo sa Jerusalem.” (1 Cron. 9:2, 3; Esd. 6:17) Sumala gyod sa gitagna ni Jehova, ang mga sakop sa 10 ka tribo nga gingharian sa Israel natapo, o nahiusa, sa mga sakop sa 2 ka tribo nga gingharian sa Juda.

8. (a) Unsay gitagna ni Isaias? (b) Unsang duha ka importanteng butang ang makat-onan sa Ezequiel 37:21?

⁸ Mga 200 ka tuig una pa niana, si propetang Isaias nagtagna bahin sa kon unsay mahitabo sa Israel ug Juda human sa ilang pagkabihag. Iyang gitagna nga tigomon ni Jehova ang “mga natibuagsa sa Israel” ug ang “mga natibulaag sa Juda gikan sa upat ka suok sa yuta,” nga naglakip niadtong “gikan sa Asirya.” (Isa. 11:12, 13, 16) Ug sumala gayod sa gitagna ni Jehova, iyang gikuha “ang mga Israelinhon gikan sa kanasoran.” (Ezeq. 37:21) Matikdi ang duha ka importanteng butang: Niining panahona, wala na tawga ni Jehova ang mga destiyero ingong “Juda” ug “Epraim” apan ingong “mga Israelinhon”​—usa ka grupo. Dugang pa, ang mga Israelinhon gihisgotan nga naggikan, dili sa usa ka nasod, ang Babilonya, kondili sa daghang nasod​—gani, “gikan sa tanang direksiyon.”

9. Giunsa pagtabang ni Jehova ang namalik nga mga destiyero nga mahiusa?

⁹ Human makabalik sa Israel ang mga destiyero, giunsa sila pagtabang ni Jehova nga mahiusa? Gitagan-an niya ang Israel ug espirituwal nga mga magbalantay, sama ni Zorobabel, Josue nga Hataas nga Saserdote, Esdras, ug Nehemias. Gitudlo sab sa Diyos ang mga propetang si Haggeo, Zacarias, ug Malaquias. Kining tanang matinumanong lalaki naningkamot sa pagdasig sa nasod nga sundon ang mga  instruksiyon sa Diyos. (Neh. 8:2, 3) Gipanalipdan sab ni Jehova ang nasod sa Israel pinaagi sa pagpakyas sa mga panagkunsabo sa mga kaaway sa katawhan sa Diyos.​—Est. 9:24, 25; Zac. 4:6.

10. Sa ngadtongadto, sa unsa milampos si Satanas?

¹⁰ Bisan pa sa tanang mahigugmaong tagana ni Jehova, daghan sa mga Israelinhon wala mounong sa putling pagsimba. Ang ilang binuhatan narekord sa mga basahon sa Bibliya nga gisulat human makabalik ang mga destiyero. (Esd. 9:1-3; Neh. 13:1, 2, 15) Gani, sulod lang sa usa ka siglo human sa ilang pagbalik, ang mga Israelinhon layo na kaayo sa putling pagsimba nga kinahanglan silang awhagon ni Jehova: “Balik mo nako.” (Mal. 3:7) Sa panahon nga mianhi si Jesus sa yuta, ang relihiyon sa mga Hudiyo nabahinbahin ngadto sa daghang sekta nga gidumala sa dili matinumanong mga magbalantay. (Mat. 16:6; Mar. 7:5-8) Nababagan ni Satanas ang bisan unsang paningkamot nga mabatonan ang bug-os nga panaghiusa. Bisan pa niana, ang tagna ni Jehova bahin sa panaghiusa matuman gayod. Sa unsang paagi?

11. (a) Unsay gipadayag ni Jehova bahin sa iyang tagna sa panaghiusa? (b) Unsa na sab ang gipaningkamotang himoon ni Satanas human siya pahawaa sa langit?

¹¹ Basaha ang Ezequiel 37:24. Gipadayag ni Jehova nga ang iyang tagna bahin sa panaghiusa bug-os lang nga matuman diha sa iyang katawhan human nga ang iyang “alagad nga si David,” si Jesus, magsugod ug mando ingong Hari, nga nahitabo niadtong 1914. * (2 Sam. 7:16; Luc. 1:32) Nianang panahona, ang nasod sa Israel gipulihan na sa espirituwal nga Israel, ang mga dinihogan. (Jer. 31:33; Gal. 3:29) Si Satanas, ilabina human siya pahawaa sa langit, naningkamot na sab sa pagdaot sa panaghiusa sa katawhan sa Diyos. (Pin. 12:7-10) Pananglitan, human mamatay si Brader Russell niadtong 1916, si Satanas nakakitag kahigayonan sa pagpahinabog pagkabahinbahin sa mga dinihogan pinaagi sa mga apostata. Pero wala madugay, ang maong mga apostata mibiya sa organisasyon. Gipahinabo sab ni Satanas nga mapriso ang mga brader nga nanguna niadtong panahona, pero wala gihapon kini makawagtang sa katawhan ni Jehova. Ang dinihogang mga igsoon nga nagpabiling matinumanon kang Jehova nagkahiusa gihapon.

12. Nganong napakyas ang mga paningkamot ni Satanas nga magkabahinbahin ang espirituwal nga Israel?

¹² Busa lahi sa nahitabo sa nasod sa Israel, ang espirituwal nga Israel nakabarog sa mga plano ni Satanas sa pagbahinbahin kanila. Nganong napakyas ang mga paningkamot ni Satanas? Kay naningkamot pag-ayo ang mga dinihogan nga sundon ang mga sukdanan ni Jehova. Ingong resulta, gipanalipdan sila sa ilang Hari, si Jesu-Kristo, nga nagpadayon sa pagpangdaog batok kang Satanas.​—Pin. 6:2.

13. Unsang importanteng kamatuoran ang gitudlo kanato sa tagna bahin sa pagtapo sa duha ka estik?

¹³ Unsay kahulogan sa tagna bahin sa pagtapo sa duha ka estik sa atong panahon? Hinumdomi nga ang punto sa tagna maoy aron  ipakita kon sa unsang paagi mahiusa ang duha ka grupo. Labaw sa tanan, ang tagna nagpasiugda nga kini nga panaghiusa gipahinabo ni Jehova. Busa unsang importanteng kamatuoran maylabot sa putling pagsimba ang gipasiugda niini nga tagna bahin sa pagtapo sa duha ka estik? Mao kini: Si Jehova mismo ang magpahinabo nga ang iyang mga magsisimba “mahimong usa.”​—Ezeq. 37:19.

14. Unsang mas dakong katumanan sa tagna bahin sa pagtapo sa duha ka estik ang nahitabo sukad sa 1919?

¹⁴ Sukad sa 1919, human nga ang katawhan sa Diyos nahinloan sa espirituwal nga paagi ug nagsugod nag sulod sa espirituwal nga paraiso, ang mas dakong katumanan sa tagna bahin sa pagtapo sa duha ka estik nagsugod na. Nianang panahona, ang kadaghanan sa gihiusa dunay paglaom nga mahimong hari ug saserdote sa langit. (Pin. 20:6) Sa simbolikong paagi, kini nga mga dinihogan nahisama sa estik nga “alang sa Juda”​—nasod nga dunay mga hari nga kaliwat ni David ug Levihanong mga saserdote. Pero paglabay sa panahon, nakig-uban niining espirituwal nga mga Hudiyo ang nagkadaghang tawo nga dunay yutan-ong paglaom. Ang maong mga tawo nahisama sa “estik ni Epraim”​—nasod nga walay mga hari nga kaliwat ni David ug walay Levihanong mga saserdote. Ang maong duha ka grupo nagkahiusa sa pag-alagad ingong katawhan ni Jehova ubos sa ilang usa ka Hari, si Jesu-Kristo.​—Ezeq. 37:24.

15. Sa unsang paagi ang tagna sa Ezequiel 37:26, 27 nagakatuman karon?

¹⁵ Gipakita sa tagna mismo ni Ezequiel nga daghan ang madasig nga makig-uban sa mga dinihogan diha sa putling pagsimba. Si Jehova miingon bahin sa iyang katawhan: ‘Padaghanon nako sila’ ug, “ang akong tolda maanaa ibabaw kanila.” (Ezeq. 37:26, 27; footnote) Kini nagpahinumdom kanato sa gisulti kang apostol Juan mga 700 ka tuig human sa panahon ni Ezequiel, nga “ang Usa nga naglingkod sa trono magbuklad sa iyang tolda” ibabaw sa “dakong panon.” (Pin. 7:9, 15) Karon, ang mga dinihogan ug ang dakong panon nagkahiusa ingong usa ka nasod, ingong katawhan sa Diyos, ilalom sa iyang tolda nga nagpanalipod kanila.

16. Unsay gitagna ni Zacarias bahin sa panaghiusa sa espirituwal nga Israel ug niadtong dunay yutan-ong paglaom?

¹⁶ Ang panaghiusa sa espirituwal nga mga Hudiyo ug niadtong dunay yutan-ong paglaom gitagna sab ni Zacarias, nga usa sa mibalik nga destiyero. Siya miingon nga “10 ka tawo gikan . . . sa mga nasod ang mogunit pag-ayo sa sinina sa usa ka Hudiyo, ug moingon: ‘Gusto ming mouban ninyo, kay nakadungog mi nga ang Diyos nagauban kaninyo.’” (Zac. 8:23) Ang giingong “usa ka Hudiyo” nagtumong, dili sa usa ka tawo, kondili sa grupo sa mga tawo, “kaninyo,” nga karon girepresentahan sa dinihogang nanghibilin, o espirituwal nga mga Hudiyo. (Roma 2:28, 29) Ang “10 ka tawo” nagrepresentar niadtong dunay yutan-ong paglaom. Sila “mogunit pag-ayo” sa mga dinihogan ug “mouban” kanila. (Isa. 2:2, 3; Mat. 25:40) Ang mga pulong nga “mogunit pag-ayo” ug “mouban ninyo” nagpasiugda sa bug-os nga panaghiusa niining duha ka grupo.

17. Unsay giingon ni Jesus bahin sa panaghiusa nga atong natagamtam karon?

 ¹⁷ Tingali ang tagna ni Ezequiel bahin sa panaghiusa ang naa sa hunahuna ni Jesus dihang iyang gihisgotan ang iyang kaugalingon ingong magbalantay, nga ubos sa iyang pagdumala ang iyang mga karnero (ang mga dinihogan) ug ang “ubang mga karnero” (kadtong dunay yutan-ong paglaom) mahimong “usa ka panon.” (Juan 10:16; Ezeq. 34:23; 37:24, 25) Nindot gyod ang pagkahisgot ni Jesus ug sa karaang mga propeta bahin sa talagsaong espirituwal nga panaghiusa nga atong natagamtam karon, langitnon man o yutan-on ang atong paglaom! Samtang ang bakak nga relihiyon nagkabahinbahin sa daghan kaayong grupo, atong nasinati ang milagrosong panaghiusa.

18. Sumala sa giingon sa Ezequiel 37:28, nganong importante kaayo nga ang katawhan sa Diyos mahimong “dili bahin sa kalibotan”?

¹⁸ Ang kataposang mga pulong ni Ezequiel sa tagna bahin sa panaghiusa nagpasiugda sa rason kon nganong makaseguro ta nga ang atong panaghiusa dili gyod madaot. (Basaha ang Ezequiel 37:28.) Ang katawhan ni Jehova nagkahiusa kay ang iyang sangtuwaryo, o putling pagsimba, “anaa sa ilang taliwala.” Ug ang iyang sangtuwaryo magpabilin sa ilang taliwala basta magpabilin silang balaan, o bulag sa kalibotan ni Satanas. (1 Cor. 6:11; Pin. 7:14) Gipasiugda ni Jesus ang kaimportante sa pagkahimong dili bahin sa kalibotan. Sa iyang kinasingkasing nga pag-ampo alang sa iyang mga tinun-an, siya miingon: “Amahan nga Balaan, palihog bantayi sila . . . aron sila mahimong usa . . . Sila dili bahin sa kalibotan . . . Balaana sila pinaagi sa kamatuoran.” (Juan 17:11, 16, 17) Matikdi kon giunsa pagkonektar  ni Jesus ang pagkahimong “usa” sa pagkahimong “dili bahin sa kalibotan.”

19. (a) Sa unsang paagi nato mapamatud-an nga atong ‘ginasundog ang Diyos’? (b) Sa kataposang gabii una mamatay si Jesus, unsang importanteng kamatuoran ang iyang gipasiugda bahin sa panaghiusa?

¹⁹ Kini lang ang rekord nga gitawag ni Jesus ang Diyos ingong “Amahan nga Balaan.” Bug-os gayod ang pagkaputli ug pagkamatarong ni Jehova. Gisugo ni Jehova ang karaang Israel: “Magmabalaan mo kay ako balaan.” (Lev. 11:45) Kay atong ‘ginasundog ang Diyos,’ gusto natong sundon kana nga sugo sa tanan natong panggawi. (Efe. 5:1; 1 Ped. 1:14, 15) Dihang magtumong sa mga tawo, ang “balaan” nagkahulogang “gilain.” Busa gipasiugda ni Jesus sa kataposang gabii una siya mamatay nga ang iyang mga tinun-an magpabiling nahiusa basta magpabilin silang bulag sa kalibotan ug dili magpaimpluwensiya sa pagkabahinbahin niini.

20, 21. (a) Unsay mas nakapalig-on sa atong pagsalig sa proteksiyon ni Jehova? (b) Unsay imong determinasyon?

²⁰ Ang talagsaong panaghiusa nga klarong nabatonan sa mga Saksi ni Jehova karon nagpamatuod nga gitubag ni Jehova ang pangamuyo ni Jesus: “Bantayan nimo sila tungod sa usa nga daotan.” (Basaha ang Juan 17:14, 15.) Mas milig-on gyod ang atong pagsalig sa proteksiyon sa Diyos dihang nakita nato nga napakyas si Satanas sa pagdaot sa panaghiusa sa katawhan sa Diyos. Sa tagna ni Ezequiel, si Jehova miingon nga ang duha ka estik nahimong usa diha sa iyang kamot. Busa si Jehova mismo ang milagrosong naghiusa sa iyang katawhan ubos sa panalipod sa iyang kamot​—sa ato pa, dili maabot ni Satanas.

²¹ Busa unsay angay natong determinasyon? Padayon tang magkugi nga himoon ang atong bahin aron makaamot sa bililhong panaghiusa nga atong ginatagamtam karon. Sa unsang importanteng paagi nga mahimo kana sa matag usa nato? Pinaagi sa regular nga pagpakigbahin sa putling pagsimba diha sa espirituwal nga templo ni Jehova. Hisgotan sa sunod nga mga kapitulo kon unsay nalangkit niana nga pagsimba.