Nganong Nagpadayon ang Pagdumot?
Nganong morag way kataposan ang pagdumot sa kalibotan? Aron mahibalo sa tubag, kinahanglan natong masabtan kon unsa ang pagdumot, kon nganong magdumot ang mga tawo, ug kon sa unsang paagi kini mikaylap.
Unsa ang Pagdumot?
Ang pagdumot maoy grabeng kalagot o kasuko ngadto sa laing tawo o grupo sa mga tawo. Dili ni temporaryo lang nga pagbati.
KON NGANONG MAGDUMOT ANG MGA TAWO
Daghag rason kon nganong magdumot ang mga tawo. Sagad, ang uban dumtan dili tungod sa ilang ginahimo, kondili tungod sa kon kinsa sila. Kadtong gidumtan giisip nga daotan, peligroso, o dili na gyod magbag-o. Tingali giisip sila nga ubos, hulga, o hinungdan sa mga problema. Kadtong mga nagdumot posibleng mga biktima sa kapintasan, inhustisya, o sa ubang dili maayong panghitabo nga miresulta niana nga pagbati.
KON SA UNSANG PAAGI KINI MIKAYLAP
Ang usa ka tawo mahimong magdumot sa uban bisag wala siya makaila nila. Pananglitan, basig masundog niya ang pagkamapihigon sa mga tawo nga suod niya ug iyang gitahod. Busa, ang pagdumot dali kaayong mokaylap ug makaimpluwensiya sa uban.
Dihang masabtan nato kon unsa ka dali mokaylap ang pagdumot, atong masabtan kon nganong daghan kaayong tawo ang nagdumot sa uban. Pero aron matapos ang pagdumtanay sa kalibotan, kinahanglang mahibalo ta kon unsa gyoy sinugdanan niini. Gipakita kana sa Bibliya.
GIPADAYAG SA BIBLIYA ANG MGA HINUNGDAN SA PAGDUMOT
WALA MAGSUGOD SA MGA TAWO ANG PAGDUMOT. Nagsugod kini dihang mirebelde sa Diyos ang usa ka anghel sa langit, nga sa ulahi gitawag ug Satanas nga Yawa. Ang Yawa maoy “mamumuno” sukad sa iyang pagrebelde. Kay siya “bakakon ug ang amahan sa bakak,” padayon niyang giimpluwensiyahan ang mga tawo nga magdumot ug mahimong bayolente. (Juan 8:44; 1 Juan 3:11, 12) Gipakita sa Bibliya nga siya daotan, masuk-anon, ug bayolente.—Job 2:7; Pinadayag 12:9, 12, 17.
ANG DILI HINGPIT NGA TAWO MAY TENDENSIYA NGA MAGDUMOT. Gisundog sa unang tawo, si Adan, ang pagrebelde ni Satanas. Ingong resulta, napanunod sa tanang tawo ang sala ug pagkadili-hingpit. (Roma 5:12) Ang unang anak ni Adan nga si Cain nagdumot sa iyang igsoon nga si Abel ug gipatay niya kini. (1 Juan 3:12) Tinuod, daghan ang nagpakitag gugma ug kaluoy. Pero tungod sa napanunod nga sala, daghang tawo ang hakog, masinahon, ug garboso—mga kinaiya nga moresultag pagdumot.—2 Timoteo 3:1-5.
KALIBOTAN NGA NAGPASIUGDAG PAGDUMOT. Kay gi-promote sa kalibotan ang way kaluoy ug makadaot nga mga kinaiya ug binuhatan, misamot ang pagdumot sa mga tawo. Migrabe ang diskriminasyon, panginsulto, pang-bully, ug pangdaot sa propidad sa uban tungod kay “ang tibuok kalibotan nailalom sa gahom sa usa nga daotan,” si Satanas nga Yawa.—1 Juan 5:19.
Pero wala lang basta ipadayag sa Bibliya ang mga hinungdan sa pagdumot. Gipakita sab niini ang solusyon.