Angay Bang Mosimba ang mga Kristohanon sa mga Shrine?
KADA tuig, kapig sayis milyones ang mangadto sa usa ka hilit nga lasang sa Shima Peninsula sa Japan. Bisitahon nila ang Grand Shrine of Ise, diin gisimba si Amaterasu Omikami, diyosa sa adlaw sa relihiyong Shinto, sulod na sa mga 2,000 ka tuig. Una, ang mga magsisimba manghunaw ug manghugas sa ilang baba. Dayon, atubangan sa haiden (lawak ampoanan), sila moyukbo, mopakpak, ug moampo sa diyosa isip rituwal. * Gitugot ra sa Shinto nga ang ilang mga membro moapil sa ubang relihiyon. Wala poy problema sa ubang Budhista, sa nangangkong Kristohanon, ug uban pa kon himoon nila ang mga rituwal sa Shinto dinhi nga shrine.
Daghan sa dagkong relihiyon sa kalibotan ang dunay shrine * o sagradong dapit, ug kini ginaduaw sa minilyong tawo. Sa mga nasod nga nangangkong Kristohanon, daghang simbahan ug shrine ang gipahinungod para kang Jesus, Maria, ug sa mga santos. Ang uban nga sama niini gitukod sa mga dapit diin didto kuno nahitabo ang mga panghitabo sa Bibliya o ang mga “milagro” karon, o sa mga dapit diin makita ang mga butang nga giisip nga sagrado. Daghay moadto sa mga shrine kay nagtuo sila nga dunggon ang ilang mga hangyo kon didto sila mag-ampo. Para sab sa uban, mapakita nila ang ilang pagkadebotado pinaagi sa pagbiyaheg layo aron moadtog shrine.
Mas dunggon ba ang mga pag-ampo ug pangamuyo kon sa shrine kini himoon? Mahimuot kaha ang Diyos sa gipakitang debosyon niadtong moadto sa shrine? Ug angay ba gyong mosimba ang mga Kristohanon sa mga shrine? Ang mga tubag niini motabang nato nga masabtan kon angay bang mosimba diha sa mga shrine ug kon unsang matanga sa pagsimba ang makapahimuot sa Diyos.
MAGASIMBA “UBAN SA ESPIRITU UG SA KAMATUORAN”
Sa panaghisgot ni Jesus ug sa babayeng Samarianhon, atong makita ang panglantaw sa Diyos bahin sa pagsimba sa sagradong mga dapit o mga shrine. Si Jesus miagi sa Samaria ug mipahulay sa atabay nga duol sa siyudad sa Sikar. Didto, nakaestorya niya ang usa ka babaye nga nagkalos ug tubig. Gihisgotan sa babaye ang dakong kalainan sa paagi sa pagsimba sa mga Hudiyo ug sa mga Samarianhon. Matod niya: “Ang among mga katigulangan nagsimba dinhi niining bukira; apan kamo moingon nga atua sa Jerusalem ang dapit nga ang mga tawo angay mosimba.”—Juan 4:5-9, 20.
Juan 4:21) Katingalahan kadto, ilabina nga ang nagsulti niadto maoy usa ka Hudiyo! Nganong undangon man ang pagsimba sa templo sa Diyos didto sa Jerusalem?
Ang bukid nga gitumong sa babaye mao ang Bukid sa Gerizim nga mga 50 kilometros sa amihanan sa Jerusalem. Didto, may templo kanhi ang mga Samarianhon diin sila magsaulog sa ilang mga pista sama sa Paskuwa. Wala tubayi ni Jesus ang giingon sa babaye, hinuon siya miingon: “Tuohi ako, babaye, ang takna nagsingabot sa dihang dili dinhi niining bukira ni sa Jerusalem nga kamo magasimba sa Amahan.” (Si Jesus mipadayon: “Ang takna nagsingabot, ug mao na karon, sa dihang ang matuod nga mga magsisimba magasimba sa Amahan uban sa espiritu ug sa kamatuoran, kay, sa pagkatinuod, ang Amahan nagapangita sa mga ingon kanila aron magasimba kaniya.” (Juan 4:23) Sa katuigan, ang templo sa Jerusalem maoy sentro sa pagsimba sa mga Hudiyo. Matag tuig, katulo sila moadto didto aron maghalad kang Jehova nga ilang Diyos. (Exodo 23:14-17) Apan si Jesus miingon nga kining tanan mausab, ug ang “matuod nga mga magsisimba” magasimba “uban sa espiritu ug sa kamatuoran.”
Ang templo sa mga Hudiyo maoy makita nga tinukod ug naa sa espesipikong lugar. Apan ang espiritu ug kamatuoran dili makita ug wala sa usa ka dapit lang. Busa, gipatin-aw ni Jesus nga ang pagsimba sa tinuod nga mga Kristohanon dili limitado sa usa lang ka lokasyon o tinukod, dili lang sa Bukid sa Gerizim, sa templo sa Jerusalem, o sa ubang sagradong dapit.
Sa panag-estoryahanay niya ug sa babayeng Samarianhon, si Jesus miingon sab nga “nagsingabot” ang “takna” alang niini nga kausaban sa pagsimba sa Diyos. Kanus-a man? Dihang gihalad ni Jesus ang iyang kinabuhi. Kay pinaagi niana, gitapos niya ang paagi sa pagsimba sa mga Hudiyo nga binase sa Moisesnong Balaod. (Roma 10:4) Apan si Jesus miingon sab: “Ang takna . . . mao na karon.” Ngano? Kay ingong Mesiyas nagtigom na siyag mga tinun-an kinsa maoy motuman niini nga sugo: “Ang Diyos maoy Espiritu, ug silang magasimba kaniya kinahanglan nga magasimba uban sa espiritu ug sa kamatuoran.” (Juan 4:24) Busa, unsay ipasabot sa pagsimba uban sa espiritu ug kamatuoran?
Dihang si Jesus naghisgot ug pagsimba uban sa espiritu, buot niyang ipasabot nga magpagiya ta sa balaang espiritu sa Diyos aron masabtan ang Kasulatan. (1 Corinto 2:9-12) Ug ang kamatuoran nga gipasabot ni Jesus mao ang tukmang kahibalo sa mga pagtulon-an sa Bibliya. Busa, dili lugar ang basehanan aron dawaton sa Diyos ang pagsimba, kondili ang paagi sa pagsimba nga nahiuyon sa gitudlo sa Bibliya ug giniyahan sa balaang espiritu.
ANG PANGLANTAW SA MGA KRISTOHANON SA MGA SHRINE
Busa, unsaon pag-isip sa mga Kristohanon ang pag-adto ug ang pagsimba sa mga shrine? Kon pamalandongon nato ang sugo ni Jesus nga angayng simbahon ang Diyos uban sa espiritu ug kamatuoran, klaro nga ang pagsimba diha sa mga shrine o sagradong mga dapit wala gyoy bili sa atong langitnong Amahan. Dugang pa, gisultihan ta sa Bibliya kon unsay panglantaw sa Diyos bahin sa pagsimbag mga imahen. Kini nag-ingon: “Kalagiw gikan sa idolatriya” ug “pagbantay kamo gikan sa mga idolo.” (1 Corinto 10:14; 1 Juan 5:21) Sa ato pa, ang tinuod nga Kristohanon dili mosimba sa bisan unsang dapit nga giisip nga sagrado o nagpasiugdag idolatriya. Busa, kay nakasabot kon unsa gyod ang shrine, dili mosimba didto ang tinuod nga mga Kristohanon.
Pero, wala kini magpasabot nga gidili sa Pulong sa Diyos ang espesipikong dapit aron mag-ampo, magtuon, o mamalandong. Ang tigomanan nga hapsay ug desente maoy haom nga dapit alang sa pagtuon ug paghisgot sa espirituwal nga mga butang. Dili sab sayop ang paghimog mga handomanan, sama sa lapida, alang sa namatay. Kini maoy pagpakita lamang nga ang namatay gihandom o gimahal. Apan, kon kanang dapita himoong balaan, o kon pasidunggan ang mga imahen o sagradong mga butang didto, kana maoy pagsupak sa giingon ni Jesus.
Busa, dili kinahanglang moadto ka sa shrine aron dunggon sa Diyos ang imong pag-ampo o aron uyonan o panalanginan ka sa Diyos. Giingnan ta sa Bibliya nga si Jehova nga Diyos, ang “Ginoo sa langit ug sa yuta, wala magpuyo sa hinimog-kamot nga mga templo.” Apan wala kini magpasabot nga ang Diyos halayo kanato. Bisan asa man ta, makaampo ta kaniya ug mamati siya nato kay “siya dili halayo gikan sa matag usa kanato.”—Buhat 17:24-27.
^ par. 2 Lahig rituwal ang ubang shrine sa Shinto.
^ par. 3 Tan-awa ang kahon nga “ Unsa ang Shrine?”