1, 2. Nganong ang pagpakighigala ni Jonatan kang David usa ka talagsaong pananglitan sa pagkamaunongon?

SI Jonatan seguradong nahingangha kon giunsa pagpildi ni David si Goliat. Karon si David nagtindog atubangan sa amahan ni Jonatan, si Haring Saul sa Israel, nga “nagbitbit sa ulo sa Filistehanon.” (1 Sam. 17:57) Lagmit nakadayeg si Jonatan kang David tungod sa iyang kaisog. Tin-aw nga ang Diyos nag-uban kang David, ug “ang kalag ni Jonatan nalanggikit sa kalag ni David.” Gani, sila “naghimog usa ka pakigsaad” tungod kay gihigugma ni Jonatan si David sama sa iyang kaugalingon. (1 Sam. 18:1-3) Sa tibuok niyang kinabuhi, siya maunongon kang David.

² Nagmaunongon si Jonatan kang David bisan pag gipili sa Diyos si David nga mahimong sunod nga hari sa Israel. Nabalaka siya dihang si Saul nagtinguha sa pagpatay kang David. Aron palig-onon ang iyang higala, si Jonatan miadto sa kamingawan sa Judea, sa Hores. Gipalig-on ni Jonatan si David ug gidasig nga mosalig kang Jehova. Si Jonatan miingon: “Ayaw kahadlok . . . ikaw mahimong hari sa Israel, ug ako mahimong ikaduha kanimo.”—1 Sam. 23:16, 17.

3. Unsay labawng hinungdanon kang Jonatan kay sa iyang pagkamaunongon kang David, ug nganong nahibalo kita niana? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.)

 ³ Sagad makadayeg kita sa tawong maunongon. Apan, duna tay masayloan nga hinungdanong leksiyon kon magpokus kita sa pagkamaunongon ni Jonatan kang David nga dili konsiderahon ang iyang pagkamaunongon sa Diyos. Nganong giisip man ni Jonatan si David ingong higala imbes karibal? Dayag nga dihay usa ka butang nga mas importante kang Jonatan kay sa iyang kaugalingong kaayohan. Hinumdomi nga gipalig-on ni Jonatan si David ug gidasig nga mosalig kang Jehova. Nan, tin-aw nga ang pagkamaunongon sa Diyos maoy panguna diha sa kasingkasing ni Jonatan. Gani, ang iyang pagkamaunongon kang Jehova maoy hinungdan nga nagmaunongon siya kang David. Ug silang duha nagtuman sa ilang panumpa: “Hinaot si Jehova magpataliwala kanako ug kanimo ug sa akong mga kaliwat ug sa imong mga kaliwat hangtod sa panahong walay tino.”—1 Sam. 20:42.

4. (a) Unsay makahatag natog tinuod nga kalipay ug katagbawan? (b) Unsay atong hisgotan niining artikuloha?

⁴ Ingong mga Kristohanon, wala lang kita makadayeg sa pagkamaunongon sa uban; kita usab nagmaunongon sa atong pamilya, mga higala, ug isigkamagsisimba. (1 Tes. 2:10, 11) Pero labaw sa tanan, kinahanglan tang magmaunongon kang Jehova kay siya ang naghatag natog kinabuhi. (Pin. 4:11) Ang maong pagkamaunongon maghatag kanatog tinuod nga kalipay ug katagbawan. Pero aron mapamatud-an nato ang atong pagkamaunongon sa Diyos, kinahanglang dili ta mobiya kaniya bisan pa sa mga kalisdanan. Niining artikuloha, atong hisgotan kon sa unsang paagi ang ehemplo ni Jonatan makatabang nato sa pagpamatuod nga kita maunongon kang Jehova diha sa upat ka malisod nga kahimtang: (1) dihang ang usa nga may awtoridad dili takos sa pagtahod, (2) dihang kinahanglang mopili kon kang kinsa magmaunongon, (3) dihang kita masaypag sabot o gitratar nga dili makataronganon, ug (4) dihang maglisod kitag tuman sa usa ka saad.

5. Nganong nalisdan ang mga Israelinhon nga magmaunongon sa Diyos samtang naghari si Saul?

⁵ Bisag gidihogan sa Diyos si Saul nga mahimong hari, siya sa ulahi nagmasinupakon ug gisalikway ni Jehova. (1 Sam. 15:17-23) Bisan pa niana, wala dayon tangtanga sa Diyos si Saul sa pagkahari. Busa nalisdan ang iyang mga sakop ug kadtong anaa sa iyang palibot nga magmaunongon sa Diyos kay si Saul, nga naglingkod sa “trono ni Jehova,” naghimog daotang mga butang.—1 Cron. 29:23.

6. Unsay nagpakita nga si Jonatan nagmaunongon kang Jehova?

⁶ Sa unang higayon nga si Saul nagmasinupakon, ang iyang anak nga si Jonatan nagmaunongon kang Jehova. (1 Sam. 13:13, 14) Ang manalagnang si Samuel miingon: “Si Jehova dili motalikod sa iyang katawhan tungod sa iyang dakong ngalan.” (1 Sam. 12:22) Gipakita ni Jonatan nga siya mituo niini dihang ang dakong kasundalohan sa mga Filistehanon nga may 30,000 ka karong iggugubat miatake sa Israel. Si Saul may 600 lamang ka sundalo—ug sila rang duha ni Jonatan ang may hinagiban! Bisan pa niana, gisulong ni Jonatan ang usa ka kampo sa mga Filistehanon uban lamang ang iyang tigdalag hinagiban. “Walay makababag kang Jehova sa pagluwas pinaagi sa daghan o pinaagi sa diyutay,” miingon si Jonatan. Ilang gipatay ang mga 20 ka sundalo diha sa kampo. Dayon “ang yuta nauyog, ug kini nahimong usa ka pagpangurog gikan sa Diyos.” Kay nagkaguliyang, ang mga Filistehanon nagpinatyanay. Busa, ang pagtuo ni Jonatan sa Diyos miresulta sa kadaogan.—1 Sam. 13:5, 15, 22; 14:1, 2, 6, 14, 15, 20.

7. Giunsa pagtratar ni Jonatan ang iyang amahan?

⁷ Bisag dili na maayo ang relasyon ni Saul sa Diyos, si Jonatan mikooperar sa iyang amahan  dihang ang gipahimo kaniya dili supak sa kabubut-on sa Diyos. Pananglitan, silang duha nakig-away aron sa pagdepensa sa katawhan sa Diyos.—1 Sam. 31:1, 2.

8, 9. Sa unsang paagi ang pagtahod niadtong may awtoridad magpakita nga kita maunongon sa Diyos?

⁸ Sama kang Jonatan, kita makapamatuod sa atong pagkamaunongon kang Jehova pinaagi sa relatibong pagpasakop sa labaw nga mga awtoridad, ingon sa gisugo sa Diyos, bisan pag ang pipila tingali kanila dili takos sa pagtahod. Pananglitan, ang usa ka opisyal sa gobyerno tingali korap, apan tahoron gihapon nato ang iyang posisyon kay kita gisugo sa pagpakitag relatibong pagpasakop sa “labaw nga mga awtoridad.” (Basaha ang Roma 13:1, 2.) Busa, kitang tanan makapamatuod usab sa atong pagkamaunongon kang Jehova pinaagi sa pagtahod niadtong iyang gihatagag awtoridad, lakip na diha sa pamilya ug sa kongregasyon.—1 Cor. 11:3; Heb. 13:17.

⁹ Sa South America, si Olga ^[1] nagmaunongon sa Diyos pinaagi sa pagtahod sa iyang bana bisan sa malisod nga kahimtang. Sulod sa daghang katuigan, ang bana ni Olga naglagot kaniya tungod kay siya Saksi ni Jehova. Iyang pasakitan si Olga, insultohon, dili tinggan, ug hulgaon nga biyaan siya ug dad-on ang ilang duha ka anak. Pero si Olga wala mobalos. Naningkamot siya nga mahimong maayong asawa pinaagi sa paglutog pagkaon ug paglaba sa besti sa iyang bana, ug sa pag-atiman sa ilang mga anak ug sa mga paryente sa iyang bana. (Roma 12:17) Kon posible, ubanan niya ang iyang bana kon dunay tapoktapok uban sa pamilya o mga kauban niini sa trabaho. Pananglitan, dihang moadto ang iyang bana sa laing siyudad alang sa lubong sa amahan niini, iyang gipailis ang mga bata ug giandam ang tanang kinahanglanon alang sa biyahe. Naghulat siya sa iyang bana sa gawas sa simbahan hangtod nahuman ang serbisyo. Human sa daghang katuigan, miarang-arang ang tinamdan sa iyang bana tungod sa iyang pailob ug pagtahod. Karon, ihatod na siya niini sa Kingdom Hall, dasigon pa gani siya sa pagtambong, ug usahay mouban pag tambong.—1 Ped. 3:1.

10. Giunsa pagkahibalo ni Jonatan kon kang kinsa siya angayng magmaunongon?

¹⁰ Tungod kay determinado si Saul nga patyon si David, kinahanglang mopili si Jonatan  kon kang kinsa siya magmaunongon. Bisag may pakigsaad siya kang David, si Jonatan mapinasakopon usab sa iyang amahan. Apan nahibalo si Jonatan nga ang Diyos nag-uban kang David, dili kang Saul. Busa, mipili siya nga magmaunongon kang David imbes kang Saul. Iyang giingnan si David nga motago ug dayon misulti siya kang Saul ug maayong mga butang bahin kang David.—Basaha ang 1 Samuel 19:1-6.

11, 12. Sa unsang paagi ang atong gugma sa Diyos motabang kanato nga magmaunongon kaniya?

¹¹ Ang pagkamaunongon sa Diyos nakatabang sa usa ka sister sa Australia nga si Alice sa pagdesisyon kon kang kinsa siya angayng magmaunongon. Dihang nagsugod siya pagtuon sa Bibliya, iyang sultian ang iyang pamilya bahin sa maayong mga butang nga iyang nakat-onan. Sa ulahi, giingnan ni Alice ang iyang pamilya nga dili na siya mosaulog ug Pasko uban nila. Iyang gipatin-aw kon ngano. Sa sinugdan, nahiubos lang sila pero sa ulahi naglagot na sila kaniya. Gibati nila nga gitalikdan niya ang iyang pamilya. Miingon si Alice: “Giingnan ko ni Mama nga dili na ko niya ilhong anak. Nakurat ko ug nasakitan pag-ayo kay gimahal gyod nako ang akong pamilya. Bisan pa niana, nakadesisyon ko nga si Jehova ug ang iyang Anak maoy akong unahon, ug ako nabawtismohan pagkasunod asembliya.”—Mat. 10:37.

¹² Kon dili ta magbantay, ang atong pagkamaunongon sa nasod, eskuylahan, o team sa sport mahimo nang mas importante kanato kay sa pagkamaunongon sa Diyos. Pananglitan, si Henry ganahang magdulag chess. Ang ilang eskuylahan pirmeng kampeyon sa chess, ug gusto pod niyang modaog. Apan siya miangkon: “Anam-anam kong nahimong mas maunongon sa eskuylahan kay sa Diyos. Pirme ming may dula sa chess kada hinapos sa semana, maong wala na koy panahon sa pagsangyaw o sa mga tigom. Busa midesisyon ko sa pagbiya sa among team.”—Mat. 6:33.

13. Sa unsang paagi ang pagkamaunongon ngadto sa Diyos makatabang kanato sa pagsulbad sa mga problema sa pamilya?

¹³ Usahay lisod ang pagpili kon kinsay una nimong unongan sulod sa pamilya. Pananglitan, si Ken miingon: “Gusto nakong duawon pirme ang akong tigulang nga inahan ug paestaron siya sa among balay matag karon ug unya. Apan dili magkasinabot ang akong inahan ug ang akong asawa. Sa sinugdan, naproblema ko kay gusto nakong pahimut-an silang duha. Dayon akong naamgohan nga sa maong situwasyon, angay kong magmaunongon una sa akong asawa. Busa nangita kog solusyon nga maangayan pod sa akong asawa.” Ang pagkamaunongon ngadto sa Diyos ug pagtahod sa iyang Pulong naghatag kang Ken ug kaisog sa pagpatin-aw sa iyang asawa kon nganong angayng pakitaag kaayo ang iyang inahan ug sa pagpatin-aw sa iyang inahan kon nganong angay niining tahoron ang iyang asawa.—Basaha ang Genesis 2:24; 1 Corinto 13:4, 5.

14. Sa unsang paagi gitratar ni Saul si Jonatan nga dili makataronganon?

¹⁴ Malisdan tingali kitang magmaunongon kang Jehova kon gitratar kita nga dili makataronganon sa usa nga may katungdanan. Lagmit giatubang kana ni Jonatan. Si Haring Saul, ang dinihogan sa Diyos, nahibalo nga ang iyang anak nakighigala kang David, apan wala siya makasabot kon ngano. Nasuko si Saul ug gipakaulawan si Jonatan. Pero wala mobalos si Jonatan. Nagmaunongon siya sa Diyos ug kang David, kinsa maoy mahimong sunod nga hari sa Israel.—1 Sam. 20:30-41.

15. Unsay atong himoon kon kita trataron nga dili makataronganon sa usa ka igsoon?

¹⁵ Sa kongregasyon sa katawhan ni Jehova karon, lagmit walay motratar nato nga dili makataronganon. Apan, ang nagapanguna kanato mga dili hingpit ug mahimong masaypan nilag sabot ang atong gibuhat. (1 Sam.  1:13-17) Kon kita gitratar nga dili makataronganon o masaypag sabot, kinahanglang magmaunongon kita kang Jehova.

16. Sa unsang mga kahimtang nga kita angayng magmaunongon sa Diyos ug dili magmahakogon?

¹⁶ Si Saul nag-awhag kang Jonatan nga unahon ang iyang kaugalingong kaayohan. (1 Sam. 20:31) Apan ang pagkamaunongon ngadto sa Diyos nagpalihok kang Jonatan sa pagpakighigala kang David imbes ipamugos ang iyang katungod nga mahimong hari. Atong masundog ang pagkadili-mahakogon ni Jonatan kon atong hinumdoman nga dalawaton kang Jehova ang usa ka tawo nga “dili magausab” sa iyang panumpa bisag lisod ang pagtuman niana. (Sal. 15:4) Maingon nga si Jonatan mituman sa iyang saad kang David, kita usab angayng motuman sa atong mga saad. Pananglitan, kon maglisod na tag tuman sa usa ka kasabotan sa negosyo, ang atong pagkamaunongon sa Diyos ug pagtamod sa Bibliya angayng magpalihok kanato sa pagtuman sa atong saad. Ug komosta kon may problema kita sa atong kaminyoon? Ang atong gugma sa Diyos seguradong magpalihok kanato nga magmaunongon sa atong kapikas.—Basaha ang Malaquias 2:13-16.

17. Sa unsang paagi natabangan ka niining artikuloha?

¹⁷ Kon atong palandongon ang ehemplo ni Jonatan, dili ba gusto sab natong sundogon ang iyang pagkamaunongon sa Diyos? Hinaot nga dili nato unahon ang atong kaugalingong kaayohan. Ug sama kang Jonatan, pamatud-an nato ang atong pagkamaunongon kang Jehova pinaagi sa pagpakitag pagkamaunongon sa iyang katawhan, bisan niadtong nakapahiubos kanato. Dihang magmaunongon kita kang Jehova bisan sa malisod nga mga kahimtang, atong mapalipay ang iyang kasingkasing—ug kana makahatag kanatog dakong katagbawan. (Prov. 27:11) Kon magmaunongon kita kang Jehova, makaseguro ta nga buhaton gyod niya kon unsay makaayo kanato. Sa sunod nga artikulo, atong hisgotan ang hinungdanong mga leksiyon nga atong makat-onan gikan sa maunongon ug dili maunongon nga mga kauban ni David.