Hamis nga Pagpamalbas

SINULAT SA KORESPONSAL SA PAGMATA! SA AUSTRALIA

KON ang usa ka tawo mogugol ug lima ka minuto sa usa ka adlaw sa pagpamalbas ug magbuhat niana kada adlaw sulod sa 50 ka tuig, siya makagugol ug mga kapin sa 63 ka adlaw sa iyang kinabuhi sa pagpamalbas! Unsay gibati sa mga lalaki bahin niining adlaw-adlawng gawi?

Usa ka impormal nga surbi karong bag-o nagbutyag niining mga komentoha bahin sa pagpamalbas: “Dili ko gusto ana.” “Maglagot ko ana.” “Usa sa mga kapeligrohan sa kinabuhi.” “Butang nga angayng likayan kon makalikay ka ana.” Kon ang pipila ka lalaki kusganong nagsupak sa pagpamalbas, nganong ginahimo man nila kana? Mokat-on pa kitag dugang bahin sa pagpamalbas. Basin atong makaplagan ang tubag.

Gikan sa mga Kabhang sa Tuway Ngadto sa Ikalabay-Humag-Gamit nga mga Labaha

Imo bang mahanduraw nga mamalbas ginamit ang kabhang sa tuway? Ngipon sa iho? Tingali sa usa ka hait nga tipak sa santik? Ang mga tawo nagpakitag talagsaong abilidad sa pagpilig mga gamit sa pagpamalbas! Sa karaang Ehipto ang mga lalaki namalbas nga naggamit ug tumbagang labaha nga samag gamayng ulo sa atsa. Mas bag-o pa, sa ika-18 ug ika-19ng mga siglo, ang nailhan ingong mga labahang makalaplap sa tutonlan gigama, ilabina sa Sheffield, Inglaterra. Kasagarang maayo kaayong pagkakorte, kini nga mga labaha dunay palupyak aserong sulab nga way-peligrong mapikopiko diha sa pul-an kon dili gamiton. Kini nga kahimanan angayng gamiton uban ang tumang pag-amping, ug ang pagkat-on nga mahanas niini sa walay duhaduha magpahinabog mga samad ug mga pagdugo. Alang sa dili kaayo makamao, ang pagsugod lagmit makasamad. Apan, ang ika-20ng siglo nagdalag kahupayan.

Niadtong 1901 usa ka tawo sa Tinipong Bansa nga ginganlag King Camp Gillette nagpatente sa usa ka way-peligrong labaha nga may ikalabay-humag-gamit nga sulab. Ang iyang ideya dali kaayong nakadani sa kalibotan ug sa kapulihay mitultol ngadto sa nagkadaiyang mga disenyo, lakip ang mga labahang plateyado o inorohan nga mga pul-an. Ang bag-ong mga kaugmaran naglakip sa bug-os ikalabay-humag-gamit nga mga labaha, mga labahang may duha o bisan tulo ka sulab, ug mga labahang may makangokango, matuyoktuyok nga mga uloulo.

Siyempre, dili kalimtan ang de-koryenteng mga labaha, nga unang gibaligya niadtong 1931. Ang kaepisyente ug kailado niini tuling nag-uswag, apan ang hait nga kilid sa sulab mao gihapoy gipalabi sa daghan kinsa buot gayod ug hamis nga pagkabalbas.

Uso-Usong mga Balbas Latas sa Kasaysayan

Gikan pa sa kanhiayng mga panahon ang tawo dunay uso-usong hilig sa mga balbas. Ang karaang mga Ehiptohanon, matod sa librong Everyday Life in Ancient Egypt, “wala mailado tungod sa balhibo sa lawas ug nagpasigarbo sa ilang kaugalingon ingong hinlong pagkabalbas, nga naggamit ug maayong pagkagamang mga labaha nga ilang gihuptan diha sa hinlong mga sakoban nga panit.” Kining kostumbreha lagmit magpatin-aw kon nganong ang Hebreohanong binilanggo nga si Jose namalbas sa wala pa moatubang kang Paraon.​—Genesis 41:14.

Ang mga Asiryanhon maoy rasa sa ambongan balbasong mga lalaki. Tungod sa garbo, sila naghinobra sa pag-atiman ug pagtagad sa ilang mga balbas, nga nagkulong, nagsalapid, ug naghuping ug maayo niini.

Ang Israelinhong mga lalaki sa karaang panahon may mga balbas nga kasarangan ang gitas-on, ug naggamit silag labaha aron sa paghupot niining maayo ang pagkaputol. Busa, unsay gipasabot sa Balaod sa Diyos sa dihang kini nagsugo sa Israelinhong mga lalaki nga dili ‘putlan  ang ilang mga patilya’ o “daoton ang tumoy” sa ilang mga balbas? Dili kadto sugo batok sa pagputol sa buhok o balbas sa usa. Hinunoa, nagdili kadto sa Israelinhong mga lalaki sa pagsundog sa naghinobrang relihiyosong mga tulumanon sa silingang paganong mga nasod. *​—Levitico 19:​27; Jeremias 9:​25, 26; 25:​23; 49:32.

Sa karaang Gregong katilingban, kasagarang may balbas ang tanan gawas lamang sa mga hamili, kinsa kasagarang binalbasan. Sa Roma ang batasan sa pagpamalbas mopatim-aw nga nagsugod sa ikaduhang siglo W.K.P., ug sulod sa daghang siglo human niana, ang adlaw-adlawng pagpamalbas nagpabiling kustombre.

Bisan pa niana, sa pagkapukan sa Romanhong Imperyo ang hilig sa balbas nauso na usab, nga naingon niana sulod sa 1,000 ka libo ka tuig hangtod sa ikaduhang katunga sa ika-17ng siglo, sa dihang ang pagpamalbas nauso. Ang hinlong pagkabalbas nga panagway nagpadayon hangtod sa ika-18ng siglo. Apan unya, sa pagka-tungatunga ngadto sa ulahing ika-19ng siglo, ang pagbaton ug balbas nauso na usab. Busa, ang mga hulagway ni C. T. Russell, ang unang presidente sa Watch Tower Society, ug sa isigka-Kristohanong si W. E. Van Amburgh nagpakita nga ang duha ka lalaki dihay estaylis, nindot pagkaputol nga mga balbas nga ligdong ug tukma sa ilang panahon. Apan, sa una-unang bahin sa ika-20ng siglo ang pagpamalbas nauso na usab nga nagpadayon diha sa kadaghanang mga nasod sa atong adlaw.

Usa ka ba nianang milyonmilyong lalaki nga naggamit ug labaha aron himoon kanang adlaw-adlaw nga gawi atubangan sa espeho? Kon mao, sa walay duhaduha buot nimong himoon kanang way-sakit, way-samad, ug epektibo kutob sa mahimo. Aron makab-ot kana, lagmit buot mong tagdon ang mga sugyot sa kahon nga “Mga Sugyot sa Pagpamalbas Ginamit ang Labaha.” Lagmit ginahimo na nimo ang pipila niining mga sugyota. Bisan unsa pay kahimtang​—pahimusli ang hinlo, hamis nga pagpamalbas!

[Footnote]

 [Kahon/Mga hulagway sa panid 23]

Mga Sugyot sa Pagpamalbas Ginamit ang Labaha

Ang librong Men’s Hair naghimo sa mosunod nga mga sugyot alang sa epektibong pagpamalbas ginamit ang labaha. *

1. Pagpahumok sa imong mga bungot: Ang bugtong paagi sa pagpahumok pag-ayo sa imong bungot mao ang paggamit ug daghang mainit-init nga tubig. Kon posible, pamalbas human maligo, kay magtugot kinig dugang panahon nga mapahumok sa tubig ang mga bungot.

2. Pagpahid sa una-pamalbas nga mga produkto: Ang tanang nagkalainlaing mga sabon, mga bula, mga krema, ug mga gel magpalampos sa pangunang tulo ka butang. (1) Magpaumog kini sa mga bungot, (2) magpatul-id kini niini, ug (3) magpadanlog kini sa panit aron ang labaha modailos niining mas sayon. Pilia ang produktong labing mosaler kanimo. Aw, nakasulay ka na ba ug conditioner sa buhok? Gidisenyo usab kini sa pagpahumok sa bungot.

3. Paggamit sa angayang labaha sa hustong paagi: Ang angayang labaha mao ang hait nga labaha. Ang habol nga mga labaha makadaot sa imong panit. Pamalbas subay sa direksiyon sa tubo sa imong buhok. Ang pagpamalbas nga sugat sa direksiyon sa pagtubo tingali maghatag ug hamis nga pagkabalbas, apan kini makaputol sa mga bungot ubos sa lebel sa panit ug magpahinabo niining motubo diha sa palibot nga tisyu inay motubo diha sa mga lungag sa panit. Sumala sa pipila ka tinubdan, ang dinanghag nga mga batasan sa pagpamalbas​—sa mga lalaki ug babaye​—mahimong mopahinabog mga impeksiyon sa kagaw nga mosangpot sa mga kalunggo.

4. Human-pamalbas nga panalipod sa panit: Kada pamalbas nimo, imong makuha ang mikroskopikong sapaw sa imong panit, nga maghimo sa imong panit nga daling madaot. Busa, hinungdanon ang paghugas sa tanang nahibilin gikan sa imong nawong ginamit ang hinlong tubig​—una init-init, dayon bugnaw aron motak-op ang imong mga lungag sa panit ug matakpan ang kaumog. Kon gusto nimo, mahimong pahiran nimo ug pangpaumog nga human-pamalbas nga losyon aron mapanalipdan ug marepreskohan ang imong panit.

[Footnote]

[Kahon/Hulagway sa panid 24]

Unsa ang mga Bungot?

Ang mga bungot maoy mga buhok nga motubo sa nawong. Nalangkoban kinig keratin ug nalangkit nga mga protina. Ang keratin maoy lanoton, dunay asupre nga protina nga gigama diha sa lawas sa tawo ug hayop ug maoy pangunang sangkap sa paggama sa buhok, mga kuko, mga balhibo, mga siki, ug mga sungay. Sa tanang buhok sa lawas sa tawo, ang mga bungot mao ang kinagahian ug labing malubaylubay, nga lisod putlon ingon sa usa ka tumbagang alambre sa samang gibag-on. Dunay ingon ka daghan sa 25,000 sa nawong sa kasarangang lalaki, ug kini motubo sa gikusgong halos katunga sa usa ka milimetro matag 24 oras.

[Credit Line]

Men: A Pictorial Archive from Nineteenth-Century Sources/Dover Publications, Inc.

[Mga hulagway sa panid 24]

Ang pagpamalbas dunay uso-usong kasaysayan

Ehiptohanon

Asiryanhon

Romano

[Credit Lines]

Museo Egizio di Torino

Photographs taken by courtesy of the British Museum