Sa Dihang Buta ang Gugma

SINULAT SA KORESPONSAL SA PAGMATA! SA ESPANYA

HANDURAWA ang pagpangitag pangasaw-onon kon ikaw dili makakitag layo ug kon ang nahiangayng mga dalaga mogawas lamang inig-ngitngit na. Mao kanay situwasyon sa laki nga emperor moth. Apan kining maanindot nga insekto dunay mga kinaiya nga nagapasayon niining malisod nga problema.

Sa mga bulan sa ting-init, ang atong umaabot nga maghahalad magpalabay sa iyang mga adlaw ingong tambok nga ulod nga maningaon sa tanang pagkaon nga iyang makit-an. Busa, inig-abot sa tingpamulak, sa dihang mogula siya gikan sa iyang pagkaulod, ang matahom nga anunugba aduna nay igong napondong pagkaon nga makasustiner kaniya sa tibuok-kinabuhi​—diin sa iyang kahimtang maoy duha lamang ka bulan.

Kay nasulbad ang mga problema sa pagkaon, ang emperor moth makasentro sa pagtagad sa tahas sa pagpangitag kaparis. Apan, kon dili pa sa mapuslanong gamit nga daladala niya, ang pagpangitag kaparis pinaagi sa kahayag sa bulan malisod nga sama ka lisod sa pagpangitag dagom diha sa dapog sa kompay.

Nanuybo samag pinong mga tanom nga alambrilyo gikan sa gamayng ulo sa anunugba mao ang duha ka antena. Kining gagming nga mga udlot tingali mao ang labing modernong gamit sa yuta nga makapanimaho. Dugang pa, kini makapanimaho bisan sa gamay kaayong baho sa pheromone, o “agwa,” nga mapahimut-anong ibuga sa baye.

Bisan tuod diyutay lamang ang mga baye, ang ilang isog nga pheromone nagsilbing parola nga naghatag ug signal. Dali kaayong makapanimaho ang mga antena sa laki nga kini makamatikod nga dunay baye nga duolan sa 11 kilometros ang gilay-on. Busa ang tanang kakulian sa kataposan mabuntog, ug ang laki nga anunugba ug ang iyang baye nga kaparis magkita sa kataposan. Ang gugma makagahom sa pagkahimong buta diha sa kalibotan sa insekto​—labing menos niining kahimtanga.

Ang kalalangan sa Diyos dagaya sa ingon niining katingalahang mga detalye ug talagsaong disenyo! Ang salmista misulat: “Pagkadaghan sa imong mga lalang, Oh Jehova! Sa kaalam gibuhat mo silang tanan.”​—Salmo 104:24.

[Picture Credit Line sa panid 10]

© A. R. Pittaway