Gikan sa Olympia Ngadto sa Sydney

GIISIP sa daghan ang mga Dula sa Olimpiada nga mao ang labing hinungdanong indigay sa paugnat sa kusog. “Walay laing bangga sa esports ang nakadanig dako kaayong pagtagad,” matod sa The World Book Encyclopedia. “Minilyong katawhan ang manambong sa mga dula, ug ginatos ka milyon sa tibuok kalibotan ang manan-aw niini diha sa telebisyon.”

Daklit nga Kasaysayan

Ang mga Dula sa Olimpiada nagsugod linibo ka tuig na kanhi. Kay nagtuo nga ang mga paugnat sa kusog makalipay sa mga espiritu sa patay, ang karaang mga Grego naghimog nasodnong mga kasaulogan nga nagsagol sa relihiyon ug sa esport. Naglakip kini sa mga dulang Isthmian, Nemean, Olimpiada, ug Pythian. Niining tanan, ang Olimpiada maoy gitamod pag-ayo, kay nagpasidungog kini kang Zeus, nga giisip sa mga Grego nga mao ang hari sa mga diyos.

Sumala sa mabatonang ebidensiya ang unang Olimpiada nagpasundayag lamag usa ka dula, ang lumba sa dagan. Apan ngadtongadto naglakip na kini sa ubang mga bangga, sama sa mga lumba sa karwahe ug lisod nga mga tigiay sa paglahutay. Ang mga bisita nagganayan pagtambong sa maong okasyon gikan sa tanang dapit. Aron maseguro ang ilang kahilwas, gipatuman ang kasabotan nga nagdili sa gubat sulod sa usa ka yugto sa dili pa ug human sa mga dula.

Sa dihang migahom na ang Roma, ang Olimpiada misugod sa pagkunhod. Sa pagkatinuod, giisip sa daghang Romano ang mga paugnat sa kusog uban ang pagtamay. Si Emperador Nero lamang ang miuyon. Miapil siya sa mga dula sa 67 K.P. ug midaog sa matag dula nga iyang giapilan. Maorag gipadaog lamang siya sa ubang mga sumasalmot aron dili siya masuko. Bisan unsa pay kahimtang, sa pagka-394 K.P., ang Olimpiada gihunong.

Ang Pagpasig-uli sa Olimpiada

Mga 15 ka siglo sa ulahi, ang nakalot sa Alemang mga arkeologo sa kapatagan sa karaang Olympia nakahatag ug bag-o na usab nga kaikag sa mga dula. Dayon, si Baron Pierre de Coubertin, usa ka 29-anyos nga Pranses, misugyot nga ipasig-uli ang Olimpiada. Busa, sa 1896 ang unang modernong Dula sa Olimpiada gihimo sa Atenas. Sukad niadtong tuiga, ang Olimpiada gihimo, nga may panalagsang mga eksepsiyon, sa matag upat ka tuig.

Karon daghan ang mahinamong nagpaabot sa mga dula. Niining tuiga, kini himoon sa Sydney, Australia, gikan sa Septiyembre 15 ngadto sa Oktubre 1. Giapil mao ang 28 ka esports, 292 ka bangga, ug 635 ka pagsabotsabot alang sa dula, uban ang kapin sa 10,300 ka atleta nga sumasalmot.

Apan, sa di pa dugayng katuigan, ang Olimpiada nalimin sa kasamok. Nag-ingon pa gani ang daghang tawo nga ang mga mithi sa Olimpiada anaa sa krisis. Ang pagsusi sa tinuod nga mga hitabo mapamatud-ang mabutyagon ug makapatugaw.

[Picture Credit Line sa panid 3]

Scala/Art Resource, NY