Paningkamot sa Pagpalagpot sa Batikano Gikan sa HK

ANG base-sa-Roma nga ahensiya sa balita nga Inter Press Service (IPS) mitaho nga “ang usa ka internasyonal nga koalisyon sa kapig 70 ka dili-iya-sa-gobyernong mga organisasyon (mga NGO) naglansad ug tibuok-yutang kampanya nga ipalagpot ang Batikano gikan sa Hiniusang Kanasoran.” Pagkakaron, ang Batikano maoy permanenteng maniniid, o dili-membrong estado, diha sa organisasyong HK. Ang Batikano nakabaton sa maong posisyon sukad sa 1964.

Nganong ang maong grupo sa mga NGO, nga sa kataposan sa Abril sa miaging tuig mitubo ngadto sa 100 ka organisasyon sa tibuok kalibotan, supak sa posisyon sa Batikano diha sa HK? Tungod kay ang Batikano, nangatarongan ang mga NGO, maoy relihiyosong awtoridad ug dili politikanhong estado. Si Frances Kissling, presidente sa mga Katoliko alang sa Libreng Pagpili, misulti sa IPS nga ang koalisyon dili mosupak sa katungod sa Batikano sa pagpahayag sa opinyon niini, apan “ang gilantugian mao ang katungod niining dili-estado sa pag-okupar sa usa ka posisyon uban sa mga gobyerno.”

Si Anika Rahman, direktor sa International Programmes sa Centre for Reproductive Law and Policy, miuyon. Ang IPS mikutlo kaniya nga nag-ingon nga “kon isipon sa HK ang Santa Sede ingong usa ka estado uban ang mga pribilehiyo sa permanenteng maniniid tungod sa relihiyosong awtoridad niini, ang tibuok-kalibotang organisasyon nagamugnag usa ka pasiuna sa susamang gipangayong mga katungod sa ubang mga relihiyon.” Midugang siya: “Sa pagtino nga ang Hiniusang Kanasoran dili magpasiugda sa usa ka linaing relihiyon, ang relihiyosong mga organisasyon sama sa Iglesya Romana Katolika angayng dili tugotang mosalmot sa maong katigoman ingong dili-membrong estado.”

Apan unsa na man ang argumentong ang Batikano maoy usa ka estado ug busa may katungod sa presenteng posisyon niini? “Kana maoy pamulong nga lubog,” tubag ni Ms. Kissling sa usa ka interbiyo. “Magaingon kami nga ang maong paghubit sa pagkatinuod maoy ika-15ng siglo nga kahubitan sa pagkaestado ug ang Santa Sede maoy, sa pagkatinuod, ang nagamandong katukoran sa relihiyon.” Midugang siya nga ang mga terminong “Batikano” ug “ang Santa Sede” maoy pulos “kaamgid nga mga pulong alang sa Iglesya Romana Katolika.”

Kinadak-an sa kayugot sa mga NGO batok sa presenteng posisyon sa Batikano diha sa HK gipahinabo sa opinyon sa Batikano bahin sa mga isyu maylabot sa populasyon. Pananglitan, ang Batikano naggamit sa mga komperensiya sa HK sama sa 1994 Internasyonal nga Komperensiya Bahin sa Populasyon ug Kaugmaran, sa Cairo, ug ang 1995 nga Komperensiya sa Kababayen-an, sa Beijing, aron ipahayag ang kusganong mga opinyon niini batok sa pagplano sa pamilya. “Sanglit ang HK modangat sa kadaghanang mga desisyon niini pinaagig nagkahiusang pag-uyon,” mipahayag ang IPS, “ang supak nga mga tingog sama nianang iya sa Batikano nagdiskaril sa mga panagsabot bahin sa mga isyu maylabot sa populasyon, pagpugong sa pagpanganak, mga katungod sa kababayen-an ug pag-atiman sa katakos sa pagsanay.”

Sumala ni Ms. Kissling, “ang nahiangayng papel alang sa Batikano mao ang iya sa NGO​—sama sa tanang ubang mga NGO nga naghawas sa mga Muslim, mga Hindu, mga Budhista, mga Bahai ug ubang relihiyosong mga organisasyon.” Gusto sa koalisyon nga himoon sa Sekretaryo-Heneral sa HK nga si Kofi Annan ug ngadtongadto sa Heneral nga Asembliya sa HK ang usa ka opisyal nga pagtuon pag-usab sa dapit nga giokupahan sa Batikano sulod sa labing dakong politikanhong organisasyon sa kalibotan.

[Mga hulagway sa panid 31]

Opisyal sa Batikano nagpakigpulong sa HK

[Credit Lines]

UN/DPI Photo by Sophie Paris

UN photo 143-936/J. Isaac