Mga Nars—Nganong Gikinahanglan Nato Sila?

“Ang pagkanars maoy usa sa kinalisorang mga trabaho. Ang pagkamabination tingali maoy nahimong panukmod, apan ang kahibalo maoy among bugtong gahom sa pagtrabaho.”​—Mary Adelaide Nutting, 1925, unang propesor sa kurso sa pagkanars sa kalibotan.

ANG kinayanohang dagway sa pagkanars nagsugod linibo ka tuig na kanhi​—bisan sa kapanahonan sa Bibliya. (1 Hari 1:​2-4) Latas sa kasaysayan, daghang talagsaong mga babaye ang nag-atiman sa mga masakiton. Pananglitan, tagda si Elizabeth sa Hungaria (1207-31), anak ni Haring Andrew II. Iyang giorganisar ang pag-apod-apod ug pagkaon panahon sa tinggutom sa 1226. Pagkahuman niadto, iyang gihikay ang pagtukod ug mga ospital, ug didto iyang giatiman ang mga sanlahon. Si Elizabeth namatay sa panuigong 24 anyos lamang, nga naggugol sa dakong bahin sa iyang mubong kinabuhi sa pag-atiman sa mga masakiton.

Dili mahimong hisgotan ang kasaysayan sa pagkanars nga dili maghisgot kang Florence Nightingale. Uban ang usa ka grupo sa 38 ka nars, giorganisar pag-usab niining walay-kahadlok nga Ingles nga babaye ang militaryong ospital sa Scutari, kasikbit sa Constantinople, panahon sa Gubat sa Crimea niadtong 1853-56. Sa iyang pag-abot didto, ang gidaghanon sa nangamatay maoy halos 60 porsiyento; sa iyang pagbiya sa 1856, kini maoy kubos sa 2 porsiyento.​—Tan-awa ang kahon sa panid 6.

Ang laing dako nga impluwensiya sa propesyon sa pagkanars mao ang Institution of Protestant Deaconesses sa Kaiserswerth, Alemanya, diin si Nightingale mieskuyla una pa miadto sa Crimea. Sa ngadtongadto, mitungha ang ubang inila nga mga grupo sa propesyon sa pagkanars. Pananglitan, sa 1903, gipundar ni Agnes Karll ang Propesyonal nga Organisasyon Alang sa Alemang mga Nars.

Karong adlawa, ang mga nars naglangkob sa giisip nga kinadak-ang propesyonal nga grupo sa atong sistema sa pag-atiman sa panglawas. Ang World Health Organization nagtaho nga sa pagkakaron dunay kapin sa 9,000,000 ka nars ug mga mananabang nga nag-alagad diha sa 141 ka kanasoran. Ug pagkahinungdanon sa trabaho nga  ilang ginahimo! Ang The Atlantic Monthly nag-ingon nga ang mga nars “naghimo sa buluhaton nga dala ang pag-atiman, kahibalo, ug pagsalig nga hinungdanon aron mabuhi ang pasyente.” Busa, kita haom nga makapangutana mahitungod sa mga nars, Mag-unsa na lang kita kon wala sila?

Ang Papel sa Nars sa Pagkaayo sa Pasyente

Usa ka ensiklopedia naghubit sa buluhaton sa nars ingong “ang proseso nga niana ang pasyente tabangan sa nars aron maulian gikan sa sakit o pagkaangol, o aron makalihoklihok pag-usab nga walay tabang sa uban taman sa mahimo.”

Siyempre, dako ang nalangkit niana nga proseso. Labaw pa kana kay sa yanong paghimog rutina nga mga pagsusi, sama sa paghiling sa pulso ug sa presyon sa dugo. Ang nars nagdulag hinungdanong papel sa pagkaayo sa pasyente. Sumala sa The American Medical Association Encyclopedia of Medicine, “ang nars mas interesado sa katibuk-ang reaksiyon sa pasyente sa iyang sakit kay sa sakit mismo, ug determinado nga makontrolar ang gibating pisikal nga sakit, mahuwasan sa mental nga pag-antos, ug, kon posible, malikayan ang mga komplikasyon.” Dugang pa, ang nars mohatag ug “masinabtanong pag-atiman, nga naglangkit sa mapailobong pagpaminaw sa mga kabalaka ug kahadlok, ug pagtaganag emosyonal nga pagpaluyo ug paghupay.” Ug kon himalatyon na ang pasyente, kining basahona nag-ingon, ang papel sa nars mao ang “pagtabang sa pasyente sa pag-atubang sa kamatayon nga dili kaayo maglisod ug may dignidad kutob sa mahimo.”

Daghang nars ang mohimog labaw pa kay sa ilang gikinahanglang buhaton. Pananglitan, si Ellen D. Baer misulat bahin sa iyang kasinatian sa Montefiore Medical Center sa New York City. Dili niya gustong magdali sa iyang paglibot mabuntag sa pagsusi sa mga pasyente kauban ang tem nga tig-opera. “Gusto nakong magpabilin uban sa mga pasyente,” siya misulat. “Gusto nakong tabangan sila sa ilang ehersisyo sa pagginhawa, tabangan sila nga maglakawlakaw, ayohon pag-ilis ang ilang bendahe, tubagon ang ilang mga pangutana, ipatin-aw kanila ang mga butang, ug maghatag ug gamayng personal nga paghupay. Gusto nako nga makigsuod ug makiglabot sa mga pasyente.”

Walay duhaduha nga si bisan kinsa nga nahimong pasyente sa ospital makahinumdom ug usa ka maluluy-ong nars nga may ingon nianang espiritu sa pagsakripisyo sa kaugalingon. Apan unsay gikinahanglan aron mahimong hanas nga nars?

[Hulagway sa panid 3]

Si Florence Nightingale

[Credit Line]

Courtesy National Library of Medicine