Pagtuo Ilalom sa Pagsulay sa Polandia

SUMALA SA GIASOY NI JAN FERENC

BATA pa lang ako sa dihang nagpadayon ang Gubat sa Kalibotan II. Nahinumdoman nako pag-ayo ang igsoong lalaki ni Papa nga usa sa mga Saksi ni Jehova. Tigduawan siya sa among balay ug basahan kami gikan sa Bibliya. Ang akong mga ginikanan dili interesado, apan ang akong igsoong lalaki nga si Józef, akong igsoong babaye nga si Janina, ug ako interesado gayod. Wala madugay kaming tulo nagpasimbolo sa among pagpahinungod kang Jehova pinaagi sa bawtismo. Panahon sa akong pagbawtismo, 14 anyos pa lang ako.

Kay nakamatikod sa maayong epekto sa pagtuon sa Bibliya diha kanamo, ang among mga ginikanan misugod sa pagpaminaw. Sa dihang ang akong amahan nakaamgo nga gisaway sa Bibliya ang idolatriya, siya miingon: “Kon kini ang gisulti sa Pulong sa Diyos, ang mga pari naghupot kanamo diha sa kawalay-alamag. Anak, tangtanga ang tanang imahen sa mga bungbong ug ilabay kana!” Mga duha ka tuig sa ulahi, ang akong mga ginikanan nabawtismohan. Sila nag-alagad kang Jehova nga matinumanon hangtod sa ilang kamatayon.

Mga Suliran nga Among Giatubang

Giatubang sa mga Saksi ni Jehova ang malisod nga mga panahon pagkatapos sa gubat. Pananglitan, dihay pagronda sa buhatan sa Lodz pinaagi sa Buhatan sa Seguridad, ug kadtong nagtrabaho didto gidakop. Sa sidlakang Polandia ang mga gerilya sa Nasodnong Armadong Puwersa, ilalom sa impluwensiya sa Katolikong klero, mapintasong miatake sa mga Saksi ni Jehova. *

Dugang pa nianang higayona, gibakwi sa Komunistang mga awtoridad ang permiso nga ilang gihatag kanamo kaniadto sa pagpahigayon sa among mga asembliya, ug ilang gipaningkamotan ang pagpahunong sa mga asembliya nga nagpadayon na. Apan, ang nagauswag nga pagsupak nagpadako lamang sa among determinasyon nga ipadayon ang pagsangyaw sa Gingharian sa Diyos. Sa 1949 kami mitaho ug kapin sa 14,000 ka Saksi sa Polandia.

Wala gayod magdugay, ako nahimong payunir, usa ka bug-os-panahong ministro sa mga Saksi ni Jehova. Ang akong unang asaynment maoy mga 500 kilometros gikan sa balay. Apan, ngadtongadto, ako gitudlo sa pag-alagad ingong usa ka nagapanawng magtatan-aw sa usa ka dapit sa sidlakang Lublin, dili halayo gikan sa gipuy-an sa akong mga ginikanan.

Gidakop ug Gilutos

Sa Hunyo 1950, ako gidakop ug giakusahan sa Komunistang mga awtoridad sa pagpangespiya alang sa Tinipong Bansa. Ako gibalhog ngadto sa basaon nga silong. Sa magabii ako pagawason aron sukitsukiton sa imbestigador. “Ang relihiyosong kapunongan nga imong gianiban maoy usa ka sekta ug kaaway sa atong Estado,” siya miingon kanako. “Ang inyong buhatan nagkuhag impormasyon batok sa mga kaaway sa Amerika. Among mapamatud-an kana! Ang imong mga igsoon sa pagtuo miangkon na nga sila mibiyahe sa tibuok nasod ug nangolekta ug mga impormasyon bahin sa militaryong mga pasilidad ug mga pabrika.”

Siyempre, kini nga mga akusasyon maoy bug-os bakak. Bisan pa niana, ang opisyal mitambag kanako sa pagpirma sa usa ka pahayag nga nagsalikway sa iyang gitawag nga “ang inyong makauulawng organisasyon.” Sublisubli, naningkamot siya sa pagpapirma kanako. Misulay pa gani siya sa pagpasulat kanako sa mga ngalan ug mga adres sa tanang mga Saksi nga akong kaila ug sa mga dapit diin ginaapod-apod ang among mga publikasyon. Ang iyang mga paningkamot wala molampos.

 Human niana, ang mga opisyal mibunal kanako ginamit ang batuta hangtod nga ako nawad-ag panimuot. Dayon, gibuboan nila ako ug tubig aron ako maulian, nga human niana ang pagsukitsukit gisugdan pag-usab. Sa pagkasunod gabii, mapintasong gibunalan ang akong mga tikod. Nangamuyo ako sa Diyos sa makusog nga hatagan ako ug kusog sa paglahutay. Gibati ko nga iyang gihatag kana. Kadto nga mga pagsukitsukit sa magabii nahitabo nga makanunayon sulod sa halos usa ka tuig.

Gipagawas ako sa bilanggoan sa Abril 1951, apan daghang Saksi ang nabilanggo pa gihapon. Miadto ako sa usa ka responsableng Saksi ug nangayo ug bag-ong asaynment. “Dili ka ba mahadlok nga madakpan pag-usab?” siya misukna kanako. “Ako mas bug-os determinado sa pag-alagad diin mas dako ang panginahanglan,” ako mitubag. Mibalik ako sa akong buluhaton ingong usa ka nagapanawng magtatan-aw, ug sa ulahi gidapit ako sa pag-organisar sa pag-imprenta ug pag-apod-apod sa among mga publikasyon sa Polandia.

Balik niadto, among gigamit ang karaang mga makina sa pagmimyograp ug mga wax stencil sa pagkopya sa Ang Bantayanang Torre.  Ubos ug kalidad ang among pag-imprenta, ug kinahanglang mobayad kami ug mahal kaayo alang sa papel, nga niadtong panahona nihit ang suplay. Ang pagkopya kinahanglang himoon sa hilit nga mga dapit, sama sa mga kamalig, sa mga silong, ug mga lawting. Alang niadtong nadiskobrehan, ang silot maoy pagkabilanggo.

Nahinumdoman nako ang usa ka walay tubig nga atabay nga among gigamit. Diha sa bungbong niini, mga 35 ka piye ilalom sa yuta, mao ang usa ka gamayng pultahan paingon sa gamayng lawak diin didto among gimimyograp ang mga magasin. Aron makaabot didto, kami kinahanglang itunton ginamit ang pisi. Usa ka adlaw niana, ako gitunton ngadto sa atabay diha sa usa ka dakong kahoyng timba sa dihang ang pisi kalit lang nga nabugto. Nahulog ako ngadto sa ilalom ug nabali ang akong bitiis. Human sa pag-estar sa ospital, mibalik ako sa paggamit sa makina sa pagmimyograp.

Niadtong higayona akong nahibalag si Danuta, usa ka masibotong payunir nga ministro. Sa 1956 kami naminyo, ug sa misunod nga upat ka tuig, kami magkauban nga nag-alagad diha sa ministeryo sa tungang Polandia. Sa pagka-1960 kami nakabaton ug duha ka anak, ug kami mihukom nga si Danuta mohunong sa bug-os-panahong ministeryo aron atimanon sila. Wala magdugay, ako gidakop pag-usab, ug niining higayona ako gibalhog diha sa usa ka daghag-ilaga nga selda. Pito ka bulan sa ulahi, ako gisentensiyahan ug duha ka tuig nga pagkabilanggo.

Sulod-Gawas sa Bilanggoan

Dihay kapin sa 300 ka binilanggo sa Bydgoszcz nga bilanggoan, ug ako miampo kang Jehova nga hayan akong ikapaambit ang mensahe sa Gingharian sa matinud-anog-kasingkasing nga mga tawo. Ako nakigsulti sa pangulo sa bilanggoan, nga misugyot nga mahimo akong mag-alagad ingong barbero. Sa akong kahibulong, siya miuyon. Wala madugay ako nagbalbas sa mga binilanggo, nag-alot, ug naghatag ug pamatuod kanilang kinsa may kiling sa pagpaminaw.

Ang binilanggo nga nagtrabaho uban nako ingong barbero wala madugay misanong sa among mga panaghisgot. Siya misugod pa gani sa pagpaambit sa uban sa mga butang nga iyang nakat-onan  gikan sa Bibliya. Wala madugay, ang pangulo sa bilanggoan nagmando kanamo nga hunongon na ang pagpakaylap sa ginganlan niya ingong “subersibong propaganda.” Ang akong kaubang barbero mibarog nga malig-on. Siya misaysay: “Ako kaniadto kawatan, apan karon dili na. Ako kas-a nagiyan sa nikotina, apan ako miundang na sa pagpanabako. Akong nakaplagan ang katuyoan sa akong kinabuhi, ug buot kong mahimong usa sa mga Saksi ni Jehova.”

Sa dihang ako gipagawas sa bilanggoan, ako gipadala ngadto sa Poznan aron sa pagdumala sa usa ka “panaderya,” ingon sa among pagtawag sa among sekretong mga imprentahanan. Sa kataposan sa katuigang 1950, ang among pag-imprenta miuswag ug dako. Nakat-onan namo kon unsaon pagpakunhod sa gidak-on sa mga panid sa potograpikong paagi​—usa ka hinungdanong hitabo sa among teknolohiya​—ug sa paggamit sa Rotaprint nga mga imprentahan. Sa 1960 gisugdan usab namo ang pag-imprenta ug pagtahi sa mga libro.

Wala madugay human niana, gitaho sa usa ka silingan ang among kalihokan, ug sa makausa pa ako gidakop. Human nga ako gipagawas sa 1962, akong nadawat ang asaynment sa pag-alagad sa Szczecin duyog sa daghan pang uban. Apan una pa kami makabiya, among nadawat ang gituohan namong usa ka pagtultol gikan sa maunongong mga Kristohanong igsoon sa pag-adto hinuon sa Kielce. Apan, didto kami gidakop, ug ako gisentensiyahan sa laing usa ka tuig ug tunga nga pagkabilanggo. Kami gibudhian sa mga impostor gikan sa among kaubanan. Ngadtongadto, sila nahibaloan ug gitangtang sa among grupo.

Sa kataposan sa dihang ako gipagawas sa bilanggoan, ako gitudlo sa pagdumala sa among mga kalihokan sa pag-imprenta sa tibuok Polandia. Sa 1974, human sa napulo ka tuig sa paglikay nga matiktikan, ako nasundan ug nadakpan sa Opole. Wala madugay human niana ako gibilanggo sa Zabrze. “Ang imong mga katungdanan isip obispo natapos na,” gisultihan ako sa pangulo sa bilanggoan. “Kon ipadayon nimo ang pagpaambit sa imong propaganda, ikaw ibartolina.”

Pagsangyaw sa Bilanggoan

Siyempre, ang akong buluhaton ingong usa ka ministro wala gayod matapos. Sa pagkatinuod, gisugdan ko ang usa ka pagtuon sa Bibliya uban sa duha sa akong kaubang mga binilanggo. Sa kataposan, sila miuswag hangtod sa punto nga akong gibawtismohan sila diha sa usa ka dakong banyera sa bilanggoan.

Ang ubang mga binilanggo misanong usab sa among pagsangyaw, ug sa Abril 1977, kami nagtigom aron saulogon ang Memoryal sa kamatayon ni Kristo. (Lucas 22:19) Duha ka bulan sa ulahi, sa Hunyo 1977, ako gipagawas, ug wala na ako dakpa pag-usab.

Ang mga awtoridad niadtong panahona mas matugoton na sa among buluhaton. Sa walay duhaduha ang mga duaw sa mga membro sa Nagamandong Lawas sa mga Saksi ni Jehova nakatabang ug dako. Sa 1977, tulo kanila nagpakigpulong sa mga magtatan-aw, mga payunir, ug dugay nang mga Saksi sa lainlaing mga siyudad. Pagkasunod tuig, duha kanila mihimog usa ka kortesiyang pagduaw sa Buhatan sa Relihiyosong nga Kalihokan. Apan, pagka-1989 lamang nga ang pagdili sa among buluhaton natapos. Sa pagkakaron, mga 124,000 ka Saksi ang aktibo sa Polandia.

Tungod sa dili-maayong panglawas, si Danuta wala makaduyog kanako sa dili pa dugayng katuigan, apan siya nagdasig kanako ug buot nga ako mopadayon sa pagduaw sa mga kongregasyon. Magmapasalamaton ako kanunay tungod sa iyang makapalig-ong tabang panahon sa akong daghang pagkabilanggo.

Ang desisyon nga akong gihimo 50 ka tuig kanhi sa pag-alagad kang Jehova nga Diyos tinong mao ang hustong desisyon. Akong nakaplagan ang dakong kalipay diha sa pag-alagad kaniya nga kinasingkasing. Ang akong asawa ug ako nakasinati sa katinuoran sa mga pulong nga natala sa Isaias 40:​29: “Siya [si Jehova] naghatag ug gahom sa gikapoy; ug sa walay dinamikong kusog siya nagpadagaya sa bug-os nga gahom.”

[Footnote]

[Mga hulagway sa panid 20]

Among gigamit ang makina sa pagmimyograp ug sa ulahi ang Rotaprint nga imprentahanan sa pagpatik ug mga publikasyon

[Mga hulagway sa panid 21]

Akong asawa, si Danuta, ug ako