Mga Batan-on Nangutana . . .

Sa Unsang Paagi Makasagubang Ako Karon nga Gibiyaan na Kami ni Papa?

“Lisod ang magtubo nga wala ang akong amahan. Gusto kog diyutay lang nga pagtagad.”​—Henry. *

SI Joan 13 anyos sa dihang ang iyang amahan mibiya sa balay. Kay naadik sa alkoholikong ilimnon, misulay siya sa pila ka higayon sa pagpakigkita sa iyang mga anak human sa iyang pagbiya. Ikasubo, si Joan wala mag-inusara; daghang batan-on ang gibiyaan sa ilang mga amahan.

Kon kini nahitabo kanimo, ikaw basin malisdan gayod sa pagsagubang sa kinabuhi. Mahimong matag karon ug unya ikaw mabug-atan sa mga pagbati sa kaguol ug kasuko. Usahay basin mobati kag kasubo ug depresyon. Basin matental ka pa sa pagrebelde. Sumala sa giingon sa magsusulat sa Bibliya nga si Solomon, “ang pagpanglupig makapabuang sa usa ka maalamon.”​—Ecclesiastes 7:7.

‘Pagkabuang’

Si James ‘nabuang’ sa pagbiya sa iyang amahan sa balay. Matod ni James: “Ako dili mamati sa bisan unsang awtoridad, dili bisan sa akong inahan. Ako kanunayng makig-away. Kanunay akong mamakak ug molighot sa magabii kay walay nagdisiplina kanako. Ang akong inahan misulay sa pagpugong kanako, apan siya dili makapugong.” Mas maayo ba ang kinabuhi ni James tungod sa pagrebelde? Dili. Si James miingon nga sa ngadtongadto siya “nag-eksperimento sa mga droga, naglinigoy sa pagtungha, ug nahagbong sa eskuylahan.” Ang daotang panggawi migrabe sa wala madugay. “Ako nangawat gikan sa mga tindahan,” misugid siya, “ug ako nangatake usab ug mga tawo. Ako kaduhang gidakop ug gipriso sa makadiyot, apan kana wala makapahunong kanako.”

Sa gisukna kon unsay nakapahimo kaniyang rebelyoso kaayo, si James miingon: “Kay wala na man ang akong amahan, ako walay disiplina. Wala gayod ako maghunahuna sa pagkadako sa kaguol nga gihatag ko sa akong inahan, sa akong manghod nga lalaki ug babaye, ug sa akong kaugalingon usab. Ako nangandoy sa pagtagad ug disiplina sa akong amahan.”

Apan ang pagrebelde makapagrabe lamang sa usa ka daotang kahimtang. (Job 36:​18, 21) Pananglitan, si James naghatag ug mga suliran dili lamang sa iyang kaugalingon kondili hasta sa iyang inahan ug mga igsoon, kinsa nag-antos sa way-hinungdang kaguol ug kapit-osan. Mas seryoso pa mao ang kamatuorang ang rebelyosong panggawi maghimo sa usa nga kaaway sa Diyos mismo. Kon buot sabton, si Jehova nagsugo sa mga batan-on nga magmasinugtanon ngadto sa ilang inahan.​—Proverbio 1:​8; 30:17.

 Pagbuntog sa Kasuko

Nan, sa unsang paagi makasagubang ka sa kasuko ug kayugot nga tingali imong gihambin alang sa imong amahan? Una sa tanan, basin kinahanglang pahinumdoman mo ang imong kaugalingon nga ang pagbiya sa imong amahan dili imong kasal-anan. Ni kana nagpasabot gayod nga wala na siyay gugma o pagtagad kanimo. Itugot nato, makapaguol sa dihang ang usa ka amahan dili gayod maningkamot sa pagtelepono o pagduaw. Apan sumala sa gipakita sa nag-unang artikulo niining seryeha, * daghang amahan nga mibiya dili na mokontak sa ilang mga anak, dili tungod kay sila wala mahigugma kanila, kondili tungod kay sila nabug-atan sa pagbati sa kasal-anan ug sa kaulaw. Ang uban, sama sa amahan ni Joan, naadik sa mga droga o alkoholikong ilimnon, ug kini magpugong sa ilang katakos sa paglihok nga normal.

Bisan kon unsa ang kahimtang, paningkamoti ang paghinumdom nga ang imong mga ginikanan dili hingpit. Ang Bibliya nagpahayag: “Ang tanan nakasala ug wala makaabot sa himaya sa Diyos.” (Roma 3:​23; 5:12) Tinuod, kini dili mahimong katarongan sa makadaot o iresponsableng panggawi. Apan ang pag-ila sa kamatuoran nga kitang tanan kinaiyanhong dili hingpit basin mas makapasayon kanimo sa pagsalikway sa makadaot nga kasuko ug kayugot.

Ang giingon sa Ecclesiastes 7:​10 makatabang kanimo sa pagsagubang sa kasuko ug kayugot nga tingali imong gibati alang sa imong mga ginikanan. Matikdi kon sa unsang paagi kini nagpasidaan batok sa pagpalandong sa nangagi: “Ayaw pag-ingon: ‘Ngano man nga ang kanhing mga adlaw mas maayo pa kay niining mga adlawa?’ kay dili tungod sa kaalam nga ikaw nangutana bahin niini.” Busa, inay mamalandong sa kahimtang kanhi, mas maayo nga palandongon ang pagpahimulos sa labing maayo sa imong kahimtang.

Paghimo sa Unang Tikang

Pananglitan, mahimong palandongon nimo ang paghimo sa unang tikang nga makigkita sa imong amahan. Tinuod, siya maoy mibiya kaninyo ug tingali husto nga mobati ka nga responsabilidad niya ang paghimo sa unang tikang. Apan kon napakyas siya sa paghimo niana ug ang kawalay pakigkontak naghimo kanimong masulub-on ug dili malipayon, dili ba mapuslanon nga imong paningkamotan nga ikaw mismo maoy magpaarang-arang sa kahimtang? Tagda kon giunsa ni Jesu-Kristo pagdumala ang kahimtang sa gisakit siya sa pipila sa iyang mga higala. Sa kataposang gabii sa iyang tawhanong kinabuhi, siya gibiyaan sa iyang mga apostoles. Si Pedro nagpasiatab nga siya mounong kang Jesus bisan pag unsay mahitabo. Bisan pa niana, si Pedro naglimod kang Jesus​—dili kas-a kondili katulo!​—Mateo 26:​31-35; Lucas 22:​54-62.

Bisan pag ingon, si Jesus nagpadayon sa paghigugma kang Pedro bisan pa sa mga kahuyangan ni Pedro. Human sa pagkabanhaw ni Jesus, si Jesus mihimo sa unang tikang aron mahibalik ang ilang relasyon pinaagi sa usa ka espesyal nga pagpakita kang Pedro. (1 Corinto 15:5) Makaiikag, sa gisukna ni Jesus si Pedro sa pangutana, “Gihigugma mo ba  ako?” ang tubag ni Pedro maoy “Oo, Ginoo, ikaw nahibalo nga gimahal ko ikaw.” Bisan pa sa iyang makauulawng mga gihimo, si Pedro nahigugma gihapon kang Jesus.​—Juan 21:15.

Ingon sa nahitabo sa kahimtang ni Pedro ug Jesus, ang kahimtang uban sa imong amahan daw dili ingon ka way-paglaom. Tingali siya mosanong kon ikaw ang mohimo sa unang tikang sama sa pagtawag sa telepono, pagsulat, o pagduaw. Si Henry, nga gihisgotan sa sinugdan, nahinumdom: “Ako misulat kas-a sa akong amahan, ug iya akong gibalosan pagsulat nga nag-ingong siya mapasigarbohon kanako. Kanang sulata akong gikuwadro ug gibitay sa akong bungbong sa daghang tuig. Ania pa kana kanako hangtod karong adlawa.”

Si Joan ug ang iyang mga igsoon samang mihimo sa unang tikang sa pagduaw sa ilang palahubog nga amahan. “Dili gayod maayo ang iyang kahimtang,” miadmitir si Joan, “apan sa gihapon maayo nga makakita kaniya.” Tingali ang paghimo sa unang tikang mosaler sa imong kahimtang. Kon sa sinugdan walay sanong, mahimong imong palabyon ang taastaas nga panahon ug unya sulayan na usab.

Pagsagubang sa Kasakit sa Pagkasinalikway

Si Solomon nagpahinumdom kanato nga adunay “panahon sa pagpangita ug panahon sa pagdawat sa pagkawala.” (Ecclesiastes 3:6) Usahay ang usa ka batan-on kinahanglang moatubang sa masakit nga kamatuoran nga ang iyang amahan dili buot nga makiglabot sa iyang mga anak. Kon tinuod kini sa imong amahan, basin may adlaw ra nga siya makaamgo kon unsa ka dako ang nawala kaniya tungod kay wala na makiglabot kanimo.

Kasamtangan, hinuon, magmasaligon nga ang iyang pagsalikway kanimo wala magpasabot nga ikaw walay kapuslanan. Ang salmista sa Bibliya nga si David miingon: “Kon ugaling biyaan ako sa akong amahan ug sa akong inahan, si Jehova mismo magsagop kanako.” (Salmo 27:10) Oo, ikaw bililhon gihapon kaayo sa panan-aw sa Diyos.​—Lucas 12:​6, 7.

Busa kon ikaw nawad-ag kadasig o masulub-on kaayo, makigsuod sa Diyos diha sa pag-ampo. (Salmo 62:8) Isulti kaniya sa eksakto kon unsay imong pagbati. Magmasaligon nga siya magpatalinghog kanimo ug maghupay kanimo. Ang laing salmista sa Bibliya misulat: “Sa dihang ang makapatugaw nga mga hunahuna midaghan sa akong kahiladman, ang imong mga paghupay mihapohap sa akong kalag.”​—Salmo 94:19.

Ang madasigong pagpakig-uban sa mga isigka-Kristohanon makatabang usab kanimo nga makaantos sa maong pagsalikway. Ang Proverbio 17:​17 nag-ingon: “Ang tinuod nga higala mahigugma sa tanang panahon, ug maoy usa ka igsoon nga natawo alang sa panahon sa kasakit.” Makakaplag ka sa maong matuod nga mga kauban sulod sa Kristohanong kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova. Makatabang ilabina nga imong mailhan ang pipila sa mga magtatan-aw sa kongregasyon. Ang igsoong lalaki ni Joan nga si Peter naghatag niining tambaga: “Pakigsulti sa mga gulanggulang na sa kongregasyon, ug sila makatabang kaayo kanimo. Kon ikaw gibiyaan sa imong amahan, pahibaloa sila sa imong pagbati.” Ang mga magtatan-aw sa kongregasyon basin makahatag usab ug pipila ka praktikal nga mga sugyot bahin sa pag-atiman sa pipila ka responsabilidad nga giatiman sa imong amahan sa nangagi, sama sa pag-ayoayo sa balay.

Ang imong inahan basin usa ka tinubdan usab sa pagpaluyo. Tinuod, basin siya mismo nagaantos sa kaguol. Apan kon ipahayag nimo sa matinahurong paagi ang imong mga pagbati, walay duhaduhang mosanong siya kutob sa iyang mahimo.

Paluyohi ang Imong Pamilya!

Ang pagkawala sa imong amahan mahimong mag-apektar sa imong pamilya sa ubay-ubayng mga paagi. Ang imong inahan mahimong magbaton ug trabaho​—tingalig duha pa ka trabaho​—aron makatagana sa pangunang mga kinahanglanon sa kinabuhi. Ikaw ug ang imong mga igsoon tingali kinahanglang mopas-an ug dugang nga responsabilidad sa panimalay. Apan masagubang nimo ang maong mga kausaban kon imong ugmaron ang dili-mahakogong Kristohanong gugma. (Colosas 3:14) Kini makatabang nimo sa paghupot ug positibong tinamdan ug sa pagpukgo sa kayugot. (1 Corinto 13:​4-7) Matod ni Peter: “Ang pagtabang sa akong pamilya mao ang angayng buhaton, ug magmatagbawon ako kay nahibalong ako nagatabang sa akong inahan ug sa akong magulang nga mga babaye.”

Sa walay duhaduha, ang pagbiya sa usa ka amahan sa balay maoy makapasubo, masakit nga panghitabo. Apan makapaneguro ka nga sa tabang sa Diyos ug sa tabang sa mahigugmaong Kristohanong mga higala ug pamilya, ikaw ug ang imong pamilya makasagubang. *

[Mga footnote]

[Mga hulagway sa panid 26]

Ang pipila ka batan-on mihimo sa unang tikang sa pagkontak sa ilang amahan