Usa ka Negosyo nga Taas ug Kasaysayan

Ang pandayan ni John mao ang kinamaayohang tinukod ug kinamaayohag kasangkapan diha sa iyang komunidad. Gikalipay niya pag-ayo kini. Apan usa ka gabii niana dihay sunog nga nahitabo. Sa pipila lamang ka oras, ang iyang maanindot nga pandayan naugdaw.

SAYOSAYO pa, naghunahuna si John nga mokuhag seguro sa sunog ginamit ang bahin sa salapi nga iyang gastohon para sa pagtukod sa iyang pandayan. Apan, nangatarongan siya: ‘Mainampingon kaayo ko. Ug kon dili masunog ang akong tinukod, anugon lang ang salapi nga akong ibayad alang sa seguro.’ Apan nahitabo gayod ang sunog. Kon may seguro pa unta ang pandayan ni John, lagmit kaayong matukod niya kini pag-usab. Kay walay seguro, dili niya kini matukod pag-usab.

Unsa ba ang Seguro?

Ang seguro dili usa ka pagpamuhonan nga niana dahomon sa usa ka tawo nga makuha niya pagbalik ang iyang kuwarta. Ni sugal kini. Ang sugarol mangarisgar, samtang ang seguro mohatag ug proteksiyon batok sa mga risgo nga naglungtad na. Ang seguro maoy usa ka paagi nga ipaambit sa uban ang risgo.

Sukad sa karaang kapanahonan, ang mga komunidad nag-usa sa ilang mga kahinguhaan sa pagtabang sa mga tawo nga nakaagom sa kapildihan. Mga 3,500 ka tuig kanhi, gisugo ni Moises ang nasod sa Israel sa pag-amot ug usa ka bahin sa ilang abot matag karon ug unya alang ‘sa langyaw nga pumoluyo ug sa batang ilo-sa-amahan ug sa babayeng balo.’​—Deuteronomio 14:​28, 29.

Ang mga Sinugdanan sa Seguro

Ang seguro naglungtad sulod na sa libolibo ka tuig. Usa ka matang sa seguro sa utang gilakip diha sa Kodigo ni Hammurabi, usa ka koleksiyon sa mga balaod sa Babilonya nga gihunahunang nag-una sa Balaod ni Moises. Aron may ikagasto sa ilang mga ekspedisyon sa pagpakigbaylo ug mga produkto sa karaang kapanahonan, ang mga tag-iyag barko manghulam ug salapi sa mga tigpamuhonan. Kon ang usa ka barko malunod, ang mga tag-iya walay tulubagon sa pagbayad sa gihulam nga salapi. Sanglit daghang barko ang nakapauli nga luwas, ang interes nga gibayad sa daghang tag-iyag barko igo nang mokobre sa risgo ngadto sa mga tigpahulam.

Maylabot usab sa patigayon sa kadagatan nga sa ulahi natukod ang usa sa labing bantog nga mga tigbaligya ug seguro sa kalibotan, ang Lloyd’s sa London. Sa 1688, si Edward Lloyd may kapehan diin ang mga magpapatigayon ug mga magbabangko sa London nagtigom sa di-pormal nga paagi aron sa paghimog mga transaksiyon. Didto ang mga mamuhonan kinsa nagtanyag ug mga kontrata sa seguro ngadto sa mga marinero nagsulat sa ilang mga ngalan ilalom sa espesipikong gidak-on  sa risgo nga ilang dawaton puli sa usa ka tinong bayad, o premium. Kini nga mga tigbaligyag seguro nailhan sa ulahi nga mga underwriter. Sa kataposan, sa 1769, ang Lloyd’s nahimong pormal nga grupo sa mga underwriter nga ngadtongadto midako ug nahimong pangunang sosyedad sa seguro alang sa mga risgo sa panakayan.

Ang Seguro Karon

Sa dihang ang mga tawo mokuha ug seguro karon, gipaambit gihapon nila ang ilang risgo. Ang modernong mga kompaniya sa seguro nagtuon sa mga estadistika nga nagpakita sa kasubsob sa nangaging mga kapildihan​—pananglitan, kapildihan gumikan sa pagkasunog sa mga buhatan​—sa paningkamot nga mabanabana kon unsang mga kapildihan ang masinati sa ilang mga kliyente sa umaabot. Gamiton sa kompaniya sa seguro ang pondong salapi nga gibayad sa daghang kliyente aron mabayran ang mga kliyente nga nakaagom sa kapildihan.

Nagkinahanglan ka ba ug seguro? Kon mao, unsang matanga sa seguro ang haom sa imong mga kahimtang? Ug duna ka may seguro o wala, unsang mga panagana ang makatabang kanimo sa pagsagubang sa mga risgo sa kinabuhi?

[Hulagway sa panid 3]

Ang usa sa labing bantog nga mga tigbaligya ug seguro sa kalibotan nagsugod diha sa usa ka kapehan

[Credit Line]

Courtesy of Lloyd’s of London