Mga Batan-on Nangutana . . .

Unsaon Ko Siya Pagbalibad?

“Niini nga ting-init ang usa ka igsoong lalaki sa akong kongregasyon nahigugma kanako. Wala gayod akoy gusto niya. Ang problema mao, dili ako makaantigong mobalibad nga dili siya masakitan.”​—Elizabeth. *

“MAHIMO ba nga mas makaila ako kanimo?” May usa ba ka ulitawo nga sukad mihangyo kanimo niana? Isip usa ka dalaga, * tingalig ikaw nalipay ug nahimuot​—nga nahinam pa gani! Sa laing bahin, ikaw mahimong nalibog pag-ayo nga ikaw wala mahibalo kon unsay itubag.

Sa dihang adunay mopahayag ug romantikong gugma kanimo, makapatungha kinig nagkalandrakas nga mga pagbati. Kini tinuod ilabina kon ikaw anaa na sa eksaktong edad nga magminyo ug busa makabalos sa maong pagtagad! * Bisan pa niana, ang imong tubag apektado sa kon kinsay nagpadayag ug pagtagad kanimo. Kon siya maoy usa ka lalaking hamtong sa emosyon ug ikaw nakaangay kaniya, mahimong sayon ang imong pagdawat. Apan, unsa na man kon siya dayag nga wala makabaton sa mga kuwalipikasyon aron mahimong angayan nga kapikas? O komosta man kon, bisan pag nakabaton ug maayong mga hiyas, wala ka gayod makaangay kaniya?

Tagda, usab, ang kahimtang sa usa ka dalagang nakigdeyt sa usa ka lalaki sa mubong panahon apan nakaamgo nga dili niya gusto nga siya mahimong kauban sa nahibiling bahin sa iyang kinabuhi. Inay hunongon ang relasyon, iyang gipadayon ang pagpakigdeyt kaniya. “Unsaon ko siya pagbalibad?” siya nangutana.

Sa Dihang Ikaw Wala Mahigugma Kaniya

Balik sa kapanahonan sa patriarka, ang mga tawo tatawng nakigminyo sa mga indibiduwal nga gipili sa ilang mga ginikanan. (Genesis 24:​2-4, 8) Sa mga nasod sa Kasadpan kadaghanang Kristohanon libreng makapili sa ilang mga kapikas sa kinabuhi. Usa lamang ang gibaod sa Bibliya​—ang Kristohanon magminyo “diha lamang sa Ginoo.”​—1 Corinto 7:39.

Nagpasabot ba kini nga ikaw angayng makigminyo kang bisan kinsang isigkamagtutuo nga mopahayag ug interes kanimo o gikadeyt nimo sa mubong panahon? Aw, tagda ang pananglitan sa Bibliya sa usa ka banikanhong batan-ong dalaga nga taga-Sunem sa Tungang Sidlakan. Si Solomon, ang iyang hari, nakakita kaniya ug nahigugma pag-ayo kaniya. Bisan pa niana, sa dihang misulay siya sa pagpangulitawo kaniya,  ang dalaga wala lamang magsalikway kaniya kondili nangaliyupo usab sa mga babayeng alagad sa palasyo: ‘Ayaw ninyo palihoka o pukawa ang gugma sa sulod nako hangtod nga kini buot na.’ (Awit ni Solomon 2:7) Dili gusto niadtong maalamong dalaga nga impluwensiyahan siya sa uban sa pagdesisyon pinasukad sa emosyon. Siya dili gayod interesado kang Solomon, kay iyang gihigugma ang usa ka ubos nga magbalantay.

Kini nagtudlo ug usa ka hinungdanong leksiyon alang niadtong naghunahuna sa pagminyo karong panahona: Ikaw dili mahimong mahigugma kang bisan kinsa lamang. Busa bisan human sa pagpakigdeyt sa mubong panahon, basin madiskobrehan sa usa ka dalaga nga wala siya mahigugma kaniya. Mahimong gibase ang iyang mga pagbati sa dayag nga kahuyangan sa maong lalaki. O tingali siya wala maibog kaniya. Maoy kabuangan nga dili tagdon ang maong mga pagbati. Ang dili pagpanumbaling lang niana dili makahanaw niana. * “Daghan kaayo ang akong mga pagduhaduha bahin kaniya diha sa akong kaisipan,” matod ni Tamara bahin sa ulitawo nga iyang gikadeyt. “Dili lamang gagmayng mga pagduhaduha kondili dagkong mga pagduhaduha ang nakapatugaw pag-ayo kanako sa puntong gil-asan ug kulbaan ako dihang kauban niya.” Sa ulahi iyang naamgohan nga tungod sa maong mga pagduhaduha, labing maayong putlon ang relasyon.

Kon Nganong Lisod ang Pagbalibad

Bisan pa niana, ang pagbalibad sa usa ka ulitawo tingali mas sayon sultihon kay sa buhaton. Sama kang Elizabeth, nga gihisgotan sa sinugdan, basin mahadlok ka nga siya masakitan. Itugot nato, kita angayng mahimong sensitibo sa mga pagbati sa uban. Ang Bibliya nagdasig sa mga Kristohanon nga “isul-ob ninyo ang malumong mga pagmahal sa pagkamabination” ug tagdon ang uban ingon nga buot nimong pagatagdon. (Colosas 3:​12; Mateo 7:12) Apan, nagpasabot ba kini nga magpakaaron-ingnon ka aron lamang dili ka makapahiubos o makasakit sa maong ulitawo? Sa madugay o madali tinong iyang hisayran kon unsay imong tinuod nga pagbati, ug ang imong kapakyasan nga magmatinud-anon ug paglangan sa gutlo sa pagpadayag sa imong tinuod nga pagbati makapadugang lamang sa kasakit. Mas daotan pa mao nga makigminyo ka sa ulitawo tungod lang kay naluoy ka kaniya. Ang kaluoy maoy dili maayong patukoranan sa kaminyoon.

Apan, tingali ikaw nakigbisog sa ideya, ‘Kon dili ko siya minyoan, basin wala na akoy ikaduhang higayon.’ Sumala sa pagpahayag niana sa magasing Teen, ang usa ka dalaga mahimong mangatarongan: “Siya dili ‘ang mithianon,’ apan maayo na lang kay siya anaa​—ug ikaw dili gayod gustong mag-inusara.” Tinuod, kusganon ang pagpangandoy ug kauban sa kinabuhi. Apan, ang pagtagbaw sa maong tinguha wala lamang magpasabot sa pagkaadunay kapikas. Nalangkit niini ang pagkaplag ug usa ka lalaki nga imong tinuod nga mahigugma ug may katakos sa pagtuman sa Kasulatanhong mga responsabilidad sa kaminyoon. (Efeso 5:33) Busa ayaw pagdalidali sa pagdesisyon alang sa usa ka kapikas! Daghan ang nagbasol tungod sa pagdalidali sa pagminyo.

Sa kataposan, ang pipila tingali mopadayon sa pagpakigdeyt bisan pag tataw na nga ang usa ka ulitawo adunay seryosong mga depekto. ‘Kon akong hatagan siyag dugang panahon,’ sila mangatarongan, ‘basin ug siya magbag-o.’ Tinuod bang makataronganon kini? Kon buot sabton, ang dili maayong mga batasan ug mga sumbanan sa panggawi kasagarang nakadukot na ug lisod kaayo nga mausob. Ug bisan pa kon siya mohimog pipila ka hinanali ug dagkong mga kausaban, makaseguro ka ba gayod nga ang maong mga kausaban magmalungtaron? Sa usa sa maong kahimtang, ang usa ka dalagang ginganlag Karen maalamong mihunong sa pagpakigdeyt  sa usa ka ulitawo sa iyang naamgohan nga ang ilang mga tumong dili managsama. “Kadto maoy lisod,” miangkon siya, “kay ako naibog kaniya sa lawasnong paagi. Apan ako nasayod nga kadto maoy matarong nga buhaton.”

Magmaampingon

Tinuod, ang pagbalibad sa usa ka tawo dili sayon nga himoon. Samag usa ka putos nga may delikadong butang sa sulod, ang kahimtang kinahanglang ampingan. Aniay pipila ka sugyot nga basin makatabang.

Hisgoti kana uban sa imong mga ginikanan o sa laing tawong hamtong diha sa kongregasyon. Basin makatabang sila kanimo sa pagtino kon ang imong mga pagdahom basin maoy dili-realistiko.

Mahimong tin-aw ug prangka. Ayaw pagbilin ug mga pagduhaduha diha sa iyang kaisipan bahin sa imong pagbati. Ang pag-ingon lamang ug “Ayaw na lang” makaabog sa kadaghanang mangulitawo unta. Kon gikinahanglan, ipahayag ang imong pagbalibad sa mas puwersadong mga pulong, sama sa “Gikasubo ko, dili ako interesado.” Mag-amping nga dili magpasabot nga ang imong hunahuna basin mausob pinaagi sa dugang nga pagkamalahutayon sa iyang bahin. Ang pagpatin-aw nga wala ka mahigugma kaniya angayng makasanta sa kalibog ug mas dali siyang maulian gikan sa iyang kapakyasan.

Timbangi ang pagkamatinud-anon sa pagkamataktikanhon. Ang Proverbio 12:​18 nag-ingon: “Adunay nagapamulong nga walay paghunahuna sama sa mga dunggab sa espada.” Bisan pag hinungdanon nga mahimong pintok, ang Bibliya nag-ingon nga ang atong mga sinultihan kinahanglang “madanihon, tinimplahan ug asin.”​—Colosas 4:6.

Magpabilin sa imong desisyon. Ang maayog-tuyo nga mga higala, kinsa lagmit wala kaayo mahibalo sa mga katarongan luyo sa imong desisyon, basin mopit-os kanimo nga hatagan ug laing higayon ang inyong relasyon. Apan sa kataposan ikaw ang mosagubang sa imong desisyon—dili ang imong maayog-tuyo nga mga higala.

Magagawi nga nahiuyon sa imong mga pulong. Sa nangagi kamong duha tingali suod nga mga higala, ug natural lamang nga mangandoy nga ang kahimtang mahibalik unta sa una. Apan kasagarang kana dili praktikal o posible. Ang iyang mga pagbati kanimo nahimong romantiko. Matinud-anon ba ang paghunahuna nga siya dili lang magpakabana sa maong mga pagbati ug magpakaaron-ingnon nga walay nahitabo? Busa samtang dayag nga mas maayong magtinagdanay kamo sa matinahurong paagi, ang regular nga pagpakigsulti sa telepono o pag-uban-uban kanunay sa sosyal nga mga okasyon lagmit makapadugang lang sa iyang kasakitan. Kana maoy pagduladula sa iyang mga emosyon, ug kana dili maluloton sa imong bahin.

Si apostol Pablo miawhag sa mga Kristohanon nga ‘isulti ang tinuod’ sa matag usa. (Efeso 4:25) Ang pagbuhat niana mahimong lisod, apan kini basin makatabang kaninyong duha sa pagpadayon sa inyong mga kinabuhi.

[Mga footnote]

[Blurb sa panid 13]

Ikaw dili mahimong mahigugma kang bisan kinsa lamang

[Hulagway sa panid 14]

Mahimong tin-aw ug prangka sa pagpahayag sa imong mga pagbati