Paghimo sa Umaw nga Yuta nga Mabungahon

I-PLAY

Paghimo sa Umaw nga Yuta nga Mabungahon

TINAMPO SA MAGSUSULAT SA PAGMATA! SA INDIA

Sa unsang paagi ang umaw nga mga yuta sa Ladakh, usa ka amihanang distrito sa India, mahimong mas mabungahon? Kana ang pangutana nga diha sa hunahuna ni Tsewang Norphel, usa ka retiradong sibil nga inhenyero. Ang pag-agos sa tubig gikan sa natunaw nga kinaiyanhong mga bukid sa yelo nga nahimutang sa tumoy sa Kabukiran sa Himalaya magsugod sa bulan sa Hunyo, dili sa Abril diin diyutay lang ang ulan ug ang mga mag-uuma nanginahanglag tubig aron sa pagpatubig sa ilang kaumahan. Si Norphel nakahunahuna ug maayong sulbad: Magtukod ug artipisyal nga mga bukid sa yelo sa mas ubos nga mga lugar, diin ang pagkatunaw sa yelo magsugod sayo sa tuig.

Sumala sa mantalaan sa India nga The Week, si Norphel ug ang iyang mga kauban misugod sa pagpasimang sa usa ka sapa sa bukid ngadto sa usa ka 700-piye-ka-taas, hinimog-tawo nga kanal nga may 70 ka lutsanan. Gikan niini ang tubig moagos sa hinay ug kontrolado nga gikusgon padulhog sa bakilid ug mobagtok sa dili pa moabot sa mga dike sa ubos nga bahin sa bakilid. Ang artipisyal nga bukid sa yelo inanayng maporma, nga magtabon sa mga dike sa kadugayan. Kay nasalipdan sa bukid, ang bukid sa yelo matunaw lang sa dihang moinit sa Abril, nga mosuplayg tubig nga gikinahanglan kaayo sa pagpatubig nianang panahona.

Milampos ba ang ideya nga magtukod ug usa ka artipisyal nga bukid sa yelo? Sa pagkatinuod, ang ideya ni Norphel praktikal kaayo nga napulo ka ingon niana nga bukid sa yelo ang nahimo na sa Ladakh, ug ang mga plano sa paghimog dugang pa gikamulo na. Usa nianang maong bukid sa yelo, nga gitukod nga may gihabogon nga 4,500 ka piye, mopatunghag mga siyam ka milyong galon sa tubig. Ug pila may gasto niini? “Ang paghimog usa ka artipisyal nga bukid sa yelo mokabat ug mga duha ka bulan ug mogastog Rs 80,000 [$1,860], nga kadaghanan niini mga bayranan sa pagpatrabaho,” miingon ang The Week.

Ang kahibalo sa tawo, kon hustong pagkagiya, mapuslanon gayod. Hunahunaa lang kon unsay mapalampos sa tawo ilalom sa paggiya sa langitnong Gingharian sa Diyos! Ang Bibliya nagsaad: “Ang kamingawan ug ang walay-tubig nga rehiyon magsadya, ug ang desyertong kapatagan magakalipay ug mamulak sama sa safron. . . . Sa kamingawan ang mga tubig mobugwak, ug ang mga sapa sa desyertong kapatagan.” (Isaias 35:1, 6) Pagkamakalilipay gayod unya nga makaambit sa pagpatahom sa atong yuta!

[Picture Credit Lines sa panid 31]

Arvind Jain, The Week Magazine

PAGMATA!