Bisan Bungol ug Buta, Nakaplagan Ko ang Kasegurohan

SUMALA SA GIASOY NI JANICE ADAMS

Sukad sa pagkatawo, ako halos bungol, apan nakat-onan ko ang pagdumala sa mga kahimtang taliwala sa mga tawong makadungog. Unya, samtang nag-eskuyla sa kolehiyo, nakurat kaayo ako sa dihang gisultihan ako nga ako mabuta. Ang maayog-tuyo nakong magtatambag sa kolehiyo naghatag kanakog usa ka artikulo mahitungod sa pagkinabuhing buta ug bungol. Dihadiha, nabasa nako ang usa ka prase nga ang mga bungol ug buta mao ang labing mamingawong mga tawo sa kalibotan. Mihilak ako.

NATAWO ako sa Des Moines, Iowa, T.B.A., niadtong Hulyo 11, 1954, ang bugtong anak ni Dale ug Phyllis Den Hartog. Wala masayod ang akong mga ginikanan nga silang duha mga tigdala diay sa usa ka genetikanhong depekto nga gitawag Usher’s syndrome, nga mailhan pinaagi sa pagkabungol nga dala sa pagkatawo nga inubanan sa inanayng pagkabuta.

Sa sinugdan, ang akong mga ginikanan wala ra maghunahuna nga duna koy diperensiya. Tungod tingali kay makadungog ra man ko bisan ug hinagawhaw ug mosanong usahay sa mga tingog. Apan, sa dihang wala ko maugmad ang katakos sa pagsulti, nahibalo sila nga aduna gayoy seryosong diperensiya. Sa kataposan nahiling sa doktor ang akong pagkabungol sa dihang tres anyos na ang akong edad.

Nakapahugno sa akong mga ginikanan ang maong taho. Hinuon, determinado sila nga mahatagan ako ug kinamaayohang edukasyon kutob sa mahimo. Gipaeskuyla ako sa usa ka ekselenteng tunghaang kindergarten alang sa may diperensiya ug pandungog. Apan wala gayod ako makapasar tungod kay halos bungol na man ako. Ipakita ko usahay ang akong kapakyasan pinaagi sa pagparok sa akong ulo sa bungbong.

Gipatungha sa Usa ka Linaing Eskuylahan

Gipili sa akong mga ginikanan nga patunghaon ako sa Central Institute for the Deaf (CID), sa St. Louis, Missouri. Bisag dako ang galastohan ug ang kasubo sa pagpalakaw kanako sa singko anyos nga pangedaron, gihunahuna nila nga kini ang kinamaayohan nakong paglaom alang sa usa ka malamposon, malipayong kinabuhi. Ang akong mga ginikanan ug ako dili gayod makakomunikar niadtong panahona.

Gisud-ong ko lang si Mama nga naghipos ug nagkarga sa akong mga sinina sa sakyanan. Daw walay kataposan ang pagbiyahe sa sakyanan. Sa CID, nahinumdom ako nga nakita ko ang ubang mga batang babaye nga walay mga inahan ug naghunahuna nga, ‘Oh, dili ko magpabilin dinhi kay duna man koy mama ug papa.’ Sa talilakaw na ang akong mga ginikanan, gialam-alaman ko nila nga mobalik ra sila sa pipila ka bulan. Mitiyabaw ko pag-ayo ug hugot nga mihawid kanila, apan gipangusgan ko pagbitad sa nanaynanay didto aron makabiya na sila.

Mibati akong biniyaan. Nagmingaw uban sa ubang mga batang babaye sa unang gabii namo sa eskuylahan, gisulayan ko sa paghupay ang usa ka batang babaye nga naghilak pinaagi sa pagpakig-estorya konohay kaniya, bisag sa tinuod dili pa ako makasulti niadtong panahona. Gikasab-an ko sa nanaynanay ug nagbutang siyag ali tali namo aron dili na kami magkaestoryahanay. Ang ali nagpabilin didto sukad niadto. Hilabihan gayod ang pagpinig.

Inanay kong nasabtan nga kaming tanan atua  didto tungod kay dili man kami makadungog. Gihigugma gayod seguro ako sa akong mga ginikanan bisan pa niining tanan, apan nangatarongan ako nga ako ang may sayop kon nganong wala ako makapasar sa kindergarten. Determinado akong molampos niining higayona ug sa ngadtongadto mahibalik sa akong pamilya.

Maayo kaayo ang edukasyon sa CID. Bisan tuod wala kami tugoting mogamit ug senyas nga pinulongan, tinagsatagsa kaming gitudloan pag-ayo sa pagbasa sa ngabil ug sa pagsulti. Tanang leksiyon nga gitudlo sa regular nga mga eskuylahan gipasiugda usab. Bisan pag nagtuo ko nga ang binaba lamang nga paagi sa pagpakigsulti o oral-only approach, ingon sa pagtawag niini, dili kaayo mosaler alang sa kadaghanang bungol nga mga bata, misaler kini kanako, ug gibati ko nga nagmalamposon. Pinaagi sa akong mga abag sa pandungog, nakat-onan ko kon unsaon pagsabot ang mga pagkibotkibot sa baba ug ang hinay nga tingog sa pagsulti sa uban. Kadaghanan sa maayog pandungog nga mga tawo nagsugod pagkasabot sa akong miarang-arang nga sinultihan, bisag dili kaayo tin-aw. Nalipay kaayo ang akong mga ginikanan ug ang eskuylahan sa akong kalamposan. Sa gihapon, nangandoy ako nga makapauli sa balay.

Matag tingbakasyon sa ting-init mohangyo ako sa akong mga ginikanan nga magpabilin sa balay ug moeskuyla didto sa Iowa, apan wala pa gihapoy lokal nga mga programa didto. Sa paghibalik ko sa eskuylahan, padalhan ko ni Mama ug sulat kada adlaw ug lakipan niya kinig usa ka buok suwinggam. Gipakamahal ko gayod ang maong suwinggam tungod sa gugma nga gihawasan niini! Inay usapon kini, hiposon ko ang matag usa niini, ug ilabinang gipabilhan ko kini kon bation akog kaluya.

Nahibalik Pag-usab sa Balay, Apan Mitungha ang mga Problema

Sa kataposan, sa diyes anyos na ako, gidala ako sa akong mga ginikanan pauli sa balay. Gibati ko ang tumang kalipay ug gibati ko ang kasegurohan nga makauban ang akong pamilya! Nagpalista ako sa usa ka lokal nga linaing eskuylahan sa Des Moines alang sa mga batang dili makadungog. Sa kadugayan gipaapil na ako sa regular nga mga klase kay ako maarang-arang na nga tigbasag-ngabil ug nakaugmad na sa masabtang sinultihan. Apan, dihay daghang problema sa bag-o nakong kahimtang.

Sa dormitoryo sa CID, gibati kong dinawat na sa katalirongan kong mga bungol. Apan karon, kon makighinabi ako sa kapin sa usa ka tawo sa usa ka higayon, ang akong katakos sa pagbasag-ngabil dili makaapas sa paspas nga pagsultihanay. Busa mabiyaan ako. Buot ko gayod nga mobating dinawat!

Mitultol kini sa akong pagpangitag pag-uyon sa batan-ong mga lalaki, nga miresulta sa pagkalangkit ko sa kuwestiyonableng mga kahimtang. Ug dili ako makamaong mobalibad. Sa dihang nag-edad ako ug 14, gilugos ako; apan wala koy gisultihan. Bisan tuod may-kahingawa ug mahigugmaon kanunay ang akong mga ginikanan, gibati ko nga nahilain ug nawad-ag pagsalig sa kaugalingon.

Pinaagi sa akong mga abag sa pandungog, medyo malingaw ra ko sa musika, apan ang napili kong musika maoy kuwestiyonable. Gipaminaw ko ang banha nga acid rock. Regular usab akong tiggamit ug marijuana ug tig-inusara. Gibasolan ko gayod gihapon hangtod karon kon handurawon ko ang akong gibuhat niadtong gubot nga katuigan ug ang kasakit nga gipahinabo niini sa akong pamilya ug kanako.

Mga Paningkamot sa Pagpauswag sa Akong Kinabuhi

Sulod niining yugtoa, buot ko gayod nga makakat-on pa ug dugang ug matinguhaon nga mahimong mamugnaon. Nagbasa ako kanunay, nagdibuho, nanahi, ug namorda. Buot ko nga daghan pa ug malampos sa kinabuhi kay sa malampos sa umaabot sa akong mga higala nga nagiyan sa droga. Busa nagpalista ako sa usa ka regular nga kolehiyo nga duol ra sa balay aron ikapadayon ang akong hilig sa arte. Niining higayona nakahukom ako nga tun-an ang senyas nga pinulongan kay naguol ako nga nahimulag sa katilingban.

Sa kapulihay, mibalhin ako sa National Technical Institute for the Deaf sa Rochester, New York, aron mapauswag ko ang pagtuon sa arte sa paggamag ceramic. Bisag ang akong panan-aw nagakadaot​—usa ka kamatuoran nga dili ko buot dawaton​—gibati ko nga maayo ra ang lakat sa akong kinabuhi. Apan giprangka ko sa akong magtatambag sa kolehiyo nga sa dili madugay mabuta ako.

Ang tunghaan wala masangkapi sa pag-atiman sa akong mga panginahanglan, ug busa mibiya ako. Unsay buhaton nako karon? Bisan tuod  naguol sa palaabotong mabuta sa dili madugay, determinado akong mangitag paagi nga magkinaugalingon ug dili mahisama sa giingon sa artikulo nga gihatag kanako sa magtatambag nga ‘usa sa labing mamingawong mga tawo sa kalibotan.’ Mipauli ako sa among balay sa Iowa aron magtuon sa pagbasag Braille ug kon unsaon paglihoklihok ginamit ang baston.

Ang Pagbalhin sa Washington, D.C.

Ang Gallaudet University sa Washington, D.C., ang bugtong liberal arts nga kolehiyo sa kalibotan alang sa mga bungol, dunay linaing mga serbisyo alang sa bungol-buta nga mga estudyante. Mibalhin ko didto ug migraduwar nga pinasidunggan niadtong 1979. Sa makausa pa, gikalipay ko nga nakalampos sa pag-eskuyla.

Apan, gibati ko gihapon nga nahilain gikan sa akong mga katalirongan. Bisag nawad-an na ko sa akong panan-aw, nakat-onan ko na ang senyas nga pinulongan sa nahaigong panahon nga mibating morag bahin na sa usa ka grupo, ang komunidad sa mga Bungol. Ang gigamit ko nga senyas nga pinulongan susama sa gigamit sa ubang bungol nga mga tawo. Hinunoa, tungod kay gunitan ko man ang ilang mga kamot aron masabtan ko sila, likayan ako sa pipila ka bungol nga mga tawo tungod sa kabakikaw. Naghunahuna ako kon madawat ba gayod kaha ako sa bisan unsang grupo sa mga tawo.

Pagpangita sa Matuod nga Relihiyon

Sa nagdako ako, wala maghatag kanako ug kahupayan ang relihiyon. Ug sa kolehiyo, bisag mikuha akog kurso sa relihiyon, wala gayod matubag ang akong daghang pangutana. Human mograduwar sa kolehiyo, nagpadayon ako sa pagpangita sa mga tubag. Niining panahona wala ako magmalipayon sa akong mga pagpakiglabot, busa miampo ako sa Diyos alang sa iyang paggiya.

Sa 1981, mibalik ako sa Gallaudet University sa pagkuhag master’s degree sa pagpanambag alang sa rehabilitasyon. Nagpadayon ako sa pag-ampo alang sa tabang nga makaplagan ang hustong relihiyon. Ubay-ubayng tawo ang mitanyag kanako nga iuban nila ako sa ilang simbahan, apan sa nagkadaiyang katarongan, wala nila kini tumana. Dayon nahimamat ko si Bill, kinsa normal ug pandungog ug diha usab sa kolehiyo alang sa mga graduwado. Sulagma niyang nadiskobrehan nga pareho kami ug hilig sa Bibliya, ug giingnan ko niya nga iyang nakat-onan ang tanang matang sa katingalahang mga butang gikan sa mga Saksi ni Jehova.

Sa sinugdan naghunahuna ako nga ang mga Saksi ni Jehova maoy mga Hudiyong kulto, nga maoy kasagarang pagtuo sa daghang bungol nga mga tawo. Gipasaligan ako ni Bill nga dili sila ingon niana, ug giingnan ko niya nga ang labing maayong paagi nga masayod bahin kanila mao ang pagtambong sa usa sa ilang mga tigom. Dili gayod unta ako buot nga moadto, apan nahinumdom ako sa akong pag-ampo. Nagpanuko akong miuyon, sa kondisyon nga manglingkod mi sa likod nga bahin aron dali rang makaikyas kon pugson mi nila.

Mibati Akong Komportable

Gikulbaan kaayo ako sa nagpadulong na mi sa tigom. Parehong asul, maong nga mga karsones ug pranelang mga sinina ang among gisul-ob. Nalipay ako nga miabot kami nga ulahig diyutay aron dili na kami makighimamat kang bisan kinsa sa dili pa ang tigom. Detalyadong gihubad ni Bill ang tanan nga dili nako makita ni madungog. Bisag wala nako bug-os masabti ang nagakahitabo, nakadayeg ako sa duha ka butang: Kanunayng gigamit sa mamumulong ang Bibliya, ug ang mga bata, nga naglingkod tupad sa ilang mga ginikanan, aktibo nga nakigbahin sa mga panagkatigom. Human sa tigom, wala gayod kami pugsa apan mainiton kaming giabiabi nila, bisan pa sa among sinina ug lahig kagikan sa rasa.

Kami lang gayong duha ang puti nga tawo sa Kingdom Hall. Bisag wala ko hiamgohi nga duna koy pagpihig sa mga itom, sa sinugdan nagil-asan ako nga atua didto. Apan, ang mensahe sa kamatuoran sa Bibliya nagtukmod gayod kanako nga wad-on ang maong kagil-as. Regular na kami  nga tigtambong sa mga tigom. Apan ang ilabinang hagit alang kanako mao nga walay bungol nga tawo sa maong kongregasyon. Busa sa nadungog namo nga may pipila ka bungol nga nagtambongan sa pikas nga kongregasyon, mitambong mi didto. Sa makausa pa, niining bag-ong kongregasyon, kami lang ang mga puti nga nagtambongan. Apan, mibati kami nga komportable.

Gidawat namo ang tanyag sa usa ka pagtuon sa Bibliya. Sa kataposan, natubag ra ang akong mga pangutana. Dili sa tanang panahon nga masabtan dayon nako ang mga tubag, apan kini maoy gikan sa Kasulatan. Pinaagi sa dugang panukiduki ug pamalandong, sa ngadtongadto nasabtan ko ang diwa sa mga kamatuoran sa Bibliya. Sa unang higayon sa akong kinabuhi, mibati ko nga suod kang Jehova ingong ang matuod nga Diyos. Sa samang higayon, si Bill ug ako suod nga nagkahigalaay. Nahibalo ako nga nakagusto siya kanako, apan nakurat ako sa gihangyo ko niya nga pakaslan siya. Sa kamalipayon, misugot ako. Nabawtismohan si Bill wala madugay human sa among kasal, ug ako nabawtismohan pipila ka bulan sa ulahi, niadtong Pebrero 26, 1983.

Pagkaplag sa Kasegurohang Akong Gipangita

Sa sinugdan nahadlok ako nga mahilain kay duha ra ka tawong bungol ang diha sa among kongregasyon ug dili pa hanas sa pakigkomunikar sa usa ka tawong bungol ug buta. Ikaingon ko nga ang among kongregasyon mahigugmaon ug mainiton, apan dili ako direktang makakomunikar kanila sa sinugdan. Nakapaguol kini kanako. Sa daghang panahon gibati ko ang kaluya ug kamingaw. Hinuon, ang usa ka malulotong buhat sa usa ka igsoong lalaki o babaye sa espirituwal makapatandog na sa akong kasingkasing ug makapalipay na kanako. Nagdasig usab kanako si Bill nga molahutay sa akong ministeryo ug moampo kang Jehova nga daghan pa untang bungol nga mga tawo ang makig-uban sa kongregasyon.

Mihukom ako sa pagkuhag usa ka iro nga gibansay sa paggiya ug tawong buta aron ako mahimong mas independente. Nakatabang usab ang iro nga mawala ang mga pagbati ko nga nahilain. Kon atua sa trabaho si Bill, makaadto ako sa Kingdom Hall aron moduyog sa grupo nga makigbahin sa Kristohanong ministeryo. Latas sa katuigan nakabaton akog upat ka tiggiyang mga iro, ug ang matag usa kanila daw ingon sa usa ka membro sa pamilya.

Bisag makatabang ang usa ka tiggiyang iro, gipangandoy ko ang dugang tawhanong pag-ubanay. Sa paglabay sa panahon, gipanalanginan ni Jehova ang among mga paningkamot sa pag-ugmad ug interes sa pagtuon sa Bibliya taliwala sa mga bungol. Ang maong interes mitubo hangtod sa punto nga natukod ang usa ka kongregasyon nga naggamit ug senyas nga pinulongan sa Washington, D.C. Sa kataposan, makakomunikar na ako sa matag membro sa kongregasyon!

Kuwalipikado na si Bill sa pag-alagad isip usa ka ansiyano ug gitudlo ingong nagadumalang magtatan-aw sa kongregasyon nga naggamit ug senyas nga pinulongan. Nakaplagan ko ang tumang kalipay sa pagdumala ug mga pagtuon sa Bibliya sa ubang bungol ug bungol-buta nga mga tawo, nga ubay-ubay kanila karon nag-alagad na kang Jehova nga matinumanon. Gitudloan ko usab ang maayo rag pandungog nga mga igsoong babaye sa senyas nga pinulongan aron mas epektibo sila diha sa ministeryo taliwala sa mga tawong bungol.

Usa ka Panahon sa Pagsulay

Niadtong 1992 nalumsan ako sa grabeng kaguol nga nalangkit sa pag-abuso nga nasinati ko sa batan-on pa ako. Sa pipila ka tuig, halos dili ako makapadayon sa normal nga kalihokan sa kinabuhi. Mibati ko nga baldado​—dili tungod sa akong pagkabungol o pagkabuta​—kondili tungod sa akong grabeng kahasol sa kahiladman. Sa makadaghan akong gihunahuna nga dili ako makahimo sa pagtambong sa tigom o sa paggula diha sa ministeryo, ug mohangyo ako kang Jehova nga hatagan ako ug kusog nga mahuptan ang integridad. Ingong resulta, talagsa ra akong makapalta sa tigom, ug nagpabilin akong regular sa akong ministeryo sulod niadtong lisod nga katuigan.​—Mateo 6:33.

Sa 1994 mibalhin kami sa Vancouver, British Columbia, Canada, aron motabang sa pagtukod sa laing kongregasyon nga naggamit ug senyas nga pinulongan. Lisod ang maong pagbalhin. Gibiyaan ko ang usa ka sinating siyudad uban sa daghang minahal nga mga higala. Bisag anaa pa gihapon kanako ang kaguol ug kabalaka, ang kalipay nga makita ang bag-ong kongregasyon nga naporma sa Vancouver naghimong takos sa tanang pagsakripisyo. Nakabaton akog minahal nga mga higala diha sa bag-ong kongregasyon, mao nga nakapahimo kining komportable kanako.

 Gipanalanginan sa Atong Mahigugmaong Amahan

Sa 1999 ang akong bana ug ako ug duha ka uban pang mga Saksi miduaw sa Haiti sulod sa unom ka semana aron motabang sa ministeryo taliwala sa mga bungol. Nga nagabuhat duyog sa sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova didto, nagtudlo kamig usa ka klase sa senyas nga pinulongan sa mga membro sa kongregasyon ug nagsangyaw uban kanila sa wala pa kaayo masangyawing teritoryo sa mga bungol. Sa pipila lang ka semana, kapin sa 30 ka pagtuon sa Bibliya ang nasugdan uban sa interesadong mga bungol! Mipauli ako sa among lugar uban ang napasig-uling espirituwal nga kabaskog ug misugod sa bug-os-panahong pag-alagad ingong usa ka payunir sa Septiyembre 1999. Uban sa tabang ni Jehova, sa akong minahal nga bana, ug sa mapaluyohong kongregasyon, ang mga pagsugmat sa kaguol wala maghikaw kanako sa kalipay.

Latas sa katuigan, nasinati ko ang kalumo ni Jehova sa pagmahal. (Santiago 5:11) Ginaatiman niya ang tanan niyang katawhan​—apan ilabina kadtong dunay linaing mga panginahanglan. Pinaagi sa iyang organisasyon, nabatonan ko ang New World Translation of the Holy Scriptures duyog sa daghan pang ubang mga tabang sa pagtuon sa Bibliya diha sa Braille. Gikalipay ko ang mga kombensiyon ug mga asembliya sa senyas nga pinulongan. Mahigugmaong nagpaluyo kanako ang kongregasyon pinaagi sa pagsenyas ngadto sa akong mga kamot, aron bug-os akong mahilakip sa tanang panagkatigom. Bisan pa sa doble kong pagkabaldado, nakaplagan ko ang kasegurohan taliwala sa katawhan ni Jehova. Dili lang kay nagadawat ako kondili makahatag usab ako, ug naghatag kini kanakog dakong kalipay.​—Buhat 20:35.

Gilaoman ko nga mahiuli ra kanako ang akong pandungog ug ang akong panan-aw diha sa bag-ong kalibotan ni Jehova. Sa pagkakaron, dili ako usa sa labing mamingawong mga tawo sa kalibotan, kondili ako adunay pamilya sa minilyong espirituwal nga mga igsoong lalaki ug babaye sa tibuok kalibotan. Tungod niining tanan, salamat kang Jehova, kinsa nagsaad nga dili gayod siya magabiya kanako ni sa bisan unsa mang paagi motalikod kanako. Oo, bisan pa sa tanang mga suliran, ako makaingon: “Si Jehova ang akong magtatabang; dili ako mahadlok.”​—Hebreohanon 13:​5, 6.

[Hulagway sa panid 23]

Pagsenyas ngadto sa akong kamot

[Hulagway sa panid 23]

Uban sa akong bana, si Bill, karon