Kon sa Unsang Paagi Nakalahutay ang Relihiyon

SA PANAHON nga ang Nazi nga Alemanya misulong sa Rusya sa Hunyo 1941, halos giwagtang na sa mga Sobyet ang Ortodoksong Iglesya sa Rusya. Apan human sa pagsulong sa Nazi, giusab sa mga Sobyet ang ilang tinamdan bahin sa relihiyon. Unsay nagtukmod niini?

Si Richard Overy, propesor sa modernong kasaysayan sa King’s College, sa London, misaysay diha sa iyang librong Russia’s War​—Blood Upon the Snow: “Si Obispo Sergei [Sergius], pangulo sa Iglesya, mihangyo sa mga membro sa iglesya nianang adlawa mismo nga misulong ang mga Aleman nga buhaton ang tanan aron modaog. Nagpatik siya ug labing menos bayente-tres ka sulat sa misunod nga duha ka tuig, nga nag-awhag sa iyang panon sa pagpakig-away alang sa walay-diyos nga estado nga ilang gipuy-an.” Busa, si Overy mipadayon sa pag-ingon nga, ‘gitugotan na usab ni Stalin nga molambo ang relihiyon.’

Sa 1943, si Stalin sa kataposan miuyon sa pag-ila sa Ortodoksong Iglesya pinaagi sa pagtudlo kang Sergius  ingong bag-ong patriarka niini. “Ang mga awtoridad sa Iglesya misanong pinaagi sa pagpangolekta ug kuwarta gikan sa mga membro sa iglesya aron gastohon alang sa usa ka militaryong yunit nga giorganisar sa Sobyet nga may mga sakyanan nga dili madutlag bala,” miingon si Overy. “Ang mga pari ug mga obispo nag-awhag sa ilang mga kongregasyon sa pagsunod sa tinuohan, sa Diyos ug kang Stalin.”

Naghubit sa yugto sa kasaysayan sa Rusya, ang Rusong eskolar sa relihiyon nga si Sergei Ivanenko misulat: ‘Ang opisyal nga publikasyon sa Ortodoksong Iglesya sa Rusya, ang The Journal of the Moscow Patriarchate, nagdayeg kang Stalin ingong ang kinadak-ang lider ug magtutudlo sa tanang panahon ug mga nasod, nga gipadala sa Diyos sa pagluwas sa nasod gikan sa pagdaogdaog, sa mga tag-iyag yuta, ug sa mga kapitalista. Nag-awhag kini sa tanang magtutuo sa pagpakamatay aron sa pagpanalipod sa USSR batok sa mga kaaway niini ug sa paghatag sa tanan nilang nabatonan aron matukod ang Komunismo.’

“Gipabilhan Pag-ayo sa KGB”

Bisan human matapos ang Gubat sa Kalibotan II sa 1945, ang Ortodoksong Iglesya mapuslanon gihapon sa mga Komunista. Ang The Soviet Union: The Fifty Years, nga giedit ni Harrison Salisbury, nagpadayag kon nganong ingon niini: “Pagkahuman sa gubat, ang mga lider sa iglesya miuyon sa gibaod sa Bugnawng Gubat sa langyawng polisa ni Stalin.”

Ang bag-o pang libro nga The Sword and the Shield naghubit kon sa unsang paagi ang mga lider sa iglesya mipasignunot sa mga intereses sa Sobyet. Kini nag-ingon nga si Patriarka Alexis I, kinsa miilis kang Sergius ingong patriarka sa 1945, “miduyog sa Konseho Alang sa Pakigdait sa Kalibotan, ang pantalya nga organisasyon sa Sobyet nga natukod sa 1949.” Ang libro nag-ingon usab nga siya ug si Obispo Nikolai “gipabilhan pag-ayo sa KGB [ang Soviet State Security Committee] ingong mga tawo nga milihok nga tinagotago aron makabatog gahom ang estado.”

Angayng matikdan nga sa 1955, si Patriarka Alexis I miingon: “Ang Ortodoksong Iglesya sa Rusya nagpaluyo sa bug-os malinawon nga langyawng polisa sa atong gobyerno, dili tungod kay ang Iglesya walay kagawasan sumala sa gituohan, kondili tungod kay ang polisa sa Sobyet maoy matarong ug nahiuyon sa Kristohanong mga mithi nga giwali sa Iglesya.”

Sa Enero 22, 2000 nga isyu sa The Guardian sa London, Inglaterra, ang misupak nga Ortodoksong pari nga si Georgi Edelshtein gikutlo nga nag-ingon: “Ang tanang obispo mainampingong gipili aron sila mokooperar sa sobyet nga gobyerno. Ang tanang obispo maoy mga espiya sa KGB. Nabaniog nga si Patriarka Alexy girekluta sa KGB, ilalom sa takoban nga Drozdov. Karon,  ang mga obispo nagpatunhay sa mao gihapong politika nga nabatonan nila 20 o 30 ka tuig kanhi.”

Kaabag sa Sobyet nga Estado

Bahin sa kalambigitan tali sa Ortodoksong Iglesya ug sa mga Sobyet, ang magasing Life sa Septiyembre 14, 1959, nag-ingon: “Gihatagan ni Stalin ug pipila ka katungod ang relihiyon, ug ang iglesya nagtratar kaniya samag hari. Ang pakigkunsabo sa Ortodokso giseguro pinaagi sa usa ka linaing departamento sa gobyerno ug ang mga Komunista naggamit sa iglesya sukad nianang panahona ingong instrumento sa Sobyet nga estado.”

Si Matthew Spinka, usa ka awtoridad bahin sa mga kalihokan sa iglesya sa Rusya, nagpamatuod sa paglungtad sa suod nga kalambigitan sa Iglesya ug Estado diha sa iyang libro sa 1956, ang The Church in Soviet Russia. “Ang presenteng Patriarka Alexei,” siya misulat, “tinuyong naghimo sa iyang Iglesya nga usa ka galamiton sa gobyerno.” Sa pagkatinuod, ang Ortodoksong Iglesya, nakalahutay pinaagi sa pagkahimong kaabag sa Estado. ‘Apan daotan ba gayod kana?’ mangutana ka tingali. Aw, tagda kon unsay panglantaw sa Diyos ug ni Kristo niining butanga.

Misulti si Jesu-Kristo bahin sa iyang matuod nga mga tinun-an: ‘Kamo dili bahin sa kalibotan, kondili gipili ko kamo gikan sa kalibotan.’ Ug ang Pulong sa Diyos pintok nga nangutana: “Mga mananapaw, wala ba kamo mahibalo nga ang pagpakighigala sa kalibotan maoy pagpakig-away sa Diyos?” (Juan 15:19; Santiago 4:4) Busa, sumala sa pagkapahayag niini sa Bibliya, ang iglesya naghimo sa kaugalingon niini nga relihiyosong bigaon nga kaniya “nakighilawas ang mga hari sa yuta.” Gipakita niini ang iyang kaugalingon ingong bahin sa gitawag sa Bibliya ug “Dakong Babilonya, ang inahan sa mga bigaon ug sa dulumtanang mga butang sa yuta.”​—Pinadayag 17:1-6.

Kon sa Unsang Paagi Nakalahutay ang mga Saksi

Sa kasukwahi, gipadayag ni Jesu-Kristo kon sa unsang paagi mailhan ang iyang matuod nga mga sumusunod, nga nag-ingon: “Pinaagi niini ang tanan makaila nga kamo akong mga tinun-an, kon kamo adunay gugma sa inyong taliwala.” (Juan 13:35) Kining maong gugma mao ang pangunang hinungdan sa paglahutay sa mga Saksi diha sa kanhing Unyon Sobyet, sumala sa gipakita sa mosunod nga taho sa The Sword and the Shield. “Ang mga Jehovista naghatag sa tanang matang sa tabang ngadto sa ilang mga kauban sa relihiyon kinsa anaa sa mga kampo [sa pinugos nga trabaho] o gidestiyero sa laing dapit sulod sa nasod, nga naghatag kanilag kuwarta, pagkaon ug sapot.”

Nalakip sa “pagkaon” nga gitagana alang niadtong nabilanggo sa mga kampo mao kanang espirituwal nga pagkaon​—mga Bibliya ug literatura sa Bibliya. Ang Bibliya naundan sa ‘mga pulong sa Diyos,’ nga giingon ni Jesus nga atong gikinahanglan aron masuportahan ang atong espirituwal nga kinabuhi. (Mateo 4:4) Ang literatura gipayuhot ngadto sa mga kampo bisan pag mameligro ang ilang kinabuhi, tungod kay si bisan kinsa nga masakpan nga nagbuhat niini grabeng gisilotan.

Si Helene Celmina, nga taga-Latvia, gibilanggo sa Potma nga kampo sa Rusya sukad sa 1962 hangtod sa 1966. Gisulat niya ang Women in Soviet Prisons, usa ka libro nga niana siya misaysay:  “Daghang Saksi ni Jehova ang gisentensiyahan ug napulo ka tuig sa hago nga trabaho tungod lamang sa paghupot ug pipila ka isyu sa magasing Bantayanang Torre diha sa ilang mga apartment. Tungod kay ang mga tawo dakpon kon naghupot niining mga basahona, masabtan nimo ang kabalaka ug kalagot sa administrasyon sa pagkakita niini nga literatura diha sa kampo.”

Segurado, ang pagrisgo sa personal nga kagawasan ug kahilwas aron sa pagtagana ug espirituwal nga tabang maoy pamatuod sa Kristohanong gugma! Apan bisan tuod hinungdanon kini diha sa paglahutay sa mga Saksi, dihay mas hinungdanon pang butang. “Walay makasabot,” matod ni Helene Celmina, “kon sa unsang paagi kining dapit nga gikoralan ug sinimaan nga alambre ug diin ang mga tawo gidid-an sa pagpakigkita ug pag-estoryahay mayuhotan sa gidili nga literatura.” Morag imposible, tungod kay ang tanang mosulod sa prisohan girekisa pag-ayo. “Morag ang mga manulonda sa kagabhion milupad ibabaw sa prisohan ug naghulog sa literatura,” misulat kining maong awtor.

Sa pagkatinuod, ang Diyos nagsaad nga dili niya pasagdan, o biyaan, ang iyang katawhan. Busa ang mga Saksi ni Jehova sa kanhing Unyon Sobyet moila gayod, sama sa salmista sa Bibliya: “Tan-awa! Ang Diyos mao ang akong magtatabang.” (Salmo 54:4; Josue 1:5) Sa pagkatinuod, ang iyang tabang hinungdanon sa paglahutay sa mga Saksi sa kanhing Unyon Sobyet!

Kon sa Unsang Paagi Nausab ang mga Kahimtang

Sa Marso 27, 1991, ang mga Saksi ni Jehova giila na ingong usa ka legal nga organisasyon sa Unyon Sobyet pinaagi sa pagpirma sa legal nga karta nga naglakip sa mosunod nga deklarasyon: “Ang katuyoan sa Relihiyosong Organisasyon mao ang paghimo sa relihiyosong buluhaton sa pagpaila sa ngalan ni Jehova nga Diyos ug sa iyang mahigugmaong mga tagana alang sa katawhan pinaagi sa iyang langitnong Gingharian nga mandoan ni Jesu-Kristo.”

Lakip sa mga paagi nga gilista sa karta sa paghimo niining relihiyosong buluhaton mao ang publikong pagsangyaw ug pagduaw sa kabalayan sa mga tawo, pagtudlo sa mga kamatuoran sa Bibliya niadtong andam mamati, pagdumala ug libreng mga panagtuon sa Bibliya sa tabang sa mga publikasyon sa pagtuon sa Bibliya, ug pag-apod-apod ug mga Bibliya.

Sukad sa pagpirma nianang maong dokumento kapin sa napulo ka tuig kanhi, ang Unyon Sobyet nabungkag, ug ang kahimtang sa relihiyon nausab pag-ayo diha sa 15 ka kanhing mga republika sa Sobyet. Unsay ikaingon bahin sa kaugmaon sa relihiyon didto maingon man sa ubang dapit sa kalibotan?

[Kahon sa panid 11]

Pagpakigkunsabo sa Iglesya sa mga Sobyet

Sa iyang libro sa 1945 nga Russia Is No Riddle, si Edmund Stevens misulat: “Ang Iglesya nag-amping pag-ayo nga dili paakon ang kamot nga nagpakaon niini karon. Bug-os nga naamgohan niini nga baylo sa mga pabor nga gihatag, gidahom sa Estado nga ang Iglesya mohatag sa hugot nga pagpaluyo niini sa maong rehimen ug molihok sulod sa pipila ka limitasyon.”

Nagpadayon pagsaysay si Stevens: “Ang tradisyon sa kasiglohan ingong opisyal nga relihiyon sa Estado nakagamot pag-ayo diha sa Ortodoksong Iglesya, ug busa kini dali ra kaayong misagop sa bag-ong papel niini nga suod nga pagpakigkunsabo sa Sobyet nga Gobyerno.”

Ang Keston Institute masangkarong nanukiduki sa miaging panagkunsabo tali sa mga Sobyet ug ni Alexis II, ang patriarka karon sa Ortodoksong Iglesya sa Rusya. Ang taho niini nanghinapos: “Ang pagpakigkunsabo ni Aleksi dili gayod talagsaon​—halos tanang dagkog-ranggong mga lider sa tanang opisyal nga giilang mga relihiyon​—lakip ang mga Katoliko, Baptist, Adventista, Muslim ug Budhista​—girekluta ingong mga espiya sa KGB. Sa pagkatinuod, ang tinuig nga taho nga naghubit sa pagkarekluta ni Aleksi nagtaho usab bahin sa daghang uban pang mga espiya, ang pipila kanila sakop sa Lutherano nga Iglesya sa Estonia.”

[Kahon/Hulagway sa panid 12]

Pagpaabot sa Mensahe Niadtong Anaa sa mga Kampo

Si Viktors Kalnins, usa ka magsusulat nga taga-Latvia, migugol sa dakong bahin sa iyang napulo-ka-tuig nga sentensiya (1962-​72) diha sa kampo sa pinugos nga trabaho sa Mordovia, mga 400 kilometros habagatan-sidlakan sa Moscow. Sa pag-interbiyo kaniya sa usa ka magsusulat sa Pagmata! niadtong Marso 1979, si Kalnins gipangutana: “Ang gibilanggo ba nga mga Saksi nahibalo bahin sa nagakahitabo dinhi sa Tinipong Bansa o sa ubang mga nasod maylabot sa organisasyon?”

“Oo,” mitubag si Kalnins, “ug pinaagi kini sa literatura nga ilang nadawat. . . . Gipakita pa gani nila nako ang ilang mga magasin. Wala gayod ako mahibalo kon diin tagoi ang literatura; nag-usab-usab ang gitagoan niini. Apan ang tanan nahibalo nga ang literatura diha sa kampo. . . . Ang mga Saksi ni Jehova naningkamot pag-ayo sa pagtago sa literatura ug ang mga guwardiya naningkamot pag-ayo sa pagpangita sa literatura!”

Sa pangutanang “Misulay ba ang mga Saksi ni Jehova sa pagpakigsulti kanimo bahin sa ilang mga pagtulon-an?” Si Kalnins mitubag: “Aw, oo! Ilado kaayo sila. Kaming tanan nahibalo bahin sa Armagedon . . . Daghan silag gisulti bahin sa pagwagtang sa mga sakit.”

[Hulagway]

Ang mga Saksi diha sa mga kampo sa Mordovia maisogong nagpaambit sa mga kamatuoran sa Bibliya

 [Hulagway sa panid 8, 9]

Ang mga Vovchuk gidestiyero ngadto sa Irkutsk, Siberia, sa 1951 ug matinumanon gihapon nga mga Kristohanon karon

[Hulagway sa panid 10]

Tungod kay gipaluyohan sa iglesya ang Sobyet nga gobyerno panahon sa Gubat sa Kalibotan II, gitugotan ni Stalin nga molambo sa makadiyot ang relihiyon

[Credit Line]

U.S. Army photo

[Hulagway sa panid 10]

Si Patriarka Alexis I (1945-​70) nag-ingon: ‘Ang polisa sa Sobyet nahiuyon sa Kristohanong mga mithi nga giwali sa Iglesya’

[Credit Line]

Central State Archive regarding the film/photo/phono documents of Saint-Petersburg