Giabandonar sa mga Ginikanan—Gihigugma sa Diyos

SUMALA SA GIASOY NI BERNADETTE FINN

Gibiyaan ako diha sa usa ka kombento, uban sa akong tulo ka magulang nga babaye, sa dihang ako wala pay kuwatro anyos. Si Birdie 12, si Phyllis 8, ug si Annamay 7 nahinumdom sa daghang semana sa akong pagpunay ug siyagit nga nanawag sa akong mga ginikanan. Nganong gibiyaan kami didto?

NATAWO ako sa usa ka dakong pamilya nga Katoliko niadtong Mayo 28, 1936. Nagpuyo kaming mga bata kauban sa among mga ginikanan diha sa usa ka gamayng balay sa Duncormick, County Wexford, Irlandia. Ikawalo ako nga anak, ug nakigsalo ako sa dakong katre kauban sa akong pito ka magulang nga lalaki ug babaye. Ang usa ka lalaki ug babaye nga natawo wala magdugay human niadto gipahigda diha sa mga hunos sa usa ka tokador.

Ang among amahan maoy usa ka kugihang obrero sa umahan. Gamay ra gayod ang iyang kinitaan; busa diyutay ra ang pagkaon sa among pamilya. Usahay makaandam si Mama ug diyutayng paniudto nga balonon sa akong mga magulang nga lalaki ug babaye sa eskuylahan. Ang among kahimtang maoy direktang epekto sa kaylap nga kakabos sa tibuok Irlandia ug sa walay kokaluoy nga pagmando sa Katolikong Simbahan niadtong panahona.

Hinimba ang among pamilya, apan dili kaayo interesado si Mama sa espirituwal nga mga butang. Apan, ang akong mga igsoong babaye nahinumdom nga nakita nila si Mama nga nagbasa ug pipila ka relihiyosong literatura samtang naglingkod atubangan sa dapoganan. Sulayan niya pagsaysay kanamo ang pipila sa iyang nabasahan.

“Hain ang Akong Inahan?”

Dili ko gayod makalimtan ang adlaw nga ako gidala sa kombento. Ang akong mga ginikanan nagtindog diha sa hawanan nga seryosong nakigsulti sa usa ka madre, ug ako nakigdula sa pipila ka batang babaye didto, nga sa kamalipayon walay kalibotan sa ilang giestoryahan. Dayon miliraw ang akong mga mata sa palibot, ug sa akong kahadlok wala na nako makita si Mama ug Papa. “Hain ang akong inahan?” Misinggit gayod ako kutob sa akong mahimo. Sumala sa gihisgotan sa sinugdan, nagpunay ako ug singgit sulod sa daghang semana.

Maayo na lang nga kauban nako ang akong tulo ka magulang nga babaye. Apan kay didto sila sa laing dapit sa kombento, wala kaayo koy kontak kanila. Tungod kay mas dugay silang matulog ug duha ka oras kay kanamo nga mga batabata pa, ako magtukaw hangtod madungog ko sila nga nagpaingon sa ilang katre. Dayon, mokawat pagbangon gikan sa akong katre, mosaka ako sa ibabaw sa hagdanan aron makapangamay kanako ang akong mga igsoong babaye. Sa tibuok adlaw naghinamhinam ako nianang bililhon kaayong higayon.

Ang kombento maorag wala magdasig sa pagpakigkita sa mga ginikanan, busa talagsa ra namong makita ang among mga ginikanan. Naapektohan gayod ako sa emosyon tungod sa maong panagbulag. Ngani, sa bugtong pagduaw sa akong mga ginikanan nga akong nahinumdoman, wala ako moduol kanila, ug wala sila moduol kanako. Apan, ang akong mga magulang nga babaye nahinumdom sa pipila sa uban pang mga pagduaw.

Sa ngadtongadto, nadawat ra nako ang kombento ingong akong pamilya, akong balay, akong kalibotan. Sulod sa 12 anyos nga didto ako, duha lamang ka higayon nga nangahas ako paggawas sa kombento. Kini nga mga pagsuroy sa duol nga banika maoy makapahinam kaayo, tungod kay nakita namo ang mga kahoy ug mga hayop. Sa laing panahon, kaming mga babaye dili gayod makakita ug mga kotse, mga bus, o mga tindahan, ug sa pagkatinuod panagsa ra kami nga makakita ug mga lalaki, gawas sa pari.

 Kinabuhi sa Kombento

Ang kinabuhi sa kombento may daghang bahin—ang pipila maayo, daghan ang dili maayo. Usa ka batan-on nga buotan kaayong madre nagtudlo kanamo bahin sa Diyos sa labing maayo kutob sa iyang nahibaloan. Gisultihan niya kami nga ang Diyos maoy usa ka mahigugmaong amahan. Kana nakapahimuot kanako, ug mihukom ako nga sukad niadtong adlawa ako maghunahuna sa Diyos ingong akong amahan tungod kay siya mas mahigugmaon ug maluloton kay sa akong tinuod nga amahan. Sukad niadto kanunay akong makigsulti sa Diyos diha sa yano, binata nga mga pag-ampo. Gimingaw ako sa maong madre sa dihang mibiya siya sa kombento.

Nakadawat akog maayong sukaranang edukasyon, nga niana ako mapasalamaton. Apan, nahinumdom ako sa gitawag ug “day girls,” o mga batang babaye nga mag-anhaag maadlaw, kinsa inatiman pag-ayo inig-anha nila sa kombento aron sa pagtungha. Naggikan sila sa adunahang mga pamilya, ug inig-abot nila, kinahanglang mamahawa kami sa mga klasehanan. Kanunay kaming pahinumdoman sa mga madre nga kami maoy mga ilo lamang ug kami angayng mahinumdom ug molihok nga uyon sa among ubos nga kahimtang.

Daghan ang mga lagda sa kombento. Ang uban niini maoy makataronganon, busa ang kadaghanan kanamo makasabot kon nganong kini gikinahanglan. Dihay mapuslanong mga leksiyon bahin sa panggawi, mga pamatasan, ug uban pa. Wala gayod nako kini kalimti, ug kini nakahatag kanakog kaayohan sa tibuok nakong kinabuhi. Apan ang ubang mga lagda maoy bahin sa gagmayng mga butang ug maorag dili makiangayon, samtang ang uban makapalibog ug makapalagot. Ang usa sa maong lagda mao nga dunay silot ang pagpangihi sa higdaanan sa gabii; ug ang lain, mao ang pagpangasilyas sa gabii.

Usa ka adlaw niana samtang ako nagsaka sa hagdan, nakigsulti ako sa babaye nga abay nako. Gipakanaog ako sa madre, ug gisilotan ako tungod sa pagpakigsulti. Ang silot? Magsul-ob ako sa akong sinina sa ting-init sa tibuok bugnaw kaayong tingtugnaw sa Irlandia! Masakiton ako nga bata, nga nag-antos sa magsugmat-sugmat nga hubak ug panghubag sa tonsil. Migrabe ang akong sakit ug gitakboyan ako ug tesis (TB), mao man usab ang daghang batang babaye sa kombento. Bisag gipahimutang sa bulag nga dormitoryo, wala kami tambali, ug ang pipila nangamatay, lakip na ang akong labing suod nga higala.

Ang uban kanamo gipamunalan pag-ayo tungod sa ginagmayng paglapas sa mga lagda. Sa panahon sa pormal nga panagkatigom sa tanang estudyante, nakita namo ang usa ka batang babaye nga gibunalag maayo sa madre sulod sa duha ka oras. Kaming tanan nanghilak. Siyempre, agig pagkamaangayon sa uban, dili tanang madre maoy mapintas kaayo. Ugaling, naglibog gihapon ako hangtod karon kon nganong hilabihan kaayo ang ilang kapintas ngadto sa walay panalipod nga mga bata. Dili ko gayod kana masabtan.

Sa ulahi, si Birdie ug si Phyllis mibiya sa kombento, nga nagbiya kang Annamay ug kanako. Suod kaayo kami ni Annamay sa usag usa. Gihupay ako ni Annamay pinaagi sa mga sugilanon kon sa unsang paagi usa ka adlaw niana ang among mga ginikanan moabot ug magkuha kanamo gikan sa kombento nga magdala kanamo ngadto sa dapit diin ang mga madre dili na gayod makakaplag kanamo. Sa dihang mibiya si Annamay sa kombento, nasubo ako pag-ayo. Nagpabilin ako didto sulod sa tulo pa ka tuig.

Pagkakat-on sa Pagkinabuhi Gawas sa Kombento

Ang pagbiya sa kombento sa pangedarong 16 maoy usa ka makahahadlok nga kasinatian. Wala koy nahibaloan sa kalibotan sa gawas sa kombento, ug kadto tinuod gayod nga makapalibog. Sa dihang misakay ako ug bus, gipangayoan ako ug plete, apan ako walay kalibotan kon unsay plete. Tungod kay ako walay kuwarta, dihadiha gipakanaog ako sa bus ug kinahanglang mobaktas paingon sa akong adtoan. Sa laing higayon gusto kong mosakay ug bus, apan walay bus nga miabot. Wala ako masayod nga kinahanglan diay nga moadto ka sa hunonganan sa bus.

Apan, uban ang diyutayng pakaaron-ingnon nga kaisog, kalig-on ug pagsalig, anam-anam akong nakasabot kon unsay angay nakong buhaton. Nakabaton akog sayon nga trabaho, apan human makatrabaho ug pipila ka bulan, mihukom ako sa pagpauli aron makigkita sa akong inahan. Didto nahimamat ko ang pipila sa akong mga manghod sa unang  higayon—tanantanan niadtong higayona ako may 14 ka igsoong lalaki ug babaye. Tungod kay walay luna nga akong kapuy-an ipon kanila, gihikay sa akong mga ginikanan nga ako mobalhin sa Wales aron mopuyo ipon sa akong igsoong babaye nga si Annamay. Giubanan ako sa akong amahan didto apan mipauli dayon siya.

Ako halos walay nahot apan sa usa ka paagi nakalahutay ra. Sa ulahi, niadtong 1953, mibalhin ako sa London, Inglaterra, diin miduyog ako sa Legion of Mary, usa ka Romano Katolikong organisasyon nga manghatag ug mga hinabang nga gilangkoban sa mga layko. Ugaling, nahigawad kaayo ako sa pagtrabaho kauban nila, tungod kay nagdahom ako ug espirituwal nga bahin sa pagtrabaho kauban sa maong mga tawo. Malingaw ako sa paghisgot bahin sa espirituwal nga mga butang, apan ang akong trabaho sa Legion of Mary maoy kalibotanon, ug daw wala gayoy bisan unsang panahon alang sa espirituwal nga mga panaghisgot.

Samtang nagpuyo sa London, nahimamat ko si Patrick, nga higala sa akong mga igsoong lalaki. Nagkahigugmaay kami ug naminyo niadtong 1961. Ang among unang duha ka anak, si Angela ug Stephen, nangatawo didto. Sa ulahi, niadtong 1967, milalin kami sa Australia, diin didto natawo ang among ikatulong anak, si Andrew. Mipuyo kami sa lungsod sa Bombala sa New South Wales.

Espirituwal nga Pagkaon sa Kataposan

Wala magdugay human sa among pag-abot sa Australia, usa ka batan-ong lalaki nga ginganlan ug Bill Lloyd miduaw kanamo sa Bombala aron makighisgot bahin sa Bibliya. Nalipay ako nga natubag ang akong mga pangutana nga direkta gikan sa Bibliya. Apan bisag naila ko ang kamatuoran sa giingon ni Bill, ako nakiglalis pag-ayo kaniya aron dili siya mobiya dayon ug aron makadungog sa dugang nga mga pagpatin-aw gikan sa Bibliya. Sa ulahi, gidalhan ako ni Bill ug Bibliya ug pipila ka magasin aron basahon.

Nalingaw kaayo ako sa mga magasin, apan sa akong kakurat nasayran ko nga ang mga tawo nga nagpatik niini wala magtuo sa Trinidad. Busa gitagoan ko ang mga magasin, kay basin ang pagbasa niini makadaot sa pagtuo ni Patrick. Determinado akong iuli kini sa sunod nga higayong moduaw si Bill, apan sa iyang sunod nga pagduaw, iyang gipakita kanako nga ang doktrina bahin sa tulo ka persona sa usa ka Diyos sukwahi gayod sa mga pagtulon-an sa Bibliya. Wala magdugay akong nasabtan nga si Jesus maoy Anak sa Diyos, nga siya gilalang sa iyang Amahan, si Jehova nga Diyos—busa, siya may sinugdanan—ug nga ang Amahan mas labaw kay kang Jesus.—Mateo 16:16; Juan 14:28; Colosas 1:15; Pinadayag 3:14.

Wala magdugay nasayran ko nga ang ubang mga butang nga gitudlo kanako ingong usa ka Katoliko maoy sayop. Pananglitan, ang Bibliya wala magtudlo nga ang mga tawo dunay imortal nga kalag o nga dunay kalayonhong impiyerno sa pagsakit. (Ecclesiastes 9:5, 10; Ezequiel 18:4) Ang pagkasayod niana maoy usa gayod ka dakong kahupayan! Usa ka adlaw niana misayaw ako palibot sa kosina tungod sa tumang kalipay nga, sa kataposan, nakaplagan ko ang Amahan nga gihigugma ko kanunay apan wala gayod mailhi niadto. Ang akong espirituwal nga kagutom nagsugod pagkatagbaw. Sa akong dugang kalipay, gibati ni Patrick ang samang kadasig alang niining bag-ong nakaplagan nga mga pagtulon-an.

Gidapit kami ni Bill sa pagtambong sa usa ka kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova sa Temora, laing lungsod sa maong dapit. Bisag daghang kilometros ang gilay-on niini, malipayon namong gidawat ang pagdapit ug miabot kami sa Temora sayo sa gabii sa Biyernes. Sa pagka-Sabado sa buntag, ang mga grupo nagtigom sa hawanan sa kombensiyon aron makigbahin sa balay-ug-balayng pagsangyaw. Si Patrick ug ako naghinamhinam sa maong posibilidad, tungod kay mao kini ang buot namong buhaton sa dugaydugay nang panahon. Ugaling, si Bill miingon nga dili kami makaapil sa buluhatong pagsangyaw tungod kay nanigarilyo pa kami. Apan, sa dihang mitalikod si Bill, si Patrick ug ako miduyog sa laing grupo. Gihunahuna nila nga kami maoy mga Saksi ug busa gipauban kami.

Wala magdugay among nakat-onan ang mga kinahanglanon sa Kasulatan aron mokuwalipikar sa pagpakigbahin sa pagsangyaw sa maayong balita. (Mateo 24:14) Sa kataposan giundang namo ang pagpanabako, ug si Patrick ug ako nagpasimbolo  sa among pagpahinungod kang Jehova nga Diyos pinaagi sa pagpabawtismo sa tubig niadtong Oktubre 1968.

Mga Pagsulay sa Among Pagtuo

Samtang nagkadako ang among kahibalo sa Bibliya ug nagkasuod ang among relasyon kang Jehova, ang among pagtuo sa mga saad sa Diyos nalig-on pag-ayo. Sa paglabay sa pipila ka panahon si Patrick natudlo ingong ansiyano sa kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova sa Canberra, ang kaulohang siyudad sa Australia. Gibuhat namo ang among maarangan sa pagmatuto sa among mga anak diha sa pagdumala-sa-kaisipan ni Jehova, nga gisagubang ang tanang normal nga mga hagit sa pagpadako ug mga tin-edyer.—Efeso 6:4.

Ikasubo, sa edad nga 18, ang among anak nga lalaking si Stephen namatay gumikan sa aksidente sa sakyanan. Bisan pa sa among kaguol, ang kamatuoran nga si Stephen nahimong usa ka magsisimba ni Jehova maoy tinuod nga kahupayan alang kanamo. Gipangandoy namo nga makita siya pag-usab sa dihang banhawon ni Jehova kadtong anaa sa handomanang mga lubnganan. (Juan 5:28, 29) Pagkasunod tuig, 1983, miduyog ako sa among anak nga babaye, si Angela, diha sa bug-os-panahong ministeryo, ug ako nagpabilin diha niana nga ministeryo sukad niadto. Ang pagpakig-ambit sa uban sa among pinasukad-sa-Bibliya nga paglaom nakatabang kanako sa pagbatog malaomong panglantaw sa kinabuhi, ug kini nakaamot sa paghupay sa kasakit sa akong kasingkasing. Sa akong dakong kalipay, nahibaloan ko ning bag-o pa nga ang akong igsoong si Annamay nagsugod na sa pagtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi ni Jehova sa Wales.

Niadtong 1984, si Patrick gitakboyan ug daw misteryosong sakit niadtong panahona. Sa ulahi gidayagnos kini ingong chronic fatigue syndrome. Sa kadugayan kinahanglang mohunong siya sa regular nga sekular nga trabaho, ug miluwat siya sa pag-alagad ingong Kristohanong ansiyano. Makalipay, naulian siyag diyutay, ug siya karon nag-alagad na usab ingong tinudlong alagad sa kongregasyon.

Ang unang mga tuig sa akong pagkabata nagtudlo kanako ug disiplina ug pagsakripisyo sa kaugalingon, ug nagtudlo kini kanako kon unsaon pagkinabuhi nga yano ug magmatagbaw sa pipila ka butang. Apan naglibog gayod ako kon nganong kaming 4 ka batang babaye gibutang sa kombento apan ang laing 11 nagpabilin sa balay. Gihupay ko ang akong kaugalingon sa paghunahuna nga ang akong mga ginikanan, nga namatay pipila ka tuig kanhi, mihimo sa ilang kinamaayohan ubos sa mga kahimtang nga lagmit dili gayod nako masabtan sa bug-os. Kadto maoy malisod nga mga panahon, nga nagkinahanglan ug malisod nga mga desisyon. Bisan pa niana, ako mapasalamaton sa akong mga ginikanan tungod sa gasa sa kinabuhi nga ilang gipasa kanako ug sa pag-atiman kanako sa labing maayo kutob sa ilang nahibaloan. Labaw sa tanan, ako mapasalamaton kang Jehova tungod sa iyang amahanong pag-atiman.

[Hulagway sa panid 22]

Sa bag-o pa kaming kasal

[Hulagway sa panid 23]

Sa bata pa ang among mga anak

[Hulagway sa panid 23]

Uban kang Patrick karong adlawa