Ang Akong Pagsagubang sa “Scleroderma”

SUMALA SA GIASOY NI MARC HOLLAND

LIMA ka tuig kanhi ang among pamilya okupado kaayo sa Kristohanong ministeryo. Ang kinabuhi morag maayo kaayo.

Unya, sa Abril 1996, ako ug ang akong asawa nga si Lisa gitrangkaso. Samtang si Lisa anam-anam nga naulian, ako wala. Ang akong trangkaso nahimong pulmonya, nga miabot ug napulo ka semana. Ang sunod nga hitabo maoy sinugdanan sa pagpanakit ug pagpanghubag sa akong mga kamot ug mga tiil. Kon molakaw ako, bation ko nga morag naglakaw ako sa mga bato. Sa miaging pipila ka bulan​—sa 45 anyos pa lang ug 75 kilos​—maayo ako ug panglawas. Ang mga resulta sa akong tinuig nga pagpaeksamin sa lawas maoy normal. Karon ang akong mga doktor naglibog gayod sa akong mga simtoma. Misamot pagpanakit ang akong mga lutahan ug mga kaunoran, ug sa pagka-Hulyo ang akong panit nagsugod sa pagpanghugot. Panugnawon ako ug dili makaagwanta sa air-conditioned nga lawak.

Dihadiha nagsugod kami sa pagpanukiduki aron matin-awan niining katingalahang sakit. Sa Hulyo 1996 gipadala ako sa doktor sa among pamilya sa usa ka espesyalista sa rayuma. Tugnaw kaayo ang iyang opisina, ug sa dihang misulod ang doktor, nanglagom ang akong mga kamot ug mga tiil. Human sa eksaminasyon gisulti sa doktor ang iyang makasubo nga pag-agpas sa sakit. Ako adunay diffuse scleroderma (SD).​—Tan-awa ang kahong “Scleroderma​—Sa Dihang Unayon ug Atake sa Lawas ang Iyang Kaugalingon.”

Ang doktor miingon nga walay tambal ang sakit ug nga kini makamatay. Sakit kaayo ang SD, sama gayod sa lupus ug rheumatoid arthritis. Ug kay dili man makita ang ubang mga simtoma​—sama sa bationg sakit ug grabeng kakapoy—​ang ubang mga tawo dili makasabot sa mga limitasyon nga mahimo sa nag-antos niini.

Bag-ong Sagubangonong mga Problema

Ang among pamilya nagkahiusa kanunay sa pag-alagad kang Jehova. Pananglitan, kami mibalhin sa dapit nga mas dako ang panginahanglag mga magtutudlo sa Bibliya. Nakapribilehiyo usab kami sa pagtrabaho ingong mga boluntaryo sa daghang proyekto sa pagpanukod ug mga Kingdom Hall sa Tinipong Bansa ug sa ubang nasod. Nakapakigbahin pa kami sa buluhaton sa pagtabang niadtong nanginahanglan panahon sa kalamidad sa langyaw nga yuta. Gani, sa wala pa ako matrangkaso, andam na kami sa pagbalhin ngadto sa Mexico aron sa pagtabang sa nagsultig-Ingles nga mga grupo sa mga Saksi ni Jehova ug sa pagtabang sa buluhaton sa pagpanukod didto. Karon morag ang among kinabuhi sa aktibong pag-alagad mausab gayod.

Si Lisa nay nangabaga sa dagkong mga desisyon ug mga responsabilidad. Usahay mahupngan kaayo siya sa sunodsunod nga mga panghitabo nga ang mahunahunaan lang niya mao ang pag-ingon kang Jehova, “Palihog tabangi kami nga makahimog maalamong mga desisyon karong adlawa.”

Wala mahibaloi kon unsay hinungdan sa SD, ug ang sakit dili matambalan. Hinunoa, ang mga simtoma lamang ang ginahupay. Ang gihimong mga eksaminasyon sa akong lawas nagpakita nga ang kapasidad sa akong baga maoy 60 porsiyento ug sa ulahi 40 porsiyento na lang. Ang akong mga baga nanggahi, ug ang bugtong tambal nga gipadapat mao ang kemoterapiya aron mohinay o mohunong ang akong sistema sa imyunidad. Makapasamot  kini sa akong sakit, ug bisag makatabang kini kanakog diyutay sa makadiyot, walay gipasalig nga kini adunay malungtarong epekto. Kay masakiton na man ko, dili na ko modawat pa niining tambala. Sa unang upat ka higayon, ang akong pamilya nakahikay na alang sa akong paglubong.

Mga Epekto sa Paggrabe sa SD

Ang ubang mga doktor miingon nga ang akong sakit mao ang kinagrabehan nga ilang nakita. Maatakehon kaayo kini nga sa kataposan sa Septiyembre 1996, ang akong panit nanghugot gikan sa tumoy sa akong ulo hangtod sa tungatunga sa akong bat-ang ug gikan sa akong mga tiil hangtod sa likod sa akong mga tuhod. Kon ihangad ko ang akong suwang, akong mabati ang panit sa akong mga bat-ang nga nanglihok. Nagkaniwang ako, ug ang kasakit misamot. Niining higayona nagtuo ang mga doktor nga tingalig usa na lang ka tuig ang akong kinabuhi.

Ang panahon morag dugay kaayong moirog. Sa unom ka bulan sukad natrangkaso, bug-os nga nabaldado ako, nga naghigda 24 oras sa usa ka adlaw. Halos un-tersiya sa akong timbang ang nawala. Dili ako makailis sa akong kaugalingon. Bation ko ang kahigawad nga dili makahungit ug maayo sa akong kaugalingon, mangayabo ang daghang pagkaon diha sa akong mga sinina ug diha sa kama. Ang akong mga kamot nagsugod sa paglukot nga morag naghawid ug gamayng bola, ug dili nako mapiko ang akong mga pulso. Maglisod ako sa pagtulon tungod kay nanggahi ang akong tutonlan. Kinahanglang tabangan ako sa pagsulod ug paggawas sa banyo ug sa kasilyas. Ang sakit grabe kaayo ug magsigeg ul-ol. Magsige ako ug katulog, usahay 18 ngadto sa 20 oras sa usa ka adlaw.

Pinaagi sa paghimog personal nga panukiduki bahin sa SD, nakadiskobre si Lisa ug usa ka pagtuon nga naggamit ug mga antibiotiko sa pagtambal sa balatian. * Among gikontak ang mga  pasyente nga nakasulay niining tambala, ug maayo ang ilang mga komento. Among gikopya ang tanang impormasyon ug gidala kini ngadto sa akong doktor, nga mihangyo kaniyang basahon kini. Ang doktor nagtuo nga walay mapildi kanako, busa iyang gireseta kadtong maong mga antibiotiko. Morag miarang-arang ug diyutay ang akong sakit sa makadiyot.

Espirituwal nga mga Kalihokan Wala Pasagdi

Padayon akong naningkamot nga makatambong sa Kristohanong mga tigom. Aron makatabang niining bahina, mipalit kami ug van, kay dili man nako mayuko ang akong nanggahing lawas aron makasulod sa awto. Magdaladala ako ug panaksan, kay kasukaon ako kon magsakay ug awto. Magdala usab ako ug mga habol ug dekoryenteng mga gamit nga pangpainit nga giputos ug panapton aron ako mainitan. Aron makahatag ako sa akong mga pakigpulong, kinahanglang alsahon ako diha sa hagdanan sa entablado ug palingkoron sa silya, kay dili man mapiko ang akong mga lutahan.

Dili na ako makasangyaw sa pultahan-ug-pultahan​—usa ka buluhaton nga gimahal ko pag-ayo ug nahimong dakong bahin sa akong kinabuhi. Apan, makasangyaw ako sa dili-pormal nga paagi sa akong mga nars ug mga doktor. Makatawag usab ako sa telepono sa akong mga estudyante sa Bibliya kanhi. Ang pagtan-aw nga halos nahunong ang among aktibong teokratikanhong kinabuhi makapaluya gayod, makapaguol pa. Sulod niining panahona dili namo madala ang among anak, si Ryan, sa pultahan-ug-pultahan nga ministeryo tungod kay kinahanglang makauban nako ang akong asawa sulod sa 24 oras. Apan ang ubang mga payunir, bug-os-panahong mga magwawali, sa among kongregasyon mitabang niining bahina.

Hinunoa, sa dihang miarang-arang ang akong balatian, nagsugod kami sa pagpalandong ug maayo sa among Kristohanong ministeryo. Among gibaligya ang among balay ug mibalhin kami duol sa among anak nga si Traci ug sa iyang bana, si Seth, aron sila makatabang sa praktikal ug emosyonal nga paagi.

Aktibo Bisag Baldado

Kay kutob ra man ako sa paghigda ug paglingkod diha sa wheelchair, dili na ako makapangitag kapanginabuhian. Apan, gihatagan ako sa mga igsoon diha sa among bag-ong kongregasyon ug mga responsibilidad nga atimanon. Mapasalamaton  nakong gidawat ang buluhaton nga maghikay ug mopakigpulong ma-Dominggo sa among Kingdom Hall. Sa hinayhinay ako nakatabang ug dugang sa lokal nga kongregasyon. Bisag miarang-arang ug diyutay ang akong kahimtang ug makalihok na ako ug diyutay, maglisod gihapon ako sa pagtindog. Busa mohatag ako ug pakigpulong nga maglingkod.

Tungod sa among kahibalo sa pagpanukod, gihangyo kami sa pagtrabaho sa mga proyekto sa Kingdom Hall. Busa kami ni Lisa motabang sa pagpamalit sa mga kinahanglanon alang niini nga mga proyekto. Akong himoon kini nga maghigda. Kining kahigayonan alang sa dugang nga buluhaton nakahatag ug kalipay kanako ug kang Lisa nga nahimong puliki sa pipila ka oras matag adlaw.

Ang among anak nga si Ryan maoy usa ka malig-ong tabang, nga nagpas-an sa kabug-at sa pag-atiman nako, bisag 13 anyos pa lang siya sa dihang nagsugod kining malisod kaayong kahimtang. Apan makalipay gayod ang pagtan-aw kaniya nga midako nga mahunahunaon sa espirituwal. Wala magdugay human nga mibalhin kami, siya nagsugod sa pag-alagad ingong usa ka payunir.

Nagdasig sa Uban

Kami daghag nahibaloan mismo sa pagdasig sa mga tawong dunay grabe o dukot nga sakit. Ang mga simtoma sa bationg sakit ug kakapoy nga ipahinabo sa SD dili-makita, apan kini dunay grabeng epekto sa lawas ug sa emosyon. Usahay, maguol ako. Ang makapaluyang mga simtoma nga pagturok sa mga hubaghubag sa lawas tungod sa pagpunayg higda ug pagkadaot sa porma sa lawas ug sa pagkabaldado sa akong mga kamot makaguol usab kaayo.

Apan, ang daghang kard ug mga tawag sa telepono gikan sa mga higala nakatabang kanako sa pagpadayon. Kami nagpasalamat kaayo ug dako sa mahigugmaong mga higala nga nagpasalig kanamo nga kami ilang giampo. Busa, among gipangita ug giduaw ang uban nga adunay sama niining sakita aron kami magkadinasigay sa usag usa. Niining paagiha, nakakaplag kami ug daghang suod nga bag-ong mga higala.

Ang among kinabuhi dili sayon. Gani, makaagom gihapon kami ug dili maayong mga adlaw, ug kami walay katinoan kon unsay mahitabo ugma damlag. Bisag dili namo mahimo ang mga butang nga among giplano, walay duhaduha nga kami mahimong magmalipayon gihapon. Ang among kalipay nagagikan ilabina sa pagkabaton ug maayong relasyon uban kang Jehova. Among nakaplagan usab nga pinaagi sa pagpabiling puliki diha sa Kristohanong mga kalihokan bisan pa sa among mga kahimtang, makabaton ra gihapon kami ug igong kalipay. Kami maoy buhi nga pamatuod nga si Jehova mobukas ug mga pultahan sa kahigayonan ug mohatag sa madagayaon ug “gahom nga labaw sa kasarangan.” (2 Corinto 4:7) Nakabaton kami ug kalig-on sa pagtipig diha sa among kasingkasing sa saad sa Diyos bahin sa usa ka panahon sa dili madugay sa dihang “walay pumoluyo ang moingon: ‘Ako masakiton.’”​—Isaias 33:24.

[Footnote]

[Kahon/Hulagway sa panid 23]

“Scleroderma”—Sa Dihang Unayon ug Atake sa Lawas ang Iyang Kaugalingon

Ang terminong “scleroderma” (SD) naggikan sa Gregong pulong nga nagkahulogan ug “gahi nga panit,” bisag tanang connective tissue​—dili lamang panit​—ang maapektohan. Kini maoy usa ka dukot nga sakit sa imyunidad diin babaye ang kadaghanang atakehon ug mailhan tungod sa dili-normal nga pagpangubal sa panit. Kasagarang masaypan pag-agpas kining sakita, usahay sa daghang tuig, kay dili magkaparehas ang mga simtoma niini sa lainlaing sukod sa kagrabehon sa sakit sa matag pasyente.

Ang hinungdan sa SD wala mahibaloi. Ang mga siyentipiko nagkauyon nga ang lawas niadtong dunay SD mopagawas ug sobra ka daghang collagen, diin atakehon sa lawas ang himsog nga tisyu niini. Busa, gikaingon nga ang SD maoy usa ka balatian diin unayon ug atake sa lawas ang iyang kaugalingon.

Dunay duha ka labing komon nga matang sa SD ug dunay uban nga dili kaayo komon. Ang labing grabeng matang mao kanang gitawag nga diffuse o maapektohan ang tibuok lawas ug mailhan pinaagi sa kusog nga pagpangubal sa panit, nga magsugod diha sa mga kamot ug nawong ug hangtod sa mga bukton ug sa lawas. Ang mga tawo nga dunay diffuse SD mas dakog kapeligrohan nga matugkan ug sakit nga maapektohan ang mga organo sa lawas sa unang pagtakboy sa sakit. Ang laing komon nga matang kasagarang gitawag ug limited o localized SD.

Labot niadtong nagsakit ug diffuse SD, ang pagpangubal sa mga panit mas kaylap ug kasagarang manungha sa atubangan ug sa likod sa lawas. Apil sa diffuse SD usab mao ang pagpanghubag sa mga kaunoran ug sa mga tudlo, kamot, ug mga tiil. Komon ang mga sakitsakit sa tiyan ug tinai, apan mas peligro kon maapil na ang baga, kasingkasing, ug bato.

Ang vascular system maapektohan usab, sa daghang higayon magsugod kini pinaagi sa sakit nga Raynaud’s phenomenon, diin ang dugo dili na moagos diha sa mga tudlo sa kamot ug mga kumagko sa tiil ug kini mamuti, mamula, o manglagom kon mabugnawan ug mopasuol sa kangutngot.

Sa pagkakaron wala pay nadiskobrehang mga medisina o tambal alang sa bisan unsang matang sa SD.

[Kahon/Hulagway sa panid 24]

Sabta ang mga Nag-antos sa “Scleroderma”

Aron makahatag ug mapuslanong tabang ug pagdasig sa mga biktima sa scleroderma (SD), sila angayang sabton ug maayo. Kay ang sakit masaypan man kanunay sa pag-agpas, ang biktima sa SD mag-antos sa daghang tuig nga walay kalibotan sa tinuod nga kinaiyahan sa iyang sakit. Sa unang yugto sa pagtakboy sa sakit, tingali agomon niya ang hago nga proseso sa pagdayagnos sa sakit. Kon dili dayon madayagnos ang sakit, tingali mobati siya nga walay gahom, nag-inusara, ug nahadlok, kay nahibalo nga dunay nagakahitabong kausaban sa iyang lawas nga dili ikapatin-aw.

Ang mga nag-antos makaatubang ug mga kapildihan, mga limitasyon, ug mga kausaban sa daghang bahin. Kon ang limitasyon sa lawas naghimo kaniya nga magdepende sa uban aron siya maatiman ug matambalan, mahimong mawala kaniya ang iyang pagkaindependente. Sa personal nga kahimtang, basin may mahitabong mga kausaban sa relasyon sa mga minahal kay nabag-o na ang mga papel ug mga responsabilidad sa pamilya. Ang nag-antos tingali dili na usab makauban-uban sa mga higala o makalulinghayaw. Kon bahin sa panarbaho, kinahanglang magbag-o siya ug mga karera o kaha moundang na sa pagtrabaho.

Tungod niini nga mga kausaban, ang tawo nga gitakboyan niining sakita kasagarang dunay ubos nga pagtamod sa kaugalingon. Hinungdanong masayod ang nag-antos nga kining pagbatia maoy kinaiyanhong reaksiyon tungod sa sakit.

Sa positibong bahin, daghang biktima sa SD nakakaplag nga ang gugma, kalipay, ug paglaom mas midulot diha sa ilang kinabuhi samtang ang mga membro sa pamilya ug ang uban maningkamot sa pagtabang kanila. Bisan pag sagubangon sa biktima ug sa iyang mga minahal ang malisod nga mga problema, sila makapili sa pagbaton ug paglaom ug positibong tinamdan. Ang mga pagbati sa pagkawalay-paglaom ug kaguol dili kalikayan, apan dili angayng magpadaog niini ang nag-antos.

[Hulagway sa panid 25]

Ang among anak nga si Trisha ug iyang bana, si Matthew, nag-alagad sa Bethel

[Hulagway sa panid 25]

Makatabang gihapon ako sa mga proyekto sa pagpanukod bisag maghigda

[Hulagway sa panid 25]

Ang among anak nga si Traci ug ang iyang bana, among anak nga si Ryan, ug ang akong asawa, si Lisa