Pagsumpo sa Siklo sa Pagdumot

‘Higugmaa ang inyong mga kaaway.’—MATEO 5:44.

SULOD sa daghang adlaw ang mga lider sa duha ka magkaawayng mga nasod naghimog seryosong negosasyon alang sa kalinaw. Ang presidente sa usa ka gamhanan nga industriyalisadong nasod presente sa maong panaghisgot, nga naggamit sa iyang dakong impluwensiya ug mga katakos sa paghimog negosasyon sa paningkamot nga magkasinabot ang duha ka lider. Apan ang resulta niining malisod nga mga paningkamot maoy dugang lamang nga kaguol. Sa pipila lang ka semana ang duha ka nasod nalanggikit sa gitawag sa magasing Newsweek nga “ang kinagrabehang kapintasan nga nahitabo tali kanila sulod sa duha ka dekada.”

Sa tibuok kalibotan, ang pagdumot ug panagbingkil tali sa lainlaing etniko ug nasodnong mga grupo dili gayod mawala, bisan pa sa kinamaayohang mga paningkamot sa mga lider sa mga nasod. Ang siklo sa pagdumot mas subsob nga nagakahitabo tungod sa kawalay-alamag, pagkahiktin sa hunahuna, ug propaganda. Apan samtang ang mga lider karon sa pagkakawang nangitag lain ug bag-ong mga solusyon, wala nila ilha nga ang kinamaayohang solusyon mao ang karaang solusyon​—ingon ka karaan sa Wali sa Bukid. Niana nga wali gidasig ni Jesus ang iyang mga mamiminaw nga mopahiuyon sa mga paagi sa Diyos. Kana ang iyang gihisgotan sa dihang iyang gisulti ang mga pulong nga gikutlo sa itaas, nga mao, ‘Higugmaa ang inyong mga kaaway.’ Kana nga pag-awhag dili lang kay ang kinamaayohang solusyon sa suliran sa pagdumot ug pagkamapihigon kondili ang bugtong epektibo nga solusyon!

Ang ideya mahitungod sa paghigugma sa mga kaaway gisalikway sa mga maduhaduhaon ingong mahandurawon ug dili praktikal. Apan, kon ang mga tawo makakat-on sa pagdumot, nan dili ba makataronganon ang pagtuo nga sila usab makakat-on nga dili magdumot? Busa ang mga pulong ni Jesus naghatag ug tinuod nga paglaom alang sa mga tawo. Kini nagpakita nga posibleng wad-on bisan ang dugay na kaayong panagbingkil.

Tagda ang kahimtang sa Hudiyong mga mamiminaw ni Jesus sa iyang adlaw. Dili kinahanglang moadto silag layo aron makakaplag ug mga kaaway. Ang Romanong mga sundalo padayon nga naggahom sa rehiyon, nga nagpaantos sa mga Hudiyo pinaagi sa madaogdaogong pagpaningil ug buhis, politikanhong pagmaniobra, pagmaltratar, ug pag-abuso. (Mateo 5:39-42) Apan, giisip pa sa uban ang ilang mga isigka-Hudiyo nga mga kaaway tungod sa ginagmayng mga kasungian nga gipasagdang wala masulbad ug gitugotang mosamot. (Mateo 5:21-24) Madahom ba gayod ni Jesus nga higugmaon sa iyang mga mamiminaw ang mga tawo nga nakapasakit kanila?

Ang Kahulogan sa “Gugma”

Una, hunahunaa nga sa paggamit sa pulong “gugma,” si Jesus wala maghunahuna bahin sa matang sa pagbati nga mahimong maglungtad tali sa suod nga managhigala. Ang Gregong termino alang sa gugma nga gigamit sa Mateo 5:44 naggikan sa pulong a·gaʹpe. Kining pulonga nagpasabot sa gugma nga gigiyahan o gigamhan sa prinsipyo. Kini dili kinahanglang maglakip ug mainitong pagbati. Tungod kay gigiyahan kini sa matarong nga prinsipyo, ang maong gugma magpalihok sa usa ka tawo nga tinguhaon ang kaayohan sa uban, bisag unsa pa ang ilang panggawi. Sa ingon mabuntog sa a·gaʹpe nga gugma ang personal nga kabingkilan. Gipasundayag  mismo ni Jesus ang maong gugma sa dihang, imbes tunglohon ang Romanong mga sundalo nga naglansang kaniya, siya nag-ampo: “Amahan, pasayloa sila, kay wala sila mahibalo sa ilang ginabuhat.”​—Lucas 23:34.

Realistikanhon ba ang pagdahom nga dawaton ug sundon sa kalibotan ang mga pagtulon-an ni Jesus sa dakong sukod ug ang mga tawo magsugod sa paghigugmaay sa usag usa? Dili, tungod kay gipakita sa Bibliya nga kining kalibotana magpadayon sa pagtibugsok ngadto sa katalagman. “Ang mga tawong daotan ug mga impostor mosamot pa kangil-ad,” nagtagna ang 2 Timoteo 3:13. Bisan pa niana, ang mga indibiduwal makasumpo sa siklo sa pagdumot kon sila maedukar sa bug-os sa matarong nga mga prinsipyo pinaagi sa pagtuon sa Bibliya. Ang rekord tin-aw nga nagpakita nga, tungod niini, daghan ang nakakat-on sa pagpakigbisog sa pagdumot nga nagdagsang sa ilang palibot. Tagda ang pipila ka tinuod-kinabuhing mga kahimtang.

Pagkat-on sa Paghigugma

Sa edad nga 13, si José nalangkit sa gerilyang pagpakiggubat ingong membro sa usa ka grupo sa terorista. * Gitudloan siya sa pagdumot sa mga tawong gituohan nga mao ang hinungdan sa mga inhustisya nga iyang nakita sa iyang palibot. Kon posible, ang iyang tumong mao ang pagpatay kanila. Kay nakakita nga daghan sa iyang mga kauban ang namatay, si José natugob sa kayugot ug panimalos. Samtang naggamag mga granada, iyang pangutan-on ang iyang kaugalingon, ‘Nganong adunay hilabihang pag-antos? Kon dunay Diyos, wala ba siya makamatikod?’ Makadaghan siyang mihilak, nga naglibog ug nagmasulub-on.

Sa ngadtongadto nakontak si José sa lokal nga kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova. Sa iyang unang pagtambong sa tigom sa kongregasyon, namatikdan dayon niya ang mahigugmaong atmospera didto. Ang tanan mitimbaya kaniya nga mainiton ug mahigalaon. Sa ulahi, ang panaghisgot sa ulohang “Nganong Gitugotan sa Diyos ang Pagkadaotan?” nakahatag ug mga tubag sa mismong mga pangutana nga sige na niyang gisukna. *

Paglabay sa panahon, ang nag-uswag nga kahibalo gikan sa Bibliya nagpalihok kang José sa paghimog mga kausaban sa iyang kinabuhi ug  sa iyang paagi sa paghunahuna. Iyang natun-an nga “siya nga wala mahigugma nagpabilin diha sa kamatayon. Ang matag usa nga nagadumot . . . maoy usa ka mamumuno, ug . . . walay mamumuno nga kaniya nagpabilin ang kinabuhing walay kataposan.”​—1 Juan 3:​14, 15.

Apan, ang iyang pagbulag sa iyang teroristang mga kauban malisod gayod. Matag higayon nga moadto siya sa Kingdom Hall sa mga Saksi ni Jehova, siya gisundan. Ang pipila sa iyang mga kauban kanhi mitambong pa gani ug pipila ka tigom aron masabtan kon unsay nakapausab kang José. Sa dihang nakombinsir na sila nga siya dili traydor o nagpameligro kanila, wala na nila siya hilabti. Sa edad nga 17, si José gibawtismohan ingong usa sa mga Saksi ni Jehova. Wala madugay siya nagsugod sa pagsangyaw sa bug-os-panahon. Imbes maglaraw sa pagpatay ug tawo, siya karon nagdala ug mensahe sa gugma ug paglaom ngadto kanila!

Pagwagtang sa Etnikong mga Utlanan

Mawagtang ba sa etnikong mga grupo ang mga utlanan sa pagdumot nga nagbulag kanila? Tagda ang nagsultig-Amharic nga grupo sa mga Saksi ni Jehova sa London, Inglaterra. Mga 35 ka tawo ang membro nianang grupoha​—20 niini maoy mga Etiopiano ug 15 maoy mga Eritreano. Sila magkaubang nagsimba nga malinawon ug nahiusa, bisan tuod didto sa Aprika, ang mga Eritreano ug mga Etiopiano dili pa dugayng nalanggikit sa grabeng gubat.

Usa ka Etiopianong Saksi giingnan kanhi sa iyang pamilya: ‘Ayaw gyod pagsalig sa mga Eritreano!’ Apan karon, dili lamang siya nagsalig sa iyang Eritreanong mga isigka-Kristohanon kondili nagtawag usab kanila nga mga igsoon! Bisan tuod ang naandang pinulongan sa mga Eritreano maoy Tigrinya, ilang gipili nga magtuon ug Amharic​—ang pinulongan sa ilang Etiopianong mga igsoon​—aron makatuon sila sa Bibliya uban kanila. Pagkakahibulongang pamatuod sa gahom sa diyosnong gugma ingong “usa ka hingpit nga bugkos sa panaghiusa”!​—Colosas 3:14.

Kalimtan ang Nangagi

Apan komosta kon ang usa nabiktima sa dili-makitawhanong pagtratar? Dili ba normal lang nga maghambin ug kayugot sa nagpaantos kaniya? Tagda si Manfred, usa ka Saksi nga taga-Alemanya. Gigugol niya ang unom ka tuig sa iyang kinabuhi diha sa prisohan sa Komunista tungod lang kay siya usa sa mga Saksi ni Jehova. Mibati ba siyag pagdumot sa mga nagdaogdaog kaniya o nangandoy nga manimalos? “Wala,” siya mitubag. Sumala sa Alemang mantalaan nga Saarbrücker Zeitung, si Manfred mipatin-aw: “Ang  pagbuhat ug inhustisya o pagbalos ug inhustisya . . . magpasugod ug usa ka siklo nga balikbalik nga motultol ngadto sa laing inhustisya.” Si Manfred tin-aw nga nagpadapat sa mga pulong sa Bibliya: “Ayaw balosi si bisan kinsa ug daotan tungod sa daotan. . . . Kon mahimo, kutob sa inyong maarangan, makigdinaitay sa tanang tawo.”​—Roma 12:​17, 18.

Usa ka Kalibotan nga Wala nay Pagdumot!

Ang mga Saksi ni Jehova wala mag-angkong hingpit niining bahina. Sagad nilang makaplagan nga ang paghiklin sa dugay nang panagbingkil ug pagdumot dili sayon. Nagkinahanglag mapinadayonon, makugihon nga paningkamot ang pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya diha sa kinabuhi sa usa. Apan sa katibuk-an, ang mga Saksi ni Jehova maoy buhing pananglitan sa gahom sa Bibliya sa pagsumpo sa siklo sa pagdumot. Pinaagi sa programa sa mga pagtuon sa Bibliya sa balay, ang mga Saksi nagtabang sa linibo ka tawo matag tuig aron makalingkawas sa talikala sa pagkamapihigon sa rasa ug pagkahiktin sa hunahuna. * (Tan-awa ang kahong “Ang Tambag sa Bibliya Makatabang sa Pagwagtang sa Pagdumot.”) Ang maong kalamposan pasiuna lamang sa mga resulta sa tibuok-kalibotang programa sa edukasyon nga sa dili madugay motabang sa pagwagtang sa bug-os sa pagdumot ug sa mga hinungdan niini. Kining umaabot nga programa sa edukasyon mahitabo ilalom sa pagdumala sa Gingharian, o tibuok-kalibotang gobyerno, sa Diyos. Gitudloan kita ni Jesus sa pag-ampo nianang maong Gingharian diha sa Pag-ampo sa Ginoo, sa dihang siya nag-ingon: “Paanhia ang imong gingharian.”​—Mateo 6:​9, 10.

Ang Bibliya nagsaad nga ilalom sa pagdumala niining langitnong gobyerno, “ang yuta mapuno sa kahibalo kang Jehova.” (Isaias 11:9; 54:13) Ang kanunay-gikutlo nga mga pulong ni manalagnang Isaias matuman na unya sa tibuok kalibotan: “[Ang Diyos] magahukom gayod taliwala sa mga nasod ug magatul-id sa mga butang labot sa daghang mga katawhan. Ug ilang pagasalsalon ang ilang mga espada nga mga punta sa daro ug ang ilang mga bangkaw nga mga galab. Usa ka nasod dili mobakyaw sa espada batok sa usa ka nasod, ni makakat-on pa sila sa gubat.” (Isaias 2:4) Nianang paagiha masumpo sa Diyos sa bug-os ug hangtod sa hangtod ang daotang siklo sa pagdumot.

[Mga footnote]

[Kahon sa panid 11]

Ang Tambag Sa Bibliya Makatabang Sa Pagwagtang Sa Pagdumot

● “Unsay nakaingon sa mga gubat ug unsay nakaingon sa mga panag-away diha kaninyo? Dili ba kini man ang nakaingon, nga mao, ang inyong pagpangandoy sa unodnong kalipayan nga nagpakigsangka diha sa inyong mga sangkap?” (Santiago 4:1) Ang atong kabingkilan sa uban sagad mawagtang kon tun-an natong kontrolahon ang atong mahakogong mga tinguha.

● “Magatan-aw, dili lamang sa personal nga interes sa mga butang labot sa inyong kaugalingon, kondili sa personal nga interes usab sa uban.” (Filipos 2:4) Ang pag-una sa intereses sa uban kay sa atoa maoy laing paagi sa pagwagtang sa wala-kinahanglanang panagbingkil.

● “Likayi ang kasuko ug biyai ang kaaligutgot; ayaw pagpanginit nga mosangko lamang sa pagbuhat ug daotan.” (Salmo 37:8) Kita makakontrolar ug kinahanglang magkontrolar sa makadaot nga mga kiling.

● ‘Ang Diyos . . . naghimo gikan sa usa ka tawo, sa tanang nasod sa katawhan, aron magpuyo ibabaw sa tibuok nawong sa yuta.’ (Buhat 17:​24, 26) Dili makataronganon nga mobating labaw kay sa mga tawo sa laing rasa, sanglit kitang tanan mga membro sa usa lang ka tawhanong pamilya.

● “Dili magabuhat ug bisan unsa tungod sa pagkamatigion o tungod sa pagpaimportante sa kaugalingon, kondili uban sa pagpaubos sa hunahuna nga magaisip nga ang uban labaw kay kaninyo.” (Filipos 2:3) Usa ka kabuangan nga tamayon ang uban—kay ang ubang mga tawo sagad dunay maayong mga hiyas ug mga katakos nga wala kanato. Walay rasa o kultura nga bug-os nga nanag-iya sa tanang maayo.

● “Nan, sa pagkatinuod, samtang kita may kahigayonan alang niini, buhaton nato ang maayo ngadto sa tanan.” (Galacia 6:10) Ang yanong paghimo sa unang lakang nga magmahigalaon ug magmatinabangon sa uban, bisag unsa pa ang ilang rasa o kultura, dakog ikatabang aron mabuntog ang kal-ang sa komunikasyon ug mawagtang ang di-pagsinabtanay.

[Mga hulagway sa panid 8, 9]

Etiopiano ug Eritreano nga mga Saksi magkaubang nagsimba nga malinawon

[Hulagway sa panid 10]

Si Manfred, nga nakalabang buhi sa prisohan sa Komunista, midumili sa pagdumot

[Hulagway sa panid 10]

Ang Bibliya makatabang sa pagwagtang sa mga utlanan nga nagbulag sa mga tawo