Kinsay Mopakaon sa Kalibotan?

MOSUGOD na ba kaha ang katawhan sa pagpanalipod sa kadaiyahan sa linalang inay daoton kini? Kana, sumala sa biologo nga si John Tuxill, magkinahanglan ug “usa ka dakong kausaban sa polisa.” Apan, midugang siya nga ang maong kausaban “lagmit nga mahitabo lamang kon adunay dagkong mga kausaban diha sa kaamgohan sa mga tawo sa mga kaayohan sa kadaiyahan sa tanom, sa ilang tinguha sa pag-usab sa naglungtad nga naandang mga paagi, ug sa ilang pagkaandam mosulay sa bag-ong mga pamaagi.”

Daghan ang dili makatuo nga mahitabo ang maong dagkong mga kausaban. Ug daghan ang dili mouyon sa konklusyon ni Tuxill. Adunay mga siyentipiko sa kalikopan nga mibati nga ang papel sa kadaiyahan sa linalang wala gihapon kaayo masabti ug tingali gipasobrahan sa pipila sa ilang mga kauban. Bisan pa niana, samtang ang mga siyentipiko naglantugi bahin niini, morag mapuslanon nga tagdon ang mabalak-ong mga pagtutol gikan sa pipila ka eksperto niining natara. Daw nabalaka sila, dili lamang sa pagkahanaw sa kadaiyahan sa linalang kondili usab sa kadalo ug pagkamubog-panglantaw nga nakita nila nga maoy nagpaluyo sa maong mga pagkahanaw sa kadaiyahan. Matikdi kining mga komento sa lainlaing mga magsusulat.

“Usa lamang ka siglo kanhi, gatosan ka milyong mag-uuma, nga nagkatag sa tibuok planeta, ang nagkontrolar sa ilang kaugalingong mga suplay sa binhi. . . . Karon, kadaghanan sa suplay sa binhi gipatungha, gimaniobra ang henetikong materyal, ug gipatente sa globonhong mga kompaniya ug gitipigan ingong intelektuwal nga propiedad. . . . Pinaagi sa pagsentro sa pagtagad diha sa kon unsay makahatag ug dihadihang mga kaayohan, ang industriya sa bioteknolohiya naghatag ug timailhan nga magdaot sa henetikong mga panulondon nga tingali usa ka adlaw niana mahimong bililhon diay kaayo ingong usa ka bag-ong matang sa depensa batok sa bag-ong sakit o puwersadong kagaw nga mosukol sa mga paningkamot sa pagpapha niana.”​—Magsusulat sa siyensiya nga si Jeremy Rifkin.

“Ang ideya nga sublisubling madunggan o mabasa diha sa palaumagian sa balita mao nga ang tinuod nga hinungdanon gayod mao ang merkado, kagawasan sa pagnegosyo ug globonhong  ekonomiya. Sa dihang ang palaumagian sa balita maimpluwensiyahan sa bahandi ug sa intereses sa dagkong mga korporasyon, kining pagtuo diha sa ekonomiya maoy susama sa relihiyosong doktrina ug panagsa rang kuwestiyonon.”​—Eksperto sa henetika nga si David Suzuki.

Sa iyang librong Seeds of Change​—The Living Treasure, ang awtor nga si Kenny Ausubel nagpunting sa pagkasalingkapaw diha sa ugmad nga mga nasod sa dihang ang ilang “mga gobyerno ug mga korporasyon nagreklamo bahin sa nagsingabot nga tibuok-globong kapeligrohan sa pagkapuo sa ‘komon nga panulondon’ sa katawhan labot sa pundok sa mga gene.” Siya nag-ingon nga sila usab nagpameligro sa kadaiyahan sa linalang pinaagi sa pagpasiugda sa paggamit sa modernong mga teknik sa pagpanguma ug sa pagtanom sa usa lang ka matang sa tanom.

Makataronganon man o dili ang gikahadlokan pag-ayo sa mga eksperto sa kalikopan, malisdan ka tingaling mobati nga masaligon bahin sa umaabot niining planetaha. Hangtod kanus-a kini makalahutay  sa dihang ang katawhan daw gigamhan sa kadalo? Kay nangita pag-ayo sa mga solusyon, daghang tawo ang naglaom nga ang siyensiya maoy mosulbad sa problema.

Makasulbad ba sa Problema ang Siyensiya ug Teknolohiya?

Ang Royal Society of Edinburgh di pa dugayng nagpahayag ug kabalaka nga ang siyentipikanhong mga kauswagan sa pagkakaron maoy tulin ug moderno kaayo nga peligrong ang mga siyentipiko dili-bug-os nga makasabot sa kahulogan niini nga mga kauswagan. “Ang siyensiya nagtagana ug gagmay, wala magkahiusa nga mga pagsabot sa kinaiyanhong kalibotan,” misulat si David Suzuki. “Kita halos walay nahibaloan bahin sa biolohikanhong pagkagama sa mga matang sa kinabuhi dinhi sa Yuta, ilabina kon sa unsang paagi sila konektado ug nagsalig sa usag usa.”

Sumala sa giingon sa magasing Science, “ang mga risgo ug ang mga benepisyo sa mga GEO [Genetically Engineered Organisms] dili tino o kaha wala dawata sa tanan. . . . Dili tukma ang atong kapasidad sa pagtagna sa mga epekto diha sa ekolohiya sa dili lumad nga mga espisye nga gibutang diha sa bag-ong kalikopan, lakip na sa mga GEO.”

Daghan sa “mga kauswagan” sa pagkatinuod maoy duhay-sulab nga espada. Duna kiniy diyutayng kaayohan, apan nagpasundayag usab kini sa kakulang ug kaalam sa katawhan ug, kasagaran kaayo, sa ilang kadalo. (Jeremias 10:23) Pananglitan, bisan tuod ang green revolution nagpatunghag dagayang abot ug nagtaganag pagkaon alang sa daghang tawo, nakapasamot usab kini sa pagkahanaw sa kadaiyahan sa linalang. Pinaagi sa pagpasiugda sa paggamit ug mga igpapatay ug dangan ug ubang mahalong mga teknik sa pagpanguma, ang green revolution sa kataposan naghatag ug benepisyo sa “korporasyon sa mga tigpaliwat sa tanom ug sa alta sosyedad sa Ikatulong Kalibotan nga wala maghunahuna sa kadaot nga ipahinabo niana sa ordinaryong mga tawo,” misulat si Dr. Mae-Wan Ho. Kining maong kiling nagpadayon samtang ang agrikultura nga gibase sa bioteknolohiya nahimong mas dako pa ug mas gamhanan nga negosyo ug magdala kanato ngadto sa umaabot diin ang kasegurohan sa pagkaon mag-anam ka masaligon sa siyensiya.

Apan, dili kita angayng maguol niining maong mga kabalaka. Sa pagkatinuod, kini nag-ilustrar lamang sa mas dakong punto. Ang Bibliya nagtabang kanato sa pagsabot nga dili kita angayng magdahom ug dako gikan sa dili-hingpit nga mga tawo nga maoy nagdumala karon niining planetaha ug sa mga kahinguhaan niini. Sa pagkakaron, ang mga kapakyasan ug sayop nga pagdumala sa pagkatinuod maoy bahin sa kahimtang sa tawo. Busa, ang Salmo 146:3 nagtambag: “Ayaw ibutang ang inyong pagsalig sa mga hamili, ni sa anak sa yutan-ong tawo, nga kaniya walay kaluwasan.” Apan makabutang kita sa atong bug-os nga pagsalig sa Diyos. (Proverbio 3:​5, 6) Siya nagtinguha ug adunay gahom sa pagtabang kanato.​—Isaias 40:​25, 26.

Sa Dili Madugay​—Usa ka Madasigon, Nagalambo nga Yuta

Sa dili pa ayohon ang usa ka gubaon nga balay, una sa tanan kinahanglan nimong kuhaon ang basura. Sa susama, sa dili madugay wagtangon ni Jehova nga Diyos ang tanang daotan sa yuta, lakip niadtong nag-isip sa atong planeta, sa kinaiyanhong mga kahinguhaan niini, ug bisan gani sa mga isigkatawo ingong mga butang lamang nga pahimuslan alang sa intereses sa personal ug iya sa korporasyon nga bahandi. (Salmo 37:​10, 11; Pinadayag 11:18) Apan si Jehova magatipig nga buhi sa tanan nga nahigugma kaniya ug naningkamot sa pagtuman sa iyang kabubut-on.​—1 Juan 2:15-17.

Human niana, ang yuta ug ang daghan kaayong buhing mga linalang niini, lakip ang matinumanong mga tawo, pagadumalahan sa usa ka gobyerno nga gitukod sa Diyos​—ang Mesiyanikong Gingharian. (Daniel 7:​13, 14; Mateo 6:10) Ug pagkadagaya unya sa abot sa yuta ilalom nianang maalamong pagmando! Matod pa sa Salmo 72:16: “Aduna unyay dagayang lugas sa ibabaw sa yuta; sa tumoy sa kabukiran adunay pagsugwak.” Oo, ang pagkaon dili na usa ka hinungdan sa panaglantugi ug kabalaka. Hinunoa, kini luwas ug abunda.

Busa samtang ang presenteng sistema mag-anam ka dulom ug ka walay-katinoan, kadtong nagasalig kang Jehova makalantaw sa unahan sa usa ka mahimayaong umaabot dinhi mismo sa yuta. Kining maong paglaom anaa sa “maayong balita sa gingharian,” nga malipayong ginapaambit sa mga Saksi ni Jehova sa tanan nga gustog mas maayo ug mas matarong nga kalibotan. (Mateo 24:14) Tungod niining seguradong paglaom​—ug sa amahanong pag-atiman sa Diyos sa iyang katawhan​—kita, bisan karon mahimong “magapuyo sa kasegurohan ug dili matugaw sa kalisang sa katalagman.”​—Proverbio 1:33.

[Hulagway sa panid 10]

Ilalom sa Gingharian sa Diyos, ang pagkaon mahimong luwas ug abunda

 [Picture Credit Line sa panid 8]

FAO Photo/K. Dunn

[Picture Credit Line sa panid 9]

Tourism Authority of Thailand