Popular nga mga Selebrasyon—Dili-Makadaot nga Kalingawan?

SA TUNGATUNGA sa Oktubre, usa ka talagsaong kausaban ang magsugod pagkahitabo diha sa pipila ka siyudad sa Pransiya. Ang mga displeyhanan sa mga tindahan mapunog mga kalabasa, kalabera, ug balay sa lawalawa. Diha sa lokal nga mga supermarket, ang mga kahera magsul-ob ug talinis nga itom nga mga kalo. Sa kinatayuktokan niana, ang gagmayng mga bata maglakawlakaw sa kadalanan, manuktok sa mga pultahan, ug mamahad nga magpinilyo kon dili ihatag ang ilang gipangayong kendi.

Kining tanang talagsaong mga kostumbre maoy bahin sa selebrasyon nga nailhan ingong Halloween. Kanhi giisip ingong pangilin lamang sa Amerika, ang Halloween mikaylap sa tibuok kalibotan, nga napopular taliwala sa mga bata ug mga hamtong. Ang Pransiya morag mahinangpong misagop sa Halloween. Sumala sa usa ka banabana, duolan sa un-tersiya sa mga panimalay sa Pransiya ang nagsaulog sa maong selebrasyon sa miaging tuig. Ang mantalaan sa Italya nga La Repubblica nag-ingon nga ang bag-ong uso kusog kaayong mikaylap nga milukop dayon sa Italyanhong peninsula. Ang mantalaang Nordkurier nag-ingon nga “mas daghan [nga Aleman] nga mga lungsoranon kay sukad masukad ang dili gustong masayloan kining makahahadlok nga kalingawan.”

Dili lang kay ang Uropa ra ang dapit diin ang mga tawo naikag sa Halloween. Gikan sa Bahamas ngadto sa Hong Kong, ang Halloween gisaulog uban ang tumang kadasig. Ang International Herald Tribune nagtaho nga sa miaging tuig usa ka estasyon sa radyo sa Sri Lanka nagpahigayon ug indigay alang “sa labing katingad-an nga mga resipe alang sa Halloween ug sa labing makapanglimbawot-sa-balhibo nga mga singgit sa mga tawong nakaagom sa mapintas nga kamatayon.” Ang Halloween nag-anam usab ka popular sa Japan,

 diin ang ‘mga parada sa kalabasa’ nga giapilan sa libolibo ka tawo gipahigayon sa Tokyo.

Bisan sa mga dapit sa kalibotan diin ang Halloween dili popular, kasagarang adunay mga pista ug mga selebrasyon nga susama niana. Panahon sa Guy Fawkes Night sa Britanya, makita nimo ang nagsuroysuroy nga pundok sa mga bata nga mangayog kuwarta ug manghadlok sa mga tawo. Sa Taiwan, anaa ang buloknong Pista sa Parol. Ang gagmayng mga bata magsuroysuroy sa kadalanan nga magdalag mga parol nga naghulagway sa mga langgam ug mananap nga mapintas. Sa Mexico anaa usab ang Día de los Muertos, o Adlaw sa mga Patay, usa ka selebrasyon nga mikaylap tabok sa utlanan sa Mexico ug T.B. Sumala sa magsusulat nga si Carlos Miller, pipila ka Mexicanong-Amerikano ang “magsul-ob [gihapon] ug kahoy nga mga maskarang kalabera nga gitawag ug calacas ug manayaw aron sa pagpasidungog sa ilang namatayng mga partidos.”

Kadaghanang tawo mag-isip tingali sa maong mga selebrasyon ingong dili-makadaot nga kalingawan lamang​—usa ka rason nga ang mga bata ug mga hamtong makasul-ob ug linain nga besti ug makapatuyang. Apan, kanang walay-pakabana nga panglantaw wala manumbaling sa kamatuoran nga kining mga selebrasyona dili ikalimod nga pagano ug sinugdanan. Pananglitan, ang Pista sa Parol sa Taiwan nagsugod sa dihang ang mga tawo nagdagkot ug mga suga sa paningkamot nga makita ang mga espiritu sa langit nga gituohan nilang naglutawlutaw sa kahanginan. Ang Adlaw sa mga Patay sa Mexico naggikan sa usa ka Aztec nga rituwal nga nagpasidungog sa mga patay.

Ang uban mangatarongan tingali nga ang sinugdanan sa mga selebrasyon nga sama niini dili kaayo hinungdanon. Apan pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘Ang mga selebrasyon ba nga adunay ingon niana ka daotan nga mga sinugdanan tinuod nga maisip ingong dili-makadaot?’ Ang komersiyal nga mga tigpasiugda niining mga selebrasyona tinong wala mabalaka. Mahitungod sa Halloween, usa ka hawas sa Cultural Institute sa Barcelona, Espanya, miingon: “Kini maoy usa ka pista nga gitisok gikan sa komersiyal nga punto de bista.” Aw, sa miaging tuig, ang kita gikan sa Halloween gibanabana nga mikabat ug $6.8 bilyones sa Tinipong Bansa lamang. Sa Pransiya, nakita sa usa ka kompaniya nga manahi ug mga sinina alang sa Halloween nga ang negosyo niini miuswag ug kapin sa usa ka gatos ka pilo sa tulo lang ka tuig.

Apan angay bang moapil ka sa maong mga selebrasyon tungod lang kay kini popular o dakog kita? Sa pagtubag, susihon pa nato pag-ayo ang selebrasyon sa Halloween.

[Hulagway sa panid 3]

Ang mga kalabera nga hinimo sa asukar gigamit alang sa Adlaw sa mga Patay sa Mexico

[Credit Line]

SuperStock, Inc.

[Hulagway sa panid 4]

Sa Britanya, ang Guy Fawkes Night gisaulog nga may mga daob

[Credit Line]

© Hulton Getty Archive/gettyimages