Usa ka Nahiusang Kapunongan Wala Matarog

TINAMPO SA MAGSUSULAT SA PAGMATA! SA EL SALVADOR

SA ALAS 11:34 SA BUNTAG SA ENERO 13, 2001, GIUYOG ANG TIBUOK NASOD SA EL SALVADOR SA USA KA LINOG NGA MISUKOD UG 7.6 DIHA SA SUKDANANG RICHTER UG NABATYAGAN KADTO GIKAN SA PANAMA ABOT SA MEXICO. PIPILA RA GAYOD ANG MAHIKALIMOT KON UNSAY ILANG GIBUHAT SA GUTLO SA PAGKAHITABO NIADTO.

“SA DIHANG ang grabeng pag-uyog mihinay na, mihangad kami ug among nakita nga nasip-ak ang tuktok sa bukid, ug unya daw wala kini maglihok sa pipila ka segundo,” nahinumdom si Miriam Quezada. “Misinggit ang anak kong babaye, ‘Mama! Dalagan! Dalagan!’” Dayon ang ibabawng bahin sa bukid natumpag ug midalus-os paingon nila. Mga 500 ka kinabuhi ang nahunos sa komunidad sa Las Colinas sa Nueva San Salvador, o Santa Tecla, ug nahanaw ang mga 300 ka balay.

“Mao pay pagbiya ko sa balay ug ako naghulat sa hunonganan sa bus sa mihapak ang linog,” miasoy si Roxana Sánchez. “Sa mihunong ang pag-uyog, ako mitabang sa usa ka babaye sa  pagpunit sa iyang mga bag ug naghunahuna, ‘Maayo nga mouli ako sa balay kay ang akong pamilya mabalaka unya kanako.’” Sa pagliko ni Roxana sa eskina, nakita niyang ang ilang kalye kalit naputol diha sa tiilan sa usa ka bundo sa yuta. Wala na ang iyang balay!

Paghatag Dayon ug Hinabang

Kapig 28,000 ang katibuk-ang gidaghanon sa mga Saksi sa El Salvador, ug linibo ang nagpuyo sa gilinog nga dapit​—ang dapit ubay sa baybay sa El Salvador. Bisan pag nakuratan pa, ang daghan misugod dayon sa pagtagad sa mga panginahanglan sa uban. Si Mario Suarez, nga nagapanawng magtatan-aw sa mga Saksi ni Jehova nga nag-alagad sa Santa Tecla, miasoy: “Duolan sa usa ka oras pagkatapos sa linog, akong nadawat ang usa ka tawag alang sa tabang. Ang pipila ka Kristohanong mga igsoong lalaki ug babaye natanggong kono sa ilang mga balay. Ang usa ka grupo sa mga boluntaryo gihikay dayon.

“Kami naghunahuna nga tingali natumpag ang pipila ka paril ug kami maghakot lang sa mga tinumpagan ug maghimog agianan aron makagawas kadtong natanggong. Apan walay usa kanamo ang nakahanduraw sa gidak-on sa katalagman. Sa pagkamatuod, sa among pag-abot sa dapit nga nahitaboan, kami nangutana kon hain ang mga balay. Sa among kalisang, kami giingnan nga nagtindog kami sa ibabaw niana! Nalubong sa tulo ka metros nga yuta ang mga balay abot sa ikaduhang andana. Makalilisang gayod kadto!”

Sa pag-aginod sa mga takna sa hapon, mga 250 ka Saksi gikan sa nait nga mga kongregasyon nangabot sa dapit aron moayuda. Nga migamit lang ug mga bara, mga pala, mga sudlanang plastik, ug walay-guwantis nga mga kamot, ang mga boluntaryo naningkamot sa pag-abot niadtong mga buhi pa. Hinunoa, pipila ra ang buhi nga naluwas sa Santa Tecla. Apil sa ginatosgatos nga namatay​—kay naput-an o nadat-ogan sa tinoneladang yuta​—ang lima ka Saksi ni Jehova.

Organisadong Paghinabang

Sa tibuok nasod, ang mga kongregasyon sa mga Saksi miapil sa buluhaton sa paghinabang. Sa Comasagua, Ozatlán, Santa Elena, Santiago de María, ug Usulután, daghang Saksi nawad-an sa ilang mga balay. Gihimong sentro sa koleksiyon ang mga Kingdom Hall ug pribadong mga balay. “Daghan kaayo ang gihinabang,” matod sa nagapanawng magtatan-aw nga si Edwin Hernández. “Ang mga igsoon nangabot nga nagdalag pagkaon, besti, mga kutson, mga medisina, ug bisan kuwarta alang sa gasto sa paglubong.”

Ang usa ka komite sa panghinabang, nga gitudlo sa lokal nga sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova, nag-organisar sa mga grupo gikan sa dili kaayo apektadong mga kongregasyon aron sa pag-atiman sa pangunang mga panginahanglan niadtong mas grabeng apektado. Giporma ang mga grupo sa mga trabahante nga gikan  sa 10 ngadto sa 20 ka Saksi, ug sila ang nag-atiman sa gikinahanglan nga pagpang-ayo sa balay.

Dugang pa, ang Rehiyonal nga mga Komite sa Pagpanukod sa mga Saksi ni Jehova, nga kasagaran maoy maghikay sa pagtukod ug mga Kingdom Hall, nag-organisar ug mga grupo aron sa pagtukod ug temporaryong puy-anan alang niadtong kansang mga balay bug-os naguba. Sulod sa El Salvador misulbong ang prisyo sa sin alang sa atop, busa ang sangang buhatan sa Guatemala sa mga Saksi ni Jehova midonar ug daghang suplay niana. Ang tabla alang sa tigbayon sa mga silonganan gihatag sa mga sangang buhatan sa Tinipong Bansa ug Honduras.

Taliwala nianang puliking kalihokan, nagpadayon ang hinayng mga paglinog. Ang tibuok nga mga komunidad nangatulog diha sa kadalanan sa ilalom sa plastik nga mga trapal ug daang mga habol. Dihay kakulba. Pagka-Pebrero 12, natala ang katibuk-ang 3,486 ka hinayng paglinog.

Ikaduha nga Dakong Linog

Niadtong Pebrero 13, 2001, sa alas 8:22 sa buntag, usa ka bulan human sa unang linog, ang ikaduhang linog mihapak sa sentro sa El Salvador, nga mirehistro sa gikusgong 6.6 sa sukdanang Richter. Sa makausa pa, gipalihok na usab ang buluhatong pagluwas ug paghinabang sa mga Saksi ni Jehova. Usa ka ansiyano nga ginganlag Noé Iraheta misaysay: “Ang matag magdudumala sa Pagtuon sa Libro sa Kongregasyon nangita sa mga Saksi nga naasayn sa iyang grupo aron pagseguro nga silang tanan maoy luwas.”

Ang mga siyudad sa San Vicente ug Cojutepeque ug ang kasikbit niining mga dapita mao ang grabeng gihapak. Napayhag ang mga lungsod sa San Pedro Nonualco, San Miguel Tepezontes, ug San Juan Tepezontes. Sa Candelaria, Cuscatlán, diin ang pagkapayhag halos bug-os, nahugno ang usa ka eskuylahan sa parokya, nga mipatayg kapin sa 20 ka bata. Si Salvador Trejo, nga usa ka Saksing tagadidto, miasoy: “Halos usa ka oras sa ulahi, ako nakadungog ug tingog gikan sa dalan nga nanawag, ‘Brader Trejo!’ Sa sinugdan, wala akoy makita tungod sa abog. Unya, sa takulahaw, mitungha ang mga Saksi nga taga-Cojutepeque. Sila nangabot aron pagsusi kon unsa ang among kahimtang!”

Ang sikbit nga mga kongregasyon giorganisar na usab aron sa paghatag sa mga panginahanglan sa mga biktima niadtong ikaduhang katalagman. Ilang gisunod ang panig-ingnan sa mga Kristohanon sa Macedonia sa unang siglo nga nangaliyupo alang sa pribilehiyo nga makahatag, bisan pag sila mismo nanginahanglan. Pananglitan, kadtong didto sa mga kongregasyon sa siyudad sa Santiago Texacuangos, kinsa nakaagom ug dagkong mga kapildihan sa unang linog, nag-andam ug init nga pagkaon aron madala ngadto sa ilang mga igsoon sa kasikbit nga San Miguel Tepezontes.

 Tanantanan, sumala sa banabana, kapin sa 1,200 ka tawo namatay sa mga linog sa El Salvador, ug ang dugang walo gikataho nga namatay sa silingang Guatemala.

Mga Paningkamot Giapresyar

Ang organisadong mga paningkamot sa mga Saksi aron tabangan ang mga biktima giapresyar sa ubang mga grupo sa paghinabang. Usa ka sakyanan sa Nasodnong Komite sa Emerhensiya miabot aron sa paghatod ug mga suplay sa emerhensiya sa usa ka Kingdom Hall nga gigamit ingong silonganan. Usa ka hawas mipatugbaw: “Sa tanang silonganan nga among naduaw, kini maoy una nga mahapsay. Gipahalipayan ko kamo!” Walay usa didto nga midutdot sa trak, nanulod, o nanukmod, sama sa nahitabo sa ubang mga sentro. Sa pagkamatuod, mga tigulang ang unang gitagad aron makadawat ug donasyon.

Dili lamang mga isigkamagtutuo ang gitabangan sa mga Saksi. Pananglitan, sa San Vicente dinosenang dili-Saksi nga mga silingan ang midangop sa tugkaran sa Kingdom Hall. “Dinhi sa Kingdom Hall sa mga Saksi ni Jehova,” matod ni Regina Durán de Cañas, “ang mga tawo adunay bulawanong mga kasingkasing. Ilang gibuksan ang ilang mga ganghaan ug miingon, ‘Dayon kamo!’ ug mao nga ania kami. Bisan sa magabii sila magturnohay sa pagbantay kanamo samtang kami nangatulog.”

 Paghikay ug mga Puy-anan

Human matulotimbang ang mga kadaot, ang mga rekomendasyon sa pagtagana sa gikinahanglang puy-anan gihimo ngadto sa sangang buhatan. Ang temporaryong mga balay gisugdan pagtukod alang niadtong nawad-an sa ilang mga balay. Gawas pa, gipang-ayo ang mga balay nga wala bug-os maguba. Ang kugihan, hanas nga mga tem sa pagpanukod nakadanig dakong pagtagad, kay ang mga silingan nanggawas aron motan-aw kanila samtang nagtrabaho.

Usa ka babaye, kay naghunahunang ang mga trabahante mao ang dugay-nang-gisaad nga hinabang gikan sa munisipyo, miabot nga nagreklamo nga walay mitabang kaniya sa paghinlo sa iyang mga guba. Ang mga bata sa silinganan misaysay: “Dili, nang, dili sila gikan sa munisipyo. Sila gikan sa Gingharian!” Ang laing dili-Saksi, si Moisés Antonio Díaz mikomento: “Maayong kasinatian ang pagkakita kon sa unsang paagi tabangan sa mga Saksi ni Jehova kadtong nanginahanglan. Kini nahiusa kaayong organisasyon, ug salamat sa Diyos, sila adunay maayong kabubut-on sa pagtabang kanatong mga kabos. Ako nakatrabaho kauban nila ug gusto kong ipadayon ang pagtrabaho kauban nila.”

Usa ka Kristohanong igsoong babaye nga gitukoran ug temporaryong balay naghilak sa miingon siya: “Ang akong bana ug ako dili makabatbat sa among pasalamat​—una kang Jehova ug unya niining mga igsoon kinsa, bisan pag sila wala gani makaila kanamo, miabot dayon aron tabangan kami.”

Sa tungatunga sa Abril, 567 ka temporaryong balay ang natukod sa mga Saksi alang sa mga biktima sa mga linog, ug halos 100 ka dugang nga mga panimalay ang nakadawat ug materyales aron sa pag-ayo sa ilang nagubang mga balay. Sa dihang ang nanginahanglang mga pamilya may pultahan nga masirado na ug atop nga makasalipod kanila, gitumong sa mga Saksi ang ilang pagtagad sa 92 ka Kingdom Hall nga kinahanglang ayohon o tukoron pag-usab.

Pagpadayon sa Kinabuhi

Gawas pa sa pagtukod pag-usab ug dagkong mga tinukod ug mga balay, daghan ang mapasalamaton ilabina tungod sa pagpalig-on sa ilang espirituwalidad ug emosyonal nga kaayohan.

“Tungod sa mga kahimtang, kay nagpadayon man ang hinayng mga paglinog, may mga gutlo nga kulbaan ako pag-ayo, apan ang mga igsoon maoy padayong tinubdan sa kadasig ug pagpalig-on,” matod ni Miriam, nga gihisgotan ganina. “Mag-unsa na lang kita kon wala ang mga igsoon?”

Ang mahigugmaong pagtagad ni Jehova pinaagi sa kahikayan sa kongregasyon nakadasig sa mga biktima sa linog sa katingalahang mga paagi. Sa Comasagua halos tanang balay sa mga Saksi nadaot o napayhag sa unang linog. Bisan pa niana, 12 sa 17 ka Saksi didto nagpalista nga nakig-ambit sa bug-os-panahong ministeryo sa Abril ug Mayo, ug 2 ang nahimong regular nga bug-os-panahong mga ministro.

Ang mga kongregasyon sa probinsiya sa Cuscatlán, usa sa mga dapit nga grabeng nadaot sa ikaduhang linog, nagpahigayon sa ilang adlaw sa espesyal nga asembliya sa Marso. May talagsaong tumatambong nga 1,535, ug 22 ang nabawtismohan. Bisan pag daghan kaayong tumatambong ang bag-o pang nawad-an sa ilang mga balay, midonar silag ubay-ubayng salapi alang sa Assembly Hall, sa katingala sa mga nag-organisar sa asembliya.

Nagpahayag sa mapasalamatong pagbati sa daghan, usa ka Saksi nga taga-San Vicente mikomento: “Ako nakabasa diha sa mga publikasyon kon unsaon pagsanong sa organisasyon sa mga panahon sa katalagman, apan karon kini nasinati ko sa personal, ug gibati ko ang tabang sa mga igsoon. Among nakita ang paglihok sa Kristohanong gugma. Talagsaong pribilehiyo nga mahisakop niining nahiusang katawhan!”

[Hulagway sa panid 23]

Ang pagkatumpag sa yuta tungod sa linog naglubong sa kapig 300 ka balay sa Las Colinas

[Credit Line]

Sa ubos sa mga panid 23-5: Courtesy of El Diario de Hoy

[Hulagway sa panid 24]

Ang mga tawo sa balangay migamit ug mga bara, mga pala, ug mga balde sa ilang pagpangluwas

[Credit Line]

Courtesy of La Prensa Gráfica (letrato nila Milton Flores/Alberto Morales/Félix Amaya)

[Hulagway sa panid 25]

Nagubang Kingdom Hall sa Tepecoyo

[Hulagway sa panid 26]

Ang silonganan gitukod dayon sa mga igsoon sa Tepecoyo aron makapahigayon sa ilang mga tigom

[Mga hulagway sa panid 26]

Ang mga Saksi nagtukod dayon pag-usab sa mga Kingdom Hall ug nagtukod sa kapig 500 ka temporaryong mga balay

[Hulagway sa panid 26]

Usa ka mapasalamatong nag-inusarang inahan ug iyang anak babaye nagtan-aw sa pagtukod pag-usab sa ilang nadaot nga balay