Ang Makapahingangha nga mga Banda sa Balili sa Solomon Islands

Tinampo sa magsusulat sa Pagmata! sa Solomon Islands

NAKASULAY ka na ba sukad sa pagtugtog ug panpipe (gilangkoban ug serye sa mga plawta)? Ang gikinahanglang pamaagi sa pagginhawa makapalipong. Apan handurawa ang pagtugtog ug mga plawta nga dos metros ang gitas-on ug singko sentimetros ang diyametro ug gikinahanglang ilihok nimo ang imong tibuok lawas aron makapatungha ug tunog. Patugtoga ug dungan ang 40 niining mga instrumentoha, ug mao na kini ang usa sa makapahingangha nga mga banda sa balili sa Solomon  Islands. Oo, ang matag instrumento niining bandaha maoy gama sa balili! Ang daghang nagkadaiyang klase sa mga balili diha sa baga nga tropikanhong kalasangan sa Solomon Islands makapaarang sa mga plawta sa pagpatungha ug mga tunog gikan sa tagning kaayong soprano ngadto sa lalom nga tunog sa baho.

Moadto ta sa usa ka bodega sa Honiara, diin ang Narasirato Pipers nag-andam sa ilang mga instrumento ug nagbansaybansay sa dili pa mogikan alang sa usa ka panaw sa konsiyerto didto sa Taiwan. Ang pipila ka instrumento dunay mga hugpong sa tulo ka plawta nga angayon aron mopatungha ug triad, o kombinasyon sa mga tono. Giusa paggunit sa mga musikero ang tulo ka plawta ug gidukdok kini diha sa papan nga bato aron paneguroong angay ang mga tono. Kon dili, nan putlan ang tumoy sa yabag nga plawta. Kining maong mga plawta dili huypon. Gibugkosan ug goma ang pikas tumoy sa matag plawta, ug ang tibuok instrumento pauntolon diha sa yuta. Pagkatalagsaong tunog ang molanog! *

Malisod hubiton ang tunog sa dihang ang mga plawta magsugod na sa “pag-awit.” Usahay ang tunog maoy hinay; usahay halos makabungog. Ang matag awit nga gikomposo himoag mga detalye sa paglihok, ug ang mga musikero magbalhinbalhin ug posisyon samtang sila nagtugtog. Usahay ang musika maoy makahahadlok nga awit, apan kasagaran kini maoy malipayong tono nga makapaundak-undak sa tiil. Tingali moabot ra ang adlaw nga makaduaw ka kanamo ug madungog mismo ang usa sa makapahingangha nga mga banda sa balili sa Solomon Islands!

[Footnote]