Relihiyosong Paglutos sa Georgia—Hangtod Kanus-a Matapos?

GIKAN SA BUGNAWNG BAYBAYON sa Black Sea ngadto sa nagyelo nga Caucasus Mountains, ang Georgia maoy usa ka yuta nga may kinaiyanhong katahom. Ang baga nga mga lasang, ang kusog nga nagdagayday nga mga sapa, ug ang lunhawng mga walog nagdayandayan niining bukiron nga rehiyon nga nagtadlas sa utlanan sa Uropa ug Asia. Ang kaulohan sa Georgia, Tbilisi, maoy usa ka nagkisaw nga siyudad diin nagsagol ang modernong mga tinukod ug ang karaang mga monyumento sa arkitektura. Apan ang labing bililhong manggad sa Georgia mao ang mga tawo niini, nga ilado sa ilang lig-ong bugkos sa pamilya ug pagkamaabiabihon kaayo.

Sa tibuok kasaysayan ang mga tawo sa Georgia nakaagom ug pagdaogdaog. Ang ilang nasod gisulong sa mga Romano, Persianhon, Byzantinhon, Arabo, Turko, Mongolianhon, Ruso, ug uban pa. Sa usa ka pag-ihap, ang Tbilisi nalumpag 29 ka higayon! * Bisan pa niana, naampingan sa mga taga-Georgia dili lamang ang ilang gugma sa kinabuhi, arte, awit, ug sayaw kondili ang ilang dungog usab ingong makiangayon nga katilingban.

Apan ikasubo, dili na kini mahimong ikaingon sa tanang tawo sa Georgia. Sa miaging duha ka tuig, usa ka gamayng grupo sa mga taga-Georgia nakadaot sa dungog sa ilang nasod pinaagi sa pag-atake sa gatosan sa ilang mga isigkalungsoranon. Gibunalan sa magubtanong panon sa mga tawo ang inosenteng mga lalaki, babaye, ug mga bata hasta ang mga tigulang ug mga tawong baldado. Tungod sa pagbunal ginamit ang may lansang nga mga garote ug puthawng mga bara, ang mga tig-atake nakasamad sa mga lawas sa ilang mga biktima, ang ilang mga nawong nangasisi, ug ang ilang mga bagolbagol nangapaknit. Nganong gibunalan ug maayo ang inosenteng mga lungsoranon sa Georgia? Tungod kay sila mga Saksi ni Jehova​—usa ka Kristohanong komunidad nga nagkinabuhi na sa Georgia  sa wala pa gani mangatawo ang kadaghanan sa mga tig-atake.

Gisaway ug Giatake

Bisag gipasalig nga dunay relihiyosong kagawasan ang Georgia, ang literatura sa mga Saksi ni Jehova kanunayng giembargo. Sa Abril 1999, ang mga opisyales sa aduwana miingon nga ang literatura mahimong ipagawas lamang kon may permiso sa patriarka, ang lider sa Georgian Orthodox Church. * Pagkasunod bulan, ang Ortodoksong Iglesya gihisgotan na usab​—niining higayona sa Isani-Samgori nga Distritong Korte sa Georgia. Didto, si Guram Sharadze, ang diputado ug lider sa parliamento sa politikanhong kalihokan nga “Georgia Labaw sa Tanan!,” nagpasaka ug sumbong nga naghangyo sa pagwagtang sa legal nga mga korporasyon nga gigamit sa mga Saksi ni Jehova. Iyang giakusar ang mga Saksi ingong batok-nasod ug makuyaw. Kinsay nagpaluyo sa pangangkon ni Sharadze? Nasukip sa sumbong mao ang usa ka sulat gikan sa sekretaryo sa Katolikos-Patriarka sa Tibuok Georgia.

Sa May 20, 1999, ang Georgia misagop sa Uropanhong Kombensiyon Aron sa Pagpanalipod sa Tawhanong mga Katungod ug Paninugdan nga mga Kagawasan ug busa obligado sa pagsunod sa giingon diha sa gipirmahan nga mga kasabotan sa artikulo. Ang Artikulo 10 nag-ingon: “Ang matag usa dunay katungod sa kagawasan sa pagpahayag. Kini nga katungod naglakip sa kagawasan sa pagbaton ug mga opinyon ug sa pagdawat ug pagpahayag sa impormasyon ug mga ideya nga dili babagan sa publikong awtoridad ug sa bisan hain nga mga utlanan.” Kini ba nga katungod nakapugong sa mga magsusupak sa mga Saksi sa pagpadayon sa ilang mga paningkamot aron idili ang relihiyosong literatura? Wala gayod!

Sa Hunyo 21, 1999, ang Opisina sa Patriarka sa Tibuok Georgia, diha sa usa ka sulat ngadto sa hepe sa aduwana sa departamento sa pagpanginspeksiyon, miinsistir nga “ang pagpanagtag sa langyaw nga relihiyosong literatura kinahanglang idili.” Dugang pa, si Giorgi Andriadze, opisyal nga tigpamaba sa Georgian Orthodox Church, miingon nga ang mga Saksi ni Jehova maoy makuyaw ug kinahanglang idili. Kini nga mga pagsaway gihatagan ug pagtagad. Ang mga panatiko sa relihiyon, nga nagsunog sa literatura sa mga Saksi ni Jehova sa miagi, karon masaligon nga makahimo sila sa pag-atake sa mga Saksi nga dili masilotan. Sa Dominggo, Oktubre 17, 1999, sila miatake na usab.

Ang Gihimo sa Magubtanong mga Tawo Wala Pahamtangi ug Silot

Niana nga Dominggo duolan sa 120 ka mga Saksi ni Jehova sa Tbilisi​—mga lalaki, babaye, ug mga bata​—mitambong ug relihiyosong tigom. Sa kalit, ang Ortodoksong pari nga gilangkatan sa pagkapari nga si Vasili Mkalavishvili ug 200 sa iyang mga batos misulod ug kalit sa tigomanan. * Ilang gilibotan ang mga Saksi ug gipusposan silag maayo sa ilang kahoyng mga garote ug puthawng mga krus. Gibira sa upat ka tig-atake ang usa ka Saksi sa iyang mga bukton ug liog. Ilang gipaduko ang iyang ulo ug gialotan kini samtang nangatawa ang magubtanong mga tawo sa iyang kaulawan. Sa dihang nanglakaw sa kataposan ang nangabuang nga magubtanong mga tawo, 16 ka Saksi ang gitambalan sa ospital. Usa ka tawo nabalian ug tulo ka gusok. Laing Saksi, usa ka 40-anyos nga babaye nga ginganlag Phati, nahinumdom sa ulahi: “Ila akong gisinggitan, ug gipusposan ako sa usa kanila sa tuman niyang kusog. Iyang gipusposan ang akong nawong, ang akong mga mata. Gipanalipdan nakog maayo ang akong nawong pinaagi sa akong mga kamot. Mitulo ang dugo sa akong mga tudlo.” Sa natapos kining salbahis sa pagpuspos kang Phati, ang iyang wala nga mata dili makakita. Sa pagkakaron, ang  mata ni Phati nadaot tungod sa pag-atake.

Kining makalilisang nga pag-atake, nga gipakita sa telebisyon, nakatukmod kang Presidente Eduard Shevardnadze sa pagsulti. Sa pagkasunod adlaw, siya miingon: “Wala ako makaangay niining hitaboa ug nagtuo ako nga kinahanglang magpasaka ug kriminal nga kaso ang mga ahensiya nga tigpatuman sa balaod.” Kay nakita man sa video ang lider sa magubtanong mga tawo ug ang ubang mga tig-atake, ang pagpahamtang kanila ug silot sayon ra unta kaayo. Apan, milabay na lang ang duha ka tuig, walay usa sa mga tig-atake ang nasilotan.

Migara Tungod kay Nakalingkawas sa Silot

Siyempre, kay wala may gihimo ang mga awtoridad​—sekular ug klerigo—​ang mga tig-atake nakabaton ug hunahuna nga ang kapintasan uyonan ra. Migara tungod kay nakalingkawas sa silot, misamot ang ilang pagpangawat, pagpangulata, ug pagpamatid sa mga Saksi ni Jehova​—diha sa pribadong mga balay, sa mga karsada, ug sa mga dapit sa pagsimba. Gikan sa Oktubre 1999 ngadto sa Agosto 2001, dihay kapin sa 80 ka dokumentadong mga pag-atake sa mga Saksi ni Jehova, nga nakaapektar ug kapin sa 1,000 ka biktima. Bisan pa, sa Pebrero 9, 2001, ang prosekutor sa siyudad sa Tbilisi miingon sa mga reporter nga ang imbestigasyon kang Vasili Mkalavishvili “nagkamulo pa.” Ikasubo, sa panahon sa pagsulat niini, ang mga awtoridad sa Georgia nagtugot gihapon sa mga magsusupak sa mga Saksi ni Jehova sa paghimo sa ilang mga krimen sa pagdumot.​—Tan-awa ang kahong “Nagpadayon sa Pagpanghasi ang Magubtanong mga Tawo.”

Unsay papel sa mga polis? Ang mga taho sa balita ug salida sa video nagpadayag nga dili lamang gipasagdan sa mga polis ang mga pag-atake batok sa mga Saksi ni Jehova kondili miapil pa niini! Pananglitan, sa Septiyembre 8,  2000, sa siyudad sa Zugdidi, gibungkag sa usa ka grupo sa mga polis nga nagdalag garote ang malinawon nga kombensiyon sa 700 ka mga Saksi ni Jehova. Ang mga nakakita miingon nga ang nagmaskara nga mga polis “nagbilin ug dalan sa kalaglagan,” nga namuspos ug kapin sa 50 ka mga Saksi. “Makapahilap sa kasingkasing ang nahitabo,” miingon ang tag-iya sa gihimoan sa kombensiyon, nga nahinumdom sa dagway sa kalisang sa mga nawong sa mga bata sa dihang girakrakan ug blangkong mga bala ang ibabaw sa ilang mga ulo. Gisulong sa mga polis ang lugar ug gisunog kini. Apan, hangtod karon, sila wala pahamtangi ug silot.

Tungod kay wala may kalainan kining mangilngig nga hitabo (tan-awa ang kahong “Nag-apil-apil ang mga Polis”), sa Mayo 7, 2001, ang Komite sa Hiniusang Kanasoran Batok sa Pagsakit tukma nga nagpahayag sa kabalaka niini bahin sa “nagpadayong mga buhat sa pagsakit ug ubang mga buhat sa mapintas, dili-tawhanon o makauulaw nga pagtratar o pagsilot nga nahitabo sa Georgia nga gihimo sa kawani sa tigpatuman sa balaod; ang padayong kapakyasan sa paghatag sa matag higayon ug dihadiha, dili-mapihigon ug bug-os nga mga imbestigasyon sa daghang sumbong bahin sa pagpaantos.” * Sa pagkatinuod, sa kapin sa 400 ka sumbong nga gisumiter sa mga Saksi ni Jehova sa mga polis walay nahukman nga sad-an sa nailhang mga tagbuhat sa daotan! Busa, ang Abogado sa Publiko, o Ombudsman, sa Georgia, kinsa gipili sa parliamento, mikomento: “Ang tawhanong mga katungod gilapas sa mismong mga tawo nga mao unta ang may obligasyon, tungod sa ilang trabaho, sa pagpanalipod niana nga mga katungod. Alang kanila, ang tawhanong mga katungod maoy pormalidad lamang.”

 Ang Desisyon sa Korte Suprema Nakahatag ug Kalibog

Maora bag kulang pa ang ilegal nga mga pag-atake sa magubtanong mga panon ug mga polis, ang Korte Suprema sa Georgia nagpakanaog dili pa dugay ug lagda nga nakahatag kalibog bahin sa mga katungod sa mga Saksi ni Jehova.

Atong tagdon ang pipila ka impormasyon bahin niini. Ang politiko nga si Guram Sharadze mipasakag sumbong sa tinguha sa pagwala sa legal nga mga ahensiya sa mga Saksi ni Jehova. Ang iyang sumbong gidismis sa Pebrero 29, 2000. Apan, miapelar si Sharadze ug nakadaog. Ang mga Saksi ni Jehova, sa baylo, miapelar sa Korte Suprema. Sa Pebrero 22, 2001, ang Korte Suprema wala mihukom nga pabor sa mga Saksi, tungod sa legal nga mga teknikalidad. Ang Korte Suprema nangatarongan nga ang Konstitusyon espesipikong nag-ingon nga ang mga relihiyon kinahanglang irehistro ilalom sa publikong balaod sumala sa usa ka balaod nga wala pa maglungtad nianang tungora nga nagdetalye sa pagparehistro sa relihiyosong mga asosasyon. Ang korte mihinapos nga tungod kay wala pa maglungtad kining balaora, ang mga Saksi ni Jehova  dili marehistro sa bisan unsang ubang kapilian nga matang. Apan, mga 15 ka uban pang mga asosasyon nga nagsuportar ug relihiyosong kalihokan legal nga narehistro sa Georgia.

Agig reaksiyon sa desisyon sa Korte Suprema, ang Ministro sa Hustisya sa Georgia, si Mikheil Saakashvili, miingon diha sa usa ka interbiyo sa telebisyon: “Sumala sa legal nga punto de bista, ang desisyon kaduhaduhaan kaayo. Sa akong hunahuna dili kini usa ka halandomong yugto sa kasaysayan sa Korte Suprema.” Si Zurab Adeishvili, ang temporaryong tsirman sa legal nga komite sa parliamento sa Georgia, misulti sa Keston News Service nga siya “nabalaka pag-ayo” bahin sa lagda tungod kay “magdasig kini sa radikal nga mga grupo sa atong [Georgian Orthodox] Church sa pagpiot sa gagmayng relihiyosong mga grupo.” Ikasubo, ang kabalaka ni Adeishvili dunay katarongan. Pipila ka adlaw human gipakanaog ang lagda, ang kapintasan batok sa mga Saksi ni Jehova mibalik. Sa tuig 2001, ang mga Saksi giatake sa mga tawong magubtanon, mga polis, ug sa Ortodoksong mga pari sa Pebrero 27, Marso 5, Marso 6, Marso 27, Abril 1, Abril 7, Abril 29, Abril 30, Mayo 7, Mayo 20, Hunyo 8, Hunyo 17, Hulyo 11, Agosto 12, Septiyembre 28, ug Septiyembre 30. Ug ang kapintasan nagpadayon.

Bisan pa niining bag-ong bul-og sa paglutos, ang Korte Suprema mihimog talagsaong lakang aron ipatin-aw ang desisyon niini ngadto sa publiko, nga nag-ingon: “Sa pagkaalaot, gisayop pagsabot sa publiko ang pag-anular sa Korte Suprema sa pagparehistro sa Asosasyon sa mga Saksi ni Jehova . . . Sa dihang ginulo sa korte ang pagparehistro sa mga sinumbong, ingong legal nga lawas sa pribadong balaod, ang ilang katungod sa kagawasan sa hunahuna, konsensiya ug relihiyon wala lapasa o idili sa direkta o dili-direkta. Ang ilang kagawasan sa pagbag-o sa ilang pagtuo, sa tinagsa o duyog sa uban, sa publiko o sa pribado, wala idili. . . . Ang desisyon sa Korte wala magdili sa mga sinumbong sa katungod sa pagdawat ug pagpanagtag sa ilang mga ideya ug impormasyon. Kini wala magdili sa ilang katungod sa paghimog malinawon nga mga panagtigom.”

Libolibong Taga-Georgia Misulti Batok sa Paglutos

Samtang kining mga pahayag sa Korte Suprema morag walay epekto sa mga sad-an sa kapintasan  sa magubtanong mga tawo, makapadasig ang pagkasayod nga gisaway sa libolibong lungsoranon sa Georgia ang nagpadayon nga paglutos. Sa sinugdanan sa Enero 8, 2001, ang mga Saksi ni Jehova nag-apod-apod ug petisyon nga nangayog panalipod batok sa mga pag-atake sa magubtanong mga tawo ug sa pagpasaka ug sumbong niadtong miapil sa mapintas nga mga pag-atake batok sa mga lungsoranon sa Georgia. Sulod sa duha ka semana, 133,375 ka hamtong nga mga lungsoranon gikan sa tanang rehiyon sa Georgia mipirma sa petisyon. Kon hunahunaon nga aduna lamay 15,000 ka mga Saksi ni Jehova sa Georgia, ang dakong bahin niadtong mipirma lagmit maoy mga membro sa Georgian Orthodox Church. Apan sa Enero 22, 2001, ang petisyon nawagtang. Unsay nahitabo?

Niadtong adlawa, sa opisina sa Abogado sa Publiko sa Georgia, si Nana Devdariani, dihay gihimong komperensiya sa prensa aron pormal nga iluwat ang petisyon. Takulahaw lang, sa panahon sa komperensiya, si Vasili Mkalavishvili ug napulo pang uban mibutho sa opisina ug gisakmit ang 14 ka tomo nga naglangkob sa petisyon. Usa ka hawas sa Caucasian Institute for Peace and Democracy misulay sa pagpanalipod sa petisyon, apan giatake siya sa mga misulong. Samtang nagpunay ug pamalikas si Mkalavishvili, nakigdumog ang iyang mga batos sa pag-ilog sa 12 sa 14 ka tomo gikan sa mga nag-organisar ug dalidali nga ilang gikuha kini. Ang usa ka langyaw nga diplomata nga nakakita sa hitabo miingon: “Dili gayod kini katuohan!” Maayo na lang, sa Pebrero 6, nabalik ngadto sa mga Saksi ang petisyon, ug sa Pebrero 13, 2001, kini gipresentar ngadto sa presidente sa Georgia.

“Ang Tanang Buhat sa Pagpanghasi . . . Pasakaan ug Sumbong”

Ang mga Saksi ni Jehova sa Georgia ug sa tibuok kalibotan naglaom nga molihok ang presidente sa Georgia niini nga petisyon. Tungod kay, sa miagi, daghang higayon nga gisaway ni Presidente Shevardnadze ang paglutos sa mga Saksi ni Jehova. Pananglitan, sa Oktubre 18, 1999, gihubit sa presidente ang mga pag-atake sa mga Saksi ni Jehova ingong “mga masaker” nga “dili mahimong palabyon.” Sa Oktubre 20, 2000, gisulatan ni Presidente Shevardnadze ang usa ka membro sa Nagamandong Lawas sa mga Saksi ni Jehova: “Himoon namo ang among labing maarangan aron mapapha ang kapintasan.” Siya midugang: “Ipasalig ko kanimo nga ang mga awtoridad sa Georgia magpabiling malig-on sa pagpanalipod sa tawhanong mga katungod ug kagawasan sa konsensiya.” Niadtong Nobyembre 2, 2000 na usab, diha sa usa ka sulat ngadto sa Commission on Security and Cooperation sa Uropa, si Presidente Shevardnadze miingon: “Ang isyu [sa kahimtang sa minoriyang mga relihiyon sa Georgia] nahimong sentro usab sa dakong pagtagad sa among katawhan ug sa kagamhanan.” Iyang gipasaligan ang komisyon: “Ang tanang buhat sa pagpanghasi ug pagpanagmal pasakaan ug sumbong ug ang mga sad-an kinahanglang manubag sa balaod.”

Ang nabalakang mga maniniid sa Uropa ug sa ubang bahin sa kalibotan naglaom nga ang kusganong mga pulong ni Presidente Shevardnadze mahimong tinuod. Kasamtangan, ang mga Saksi ni Jehova sa tibuok kalibotan magpadayon sa pag-ampo alang sa ilang mga isigkamagtutuo sa Georgia samtang kining maisogong mga Saksi magpadayon sa pag-alagad kang Jehova bisan pa sa mapait nga paglutos.​—Salmo 109:​3, 4; Proverbio 15:29.

[Mga footnote]

[Blurb sa panid 24]

“Ang tanang buhat sa pagpanghasi ug pagpanagmal pasakaan ug sumbong ug ang mga sad-an kinahanglang manubag sa balaod.”—Presidente sa Georgia, si Eduard Shevardnadze, Nobyembre 2, 2000

[Blurb sa panid 24]

“Naglaom kami nga kining butanga [bahin sa kapintasan nga gihimo batok relihiyosong mga minoriya] masulbad na ug ang tanang relihiyosong mga grupo sa Georgia makapahimulos ug walay restriksiyon nga kagawasan sa pagpahayag sa ilang relihiyosong mga pagtuo.”—David Soumbadze, dakodako sa magtatambag sa Embahada sa Georgia sa Washington, D.C., T.B.A., Hulyo 3, 2001

[Kahon/Hulagway sa panid 20]

NAGPADAYON SA PAGPANGHASI ANG MAGUBTANONG MGA TAWO

Ang kapakyasan sa mga awtoridad sa Georgia sa pagsilot sa mga tig-atake sa mga Saksi ni Jehova nagladlad sa mga Saksi sa dugang mga buhat sa paglutos.

Pananglitan, sa Enero 22, 2001, sa rehiyon sa Svanetis Ubani sa Tbilisi, gisugok sa Ortodoksong pari kaniadto nga si Vasili Mkalavishvili ug sa iyang magubtanong mga tawo ang relihiyosong panagtigom sa 70 ka mga Saksi. Gikulata, gipatiran, ug gibunalan sa mga tig-atake ang mga Saksi sa kahoy ug puthaw nga mga krus. Gidukdok sa usa ka tig-atake ang dakong kahoyng krus diha sa ulo sa usa ka Saksi nga hilabihang kusoga nga tungod niini nabali ang balabag sa krus. Ang ubang mga Saksi gibira ngadto sa usa ka ngitngit nga lawak, diin didto sila gikulata sa daghang tig-atake. Ang tigulang nga mga Saksi gipadagan sa tunga sa naglinyang magubtanong mga tawo nga nangulata ug namunal ginamit ang mga krus. Gigukod sa duha ka hamtong nga mga lalaki ang 14-anyos nga batang lalaki ug dayon gisuntok ug gipatiran ang walay mahimo nga bata. Gigukod sa 30-anyos nga tig-atake ang 12-anyos nga batang lalaki ug gihapak ang dako kaayong Bibliya diha sa pinulongang Georgian diha sa ulo sa bata. Kasamtangan, usa ka Saksi migawas sa balay aron sa pagtawag ug polis, apan siya naapsan. Gidabodabohan sa magubtanong mga tawo ang iyang nawong hangtod nga ang iyang baba napuno sa dugo ug siya nagsugod sa pagsuka. Sa kataposan, ang walay puangod nga magubtanong mga tawo nagbulagbulag. Ang mga tig-atake wala gihapon pahamtangi ug silot.

Lain na usab, sa Abril 30, 2001, gibungkag sa mga batos ni Mkalavishvili ang relihiyosong panagtigom sa mao gihapong kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova. Gibutad sa mga tig-atake ang mga Saksi sa gawas ug gibunalan sila ug mga lipak nga dunay mga lansang. Natusok sa mga lansang ang tuo nga bukton, wala nga kamot, wala nga tiil, ug wala nga aping sa usa ka Saksi nga ginganlag Tamaz. Dugang pa, lima ka tahi ang gihimo diha sa ulo ni Tamaz aron magkatapot ang lawom nga samad sa iyang ulo. Gilungkab usab sa magubtanong mga tawo ang balay nga gihimoan sa tigom, giguba ang mga muwebles, dekoryente nga mga gamit, ug gibuak ang tanang bentana. Dayon ilang gidaoban ang tapok sa literatura nga gipatik sa mga Saksi ni Jehova. Sa Hunyo 7, 2001, ang Human Rights Watch sa legal nga paagi nangayog impormasyon gikan sa Minister of Internal Affairs sa Georgia, si Kakha Targamadze, ug sa Prosecutor General sa Georgia, si Gia Meparishvili, bahin sa mga lakang nga gihimo aron pasakaan ug sumbong ang mga sad-an niini ug sa ubang dili pa dugayng mga pag-atake. Sa pagkakaron, walay usa sa mga tig-atake ang napasakaan ug sumbong.

[Kahon sa panid 21]

NAG-APIL-APIL ANG MGA POLIS

Sa Septiyembre 16, 2000, ang mga polis sa siyudad sa Marneuli namutang ug mga babag sa dalan aron dili makaagi ang 19 ka bus nga gisakyan sa mga Saksi ni Jehova nga nagpaingon sa lokasyon sa kombensiyon. Sa usa ka dapit nga gibabagan ang dalan, ang mga tig-atake nanglabay ug mga bato sa mga bus nga gisakyan sa mga Saksi, nga naigo ang ulo sa usa ka pasahero. Daghang Saksi ang gipamitad gikan sa mga bus ug gikulata, samtang ang ubang mga pasahero gipangawatan. Sa samang higayon, ang mga polis nanghatag ug libreng tiket aron makasakay ang mga batos ni Mkalavishvili sa mga bus, nga nagtinguha gayod sa pagdaot sa dapit nga gihimoan sa kombensiyon. Gisunog sa magubtanong mga tawo ang usa ug tunga ka toneladang relihiyosong literatura. Ang mga polis niadtong tungora miapil sa pagpangulata sa mga Saksi.

Ang Caucasus Press nagtaho nga maghimog imbestigasyon ang Ministry of Internal Affairs niini nga pag-atake ug maghimog “angayng mga lakang.” Ang mga imbestigador dunay lig-ong mga katarongan sa pagkiha sa mga sad-an. Ang Konstitusyon sa Georgia, Artikulo 25, nagpasalig nga may katungod ang tanang tawo sa paghimog publikong panagtigom. Bisan pa niana, walay usa sa mga tig-atake ang gipasakaan ug sumbong. Lima ka bulan human niini nga pag-atake, ang Keston News Service nagtaho nga usa ka abogado alang kang Guram Sharadze, ang lider sa politikal nga kalihokan nga “Georgia Labaw sa Tanan!,” miadmitir nga giimpluwensiyahan ni Sharadze ang mga awtoridad sa Marneuli ug Zugdidi aron dili mahinayon ang duha ka kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova.

[Kahon sa panid 21]

GIPASALIG SA KONSTITUSYON SA GEORGIA ANG PANALIPOD

Ang Konstitusyon sa Georgia sa Agosto 24, 1995, nagpasalig ug relihiyosong kagawasan ug panalipod batok sa mapintas nga mga pag-atake, ingon sa makita sa mosunod nga mga kinutlo:

Artikulo 17​—(1) Ang dungog ug dignidad sa tawo dili lapason. (2) Ang pagsakit, dili-tawhanon, mapintas o makauulaw nga pagtratar o silot dili tugotan.

Artikulo 19—(1) Ang matag tawo dunay katungod sa kagawasan sa pagsulti, hunahuna, konsensiya, relihiyon ug pagtuo. (2) Ang paglutos sa usa ka tawo tungod sa iyang mga hunahuna, pagtuo, o relihiyon gidili.

Artikulo 24—(1) Ang matag tawo dunay katungod sa pagdawat ug pagpakaylap sa impormasyon, sa pagpahayag ug sa pagpakaylap sa iyang opinyon pinaagi sa binaba, sulat o sa bisan unsang matang.

Artikulo 25—(1) Ang matag tawo gawas sa mga membro sa puwersa militar, kapolisan, ug mga ahensiya nga nagtan-aw sa kasegurohan sa nasod dunay katungod sa pagpakigtigom nga walay mga armas mahimong sa sulod o sa gawas nga bisag walay permiso.

[Kahon sa panid 22]

ANG KALIBOTAN NAGTAN-AW

Unsay hunahuna sa internasyonal nga komunidad sa kapakyasan sa Georgia sa pagpahunong sa paglutos sa mga Saksi ni Jehova?

Ang mga kagamhanan sa Tinipong Bansa ug sa Gran Britanya nag-usa sa pag-ingon: “Usa ka tigom sa mga Saksi ni Jehova gihunong, ubay-ubayng mga tawo mapintas nga gidagmalan ug ang uban gibabagan sa pagtambong sa tigom. Ang mga Embahada sa Tinipong Bansa sa Amerika ug Gran Britanya natugaw pag-ayo niini ug sa ubang dili pa dugayng seryosong mga pagyatak sa mga katungod niadtong nagpasundayag sa ilang katungod sa relihiyosong kagawasan sa Georgia . . . Among gihangyo ang Kagamhanan sa Georgia sa pag-imbestigar niining mga hitaboa ug nga magmaalisto sa pagseguro nga dili malapas ang relihiyosong mga katungod sa tanan.”

Ang tsirman sa Delegation to the European Union-Georgia Parliamentary Cooperation Committee, si Ursula Schleicher, miingon: “Alang sa delegasyon sa European Parliament buot kong ipahayag ang akong kakurat bahin sa ulahing hitabo sa sunodsunod nga mapintas nga mga pag-atake batok sa mga magsusulat, mga aktibista sa tawhanong mga katungod ug sa mga Saksi ni Jehova . . . Akong gilantaw kining matanga sa buhat ingong makalilisang nga pag-atake batok sa paninugdan nga tawhanong mga katungod diin ang Georgia obligado sa pagsunod ingong usa sa mipirma sa Uropanhong Kombensiyon Aron sa Pagpanalipod sa Tawhanong mga Katungod ug sa Paninugdan nga Kagawasan.”

Ang U.S. Commission on Security and Cooperation sa Uropa nagsulat ngadto kang Presidente Shevardnadze bahin sa mga pag-atake batok sa mga Saksi ni Jehova: “Ang kinaulahiang mga hitabo makakurat gayod ug nakapukawg kahadlok nga dili na unya makontrol ang kahimtang diha sa Georgia. Kon walay pagahimoon, kadtong nanawag ug kapintasan batok sa minoriya nga mga relihiyon madasig sa pagpadayon sa ilang pagpangatake. Kami naglaom nga ikaw, ingong ulo sa estado, magpakita ug panig-ingnan sa katilingban ug sa mga opisyal sa Georgia ug maghatag ug duha ka puwersado, klarong mga mensahe: bisag unsa pay hunahuna sa usa bahin sa ubang mga relihiyon, dili gayod mahimong gamiton ang bisan unsang matang sa kapintasan batok sa naghimo niini; ug ang mga tawo nga makigbahin niini nga kapintasan​—ilabina ang mga polis kinsa motabang o aktuwal nga makigbahin niining makauulawng mga buhat​—silotan sa kinabug-osang sukod sa balaod.” Kining sulata gipirmahan sa pito ka membro sa Kongreso sa T.B.

Ang kaubang tsirman sa Commission on Security and Cooperation sa Uropa, si Kongresista Christopher H. Smith sa T.B., nag-ingon: “Nganong ang Georgia wala maglaban sa relihiyosong kagawasan ug tawhanong mga katungod nga matod nila ilang buhaton? . . . Ang pagpanunog ug literatura nahisupak gayod sa Helsinki Accord ug makapahinumdom sa pipila kanato sa Komisyon sa pagpanunog ug mga libro nga nahitabo sa panahon sa Nazi.”

Ang temporaryong Executive Director of Europe and Central Asia Division of Human Rights Watch nagsulat: “Ang Human Rights Watch nabalaka pag-ayo sa posibleng dugang kapintasan, tungod sa nangaging kapakyasan sa kagamhanan sa Georgia sa pagsilot sa mga sad-an sa mapintas nga mga pag-atake batok sa relihiyosong mga minoriya. Among giawhag kamo nga kinahanglang ipahunong na ang mga pag-atake ug sa paghusay niadtong responsable niini.”

Ang kalibotan nagtan-aw. Sundon kaha sa Georgia ang internasyonal nga mga obligasyon niini? Ang dungog sa Georgia ang nameligro dinhi.

[Kahon sa panid 23]

USA KA APELASYON NGADTO SA UROPANHONG KORTE

Sa Hunyo 29, 2001, ang mga Saksi ni Jehova nagpasaka ug aplikasyon sa Uropanhong Korte sa Tawhanong mga Katungod nga pormal nga nagtutol sa padayon nga pagkawalay-aksiyon sa mga ahensiya nga nagpatuman sa balaod sa Georgia. Pipila ka adlaw sa ulahi, sa Hulyo 2, 2001, ang Uropanhong Korte mitubag. Misulat ang tigrehistro sa Korte nga ang Presidente sa Judicial Chamber nagtuo nga kining kasoha “kinahanglang hatagan ug prioridad.”

[Mapa sa panid 18]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

RUSYA

GEORGIA

BLACK SEA

TURKEY

[Hulagway sa panid 18]

MAYO 13, 2001 - Napildihan ug balay ang pamilyang Shamoyan sa dihang gisunog kini sa usa ka arsonista

[Hulagway sa panid 18]

HUNYO 17, 2001 - Si Giorgi Baghishvili mapintas nga giatake samtang nagtambong sa tigom sa mga Saksi ni Jehova

[Hulagway sa panid 19]

HULYO 11, 2001 - Si David Salaridze gibunalan sa ulo ug garote ug gidabodabohan ang bukobuko ug mga gusok sa dihang siya giatake samtang nagtambong sa tigom sa mga Saksi ni Jehova

[Hulagway sa panid 23]

HUNYO 28, 2000 - Gisunog sa mga arsonista ang bodega sa literatura sa mga Saksi ni Jehova sa Tbilisi

[Hulagway sa panid 23]

AGOSTO 16, 2000 - Diha sa korte ni Gldani-Nadzaladevi, si Warren Shewfelt, usa ka Saksi nga taga-Canada, giatake sa mga batabata ni Vasili Mkalavishvili

[Picture Credit Line sa panid 24]

AP Photo/Shakh Aivazov