Usa ka Kalibotan Diin Nahisakop ang Tanan

“Tungod kay ang mga kagiw maoy tibuok-yutang problema, ang pagpangitag mga solusyon kinahanglang tibuok-yuta usab.”​—Gil Loescher, propesor sa internasyonal nga mga relasyon.

ANG batan-ong magtiayon mibiya panahon sa kagabhion. Kay nabalaka sa ilang kahilwas, ang bana wala maglangan, bisan pag duna silay gamayng bata. Nadungog niya nga ang mabangis nga diktador sa maong nasod nagplano ug malaglagong pag-atake sa lungsod. Human sa malisod nga panaw sa gatosan ka milya, sa kataposan ang pamilya luwas nga nakatabok sa utlanan.

Kining ubos nga pamilya nailado sa tibuok kalibotan. Ang ngalan sa bata mao si Jesus, ug ang iyang mga ginikanan mao si Maria ug si Jose. Kining maong mga kagiw wala mobiya sa ilang nasod aron mangitag materyal nga bahandi. Hinunoa, nameligro ang ilang kinabuhi. Aw, ang ilang anak mao ang gipuntirya sa pag-atake!

Sama sa daghang ubang mga kagiw, si Jose ug ang iyang pamilya sa ngadtongadto nakapauli sa ilang yutang natawhan dihang miarang-arang na ang politikal nga kahimtang. Apan ang ilang tukma-sa-panahong pagkalagiw sa walay duhaduha nakatabang sa pagluwas sa kinabuhi sa ilang anak. (Mateo 2:13-16) Ang Ehipto, ang nasod nga ilang giadtoan, may kasaysayan sa pagdawat ug mga kagiw tungod sa politikal nga kahimtang ug sa kalisod sa panginabuhi. Daghang siglo sayosayo pa, ang mga katigulangan ni Jesus midangop sa Ehipto sa dihang ang usa ka gutom nakapaawaaw sa yuta sa Canaan.​—Genesis 45:9-11.

Luwas Apan Dili Tagbaw

Ang Kasulatanhon maingon man ang modernong-adlaw nga mga pananglitan nagpamatuod nga ang pagkalagiw ngadto sa laing nasod mahimong makaluwas sa kinabuhi. Bisan pa niana, usa gihapon ka masakit nga kasinatian alang ni bisan kinsang pamilya nga mobiya sa ilang pinuy-anan. Bisag pinobre lang tingali ang pinuy-anan, lagmit naghawas kini sa gipuhonan nga panahon ug salapi sulod sa katuigan. Ug mahimong usa usab kini ka panulondon sa pamilya nga nagbugkos kanila ngadto sa ilang kultura ug sa ilang nasod. Dugang pa, ang mga kagiw makadala ug pipila lang ka kabtangan, kon duna man. Busa, ang mga kagiw dili kalikayang mabanlod sa kakabos, bisag unsa pay ilang mga kahimtang kanhi.

Ang gibating kahupayan sa sinugdan kay nakaabot sa hilwas nga lugar dali rang mawagtang kon ang kaugmaon sa usa mao lamang ang pagkinabuhi diha sa usa kampo sa kagiw. Ug kon magkadugay ang kahimtang ingong kagiw, mag-anam kini ka lisod, ilabina kon dili sila masagol sa lokal nga mga tawo. Ang mga kagiw, sama sa uban, gustong mobati nga nahisakop sa usa ka pundok. Ang kampo sa kagiw dili gayod maayong dapit nga magpatungha ug usa ka pamilya. Moabot pa kaha ang panahon sa dihang ang tanan makabaton ug iyang kaugalingong pinuy-anan?

Ang Pagpapauli ba Mao ang Sulbad?

Sa katuigan sa 1990, mga siyam ka milyong tawo nga napugos pagbiya sa ilang pinuy-anan ang sa kataposan nakapauli sa ilang mga pinuy-anan. Alang sa pipila niining mga tawhana, kadto maoy usa ka malipayong okasyon, ug naghinamhinam sila sa pagsugod sa pagtukod pag-usab sa ilang kinabuhi. Apan alang sa uban, kadto maoy pagpasignunot na lang sa kahimtang. Namauli sila tungod lamang kay ang ilang situwasyon dili na maantos diha sa nasod nga ilang gidangpan. Ang mga problema nga ilang naagoman samtang nadestiyero grabe kaayo nga mihukom sila nga mas maayo pag mopauli na lang, bisan pa sa kawalay-kasegurohan nga tinong atubangon nila.

Bisan ilalom sa kinamaayohang mga sirkumstansiya, ang pagpapauli naglangkit ug mga kalisdanan  tungod kay nagpasabot kini nga mobiya na usab sa pinuy-anan sa ikaduhang higayon. “Ang matag pagbalhin duyogan sa pagkawala sa panginabuhian, sama sa yuta, mga trabaho, pinuy-anan ug kahayopan,” nag-ingon ang The State of the World’s Refugees 1997-​98. “Ug ang matag pagbalhin magtimaan sa sinugdanan sa usa ka lisod nga proseso sa pagpasig-uli.” Ang usa ka pagtuon sa napasig-uli nga mga kagiw sa sentral Aprika nagtaho nga “alang sa mga kagiw nga nakadawat ug tabang samtang nadestiyero, ang pagbalik mahimong mas lisod kay sa nasinati mismo samtang nadestiyero.”

Apan, mas makapaguol pa ang situwasyon sa milyonmilyong kagiw nga napugos sa pagpauli sa ilang yutang natawhan nga supak sa ilang kabubut-on. Unsang mga kahimtang ang nagpaabot kanila? “Ang mga kagiw nga namauli kinahanglan tingaling molahutay sa usa ka situwasyon diin halos wala magmando ang balaod, diin ang pagpanulis ug mapintas nga krimen nagdagsang, diin ang napagawas sa serbisyo nga mga sundalo magpahimulos sa mga sibilyan ug diin ang gagmayng mga armas mabatonan halos sa kadaghanan sa populasyon,” nag-ingon ang taho sa Hiniusang Kanasoran. Dayag nga ang maong ngil-ad nga mga palibot dili magtagbaw bisan sa sukaranang mga panginahanglan sa kasegurohan niining mga tawo nga napugos pagbiya sa ilang pinuy-anan.

Pagtukod ug Kalibotan Diin ang Tanan Adunay Kasegurohan

Ang pinugos o supak sa buot nga pagpapauli dili gayod magsulbad sa mga problema sa kagiw kon dili masulbad ang nagpahiping mga hinungdan. Si Gng. Sadako Ogata, kanhing High Commissioner for Refugees sa Hiniusang Kanasoran, nag-ingon sa 1999: “Ang mga hitabo niining maong dekada​—ug, sa pagkatinuod, sa miaging tuig​—dayag kaayong nagpakita nga sa paghisgot sa mga isyu bahin sa kagiw dili kalikayang mahisgotan ang kasegurohan.”

Ug milyonmilyong tawo sa tibuok yuta ang nakaagom sa grabeng kakulang sa kasegurohan. Si Kofi Annan, sekretaryo-heneral sa Hiniusang Kanasoran, nag-ingon: “Sa ubang dapit sa kalibotan, ang mga estado nahugno tungod sa mga panagbangi sulod sa usa ka komunidad ug uban sa laing mga komunidad, nga naghikaw sa ilang mga lungsoranon sa bisan unsang epektibong proteksiyon. Sa ubang dapit, ang tawhanong kasegurohan nadaot tungod sa mga gobyerno nga modumili sa paglihok alang sa kaayohan sa tanan, nga naglutos sa mga tawo nga mosupak kanila ug nagsilot sa inosenteng mga membro sa mga minoriya.”

Ang mga gubat, paglutos, ug etnikong kapintasan​—ang lintunganayng mga hinungdan sa kawalay-kasegurohan nga gihubit ni Kofi Annan​—kasagarang nagsumikad sa pagdumot, pagpihig, ug inhustisya. Kining maong mga pagkadaotan dili daling maluka. Nagpasabot ba kana nga ang suliran sa kagiw mograbe gayod?

Kon pasagdan ang mga kahimtang diha sa mga kamot sa tawo, sa walay duhaduha mao nay sangpotanan. Apan diha sa Bibliya, ang Diyos nagsaad nga ‘pahunongon niya ang mga gubat hangtod sa kinatumyan sa yuta.’ (Salmo 46:9) Pinaagi sa iyang manalagnang si Isaias, gihubit usab niya ang panahon sa dihang ang mga tawo ‘magtukod gayod ug mga balay ug magpuyo niini; ug sila gayod magtanom ug kaparasan ug magkaon sa ilang mga bunga. . . . Dili sila magbudlay sa walay kapuslanan, ni sila manganak alang sa kahasol; tungod kay sila mao ang mga  anak nga gilangkoban sa mga gipanalanginan ni Jehova, ug ang ilang mga kaliwat kauban nila.’ (Isaias 65:21-23) Ang maong mga kahimtang tinong magwagtang sa problema sa kagiw. Makab-ot ba kini?

“Sanglit ang mga gubat magsugod diha sa hunahuna sa mga tawo, diha mismo sa hunahuna sa mga tawo kinahanglang tukoron ang mga depensa sa pakigdait,” nag-ingon ang pasiuna sa konstitusyon sa United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization. Ang atong Maglalalang nahibalo gayod nga gikinahanglan ang kausaban sa panghunahuna. Ang mao gihapong manalagna nagsaysay kon nganong moabot ra ang adlaw nga ang tanan dinhi sa yuta magpuyo sa kasegurohan: “Dili sila magadaot ni magagun-ob sa tibuok nakong bukid nga balaan; tungod kay ang yuta mapuno sa kahibalo kang Jehova ingon sa katubigan nga nagtabon sa dagat mismo.”​—Isaias 11:9.

Nadiskobrehan na sa mga Saksi ni Jehova nga ang kahibalo ni Jehova makabuntog sa pagpihig ug pagdumot. Diha sa ilang internasyonal nga buluhatong pagsangyaw, nagtinguha sila sa pagpasiugda sa Kristohanong mga prinsipyo nga nagsilsil sa gugma inay sa pagdumot, bisan diha sa mga nasod nga gibungkag sa gubat. Nagtanyag usab sila ug bisan unsang tabang nga makataronganong ikahatag nila sa mga kagiw.

Sa laing bahin, ilang naamgohan nga ang bug-os nga solusyon sa problema sa kagiw nahasandig sa tinudlo sa Diyos nga Hari, si Jesu-Kristo. Tinong masabtan niya kon unsa ka dali nga madaot ang kinabuhi sa mga tawo tungod sa pagdumot ug kapintasan. Ang Bibliya nagpasalig kanato nga siya magahukom sa mga kabos uban ang pagkamatarong. (Isaias 11:1-5) Ilalom sa iyang langitnong pagmando, ang kabubut-on sa Diyos matuman dinhi sa yuta, maingon man sa langit. (Mateo 6:​9, 10) Inig-abot nianang adlawa, wala na gayoy mahimo pang kagiw. Ug ang tanan makabaton ug iyang kaugalingong pinuy-anan.

[Kahon sa panid 12]

Unsay Gikinahanglan Aron Masulbad ang Problema sa Kagiw?

“Ang pagtagbaw sa mga panginahanglan sa mga tawo sa kalibotan nga napugos pagbiya sa ilang pinuy-anan​—mga kagiw ug ang mga tawo nga napugos pagbiya sa pinuy-anan apan nagpuyo gihapon diha sa ilang kaugalingong nasod​—mas komplikado kay sa paghatag lamang ug mubog-abot nga kasegurohan ug tabang. Naglangkit kini sa pagpunting sa pagtagad nganha sa paglutos, kapintasan ug panagbangi nga maoy unang hinungdan kon nganong ang mga tawo napugos pagbiya sa ilang pinuy-anan. Naglangkit kini sa pag-ila sa tawhanong mga katungod sa tanang lalaki, babaye ug mga bata sa pagtagamtam ug pakigdait, kasegurohan ug dignidad nga dili na kinahanglang mobiya sa ilang mga pinuy-anan.”​—The State of the World’s Refugees 2000.

[Kahon/Mga hulagway sa panid 13]

Unsang Kasulbaran ang Gitagana sa Gingharian sa Diyos?

“Sa tanang dapit sa yuta ang pagkamatarong ug hustisya ipatuman. Tungod kay ang tanan magabuhat kon unsay husto, aduna unyay pakigdait ug kasegurohan hangtod sa hangtod. Ang katawhan sa Diyos dili na mabalaka, ug ang ilang mga pinuy-anan malinawon ug luwas.”​—Isaias 32:16-18, Today’s English Version.