Pagtudlo—Ang Sakripisyo ug ang mga Risgo

“Dako kaayo ang gidahom sa mga magtutudlo, apan kasagaran ang dedikadong mga edukador sa among mga tunghaan wala kaayoy nadawat nga publikong . . . pagdayeg tungod sa ilang mga paningkamot.”​—Ken Eltis, University of Sydney, Australia.

TINUOD nga kining “labing hinungdanong propesyon,” sumala sa pagtawag niini, adunay daghang problema​—gikan sa gamayng suweldo ngadto sa dili-maayong mga kahimtang sa mga klasehanan; gikan sa daghan kaayong klerikal nga buluhaton ngadto sa mga klase nga daghan kaayog estudyante; gikan sa kawalay-pagtahod ug kapintasan ngadto sa kawalay-pagtagad sa mga ginikanan. Sa unsang paagi  ang pipila ka magtutudlo nakasagubang niining mga problemaha?

Kakulang sa Pagtahod

Gisukna namo ang upat ka magtutudlo nga taga-New York City kon unsay giisip nila nga dagkong mga problema. Nagkahiusa sila sa pagtubag: “Kakulang sa pagtahod.”

Sumala kang William, sa Kenya, nausab na ang mga kahimtang labot niini sa Aprika usab. Siya miingon: “Nagkamenos ang pagdisiplina sa mga bata. Sa dihang ako nagdako [karon mga 40 anyos na siya], ang mga magtutudlo nalakip sa labing tinahod nga mga tawo sa Aprikanhong katilingban. Ang magtutudlo kanunayng gilantaw sa bata ug tigulang ingong mga sulondan. Nagkamenos na kining maong pagtahod. Ang kultura sa kasadpan inanayng nag-impluwensiya sa mga batan-on, bisan sa banika sa Aprika. Ang mga salida sa sine, video, ug literatura naghulagway sa kakulang ug pagtahod alang sa awtoridad ingong bayanihon.”

Si Giuliano, nga nagtudlo sa Italya, mimulo: “Ang mga bata naapektohan sa espiritu sa rebelyon, pagkadili-mapinasakopon, ug pagkamasukihon nga milukop sa tibuok katilingban.”

Mga Droga ug Kapintasan

Ikasubo, ang mga droga nahimong problema diha sa mga tunghaan​—nga ang magtutudlo ug awtor sa T.B. nga si LouAnne Johnson misulat: “Ang pagsanta sa pag-abuso sa droga maoy bahin sa halos tanang kurikulum sa tunghaan, sugod sa kindergarten. [Italiko amoa.] Ang mga bata mas daghag nahibaloan bahin sa mga droga . . . kay sa kadaghanang mga hamtong.” Siya midugang: “Ang mga estudyante nga mibating walay-mahimo, wala-higugmaa, nagmamingawon, gilaayan, o walay-kasegurohan mao ang lagmit kaayong mag-eksperimento sa mga droga.”​—Two Parts Textbook, One Part Love.

Si Ken, usa ka magtutudlo sa Australia, nangutana: “Unsaon pag-edukar sa among mga magtutudlo ang usa ka nuybe-anyos nga bata nga gitudloan paggamit ug droga sa iyang mga ginikanan mismo, ug karon naadik na?” Si Michael, nga nag-edad ug mga 30 anyos, nagtudlo diha sa dili-eksklusibong tunghaan sa Alemanya. Siya misulat: “Bahin sa pagbaligya ug paggamit ug droga, nahibalo mi nga kini nahitabo; ugaling panagsa ra namo kining masakpan.” Mikomento usab siya bahin sa kakulang sa disiplina ug miingon nga kini “maoy pamatuod sa katibuk-ang makadaot nga kiling sa mga estudyante,” nga midugang: “Ang mga lamesa ug mga bungbong gihugawhugawan, ug ang mga muwebles gipangguba. Ang uban nakong mga estudyante gidakop o gisukitsukit sa mga polis tungod sa pagpangawat ug mga tinda o mga sala nga sama niana. Mao diay nga subsob kaayo ang pagpangawat diha sa tunghaan! ”

Si Amira nagtudlo sa Guanajuato State, Mexico. Siya miuyon: “Kami nag-atubang ug mga problema sa kapintasan ug pagkagiyan sa droga diha sa pamilya nga direktang nag-apektar sa mga bata. Sila bug-os nga naapektahan sa usa ka palibot nga niana makakat-on silag law-ay nga pinulongan ug ubang mga bisyo. Ang laing dakong problema mao ang kakabos. Bisan tuod ug walay bayad ang pagtungha dinhi, ang  mga ginikanan kinahanglang mopalit ug mga notbok, mga bolpen, ug ubang mga gamit sa tunghaan. Apan ang pagkaon maoy kinahanglang unahon.

Mga Pusil Diha sa Tunghaan?

Sa Tinipong Bansa, ang di pa dugayng mga hitabo sa pagpamusil diha sa mga tunghaan nagpasiugda nga ang kapintasan ginamit ang pusil dili gamayng problema nianang nasora. Usa ka taho nag-ingon: “Gibanabana nga 135,000 ka pusil ang gidala ngadto sa 87,125 ka publikong mga tunghaan sa nasod kada adlaw. Aron mamenosan ang gidaghanon sa mga pusil diha sa mga tunghaan, ang mga opisyal naggamit ug mga metal detektor, surveillance camera, linaing pagkabansay nga mga iro nga mosimhot kon duna bay mga pusil, mga ID, nag-inspeksiyon sa mga aparador sa mga estudyante, ug nagdili sa pagdalag mga bag sa libro ngadto sa tunghaan.” (Teaching in America) Tungod nianang maong mga lakang alang sa seguridad ang usa makapangutana, Mga tunghaan ba ang atong gihisgotan o mga prisohan? Ang taho midugang nga kapin sa 6,000 ka estudyante ang napalagpot tungod sa pagdalag mga pusil ngadto sa tunghaan!

Si Iris, usa ka magtutudlo sa New York City, miingon sa Pagmata!: “Ang mga estudyante magpayuhot ug mga hinagiban ngadto sa mga tunghaan. Ang mga metal detektor dili makapugong sa pagpasulod ug mga hinagiban. Ang bandalismo diha sa tunghaan maoy laing dakong problema.”

Ang matul-id nga mga magtutudlo nanglimbasog sa pagtudlo ug pagpasa ug mga prinsipyo bisan pa niining gubot nga palibot. Dili ikahibulong nga daghang magtutudlo ang nag-antos sa depresyon ug sa pisikal ug emosyonal nga kalapoy. Si Rolf Busch, presidente sa Teachers’ Association sa Thuringia, Alemanya, miingon: “Halos un-tersiya sa usa ka milyong magtutudlo sa Alemanya ang masakit tungod sa kahigwaos. Bation nila ang pisikal ug emosyonal nga kalapoy diha sa trabahoan.”

Mga Bata nga May mga Anak

Ang laing dakong problema mao ang seksuwal nga kalihokan sa mga batan-on. Si George S. Morrison, awtor sa Teaching in America, nag-ingon bahin sa maong nasod: “Mga 1 ka milyong tin-edyer (11 porsiyento sa 15- ngadto 19-anyos nga mga babaye) ang momabdos kada tuig.” Ang Tinipong Bansa mao ang dunay kinadaghanang nagmabdos nga mga tin-edyer sa tanang naugmad nga mga nasod.

Kining maong kahimtang gikompirmar ni Iris, kinsa miingon: “Ang kanunayng hisgotan sa mga batan-on mao ang sekso ug mga parti. Mao kiniy gisigean nilag hunahuna. Ug karon duna kitay Internet diha sa mga kompiyuter sa tunghaan! Nagpasabot kana nga mahimong moapil sa mga chat group ug motan-aw sa pornograpiya.” Si Angel, nga taga-Madrid, Espanya, nagtaho: “Ang kahilayan sa sekso maoy bahin sa kinabuhi sa mga estudyante. Duna kamiy mga kaso sa bata pa kaayong mga estudyante nga nangamabdos.”

“Tinuboy nga mga Yaya”

Ang laing reklamo sa ubang mga magtutudlo mao nga daghang ginikanan ang dili moabaga sa ilang kaugalingong responsibilidad sa pag-edukar sa ilang mga anak diha sa balay. Gibati sa mga magtutudlo nga ang mga ginikanan angayng mao gayod ang unang motudlo sa ilang mga anak. Ang maayong mga pamatasan angayng magsugod sa panimalay. Dili ikahibulong nga si Sandra Feldman, presidente sa American Federation of Teachers, nag-ingon nga “ang mga magtutudlo . . . kinahanglang trataron nga sama sa ubang mga propesyonal ug dili samag tinuboy nga mga yaya.”

Ang mga ginikanan kasagarang dili mopaluyo sa disiplina nga gipahamtang diha sa tunghaan. Si Leemarys, nga gikutlo sa nag-unang artikulo, miingon sa Pagmata!: “Kon isumbong nimo sa prinsipal ang delingkuwenteng mga bata, ang sunod nimong maagoman mao ang pag-atake sa mga ginikanan!” Si Busch, nga gikutlo ganina, miingon bahin sa pagdumala sa badlongong mga estudyante: “Ang pagmatuto sa pamilya nagakahanaw na. Dili ka na makahunahuna nga ang kadaghanang bata naggikan sa mga pamilya nga dunay maayo, igo nga pagmatuto.” Si Estela, nga taga-Mendoza, Argentina,  miingon: “Kaming mga magtutudlo mahadlok sa mga estudyante. Kon hatagan namo silag mubong mga grado, ila ming batoon o atakehon. Kon duna mi awto, ila kanang daoton.”

Kahibudngan ba nga diha sa daghang nasod nagnihit ang mga magtutudlo? Si Vartan Gregorian, presidente sa Carnegie Corporation sa New York, nagpasidaan: “Ang among mga tunghaan [sa T.B.] magkinahanglan ug hangtod sa 2.5 ka milyon nga bag-ong mga magtutudlo sulod sa mosunod nga dekada.” Ang dagkong mga siyudad “nagsigeg pangitag mga magtutudlo gikan sa India, West Indies, Habagatang Aprika, Uropa ug bisan asa diin makaplagan ang maayong mga magtutudlo.” Siyempre, tungod niini kanang mga dapita makaagom usab ug kanihit sa magtutudlo.

Nganong Nagnihit ang Magtutudlo?

Si Yoshinori, usa ka Hapon nga magtutudlo sulod sa 32 ka tuig, miingon nga “ang pagtudlo maoy dungganong trabaho nga may maayong panukmod, ug kini gitahod pag-ayo sa Hapones nga katilingban.” Ikasubo, dili kini tinuod sa matag kultura. Si Gregorian, nga gikutlo ganina, miingon usab nga ang mga magtutudlo “wala hatagig propesyonal nga pagtahod, pag-ila ug balos. . . . Ang pagtudlo diha sa kadaghanang estado [sa T.B.] gamayg suweldo kon itandi sa ubang trabaho nga nagkinahanglag batsilyer o master’s degree.”

Si Ken Eltis, nga gikutlo sa sinugdan, misulat: “Unsay mahitabo sa dihang madiskobrehan sa mga magtutudlo nga daghang trabaho nga nagkinahanglag mas menos nga mga kuwalipikasyon ang mas maayog suweldo kay sa pagtudlo? O sa dihang ang mga estudyante nga ilang gitudloan mga usa ka tuig lang ang miagi . . . mokita ug labaw kay sa ilang kita karon o lagmit sulod sa lima ka tuig? Ang maong kaamgohan makapamenos sa pagtamod sa kaugalingon sa magtutudlo.”

 Si William Ayers misulat: “Ang mga magtutudlo gamay kaayog suweldo . . . Mokita kami sa aberids ug un-kuwarto sa gibayad ngadto sa mga abogado, katunga sa suweldo sa mga accountant, menos kay sa suweldo sa mga drayber sa trak ug mga trabahante sa baraderohan. . . . Walay laing propesyon nga hago kaayo apan gamay ra kaayog suweldo.” (To Teach​—The Journey of a Teacher) Sa mao gihapong hilisgotan, si Janet Reno, kanhing abogado sa nasod sa T.B., miingon niadtong Nobyembre 2000: “Makapadala kitag mga tawo ngadto sa bulan. . . . Gisuweldoan natog dako ang atong mga atleta. Nganong dili man nato mapatas-an ang suweldo sa atong mga magtutudlo?”

“Ang mga magtutudlo sa katibuk-an gamay rag suweldo,” miingon si Leemarys. “Sa tanan nakong tuig sa pagtuon, gamay ra gihapon ang akong tinuig nga suweldo dinhi sa New York City, bisan pa sa tanang kapit-os ug kahasol sa kinabuhi diha sa usa ka dakong siyudad.” Si Valentina, usa ka magtutudlo sa St. Petersburg, Rusya, miingon: “Ang trabaho sa usa ka magtutudlo wala hatagig taas nga pagtamod kon suweldo ang hisgotan. Ang suweldo kanunayng ubos sa kinagamyang suweldo nga itugot sa balaod.” Si Marlene, nga taga-Chubut, Argentina, mibati usab ug ingon niana: “Tungod sa gagmayng mga suweldo mapugos kami sa pagtrabaho sa duha o tulo ka dapit, nga magdagandagan gikan sa usa ka dapit ngadto sa lain. Nakapamenos gayod kini sa among pagkaepektibo.” Si Arthur, usa ka magtutudlo nga taga-Nairobi, Kenya, miingon sa Pagmata!: “Tungod sa nagakaus-os nga ekonomiya, ang akong kinabuhi ingong magtutudlo dili sayon. Daghan nakong kauban sa trabaho ang mouyon nga ang gamayng suweldo kanunayng makapabugnaw sa mga tawo sa pagpili sa among propesyon.”

Si Diana, usa ka magtutudlo nga taga-New York City, mireklamo bahin sa daghan kaayong klerikal nga trabaho nga maoy nakahurot sa panahon sa magtutudlo. Ang usa ka komon nga reklamo mao: “Daghan kaayong klerikal nga trabaho sa tibuok adlaw.”

Kakulang sa Magtutudlo, Daghan Kaayong Estudyante

Si Berthold, nga taga Düren, Alemanya, nagpahayag ug laing naandan nga reklamo: “Ang mga klase daghan ra kaayog estudyante! Ang uban dunay hangtod sa 34 ka estudyante. Kini nagpasabot nga dili namo mahatagag pagtagad ang mga estudyante nga adunay mga problema. Dili sila mamatikdan. Napasagdan ang tagsatagsa ka panginahanglan.”

Si Leemarys, nga gikutlo ganina, misaysay: “Sa miaging tuig ang akong kinadak-ang problema, gawas sa kawalay-pagtagad sa mga ginikanan, mao ang kamatuoran nga ako adunay 35 ka bata diha sa akong klase. Tiaw mo kana, maningkamot ka sa pagtudlo sa 35 ka buok sayis anyos!”

Si Iris miingon: “Dinhi sa New York dunay kakulang sa mga magtutudlo, ilabina sa math ug science. Makakuha silag mas maayong mga trabaho sa laing dapit. Busa ang siyudad nanuhol ug daghang langyaw nga mga magtutudlo.”

Dayag nga ang pagtudlo maoy propesyon nga nagkinahanglag dakong panahon ug paningkamot. Nan, unsay padayong nagpalihok sa mga magtutudlo? Nganong sila nagpadayon ug milahutay? Ang among kataposang artikulo magtubag niining mga pangutanaha.

[Blurb sa panid 9]

Gibanabana nga 135,000 ka pusil ang ginadala ngadto sa mga tunghaan sa T.B. kada adlaw

[Kahon/Hulagway sa panid 10]

Unsay Makapalampos sa Usa ka Magtutudlo?

Unsaon nimo paghubit ang malamposong magtutudlo? Usa ba kini ka tawo nga makaugmad sa panumdoman sa bata aron nga masag-ulo niya ang mga impormasyon ug makapasar sa mga pasulit? O kini ba usa ka tawo nga nagtudlo sa bata sa pagsukna, paghunahuna, ug pagpangatarongan? Kinsa motabang sa usa ka bata nga mahimong mas maayong lungsoranon?

“Kon kita ingong mga magtutudlo makaamgo nga kita maoy mga katambayayong sa atong mga estudyante diha sa taas ug komplikadong panaw sa kinabuhi, kon mosugod kita pagtratar kanila uban ang dignidad ug pagtahod nga angayan kanila ingong tawo, nan nagsubay kita sa dalan sa pagkahimong takos nga mga magtutudlo. Ingon lang niana kasayon​—ug ingon lang usab niana kalisod.”​—To Teach​—The Journey of a Teacher.

Ang usa ka maayong magtutudlo makaila sa potensiyal sa matag estudyante ug mahibalo kon unsaon kana pagpalambo. Si William Ayers miingon: “Kinahanglang mangita kita ug mas maayong paagi, usa ka paagi nga magpalig-on sa mga katakos, kasinatian, kahanas, ug mga abilidad . . . Nahinumdom ako sa hangyo sa usa ka ginikanan nga Nitibo Amerikano kansang singko-anyos nga batang lalaki gitawag ug ‘bugo’: ‘Si Wind-Wolf nahibalo sa mga ngalan ug batasan sa paglalin sa kapin sa kuwarenta ka langgam. Nahibalo siya nga dunay trese ka balhibo sa ikog sa hingpit nga pagkabalanseng agila. Ang iyang gikinahanglan mao ang usa ka magtutudlo nga nahibalo sa iyang bug-os nga potensiyal.’”

Aron mahimo sa matag bata ang iyang kinamaayohan, kinahanglang diskobrehon sa magtutudlo kon unsay makapainteres o makapalihok kaniya ug kon unsay hinungdan nga ang bata maghunahuna o mogawi sa usa ka linaing paagi. Ug ang usa ka dedikadong magtutudlo kinahanglang may pagmahal sa mga bata.

[Credit Line]

United Nations/Photo by Saw Lwin

[Kahon sa panid 11]

Angay Bang Makalingaw Pirme ang Pagtuon?

Ang magtutudlong si William Ayers naglista sa napulo ka tumotumo bahin sa pagtudlo. Ang usa niini mao: “Ang maayong mga magtutudlo maghimo sa pagtudlo nga makalingaw.” Siya mipadayon: “Ang paglingawlingaw makapalinga, makapahimuot. Ang mga payaso makalingaw. Ang mga komedya makalingaw. Ang pagkat-on mahimong makapadani, makalingaw, makapatingala, makapalibog, ug kasagarang makapalipay kaayo. Kon makalingaw, maayo. Apan dili kinahanglang makalingaw kini.” Siya midugang: “Ang pagtudlo nagkinahanglag masangkarong kahibalo, abilidad, kahanas, pag-ila, ug pagsabot​—ug labaw sa tanan nagkinahanglan kini ug mahunahunaon, may pagtagad nga tawo.”​—To Teach​—The Journey of a Teacher.

Si Sumio, sa Nagoya City, Japan, nakakita niining problemaha diha sa iyang mga estudyante: “Daghang estudyante sa hayskul ang walay kaikag sa bisan unsa gawas sa paglingawlingaw ug pagbuhat sa mga butang nga wala magkinahanglag paningkamot.”

Si Rosa, nga usa ka magtatambag sa mga estudyante nga taga-Brooklyn, New York, miingon: “Ang kasagarang tinamdan sa mga estudyante mao nga ang pagkat-on makalaay. Ang magtutudlo makalaay. Sila naghunahuna nga ang tanan angayng makalingaw. Sila wala makaamgo nga ang imong makat-onan mag-agad sa imong paningkamot.”

Ang pagsigeg hunahuna sa kalingawan mas makapalisod sa mga batan-on sa paghimog mga paningkamot ug mga sakripisyo. Si Sumio, nga gikutlo sa ibabaw, miingon: “Ang hinungdanong punto mao nga dili sila makasabot kon unsay moapektar sa umaabot. Pipila lang gayod ka estudyante sa hayskul ang naghunahuna nga kon sila maghago alang sa usa ka butang karon, mapuslan nila kini sa umaabot.”

[Hulagway sa panid 7]

DIANA, T.B.A.

[Hulagway sa panid 8]

‘Ang paggamit ug droga maoy kaylap apan panagsa ra kaayong masakpan.’—MICHAEL, ALEMANYA

[Hulagway sa panid 8, 9]

“Kami nag-atubang ug mga problema sa kapintasan ug pagkagiyan sa droga diha sa pamilya.”—AMIRA, MEXICO

[Hulagway sa panid 9]

“Ang mga magtutudlo . . . kinahanglang trataron nga sama sa ubang mga propesyonal ug dili samag tinuboy nga mga yaya.” —SANDRA FELDMAN, PRESIDENTE SA AMERICAN FEDERATION OF TEACHERS