Kitang Tanan Dunay Usa ka Panginahanglan

IKAW NAGKINAHANGLAN ug pagkaon, tubig, ug hangin. Ikaw nagkinahanglan ug kasilongan ug panalipod batok sa dili maayong klima. Kini maoy mga panginahanglan dili lamang sa tanang tawo kondili usab sa bilyonbilyong ubang buhing mga linalang ibabaw niining planetaha. Apan, dunay usa ka panginahanglan nga mga tawo ray mobati. Unsa kini?

Ang taga-Canada nga sosyologo nga si Reginald W. Bibby misulat: “Ang mga tawo dunay mga panginahanglan nga relihiyon lang ang makatagana.” Ug sa Pebrero 2000 nga isyu niini, ang mantalaang American Sociological Review mipatik ug artikulo nga nag-ingon: “Ang espirituwal nga mga intereses lagmit nga bahin na gayod sa tawhanong tinamdan.”

 Oo, sa tibuok kasaysayan ang mga tawo mibati ug panginahanglan sa pagsimba. Sa daghang siglo, ang kadaghanan midangop sa organisadong relihiyon aron matagan-an ang maong panginahanglan. Apan nagkausab ang mga kahimtang. Diha sa daghang industriyalisadong kanasoran​—sama sa Amerika del Norte ug Amihanang Uropa​—nagkadaghang tawo ang mibiya sa ilang mga relihiyon. Ang maong dagan sa mga panghitabo nagpasabot ba nga mawala na ang relihiyon? Dili gayod.

“Ang mga taho bahin sa pagkawala sa relihiyon gipasobrahan ra kaayo,” misulat ang mantalaan sa Sweden nga Svenska Dagbladet. Unsay mipuli sa naandang mga relihiyon? Ang mantalaan nagpadayon: “Ang bag-ong uso mao nga kita dili na membro sa bisan unsang relihiyon. Hinunoa, kita makapili sa atong gustong dawaton nga relihiyon ug makahimog atong kaugalingong hugpong sa mga pagtuo gikan sa daghang lainlaing mga relihiyon sa kalibotan. . . . Mahimong maglakip kini sa bisan unsa gikan sa makatambal nga mga kristal ngadto sa kupo sa Budhistang monghe. Kon mapul-an ka na sa imong gipili, makailis ka dayon niini.”

Ang mga tigdukiduki sa sosyolohiya bahin sa relihiyon nagtawag niining maong uso ingong “kinaugalingong relihiyon” o “dili-makitang relihiyon.” Ang sosyologong si Bibby, nga gikutlo di pa dugay, nag-imbento sa terminong “religion à la carte.” Ang uban nagtawag sa maong mga relihiyon ingong “pinatuyog-himo” o “sumala sa gusto.” Diha sa pipila ka nasod diin ang kadaghanan nag-angkong Kristohanon, ang kinadak-ang relihiyoso nga grupo gilangkoban karon sa mga tawo nga, sa pagkatinuod, dunay ilang kaugalingong personal nga relihiyon.

Tagda ang mga resulta sa surbi nga gihimo didto sa Sweden, ang usa sa labing dili relihiyosong mga nasod sa kalibotan. Gipakita sa surbi nga 2 sa 3 ka tawo nag-isip sa ilang kaugalingon nga mga Kristohanon “sa ilang kaugalingong personal nga paagi.” Ang uban nag-ingon: “Ako dunay kaugalingong panglantaw sa Kristiyanidad,” “Lain ako ug bation diha sa sulod sa simbahan,” “Dili ko gustong mosimba ug maminaw sa mga pari,” o “Mosulod ra ko sa akong pribadong lawak ug magkinaugalingon sa pag-ampo.” Daghan ang nakiling sa pagtuo sa reinkarnasyon o sa kapalaran. Ang kadaghanan nag-ingon nga sila nagtuo nga naglungtad ang usa ka matang sa samag-diyos nga puwersa o gahom apan dili nila kini mahubit.

Ang laing surbi nagpakita nga bation sa daghang tawo ang pagkarelihiyoso sa mga panahon nga sila anaa sa gawas, nga nagkalipay sa kinaiyanhong mga talan-awon sa yuta. Usa ka batan-ong babaye nga mag-uuma miingon: “Kon anaa ka sa kakahoyan ug sa kabanikanhan, para nako mao kanay panahon nga masuod ka kaayo sa Diyos.” Ang laing giinterbiyo, kinsa wala mag-isip sa iyang kaugalingon nga relihiyoso, miingon: “Sa dihang moadto ako sa kakahoyan, mobati ako nga morag usa ka dako kaayong templo kini. . . . Ug kon kinsay nagkontrolar niini, ako wala mahibalo, apan bation ko kini.” Ang uban naghulagway sa kabanikanhan ingong balaan, sagrado, ug makapahingangha ug nag-ingon nga ang pagkaanaa diha sa kabanikanhan nakahatag kanila ug bag-ong kusog, kalinaw, ug kakalma sa kahiladman. Agig sumaryo, ang usa nga tig-interbiyo mihatag niini nga panghinapos sa iyang taho: “Ang Diyos anaa sa kakahoyan.”

Kining maong uso mamatikdan diha sa daghang bahin sa kalibotan karon. Si Thomas Luckmann, usa ka Amerikanong espesyalista sa sosyolohiya bahin sa relihiyon, naghisgot nga gitalikdan sa industriyal nga mga katilingban ang relihiyon nga maikagon kaayo may kalabotan sa iglesya ug gipulihan kini ug “katilingbanong matang sa relihiyon.” Ang indibiduwal, sa ingon, nagmugna ug pilosopiya sa kinabuhi pinaagi sa pagpilig mga ideya bahin sa espirituwal nga mga butang ug dayon nagsagol niining mga ideyaha diha sa iyang kinaugalingong relihiyon.

Tingali mangutana ka, ‘Ang naestablisar nga mga relihiyon ug ang mga simbahan ba dili na kaayo hinungdanon sa katilingban? Kon tinuod kini, ngano man?’ Kining mga pangutanaha pagatagdon sa sunod nga artikulo.

[Hulagway sa panid 3]

Nagkomento bahin sa bag-ong uso sa pagpangitag espirituwalidad diha sa kabanikanhan, ang usa ka tigdukiduki mihinapos: “Ang Diyos anaa sa kakahoyan”