Ang Hunahuna sa Bibliya

Ang Diyos ba Mouyon sa Pakiggubat?

PAGKASUBSOB nga ang mga magmamando, mga heneral, ug bisan ang klero nagdeklarar o nagduso sa gubat sa ngalan sa Diyos! Sa 1095, ubos sa pag-uyon ug pagpaluyo ni Papa Urban II, gilansad ang Unang Krusada aron mabawi ang “Balaang Siyudad” nga Jerusalem alang sa Kakristiyanohan. Apan sa wala pa nila makab-ot ang ilang tumong, usa ka pundok sa mga Krusadero ang gipamatay sa mga Turk, kansang kasibot alang kang Allah sama kalig-on sa pagtuo sa mga Krusadero sa Trinidad.

Sa Agosto 1914, usa ka batan-ong Aleman nagsulat diha sa iyang kampo sa Gubat sa Kalibotan I: “Kon ang Diyos naggiya sa mga hitabo sa kasaysayan sa tawo​—nga niana ako segurado gayod​—nan maatoa ang kadaogan.” Nianang bulana usab, si Czar Nicholas II nagpagikan sa kasundalohan sa Rusya batok sa Alemanya, samtang mipatugbaw: “Ako magpadala sa akong tim-os kaayong pangomosta sa akong maisog nga kasundalohan ug sa akong hamiling mga alyado. Ang Diyos magauban kanato!”

Kay napaisog tungod niana, minilyong sundalo ang nangadto sa natad panggubatan, uban ang bug-os nga pagtuo nga ang Diyos dapig kanila. Mibati ang daghang tawo nga ang Diyos nagtugot sa maong panag-away ingong bugti sa kagawasan, ug ilang gipunting ang mga gubat diha sa Hebreohanong Kasulatan (komong gitawag nga Daang Tugon) ingong pamatuod. Husto ba ang ilang pagsabot sa Pulong sa Diyos?

Ang mga Gubat sa Karaang Israel

Gimando ni Jehova nga Diyos nga ang Israel kinahanglang makiggubat aron paphaon ang daotang mga Canaanhon gikan sa Yutang Saad. (Levitico 18:​1, 24-28; Deuteronomio 20:16-18) Sama sa pagsilot sa Diyos sa mga daotan pinaagi sa lunop sa adlaw ni Noe ug pinaagi sa kalayo sa kaso sa Sodoma ug Gomora, siya naggamit sa nasod sa Israel ingong iyang galamiton sa pagpahamtang sa iyang silot nga kamatayon.​—Genesis 6:​12, 17; 19:​13, 24, 25.

Sumala sa Bibliya, ang Israel nakig-away sa uban pang mga gubat ilalom sa pagtultol sa Diyos, kasagaran aron masanta ang wala-hagita nga mga hulga sa kaaway. Sa dihang ang nasod nagmasinugtanon kang Jehova, ang mga gubat nga gisangka niini miresulta sa ilang kadaogan. (Exodo 34:24; 2 Samuel 5:17-25) Apan kaalaotan usab ang kasagarang miresulta sa dihang nangahas pagpakiggubat ang Israel sukwahi sa gimbut-an sa Diyos. Tagda ang kaso ni Haring Jeroboam. Tungod kay wala manumbaling sa tin-aw nga matagnaong pasidaan, iyang gipadala ang iyang dakong hugpong sa kasundalohan diha sa usa ka sibil nga gubat batok sa Juda. Sa dihang sa kataposan nahuman na ang kagubot, 500,000 sa kasundalohan ni Jeroboam ang nakalas. (2 Cronicas 13:12-18) Bisan ang matinumanong Haring Josias kas-a miapil sa gubat nga dili iyaha. Siya namatay tungod sa maong hinanaling desisyon.​—2 Cronicas 35:20-24.

Unsay gibutyag niining maong mga hitabo? Nga sa karaang Israel, ang Diyos maoy mohukom bahin sa pagpakiggubat. (Deuteronomio 32:​35, 43) Siya nagsugo nga makig-away ang iyang katawhan alang sa espesipikong mga katuyoan. Apan, ang maong mga katuyoan dugay nang natuman. Dugang pa, gitagna ni Jehova nga kadtong moalagad kaniya ‘sa kaulahiang  bahin sa mga adlaw magasalsal sa ilang mga espada ngadto sa mga punta sa daro’ ug dili na ‘makakat-on pa sa gubat.’ (Isaias 2:2-4) Tin-aw nga ang mga gubat sa Bibliya wala magpakamatarong sa modernong-adlaw nga mga gubat, nga walay bisan usa niana ang gisangka ilalom sa pagtultol o sa sugo sa Diyos.

Ang Epekto sa Pagtulon-an ni Kristo

Samtang dinhi sa yuta, gipasundayag ni Jesus kon sa unsang paagi pulihan ang kayugot sa di-mahakogong gugma, nga nagsugo: “Maghigugmaay kamo sa usag usa ingon sa akong paghigugma kaninyo.” (Juan 15:12) Siya usab miingon: “Malipayon ang mga makigdaiton.” (Mateo 5:9) Dinhi, ang Gregong pulong alang sa “makigdaiton” nagkahulogag labaw pa kay sa pagtagamtam ug usa ka kahimtang sa kalinaw. Kini naglangkit gayod sa pag-ugmad sa kalinaw, nga aktibong maningkamot sa pagpalambo sa maayong kabubut-on.

Sa dihang gidakop si Jesus, si apostol Pedro misulay sa pagdepensa kaniya ginamit ang usa ka hinagiban nga makamatay. Apan gibadlong siya sa Anak sa Diyos, nga nag-ingon: “Ibalik ang imong espada sa sakoban niini, kay ang tanang mogamit sa espada mamatay pinaagi sa espada.” (Mateo 26:52) Giunsa pagpadapat sa unang-siglong mga Kristohanon kanang mga pulonga? Matikdi ang mosunod nga mga pangutlo.

“Ang maampingong pagsusi sa tanang impormasyon nga nabatonan [nagpakita] nga, hangtod sa panahon ni Marcus Aurelius [121-180 K.P.], walay Kristohanon nga nagsundalo; ug walay sundalo, nga human mahimong Kristohanon, ang nagpabilin diha sa serbisyo militar.”​—The Rise of Christianity.

“Lahi kaayo ang pamatasan sa [unang] mga Kristohanon kay nianang sa mga Romano. . . . Sanglit si Kristo nagsangyaw ug pakigdait, nagdumili sila sa pagsundalo.”​—Our World Through the Ages.

Tungod kay nagdumili ang mga tinun-an ni Kristo sa pag-alagad ingong mga sundalo sa emperador, daghan kanila ang gipatay sa mga Romano. Nganong gihuptan man sa mga Kristohanon ang maong dili popular nga baroganan? Tungod kay si Jesus nagtudlo kanila nga mahimong mga tigpatunhay sa pakigdait.

Modernong Pakiggubat

Hunahunaa ang makalilisang nga situwasyon kon ang mga sumusunod ni Kristo makig-away ingong magkakontrang mga sundalo, nga magpinatyanay sa usag usa. Ang maong hitabo sukwahi gayod sa Kristohanong mga prinsipyo. Sa pagkatinuod, kadtong mosugot sa Diyos sa Bibliya dili magdaot ni bisan kinsa​—bisan sa ilang mga kaaway. *​—Mateo 5:43-45.

Tin-aw nga wala uyoni sa Diyos ang modernong pakiggubat tali sa mga tawo. Ingong makigdaiton, ang matuod nga mga Kristohanon nagpasiugda nga ang pakigdait matukod sa tibuok kalibotan ilalom sa Gingharian sa Diyos.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 20]

Si Heneral Francisco Franco sa Espanya, nga nagpaletrato uban sa pipila ka klerong Katoliko

[Credit Line]

U.S. National Archives photo

[Hulagway sa panid 21]

Mga sundalo nga gibendisyonan sa Gregong Ortodoksong mga pari sa wala pa mogikan paingon sa Kosovo, Hunyo 11, 1999

[Credit Line]

AP Photo/Giorgos Nissiotis