Siyensiya ug Relihiyon ang Panagbangi

“Ang relihiyon ba sabton gayod ingong mananakod nga sakit sa hunahuna?”​—Biologo nga si Richard Dawkins.

ANG relihiyon ug siyensiya gihunahuna usahay ingong mortal nga magkaaway. Alang sa pipila daw grabe ang ilang pagbugnoay nga morag modaog lamang ang usa kon mahanaw na ang lain.

Sa usa ka pundok anaa ang mga siyentipiko, sama sa kemiko nga si Peter Atkins, kinsa mibating “imposible” ang pagpahiuyon sa relihiyon ug siyensiya. Si Atkins miingon nga ang pagtuo “nga ang paglungtad sa Diyos maoy katin-awan (sa bisan unsa, kon dili man sa tanang butang) maoy talamayon alang sa mga intelektuwal.”

Sa laing pundok anaa ang relihiyosong mga tawo nga nag-ingon nga ang siyensiya maoy nakaingon sa pagkabungkag sa pagtuo. Ang maong mga tawo nagtuo nga ang siyensiya sumala sa gibuhat karon maoy panglimbong; ang mga impormasyon niini husto tingali, apan ang sayop nga pagsabot sa maong mga impormasyon nakapahuyang sa mga pagtulon-an sa mga membro sa usa ka relihiyon. Pananglitan, ang biologo nga si William Provine nag-ingon nga ang Darwinismo nagpasabot nga “walay sukaranang pundasyon alang sa maayong moral; walay sukaranang kahulogan alang sa kinabuhi.”

Apan, ang ubang panagbangi mitungha tungod sa bakak o dili-mapamatud-an nga mga pangangkon gikan nianang duha ka pundok. Sulod sa kasiglohan, ang relihiyosong mga lider nagtudlo sa tinumotumong mga sugilanon ug sayop nga mga doktrina nga kasukwahi sa modernong siyentipikanhon nga mga resulta sa panukiduki ug wala ipasukad sa inspirado nga Kasulatan. Pananglitan, ang Romano Katolikong Iglesya nagsaway kang Galileo tungod kay siya hustong mihinapos nga ang yuta nagtuyok libot sa adlaw. Ang panglantaw ni Galileo dili gayod supak sa Bibliya, apan kasukwahi kini sa gitudlo sa simbahan niadtong panahona. Sa laing bahin, ang mga siyentipiko nasayop sa dihang gitudlo nila ingong kamatuoran ang dili-mapamatud-ang teoriya nga ang kinabuhi mitungha gikan sa walay-kinabuhi nga materya nga wala magdepende sa Diyos. Ilang gitamay ang relihiyosong pagtuo ingong dili-siyentipikanhon.

Nan, posible ba ang pagpahiuyon sa siyensiya ug relihiyon? Oo, posible. Sa pagkatinuod, ang napamatud-ang siyensiya ug ang matuod nga relihiyon magkatimbang inay kay magkasukwahi.

 [Hulagway sa panid 2, 3]

Si Galileo nagtudlo ug siyentipikanhong kamatuoran, apan gibadlong siya sa simbahan