Pagpangulit ug Alabastro—Ang Karaang Industriya sa Volterra

TINAMPO SA MAGSUSULAT SA PAGMATA! SA ITALYA

Handurawa ang usa ka kinaiyanhong materyales nga sayon rang hulmahon sa hamis ug matahom nga mga porma. Kining daghag-kolor nga materyales angayan nga kulitan ug nindot kaayong mga detalye ug hulmahon sa talagsaong mga porma tungod sa katahom, pagkasihag, ug mga raya niini nga lainlaig mga bulok. Nasayod ka ba kon unsa kini?

ANG among gihubit mao ang alabastro. Gamay ra ang among nasayran bahin niining batoha sa wala pa kami moadto sa karaang sentro sa produksiyon niini sa Italya​—ang siyudad sa Volterra sa Tuscany.

Ang pagpangulit ug alabastro dunay taas nga kasaysayan sa Volterra, nga nagsugod pa sa mga Etruskano, ang karaang mga molupyo sa maong rehiyon. Apil sa daghang karaang mga butang nga among nakita diha sa lokal nga Etruskanhong museyo mao ang ginatos ka urna nga alabastro​—rektanggulong mga kahonkahong bato nga gibutangan sa abo sa gisunog nga mga patay​—nga pinetsahan gikan sa ikaupat ngadto sa unang siglo W.K.P. Kining mga kahonkahong bato punog adorno sa nagbugdo nga mga kinulit, nga kasagarang naglakip ug mga esena sa pagpanaw kono sa namatayng tawo paingon sa laing kalibotan.

Siyempre, dili lang mga Etruskano ang naggamit ug alabastro kaniadto. Ang mga Ehiptohanon kanunayng naggamit niini. Ugaling, lahi ang kemikal nga sambog sa alabastro sa Asia​—nga gihisgotan usab diha sa Bibliya​—kay sa mas humokon nga samag-tisas nga alabastro sa Volterra.

Ang marmol usab kanunayng gigamit diha sa arte sa karaang Gresya ug Roma, apan kon itandi sa maong ekselenteng materyales, ang samag-tisas nga alabastro giisip ingong menos nga materyales nga pang-eskultora. Kining batoha mas humok, mas daling mapulpog, daling magaras, ug busa ang paggamit niini diha sa arkitektura ug arte segundaryo lang gayod sa marmol. Ang mga eskultorang alabastro dili modurar kon maladlad sa lainlaing klima. Sa arkitektura, ang alabastro kasagarang gamiton lang diha sa sulod sa tinukod. Apan, tungod sa kahumok sa alabastro, kini angayan nga kulitan ug gagmay kaayong mga detalye.

Kaugmaran sa Industriya

Walay pamatuod nga may produksiyon sa alabastro diha sa Volterra sulod sa daghang siglo human sa  Etruskanhon ug Romanhon nga mga panahon. Apan, ang mga rekord sa kasaysayan naghisgot bahin sa maong negosyo sa tungatunga sa ika-16 nga siglo. Nianang panahona si Francesco de’ Medici, ang halangdong duke sa Tuscany, nakabaton ug usa ka matahom, gihulma-sa-turnohan nga plorera gikan usa ka hanas nga magbubuhat sa Volterra ug naghatag niini ngadto sa Duke sa Bavaria. Sa ika-17ng siglo, ang lokal nga mga magbubuhat puliki sa paggama ug artistikong mga produkto ug gagmayng mga dayandayan. Kusog kaayo ang pagdako sa industriya sa ika-18ng siglo, nga naggamag dekalidad nga mga kopya sa klasikal nga mga eskultora. Nianang panahona, ang alabastro sa Volterra nabantog na sa sulod ug sa gawas sa Uropa.

 Nianang panahona si Marcello Inghirami Fei, usa ka lokal nga dungganong tawo nga ilado tungod sa iyang abilidad sa arte ug negosyo, nagpalambo sa negosyo sa alabastro. Iyang gimina ang bag-ong nadiskobrehan nga mga pondo sa maong mineral ilalom sa yuta, ug sa 1791 gitukod niya ang usa ka tunghaan diin kapin sa 100 ka aprentis ang nakakat-on sa arte ubos sa pagtudlo sa ekspertong mga magbubuhat nga gipatawag gikan sa lainlaing mga rehiyon sa Italya ug sa ubang mga nasod. Miuswag ang industriya.

Ang walo o siyam ka buhatan sa alabastro nga naglungtad niadtong 1786 nahimong 60 pagka-1830. Niadtong mga tuiga mga 50 ka arisgadong mga negosyante sa Volterra mibiyahe sa tibuok kalibotan gikan sa Uropa ngadto sa Amerika, India, ug Halayong Silangan sa pagbaligyag dekalidad nga mga alabastro. Ang pipila nakatigom ug dagkong mga kantidad sa salapi. Ang kusog nga negosyo naglungtad hangtod sa 1870, apan sukad niadto, nagpulipuli na ang mga yugto sa kusog nga kita ug menos nga negosyo. Bisan pa niana, ang produksiyon sa alabastro nagpabilin nga usa sa mga haligi sa lokal nga ekonomiya.

Pagsuroy sa Volterra sa Kahaponon

Ang Volterra dunay talagsaong atmospera tungod sa hilom, hiktin, ug binakbakan-ug-bato nga mga dalan, mga tinukod nga bato, matahom nga mga kanto, ug naladlad sa adlaw nga mga plasa niini, ngatanan gilibotan sa maanindot nga kabanikahan sa Tuscany. Morag mibalik kami sa Edad Medya. Sa among pagsuroy uban sa mga higala nianang kahaponon sa ting-init, among giseguro nga makaadto sa Porta all’Arco, usa ka dakong nag-arkong ganghaan nga naglungtad na niadto pang ikaupat nga siglo W.K.P., nga bahin sa mga paril sa Etruskanhong siyudad.

Nagdugay kami atubangan sa mga displeyhanan sa mga tindahan nga sa kahingangha nagtan-aw sa grupo sa mga langgam nga nanglupad, sa naglumpayat nga mga kabayong puno sa kalagsik, ug sa elegante nga mga pigura sa tawo​—ang tanan gama sa alabastro apan nagsiga sama sa pagkasihag sa kinulitan nga bildo. Ang mga displeyhanan nga dunay nag-arko nga mga kisame nagdispley ug punog-dekorasyon nga mga urna nga gidayandayanan ug namungang mga paras ug mga kopya sa klasikal nga mga eskultora maingon man mga plorerang kinulitan nga dunay makuting mga buhobuho, kandelero, mga pisa sa ahedres, sudlanan sa alahas, ug daghang uban pang mga adorno.

Kay namatikdan ang among kaikag, ang among mga higala nalipay sa pagdala kanamo ngadto sa abogon nga mga buhatanan aron among makita mismo kon sa unsang paagi ang wala pa maproseso nga mga materyales gam-on sa mga artesano nga nindot nga mga produkto. Among nahibaloan nga dunay makita nga linginong mga bloke sa bato, nga may gibug-atong 2 ngadto sa 1,000 ka kilo, diha sa samag-tisas nga lut-od sa yuta ilalom sa rehiyon sa Volterra. Ang mga bato panguhaon gikan sa mga kinubkob sa hawan nga mga dapit o sa mga tunel nga moabot ug 280 metros ang giladmon. Ang alabastro nagkalainlain ug kolor gikan sa sihag nga puti ngadto sa samag-krema ka puti ug dalag, gikan sa pulahon ngadto sa lugom nga brawon, ug gikan sa abohon-berde ngadto sa itom, nga ang daghan dunay mga raya nga lainlaig kolor ug sukod sa kalagom.

Sa nagkadaiyang mga buhatanan nga among giadtoan, among nakita ang lainlaing mga pamaagi sa produksiyon. Among nahimamat si Gloria, nga nagkulit ug gagmayng mga dekorasyon sa plato, ug si Franco, kinsa puliki nga naghulma sa mga dekorasyon diha sa turnohan. Daghang linginon nga mga produkto ang gigama niining paagiha, gikan sa mga plato ug mga panaksan ngadto sa mga pantalya sa suga ug mga lampara​—nga maoy ilabinang angayan nga produkto alang sa sihag nga alabastro. Ang mga himan ug mga produkto nagkatag lang​—mga limbas, maso ug tigib, compressed-air mill, liha, ug wala-mahuman nga mga busto. Giingnan kami nga ang mga pigurin sa mga tawo ug mananap nga nagkalamukat diha sa mga estante gigamit ingong mga sulondan sa paggamag samang mga piraso.

Ang tanang luna natabonan sa baga nga puting abog sa alabastro. Bisan kini nga abog dunay kagamitan. Ang mga pigurin gam-on nga tinagdaghan pinaagi sa pagbubo ug sinagol nga abog sa alabastro ug artipisyal nga salong ngadto sa mga hulmahan​—apan giklaro sa mga artesano nga kining mga produktoha lahi kay sa tinuod nga gikinamot paggama nga mga adorno.

Mainit nga Debate

Gikaingon nga ang mga taga-Volterra hilig kaayo ug alabastro, ug nadayag dayon sa among pakighisgot uban sa mahigalaong mga artesano nga naglungtad ang mainit nga debate taliwala nila bahin sa ilang makasaysayanhong industriya. Ang pipila miinsistir nga ang baratong mga ginama nga gamay ra o walay artistikong bili nagdaot sa maayong reputasyon sa produkto nga dugay nang giila sa pagkadekalidad niini. Ang uban nangatarongan nga ang negosyo bukas alang sa lainlaing mga produkto, gikan sa talagsaong mga buhat sa arte ngadto sa mga dekorasyon nga ginama nga tinagdaghan. Dugay na kining maong debate, ug wala pa gayod kini matapos. Ang tinuod, gidaog sa mabangis nga panag-indigay ug komersiyal nga mga kabalaka ang daghan kaayong mga paningkamot sa tawo, ug kini lagmit nga magpadayon sa pag-apektar niining maong mga paningkamot.

Apan, usa ka butang ang segurado. Ang artistikong mga abilidad nga gihatag sa atong Maglalalang ngadto sa mga tawo magpabilin hangtod sa hangtod. Ang among nakita sa among pag-adto sa Volterra maoy usa lang ka pananglitan sa talagsaong mga katakos nga hingpit gayong maugmad sa tanang buhi sa dihang ilang masaksihan ang katumanan sa matagnaong mga pulong ni Jehova nga Diyos: “Gamiton sa bug-os sa akong mga pinili ang buhat sa ilang mga kamot.”​—Isaias 65:22.

[Mga hulagway sa panid 26]

1. Ang mga batong alabastro kuhaon gikan sa mga tunel nga moabot ug 280 metros ang giladmon. 2. Usa ka artesano naghulma ug plorera diha sa turnohan. 3. Daghag dekorasyon nga urna nga alabastro. 4. Modernong eskultora nga alabastro