Ang Mata sa Agila

TINAMPO SA MAGSUSULAT SA PAGMATA! SA ESPANYA

ANG mga Katsila naghubit sa hait-ug-panan-aw nga tawo nga samag panan-aw sa agila (vista de águila). Ang mga Aleman aduna usab niana nga termino (Adlerauge). Dunay lig-ong katarongan nga ang hait nga panan-aw sa agila gigamit nga sanglitanan sa daghan nang siglo. Ang basahong Job, nga gisulat kapin na sa tulo ka libo ka tuig kanhi, nag-ingon bahin sa agila: “Ngadto sa halayo ang iyang mga mata magatan-aw.”​—Job 39:​27, 29.

Unsa ba gayod ka layo ang makita sa agila? “Ubos sa labing maayong mga kahimtang ang golden eagle (Aquila chrysaetos) makakita sa gamayng lihok sa koneho sa gilay-ong kapin sa [duha ka kilometro],” matod sa The Guinness Book of Animal Records. Ang uban nagbanabana nga ang agila makakita ug mas layo pa niana!

Nganong ingon man niana ka hait ang panan-aw sa agila? Una sa tanan, ang golden eagle dunay duha ka dagkong mga mata, nga nag-okupar ug dakong bahin sa ulo niini. Ang Book of British Birds nag-ingon nga ang mga mata sa golden eagle “sa pagkatinuod dagko gayod apan dili bug-at nga makasabal sa paglupad.”

Dugang pa, ang mata sa agila adunay halos lima ka pilo nga gidaghanon sa mga selulang tigdawat ug kahayag kay sa atoa​—mga 1,000,000 ka selula matag milimetro kuwadrado kon itandi sa 200,000 sa atong mata. Halos matag tigdawat ug kahayag nga selula konektado sa usa ka neuron. Tungod niini, ang optic nerve sa agila, nga maoy agianan sa mga mensahe gikan sa mata ngadto sa utok, dunay dobleng gidaghanon sa mga lanotlanot kay nianang makita diha sa usa ka tawo. Dili ikatingala nga kining mga langgama klaro kaayong makakita ug kolor! Sa kataposan, ang mga langgam nga mananagit, sama sa ubang mga langgam, dunay mga mata nga taas kaayog kalibre ang mga lente niini nga daling makausab sa punting niini gikan sa mga butang nga pipila lang ka sentimetros ang gilay-on ngadto sa layo kaayong distansiya. Ang ilang mga mata labaw usab kaayo kay sa atoa niining paagiha.

Maadlaw walay makatupong sa panan-aw sa agila, apan magabii labaw ug panan-aw ang mga ngiwngiw. Ang maong gabhion nga mga mananagit adunay mga mata nga daghan kaayog rod nga sensitibo sa kahayag ug dako kaayog lente. Tungod niini, ang ilang panan-aw magabii 100 ka pilo nga mas maayo kay sa atoa. Apan, sa panalagsang mga higayon nga ataon ang kangitngit, ang mga ngiwngiw bug-os nga magdepende sa ilang hait nga pandungog aron matultolan ang tukbonon.

Kinsay naghatag niining mga langgama sa maong mga katakos? Ang Diyos nangutana kang Job: “Tungod ba sa imong mando nga ang agila molupad pataas?” Dayag nga walay tawong makapangangkon sa kadungganan tungod sa pagkakahibulongan niini nga linalang. Si Job mismo mapaubsanong midawat: “Nahibaloan ko na nga ikaw [Jehova] makahimo sa tanang butang.” (Job 39:27; 42:​1, 2) Ang mata sa agila maoy laing pamatuod sa kaalam sa atong Maglalalang.

[Hulagway sa panid 24]

Golden eagle

[Hulagway sa panid 24]

Snowy owl