Nganong Usa Kini ka Nagkadakong Problema?

NAHIBALO ka ba nga ang pagpamampam mao ang ikatulong-kinadak-ang komersiyo sa kalibotan, nga nalabwan lamang sa negosyo sa droga ug mga armas? Sumala sa United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization, padayong nag-uswag ang tanang matang sa pagpamampam.

Sa usa ka nasod sa Latin-Amerika, ang Congressional Committee of Inquiry nagtaho nga dunay kapin sa 500,000 ka babaye nga batang mga pampam, bisan tuod ilegal ang pagpamampam.

Sa laing nasod, dunay mga 300,000 ka batang mga pampam diha sa kadalanan, ilabina sa mga dapit diin dunay negosyo sa droga.

Sa mga nasod sa Asia, mga usa ka milyong batan-ong mga babaye ang gikataho nga gigamit ingong mga pampam diha sa mga kahimtang nga susama  sa pagkaulipon. Ang ubang mga nasod nailado ingong mga sentro sa pagpamampam sa mga bata ug turismo sa sekso.

Tungod sa pagdagsang sa mga sakit nga mapasa pinaagi sa pagpakigsekso, sama sa AIDS, ang mga kustomer andam nga mobayad ug mahal kaayo alang sa mga bata nga lagmit mga birhen pa ug busa diyutay rag purohan nga nataptan nianang mga sakita. “Tungod sa kahadlok sa AIDS ang mga lalaki mangita ug mas bata pang mga babaye ug lalaki, nga maoy nakapasamot sa problema,” nag-ingon si Luíza Nagib Eluf sa Ministry of Justice sa Brazil. Siya miingon: “Ang seksuwal nga pagpahimulos sa mga batang babaye ug mga tin-edyer mao ang labing dako nga problema sa katilingban taliwala sa mga babayeng kabos sa Brazil.”

Kakabos ug Pagpamampam sa mga Bata

Ang pagpamampam sa mga bata molambo diha sa palibot nga alaot ug kabos. Sumala sa usa ka opisyal sa gobyerno, ang pagpahimulos ug pagpamampam sa mga bata diha sa iyang nasod “klarong nalangkit sa pagkabungkag sa pamilya ug maoy bunga sa kaalaotan ug kagutom.” Ang ubang mga ginikanan nag-ingon nga ang kakabos nagtukmod kanila sa pagbaligya sa ilang mga anak ngadto sa pagpamampam. Ang mga bata nga nagpuyo sa kadalanan mamampam na lang tungod kay nakita nila kini ingong ilang bugtong paagi aron mabuhi.

Ang mantalaang O Estado de S. Paulo nag-ingon nga ang usa ka batang babaye sa ngadtongadto mahimong pampam pinaagi sa pag-anib sa usa ka gang sa kadalanan. Aron dunay makaon, siya tingali mangawat ug usahay magbaligya sa iyang lawas. Dayon, mahimo siyang propesyonal nga pampam.

Usahay ang mga tin-edyer ipadala ngadto sa ubang mga nasod aron magtrabaho ingong mga pampam. “Ang kuwarta nga gipadala sa mga pampam nga nagpuyo sa laing nasod ngadto sa ilang mga pamilya kasagaran maoy dako na nga kantidad tungod sa kakabos diha sa pipila ka nasod sa Asia ug Aprika,” nagtaho ang UNESCO Sources. “Diha niining mga nasora gidasig usab ang pagpamampam, tungod kay ang mga turista gikan sa dato nga mga nasod motuyo pag-adto aron pahimuslan ang ‘mga serbisyo’ nga gitagana sa mga batan-on ug sa mga bata.”

Naghubit sa mga kapeligrohan nga niana naladlad ang mga batang pampam nga nagpuyo sa kadalanan diha sa usa ka siyudad sa Latin Amerika, ang magasing Time nagtaho: “Ang ubang mga pampam maoy mga 12 anyos lamang. Kasagaran ang mga bata naggikan sa bungkag nga mga pamilya, sila mangatulog  bisan diin sila makakitag makatulgan panahon sa adlaw, ug mag-adtoan sa mga diskohan, diin mag-estambay ang mga marinero, sa magabii.”

Ilalom sa impluwensiya sa droga, ang batang pampam mahimong makaagom sa makauulawng mga buhat nga kasagarang dili gayod niya uyonan. Pananglitan, sumala sa magasing Veja, ang polis nakakita ug 92 ka videotape diin ang usa ka medikal nga doktor nagrekord sa mabangis nga mga pagsakit nga gihimo niya sa kapin sa 50 ka babaye, nga ang pipila niini mga menor de edad pa.

Bisan pa niining makalilisang nga katinuoran, ang usa ka batang pampam nag-ingon: “Kon mangita kog naandan nga trabaho, dili igong ipalit ug pagkaon ang akong kitaon tungod kay wala man koy nakamaohan. Ang akong pamilya nahibalo sa akong gibuhat, ug dili ko gustong mohunong sa  pagpamampam. Ako ning lawas, ug akoy magbuot kon unsay akong buhaton niini.”

Apan, kining mga bataa wala gayod maghimo sa pagpamampam ingong ilang tumong. Sumala sa usa ka social worker, daghang batan-ong mga pampam “gustong magminyo” ug nangandoy nga moabot ang usa ka maghahalad nga maoy magtuman sa ilang mga damgo. Bisan tuod dunay komplikadong mga situwasyon nga motultol sa ilang pagpamampam, ang usa ka tigdukiduki nag-ingon: “Ang labing makalilisang mao nga ang kadaghanan gilugos diha sa ilang kaugalingong mga pinuy-anan.”

Kataposan sa Pagpamampam sa mga Bata?

Apan, dunay paglaom alang niining alaot nga mga bata. Ang mga pampam nga lainlaig edad nag-usab sa ilang paagi sa pagkinabuhi. (Tan-awa ang kahong “Mausab ang mga Tawo,” sa panid 7.) Ang Pulong sa Diyos, ang Bibliya, nakatabang sa milyonmilyong tawo sa tibuok kalibotan nga mahimong maayong mga silingan ug maunongong mga membro sa pamilya. Maylabot sa mga tawo nga kanhing mga makihilawason, mananapaw, kawatan, dalo, palahubog, atong mabasa: “Ingon niana ang pipila kaninyo kaniadto. Apan kamo nahugasan na, apan kamo nabalaan na, apan kamo napahayag na nga matarong sa ngalan sa atong Ginoong Jesu-Kristo ug sa espiritu sa atong Diyos.”​—1 Corinto 6:9-11.

Karon, sama sa kapanahonan sa Bibliya, dunay mga tawo nga nag-usab sa ilang mga kinabuhi aron kini mahimong mapuslanon. Bisan pa niana, mas dako ang gikinahanglan aron mapukgo ang kiling sa seksuwal nga pagpahimulos. Ang pipila ka mga gobyerno ug ubang mga organisasyon nakigbugno batok sa turismo sa sekso ug pagpamampam sa mga bata. Apan, sa pagkatinuod, diyutay ra ang mahimo sa mga tawo sa pagwagtang sa kaalaotan ug kakabos. Ang mga magbabalaod dili makapugong sa mga hunahuna ug mga tinamdan nga maoy gamot sa imoralidad.

Apan, inay tawhanong paningkamot, dunay laing paagi nga magsulbad niining tanang problema​—Gingharian sa Diyos. Ang sunod nga artikulo magsaysay niini.

[Blurb sa panid 6]

Ang kakabos kasagarang motultol sa pagpamampam sa mga bata

[Kahon sa panid 6]

Dakong Bugti

Sa dihang siya sayis anyos pa lamang, si Daisy giamong-amongan sa usa sa iyang mga igsoong lalaki. Tungod niini, nagpabilin siya uban sa iyang magulang nga lalaki hangtod nga sa edad nga 14 nagsugod siya pagtrabaho diha sa usa ka naytklab. Human sa pipila ka adlaw, nasakit si Daisy. Sa dihang naulian siya, giingnan siya sa mga tag-iya sa naytklab nga utangan siya, nga nagpugos kaniya sa pagtrabaho ingong pampam. Paglabay sa mga usa ka tuig, utangan gihapon siya, ug morag dili na gyod siya makatangtang pa sa iyang utang. Apan, usa ka marinero ang mibayad sa iyang restante, dayon gidala siya ngadto sa laing siyudad, diin gitratar siya nga samag ulipon. Gibiyaan niya ang marinero, ug sa ulahi nakigpuyo siya sa laing lalaki sulod sa tulo ka tuig, nga human niana nagpakasal sila. Tungod sa daghang bug-at nga mga problema sa kaminyoon, katulo siya misulay sa paghikog.

Sa ngadtongadto, siya ug ang iyang bana nagsugod sa pagtuon sa Bibliya. Apan si Daisy mibating dili takos nga mahimong usa sa mga Saksi ni Jehova. Sa dihang gipakita kaniya gikan sa Bibliya nga si Jehova nga Diyos modawat sa mga tawo nga mohimo sa gikinahanglang mga kausaban, iyang gipahinungod ang iyang kinabuhi ngadto kaniya. Si Daisy naningkamot pag-ayo sa pagbuhat kon unsay husto, apan wala siya mobati nga igo na kana ug busa may mga panahon nga nagmagul-anon siya. Apan, ikalipay nga midawat siyag tabang sa pagbuntog sa masakit nga mga kasinatian nga gipahinabo sa seksuwal nga pag-abuso ug sa iyang kinabuhi ingong bata nga pampam ug sa pagkab-ot ug paghupot sa pagkatimbang.

[Kahon sa panid 7]

Mausab ang mga Tawo

Sa dinhi pa si Jesu-Kristo sa yuta, naluoy siya sa sinakit, makasasala nga mga tawo. Iyang nasabtan nga ang mga pampam, bisan unsay ilang edad, makausab sa ilang estilo sa kinabuhi. Miingon gani si Jesus ngadto sa relihiyosong mga lider: “Sa pagkatinuod ako magaingon kaninyo nga ang mga maniningil ug buhis ug ang mga pampam magauna kaninyo sa pagsulod sa gingharian sa Diyos.” (Mateo 21:31) Bisan tuod gitamay tungod sa ilang paagi sa pagkinabuhi, ang maong mga matarong ug kasingkasing gipasaylo tungod sa ilang pagtuo sa Anak sa Diyos. Ang mahinulsolong mga makasasala andam nga mibiya sa ilang pagpamampam aron makadawat sa mga panalangin sa Gingharian sa Diyos. Human niana, sila nagkinabuhi nga kaharmonya sa matarong nga mga sukdanan sa Diyos. Karon usab, ang lainlaing matang sa mga tawo midawat sa kamatuoran gikan sa Pulong sa Diyos ug nag-usab sa ilang paagi sa pagkinabuhi.

Tagda kon unsay nahitabo kang Maria, Carina, ug Estela, nga gihisgotan sa unang artikulo. Gawas pa sa pagpakigbisog sa pagpamugos sa iyang inahan nga magpadayon siya sa pagpamampam, si Maria kinahanglang maningkamot pag-ayo sa paghunong sa pag-abuso sa droga. Siya miingon: “Migamit ako ug droga aron malumsan ang akong mga pagbati sa pagkawalay-bili tungod sa pagkinabuhi ingong usa ka pampam.” Nagsugilon si Maria kon sa unsang paagi siya gidawat sa Kristohanong kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova: “Nakadayeg ako sa gugma nga gipakita sa mga membro sa kongregasyon. Ang tanan​—mga bata ug mga hamtong​—nagtratar kanako nga may pagtahod. Akong naobserbahan nga ang mga minyong lalaki maunongon sa ilang mga asawa. Malipayon kaayo ako nga gidawat ingong ilang higala.”

Sa dihang siya 17 anyos, si Carina giduaw sa mga Saksi ni Jehova. Nagsugod siya sa pagtuon sa Bibliya, bisan tuod sa makadiyot nagpadayon siya sa pagtrabaho ingong usa ka pampam. Sa hinayhinay, nagsugod siya sa pagpabili sa mga kamatuoran sa Bibliya. Busa mihukom siya sa pagbalhin ngadto sa layo nga siyudad, ug didto nahimo siyang usa sa mga Saksi ni Jehova.

Si Estela, kinsa sa sayong bahin sa iyang kinabuhi nalangkit sa pagpamampam, mga hudyaka, ug sobrang pag-inom, nainteresado sa Bibliya. Ugaling, siya mihinapos nga dili gayod siya pasayloon sa Diyos. Apan, ngadtongadto, nasabtan niya nga si Jehova nga Diyos magpasaylo gayod sa mga mahinulsolon. Karon nga usa na ka membro sa Kristohanong kongregasyon, minyo, ug nagmatuto ug tulo ka anak, si Estela miingon: “Ako malipayon ug mapasalamaton kaayo kang Jehova tungod kay gihaw-as niya ako gikan sa lapok ug gidawat ako diha sa iyang hinlong organisasyon.”

Kining maong mga asoy nagpaluyo sa mga pahayag sa Bibliya nga kabubut-on sa Diyos nga “ang tanang matang sa mga tawo mangaluwas unta ug makadangat sa tukmang kahibalo sa kamatuoran.”​—1 Timoteo 2:4.

[Hulagway sa panid 7]

Ang mga batang pampam kasagarang nalangkit sa droga

[Picture Credit Line sa panid 5]

© Jan Banning/Panos Pictures, 1997