“Usa ka Mabangis Kaayo nga Krimen”
“Usa ka Mabangis Kaayo nga Krimen”
SI Maria * nahimong batang pampam sa dihang siya 14 anyos. Gisagop niya kining ngil-ad nga estilo sa kinabuhi tungod sa pagpamugos sa iyang kaugalingong inahan, kinsa miingon kaniya nga siya maanyag ug nga ang mga lalaki makagusto gayod kaniya. Gawas pa, makasapi siyag dako. Inigkagabii, dad-on si Maria sa iyang inahan ngadto sa usa ka motel diin makahimamat silag mga lalaki. Ang inahan magpabilin diha sa duol aron modawat sa bayad. Kada gabii, si Maria makigsekso sa tulo o upat ka lalaki.
Dili layo sa balay ni Maria, ang 13-anyos nga si Carina gipugos usab sa pagpamampam. Sama sa daghang ubang mga pamilya nga nagpuyo sa iyang komunidad sa mga trabahador sa asyenda, gihikay sa pamilya ni Carina nga mahimo siyang pampam aron madugangan ang ilang gamayng kinitaan. Sa laing dapit si Estela miundang sa pagtungha bisan bata pa, nga dili gani makamaong mobasa ug mosulat, ug nagsugod sa pagtrabaho ingong pampam diha sa kadalanan. Ug si Daisy nag-edad ug mga sayis anyos sa dihang giamong-amongan siya sa usa sa iyang mga igsoong lalaki—ang una sa daghang pag-unay nga gipugos diha kaniya. Nahimo siyang pampam sa edad nga 14.
Diha sa daghang dapit sa kalibotan, ang problema sa pagpamampam sa mga bata maoy makalilisang nga katinuoran. Makapasubo ang mga resulta. Kasagaran, ang mga batang pampam, popanagsa man o bug-os-panahon, nalangkit usab sa krimen ug pag-abuso sa droga. Daghan kanila ang mibatig kahigawad ug kawalay-bili, nga halos walay paglaom nga makaeskapar pa sa ilang miserableng kahimtang.
Ang impluwensiyal nga mga tawo ang miila sa malaglagong mga epekto sa pagpamampam sa mga bata. Ang kanhing Presidente Fernando Henrique Cardoso sa Brazil haom nga miingon: “Ang pagpamampam sa mga bata maoy usa ka mabangis kaayo nga krimen.” Ang usa ka mantalaan sa Brazil nagpatik niining makapahinuklog nga komento bahin sa pagpamampam sa mga bata: “Ang mga nasod diin ang maong batasan maoy komon, gitugotan, gidawat, ug gipalambo pa gani tungod sa [salapi] nga ipatungha niini makasinati kada adlaw sa kadaot nga ipahinabo niini. Ang bisan unsang pinansiyal nga ganansiya nga ipatungha tingali niini dili kalikayang mabalewala tungod sa katalagman nga gipahinabo sa maong batasan diha sa indibiduwal, pamilya, ug sa katilingban.”
Apan, bisan pa sa hamiling mga tumong niadtong mga tawo nga nagtinguhang hunongon ang pagpamampam sa mga bata, nagkadako gihapon ang problema. Unsay mitultol niining mangil-ad nga situwasyon? Nganong daghan kaayo ang nagtugot o nagpalambo pa gani sa maong kriminal nga kalihokan?
[Footnote]
^ Ang mga ngalan niining seryeng panghapin giusab.
[Blurb sa panid 3]
“Ang pagpamampam sa mga bata maoy usa ka mabangis kaayo nga krimen.”—KANHING PRESIDENTE FERNANDO HENRIQUE CARDOSO SA BRAZIL
[Blurb sa panid 4]
“Ang tanang matang sa seksuwal nga pagpahimulos wala mahiuyon sa tawhanong dignidad, ug busa naglapas sa pasukaranang tawhanong mga katungod, bisan unsa pay edad, henero, rasa, etnikong pundok o kahimtang diha sa katilingban sa biktima.”—UNESCO SOURCES