Pagpaniid sa Kalibotan

Kahadlok sa mga Estranyo

“Kapin sa 80 porsiyento sa mga babayeng motorista ang mas gustong magpalabay sa kagabhion nga manarangka diha sa sulod sa ilang naaberiyang sakyanan inay kay modawat sa gitanyag nga tabang gikan sa usa ka estranyo,” nagtaho ang The Independent sa London. Ang usa ka pagsurbi sa 2,000 ka motorista nga gihimo sa Direct Line Rescue nagpadayag nga 83 porsiyento sa mga babaye ug 47 porsiyento sa mga lalaki ang mobalibad nga tabangan kon naaberiya ang ilang sakyanan. Sa samang paagi, ang kadaghanang mga motorista dili mohunong sa pagtabang sa drayber kansang sakyanan naaberiya. Ang mga babaye maoy ilabinang nahadlok nga motabang, nga nabalaka nga basin dili tinuod ang pagkaaberiya sa sakyanan. Ang tigpamaba nga si Nick Cole miingon: “Makapasubong pamatuod sa pagkadaotan sa atong kapanahonan nga, para sa daghang drayber, ang posibilidad nga mag-inusara diha sa ilang sakyanan sa tibuok gabii morag mas maayong kapilian kay sa kahadlok nga ilang bation sa dihang makiglabot sa usa ka estranyo.”

 Mga Dili-Matinuohon nga Nanguna sa mga Matinuohon

Ang babaye nga mga pari sa Iglesya sa Inglaterra “sa katibuk-an labi pang maduhaduhaon kay sa ilang mga isigkapari nga mga lalaki bahin sa . . . hinungdanong Kristohanon nga mga doktrina,” nagtaho ang The Times sa London. Ang usa ka pagsurbi sa duolan sa 2,000 ka klero sa Iglesya sa Inglaterra nagpadayag nga “walo sa napulo ka lalaking mga pari nagtuo nga si Jesus namatay aron sa pagkuha sa mga sala sa kalibotan,” kon itandi sa 6 lamang sa 10 ka babayeng mga pari. Ug samtang 7 sa 10 sa mga lalaki nagtuo sa pagkabanhaw ni Jesu-Kristo, 5 lamang sa 10 ka babaye ang nagtuo. Si Robbie Low, tigpamaba alang sa Bili sa Tanlag, nga maoy nagpasurbi, nag-ingon: “Klarong dunay duha ka Iglesya nga naglihok diha sa Iglesya sa Inglaterra: ang nagtuo nga Iglesya ug ang wala-magtuo nga Iglesya, ug kana makauulaw. Mas daghang kahimtang karon diin ang responsableng mga posisyon anaa sa kamot sa mga tawo kansang pagtuo nagakahanaw. Kana maoy naghingaping situwasyon diin ang mga matinuohon gipangunahan sa nagkadaghan nga mga dili-matinuohon.”

Pagkadulom ug Panglantaw Bisan pa sa Bahandi ug Kahimsog

Bisan pa sa taho nga nagpakita nga sa 2001 “ang ekonomikanhon ug katilingbanon nga mga kahimtang miarang-arang sulod sa sunodsunod nga tulo ka tuig,” ang mga Canadiano dulom gihapon ug panglantaw sa ilang umaabot, nag-ingon ang The Toronto Star. Ang mga tigdukiduki sa Canadian Council on Social Development nakakaplag nga “ang mga Canadiano mibatig menos nga kasegurohan sa panalapi, mas napit-osan sa ilang mga trabaho, menos ug pagsalig sa pinansiyal nga tabang gikan sa katilingban, ug mas daling mabiktima sa krimen.” Lakip sa mga hinungdan sa kabalaka nga gihisgotan mao ang “umento sa mga suweldo nga halos dili makaapas sa pagkubos sa bili sa kuwarta, mas dagkong personal nga mga utang, . . . dugayng paghulat alang sa pipila ka matang sa medikal nga pagtambal, nagkamahal nga mga tambal, mas daghang nangaangol tungod sa aksidente sa trapiko, ug dili-makataronganong mga kahadlok nga nag-uswag ang mapintas nga krimen.” Ang naghimo sa taho nag-ingon: “Kon batbaton nato ang kasegurohan ingong kahimtang sa hunahuna, nan gipakita sa mga kamatuoran nga kita nag-us-os.”

Menos ang Nangamatay?

Sa Tinipong Bansa, “ang mga pag-uswag sa emerhensiyang pag-atiman sulod sa milabayng 40 ka tuig nakatabang sa pagpamenos sa gidaghanon sa nangamatay taliwala sa mga biktima sa pag-atake,” nag-ingon ang taho sa Prensa Asosyada. Nakaplagan sa mga tigdukiduki nga gikan sa 1960 ngadto sa 1999, ang gidaghanon sa nangamatay gumikan sa kriminal nga mga pag-atake mius-os ug duolan sa 70 porsiyento didto sa Tinipong Bansa, bisan tuod dihay duolan sa unom ka pilo nga mas daghang kriminal nga mga pag-atake sulod sa mao gihapong yugto. Gipadayag usab sa pagtuon nga sa 1960, 5.6 porsiyento sa mga pag-atake sa tuyo nga mopatay o mopahinabog dakong kadaot ang misangpot sa kamatayon, apan 1.7 porsiyento lamang sa mga pag-atake nga nahitabo sa 1999 ang misangpot sa kamatayon. Matod sa mga tigdukiduki mius-os ang gidaghanon sa nangamatay tungod sa daghang medikal nga mga pag-uswag, lakip na ang “pagmugna sa mga serbisyo sa 911, ang dali nga pag-atiman ug paghatod sa mga samdan, mas maayong pagbansay sa pang-emerhensiyang medikal nga mga teknisyan, ug pagtukod ug mas daghang ospital ug mga seksiyon sa ospital nga nag-atiman lamang sa mga tawo nga nakaagom sa grabeng kadaot,” nag-ingon ang taho. Si Propesor Anthony Harris, gikan sa University of Massachusetts sa Amherst, nag-ingon: “Ang mga tawo nga mosangko na unta sa mga morge 20 ka tuig kanhi sa pagkakaron gitambalan ug gipagula sa ospital, kasagaran sulod lang sa pipila ka adlaw.”

Mga Remote Control ug Greenhouse Gas

Sa tibuok kalibotan ang Australia ang adunay kinatas-ang sukod sa gibuga nga greenhouse gas (gas nga makatampo sa pag-init sa atmospera sa yuta) matag molupyo, nagtaho ang The Sydney Morning Herald. Ang pangunang hinungdan niining problemaha mao ang “pagkamahiligon kaayo sa Australia sa mga remote control.” Unsay kalabotan sa mga remote control ug sa gibuga nga mga greenhouse gas? Aron moobra ang remote control, ang mga TV, video rekorder, ug ubang elektronikong mga kasangkapan kinahanglan nga padayong mag-andar ginamit ang reserbang koryente. Busa, panagsa ra kining palongon sa bug-os. Tungod niini, dugang lima ka milyong tonelada sa gas nga carbon dioxide ang gibuga ngadto sa atmospera kada tuig sa mga planta sa koryente. Sa ato pa, ang koryente nga gikinahanglan aron padayong mag-andar ang elektrikal nga mga kahimanan mobuga ug samang gidaghanon sa greenhouse gas nga gibuga sa usa ka milyong sakyanan. Nagkomento bahin sa kon pilay mabayran sa mga konsumedor sa Australia, ang mantalaan nag-ingon: “Sa 2000, ang koryente nga nagamit sa mga kasangkapan nga wala mapalong sa bug-os maoy 11.6 porsiyento sa elektrisidad nga gigamit diha sa mga panimalay​—dugang $500 milyones.”

Ang “Panahon sa Titanium”?

Ang titanium maoy gaan, durable, ug dili-daling tay-on nga metal. Unang nalunsay sa mga siyentipiko niadtong 1910, tungod sa pagkadurable sa titanium maayo kining gamiton diha sa paggamag ayroplano ug sa natad sa medisina. Sa dihang itaod sa sulod sa lawas, panagsa ra kining makapahinabog paghubag, busa magamit kini sa paghimog artipisyal nga mga bukog. Usa ka hawas sa Titanium Society sa Japan nag-ingon: “Tungod kay ang titanium halos dili tay-on, halos dili na kinahanglan ang pagmentinar (sa mga produkto sa titanium), ug ang metal dili kinahanglang ilabay human sa usa lang ka gamit. Sa punto-debista sa kalikopan, ang titanium mahimong labing pinangita nga metal sa ika-21ng siglo.” Ang pangunang disbentaha mao nga ang bili niini maoy napulo ka pilo nianang sa dili-tay-ong asero. Apan, samtang nagkadaghan ang gamit sa titanium, ang presyo niini gidahom nga mous-os. Sumala sa Daily Yomiuri sa Japan, “latas sa katuigan ang nagustoang metal nausab gikan sa tumbaga ngadto sa asero, ug gikan sa asero ngadto sa aluminum. Ang ika-21ng siglo morag mahimong panahon sa titanium.”

Dili Maayong Pagbansay Alang sa Kaminyoon

Kapin sa 40 porsiyento sa mga magtiayon nga nagpuyopuyo sa wala pa magpakasal magdiborsiyo sa dili pa ang ilang ikanapulong anibersaryo, nagtaho ang Daily News sa New York. Ang mga estadistika nga nahipos sa National Center for Health Statistics nagpakita usab nga ang mga magtiayon nga nagpuyopuyo sa wala pa magpakasal ug nagpabiling minyo sulod sa kapin sa napulo ka tuig duha ka pilo nga lagmit magdiborsiyo sa ngadtongadto. “Kon dunay managtrato nga maghunahunang magminyo [ug] sila nagtuo nga sayop ang pagpuyopuyo,” matod ni Matthew Bramlett, pangunang awtor sa maong taho, “kini usab sila mao ang matang sa mga tawo nga lagmit dili magdiborsiyo.” Dugang pa, ang mga tawo nga nagpuyopuyo sa dili pa magpakasal, “morag dili gayod andam nga moantos sa kagul-anan nga duyog sa pagsulbad sa mga kalisdanan sa ilang relasyon,” nag-ingon ang magtatambag sa kaminyoon nga si Alice Stephens.

Ang Pagpangita ug Relihiyon

“Giingon kanhi nga kon ang usa ka tawo maoy Metodista, siya magpabiling Metodista. Dili na kana tinuod,” nagtaho ang The Sacramento Bee. Sumala kang Dexter McNamara, direktor sa Interfaith Service Bureau sa Sacramento, “ang relihiyosong mga kalangkitan dili na kaayo hinungdanon sa mga tawo karon . . . Ang mga tawo mas andam nga mosulay ug lainlaing mga relihiyon.” Sa pagpangita ug usa ka relihiyon, ang mga magsisimba kasagarang magkonsiderar sa mga butang sama sa musika, estilo sa pagsimba, gidugayon sa serbisyo, mga programa alang sa mga batan-on, gidak-on sa kongregasyon, ug gilay-on gikan sa pinuy-anan. “Daghan kaayong relihiyon ang kapilian,” matod pa ni Allan Carlson, direktor sa Howard Center on Family, Religion and Society. “Sa 1950, 85 porsiyento sa mga hamtong ang samag relihiyon sa ilang mga ginikanan,” apan karon “daghan na silag laing kapilian.”