Ang Krisis sa Pagpanguma Matapos

“KADTONG dili mga mag-uuma nga motan-aw sa situwasyon nga giatubang sa mga mag-uuma maghunahuna tingali kon nganong duna pay gustong mag-uma,” miingon si Rodney, usa ka ikatulong-henerasyon nga mag-uuma. Bisan pa niana, milyonmilyon sa tibuok kalibotan ang nagpadayon sa pagpanguma. Diha sa pipila ka kabos nga mga nasod, tingali wala kaayoy kapilian nga trabaho; ang pagpanguma labing menos makatabang sa pagtagana sa pamilya ug pagkaon inigkatapos sa adlaw.

Dugang pa, daghang pamilya ang mibati nga ang pagpanguma dili lamang usa ka trabaho kondili usa ka paagi sa pagkinabuhi. Ang gidaghanon sa mga tawo nga nagpadayon sa pagpanguma bisan pa sa hulaw, sakit, kalisod sa ekonomiya, ug ubang mga krisis nagpamatuod sa ilang pagkamapasiboon ug gugma alang sa kinabuhi diha sa uma. Sa dili pa susihon ang kasulbaran sa krisis sa pagpanguma, tan-awon nato kon sa unsang paagi ang pipila ka mag-uuma natabangan sa pagsagubang.

Kon sa Unsang Paagi ang Uban Nakasagubang

Ang pagpanguma adunay ubay-ubayng dili-kalikayang mga problema. Kinahanglang ilhon nga ang klima, ekonomiya, ug daghang ubang mga situwasyon dili gayod makontrolar. “Ang lisod sagubangon sa daghang mag-uuma mao nga ang paghago dili kanunayng mosangpot sa kalamposan,” nag-ingon ang taho nga gipatik sa North Carolina Cooperative Extension Service. “Ang maayong mga batasan sa trabaho nga nakagamot na diha sa kinabuhi sa matag mag-uuma dili kanunayng magpatungha sa mga balos nga madahom niini. Alang sa matag mag-uuma, adunay mga kahimtang ug mga butang nga dili niya makontrolar.” Naghubit kon sa unsang paagi nakapabilin siyang malipayon, usa ka tigulang nga mag-uuma nag-ingon: “Nakat-onan nako nga makigkooperar sa mga butang nga dili-kalikayang mahitabo.”

Usa ka karaang panultihon nag-ingon: “Siya nga nagapaniid sa hangin dili makapugas ug binhi; ug siya nga nagalantaw sa mga panganod dili makaani.” (Ecclesiastes 11:4) Ang pagduhaduha ug pag-ukon-ukon makapugong sa usa sa paglihok.  Ang pag-ilis ug positibong mga lihok sa negatibong mga hunahuna makatabang sa pagpamenos sa wala kinahanglanang kapit-os.

Ang hustong pagkaon, igong pahulay, ug hustong ehersisyo adunay maayo usab nga mga resulta. Ang The Western Producer nagtaho nga ang mga mag-uuma nga nagpabiling himsog “makahimog mas maayong mga desisyon.” Usa ka mag-uuma nga ginganlag Eugene ug ang iyang asawa, si Candace, miingon sa Pagmata!: “Ang igong pahulay makatabang kanato sa pagsagubang sa kapit-os. Ang mga problema daw mas gamay ra ug mas daling sulbaron kon kita nakapahulay. Ang hustong mga pagkaon makatabang usab, ilabina kon gikaon nga magkauban ingong pamilya.” Kining tambaga kaharmonya sa giingon sa Bibliya: “Ang matag tawo mokaon ug moinom ug magpahimulos ug maayo sa tanan niyang kahago. Kini ang gasa sa Diyos.”​—Ecclesiastes 3:13.

Pagsuportar sa Pamilya

Ang usa ka mag-uuma miingon sa Pagmata!: “Daghang pamilya nga nag-uma ang kinahanglang mangitag laing trabaho aron makasuportar sa ilang kaugalingon. Bisan tuod ang tuyo niini mao ang paghupay sa kapit-os sa panalapi, ang ubang mga kapit-os nga nalangkit sa mga relasyon mahimong maugmad. Ang ubang mga pamilyang nag-uma nga kanhi suod, sa pagkakaron dili na.” Sa unsang paagi makasagubang ang mga pamilya?

 Mga 2,700 ka tuig kanhi, ang mga ulo sa pamilya gitambagan: “Hikaya ang imong buhat sa gawas, ug andama kini alang kanimo diha sa uma. Human niana lig-onon mo usab ang imong panimalay.” (Proverbio 24:27) Si Randy, usa ka amahan ug ikaupat-nga-henerasyong mag-uuma, nag-ingon: “Ang paggahin ug panahon sa pagpakitag apresasyon sa ubang membro sa pamilya kinahanglanon gayod. Ang matag membro sa pamilya nagkinahanglan ug pagdasig ug gugma. Ang malulotong mga pulong ug buhat makapabati sa tanan nga gikinahanglan ug giapresyar.”

Ang mga bata ilabina kinahanglang pasaligan sa dihang mahitabo ang dagkong mga kausaban. Ang kaguol nga bation sa mga bata sa dihang marimate ang uma sa pamilya susama nianang gibati sa mga bata kansang mga ginikanan nagdiborsiyo o namatay. Kinahanglang mahibaloan nila nga dili sila ang responsable sa problema ug nga ang pamilya magkauban gihapon.

Kon sa Unsang Paagi Makatabang ang Uban

Ang nahigwaos nga mga mag-uuma mahimong magpalain, nga maglikay bisan sa ilang mga higala. (Proverbio 18:1) Apan, sa mga panahon sa kalisdanan ang usa ka tawo labawng nagkinahanglan sa pagpaluyo sa uban kay sukad masukad!

Duna ka bay mga higala o mga silingan nga nag-antos tungod sa krisis sa pagpanguma? Bisan ang pagpakita lamang ug empatiya sa maong mga tawo makatabang. “Ang kamatuoran nga ang among mga higala nakaamgo sa mga kalisdanan nga among ginasagubang maoy usa ka kahupayan mismo,” matod sa usa ka mag-uuma nga ginganlag Ron. Oo, himoa ang unang lakang sa pagduaw sa imong mga higala ug pamati samtang gipahayag nila ang ilang gibati.

Si Jack nakabenepisyo gikan sa maong mga pagduaw. Siya miasoy: “Gihandom ko ang mga okasyon diin ang akong mga higala nakamatikod sa akong kapit-os ug mahigugmaong miduaw kanako aron dasigon ako.” Ang halalom nga pagsabot sa mga palakaw sa pagpanguma wala kinahanglana aron ang usa ka tawo makahatag ug emosyonal nga pagpaluyo. Si Rodney, nga gikutlo sa sinugdan, nag-ingon: “Bisan ang kamatuoran lamang nga ang akong mga higala nakaamgo nga ako adunay daghang trabahoon naghatag kanako ug kusog ug tinguha sa pagbuhat kon unsay akong mahimo.” Gipahinumdoman kita sa proverbio sa Bibliya: “Ang tinuod nga higala mahigugma sa tanang panahon, ug maoy usa ka igsoon nga natawo alang sa panahon sa kasakit.”​—Proverbio 17:17.

Usa ka Permanenteng Kasulbaran

Ang krisis sa pagpanguma maoy usa lamang sa daghang pamatuod sa kakulang ug katakos sa tawo sa pagdumala sa yuta ug sa mga kahinguhaan niini sa malamposong paagi. Ang manalagnang si Jeremias nag-ingon: “Ako nahibalo pag-ayo, Oh Jehova, nga dili iya sa yutan-ong tawo ang iyang dalan. Dili iya sa tawo nga nagalakaw bisan ang pagtultol sa iyang lakang.” (Jeremias 10:23) Klaro nga ang tawo nagkinahanglan sa tabang sa Diyos. Ug makasalig ka nga hapit nang moabot ang maong tabang.

Ang rekord sa Bibliya nag-ingon: “Si Jehova nga Diyos nagkuha sa tawo ug nagpahiluna kaniya sa tanaman sa Eden aron sa pagtikad niini ug sa pag-atiman niini.” (Genesis 2:15) Oo, ang sugo sa atong Maglalalang maoy nagsugod sa agrikultura! Kasiglohan sa ulahi, gidala sa Diyos ang iyang katawhan nga mga Israelinhon ngadto sa yuta sa Canaan. Mahitungod nianang yutaa ang inspiradong rekord nag-ingon: “Gikan sa ulan sa langit nagainom kini sa tubig; usa ka yuta nga ginaatiman ni Jehova nga imong Diyos. Ang mga mata ni Jehova nga imong Diyos anaa kanunay niana, sukad sa sinugdan sa tuig hangtod sa pagkatapos sa tuig.” (Deuteronomio 11:​11, 12) Si Jehova nagtagana usab ug mga balaod nga nanalipod sa Yutang Saad batok sa sayop nga paggamit. Pananglitan, gisugo ang mga Israelinhon nga dili tamnan ang ilang mga uma, parasan, ug kaolibohan matag ikapitong tuig. (Exodo 23:​10, 11) Sa ingon mapreserbar ang pagkatabunok sa yuta.

Makasalig kita nga sa umaabot ilalom sa pagmando sa Gingharian sa Diyos​—usa ka langitnong kagamhanan nga gipangulohan ni Jesu-Kristo​—ang yuta makatagamtam ug dili-hitupngang pagkamabungahon sa agrikultura. (Isaias 35:1-7) Samtang dinhi sa yuta, ang tinudlong Magmamando niining maong Gingharian, si Jesu-Kristo, nagpasundayag sa iyang katakos sa pagkontrolar sa kinaiyanhong mga puwersa nga nag-apektar sa agrikultura. (Marcos 4:37-41) Ang Salmo 72 naghubit sa mga kahimtang nga molungtad sa dihang siya magpasundayag niining gahom sa pagpasig-uli sa yuta ug sa mga molupyo niini. Kini nagpasalig kanato: “Aduna unyay dagayang lugas sa ibabaw sa yuta; sa tumoy sa kabukiran adunay pagsugwak. Ang iyang bunga mahisama nianang sa Lebanon, ug kadtong gikan sa siyudad molambo sama sa mga tanom sa yuta.” (Salmo 72:16) Ang talagsaon nga dagayang mga abot, nga giani uban ang tumang kalipay, madahom sa katawhan sa Diyos nianang gisaad nga bag-ong kalibotan.

[Blurb sa panid 9]

“Ang lisod sagubangon sa daghang mag-uuma mao nga ang paghago dili kanunayng mosangpot sa kalamposan”

[Mga hulagway sa panid 10]

Ang pag-atiman sa emosyonal ug espirituwal nga mga panginahanglan sa mga membro sa pamilya makatabang kanila sa pagsagubang

[Hulagway sa panid 10]

Ilalom sa pagmando sa Diyos, ang yuta magpatungha ug dagaya kaayong pagkaon

[Picture Credit Line sa panid 9]

Garo Nalbandian