Mga Batan-on Nangutana . . .

Sa Unsang Paagi Makagawas Ako sa Anino sa Akong mga Ginikanan?

“Ang akong amahan usa ka iladong ansiyano sa usa ka kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova. Gitahod ko siya, apan usahay mayugot ko sa kamatuoran nga bisan diin ako moadto ako mailhan lamang isip anak ni Bill.” ​—Larry. *

“Tungod kay ang akong amahan usa ka inilang ansiyano, gibati ko nga ang tanan adunay dagkong mga pagdahom bahin kanako, ug lisod kaayo nga molihok sa natural nga paagi.”​—Alexander.

SAMTANG magkadako ka, normal lang nga gusto nimong magmaindependente​—nga makaugmad sa imong kaugalingong ngalan o dungog. Sa pagkatawo nimo, ang imong mga ginikanan mao ang nagpili sa imong ngalan nga ilang nagustohan. Karon, samtang nagakatin-edyer ka, gusto nimong makahigayon sa pagpili sa imong kaugalingong “ngalan”​—nga mao, usa ka dungog alang sa imong kaugalingon.

Si Haring Solomon misulat: “Ang usa ka [maayong] ngalan pagapilion inay ang daghang bahandi; ang pag-uyon maayo pa kay sa plata ug bulawan.” (Proverbio 22:1) Bisan pag bata ka pa, lagmit buot nimong sugdan ang pag-ugmad sa imong kaugalingong ilhanan.

Pagkinabuhi sa Anino sa Imong mga Ginikanan

Sama kang Larry ug Alexander, gibati sa pipila ka batan-on nga sila nagpuyo sa anino sa ngalan o mga kalamposan sa ilang mga ginikanan. Ang ilang mga ginikanan tingali inila sa komunidad tungod sa ilang mga trabaho o edukasyon. O tingali ilado sila sa Kristohanong kongregasyon. Kon tinuod ang bisan hain niana sa imong mga ginikanan, basin mobati ka usahay nga ikaw mao ang sentro sa pagtagad ug ang tanan nimong ginabuhat kanunayng gisusi. Mayugot ka tingali sa imong gibati nga kapit-osan sa paglihok sa tinong mga paagi tungod lang kay sila ang imong mga ginikanan.

Pananglitan, ang amahan ni Ivan nag-alagad nga ansiyano sa usa ka lokal nga kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova. Si Ivan nag-ingon: “Tungod kay ang akong amahan ilado kaayo ug respetado, gibati ko nga kinahanglang kanunay ako nga sulondan diha sa eskuylahan ug sa balay. Gibati ko nga ako gigamit sa ubang mga ginikanan isip panig-ingnan alang sa ilang gidahom nga panggawi sa ilang mga anak. Bisan tuod makapahimuot, nabug-atan ako nga mahimong usa ka sulondan atubangan sa uban. Ingong resulta, may mga panahon nga ako dili magmakasaranganon ug mapakyas sa pag-ila sa mga depekto sa akong personalidad.” Si Alexander nag-ingon: “Gibati ko nga ako gibantayan sa tanang panahon ug kon ako masayop, kanunay nga may mosaway kanako.”

 Si Larry, nga gikutlo sa introduksiyon, misulay sa paglikay nga masentro sa pagtagad pinaagi sa dili pagtug-an sa iyang apelyido. Siya nag-ingon: “Inigkahibalag kog bag-ong mga tawo panahon sa mga panagtapok, ako moingon, ‘Komosta, Larry ang akong ngalan,’ ug kutob ra diha​—nga dili hisgotan ang akong apelyido. Kon mahimo, akong ngalan lang ang akong ipirma sa mga porma. Nahadlok ako nga malahi ang tinagdan sa mga tawo kanako kon ilang masayran kon kinsay akong amahan. Buot kong tagdon ako sa normal nga paagi sa akong mga isigkaingon.”

Siyempre, makataronganon nga ang uban tingali adunay dagkong mga pagdahom kanimo kon ang imong amahan nag-alagad nga Kristohanong ansiyano o ministeryal nga alagad. Kon buot sabton, ang mga lalaking gitudlo sa maong mga katungdanan angay nga “nagdumala sa mga anak ug sa kaugalingon nilang mga panimalay sa maayong paagi.” (1 Timoteo 3:5, 12) Nan, hisabtan nga dahomon sa mga tawo nga ikaw maoy sulondan! Apan kana ba bug-os nga negatibo? Dili gayod kon imong palandongon nga ang Kristohanong batan-ong si Timoteo, nga tingali samtang tin-edyer pa, gipili ni Pablo nga mokuyog kaniya sa iyang panaw ug paghimo sa hinungdanong ministeryal nga buluhaton. (1 Tesalonica 3:1-3) Busa angay kang manlimbasog nga mahimong panig-ingnan, bisan kon ang imong amahan maoy tinudlong ansiyano o dili.

Ang Pagrebelde Dili Maalamong Desisyon

Apan ang pipila ka batan-on mosulay sa paggawas sa anino sa ilang mga ginikanan pinaagi sa pagrebelde. Si Ivan nag-ingon: “May mga higayong naglagot ako nga ako kinahanglang usa ka sulondan. Ako mirebelde pinaagi sa pagpataas sa akong buhok hangtod sa punto nga may mosaway niana.”

Si Absalom, usa sa mga anak lalaki ni Haring David, nahimong rebelyoso. Ang iyang amahan nainila sa iyang pagkadebotado kang Jehova ug gihigugma sa daghan sa nasod sa Israel. Dako ang gidahom kang Absalom ingong anak ni David. Apan inay mopahiuyon sa makataronganong mga pagdahom, gipalabi ni Absalom ang pag-ugmad ug usa ka ngalan sa iyang kaugalingon pinaagi sa pagrebelde batok sa iyang amahan. Sanglit si David maoy dinihogang hawas ni Jehova, si Absalom sa pagkamatuod nagrebelde batok kang Jehova. Ang iyang mga buhat nakahatag ug kaulawan sa pamilya ug nagpahinabog katalagman sa iyang kaugalingon.​—2 Samuel 15:​1-​15; 16:20-​22; 18:​9-​15.

Ang pagrebelde susamang may daotang mga resulta alang kanimo. Tagda kon unsay gisugilon kanato sa Bibliya bahin kang Nehemias. Ang pipila sa iyang mga kaaway misulay sa pagbitik kaniya  ngadto sa dili-diyosnong panggawi. Ngano? “Aron sila makadaot sa akong dungog ug makapakaulaw kanako,” matod ni Nehemias. (Nehemias 6:13, Today’s English Version) Ang pagrebelde makahatag kanimog daotang dungog​—nga basin lisod hikalimtan sa mga tawo.

Ang mahimong epekto sa rebelyosong panggawi diha sa uban samang bililhon. Labing menos, ikapahinabo nimo ang way-hinungdang kasubo sa imong mga ginikanan. (Proverbio 10:1) Ang imong mga lihok makadaot usab sa ubang mga batan-on. Si Ivan miangkon: “Ang akong panggawi nakadaot sa akong manghod nga lalaki. Sa usa ka panahon, bug-os siyang mibiya sa Kristohanong kongregasyon, nga nagbuhat sa tanang butang nga iyang nahibaloang wala mahiuyon sa mga sukdanan sa Bibliya. Maayo na lang, siya naulian sa maayong panimuot ug karon nagaalagad na usab kang Jehova ug malipayon.”

Usa ka Mas Maayong Paagi

Lahi ang gibuhat sa igsoon ni Absalom sa inahan nga si Solomon. Sa kamapaubsanon siya andam makakat-on gikan sa iyang amahan, si David. (1 Hari 2:1-4) Inay magtinguhag kadungganan sa iyang kaugalingon, si Solomon nagtinguha nga makahimog maayong ngalan uban sa Diyos. Samtang siya nagbuhat niana, siya nakahatag ug kadungganan sa iyang pamilya ug nakaugmad ug dungog ingong usa sa labing bantogang mga hari sa Israel.​—1 Hari 3:4-14.

Ang maayong panig-ingnan ni Solomon nagpasiugda sa duha ka hinungdanong kamatuoran: Una, imong ugmaron ang imong kaugalingong ilhanan, dili pinaagi sa pagpalayo gikan sa imong pamilya, kondili pinaagi sa pagkat-on gikan sa maayong mga hiyas sa imong pamilya. Ang magasing Adolescence nag-ingon: “Ang panahon sa pagkatin-edyer dili gayod usa ka panahon nga magpalayo gikan sa mga ginikanan aron ang batan-on makaamgo pag-ayo sa kahinungdanon sa maayong dungog.” Ang imong katakos sa pag-ugmad sa imong kaugalingong ilhanan “dili mababagan pinaagi sa pagpaluyo sa ginikanan,” nagpadayon ang magasin, “apan hinunoa kini mapausbaw niini.”

Makaiikag nga si Solomon mismo miawhag: “Pamati sa imong amahan nga nanganak kanimo, ug ayaw tamaya ang imong inahan tungod lang kay siya tigulang na.” (Proverbio 23:22) Dayag nga si Solomon wala magsulat ngadto sa bata pang mga anak tungod kay sa panahong ang mga ginikanan “tigulang na,” ang anak lagmit hamtong na. Ang punto? Bisan pag ikaw edaran na ug nakatukod sa imong kaugalingong panimalay, ikaw makapahimulos gihapon sa kaalam sa imong mga ginikanan. Si Ivan nakaamgo niana mismo. Siya nag-ingon: “Samtang nagkadako na ako, gisulayan ko ang pagkopya sa maayong mga hiyas sa akong mga ginikanan samtang gisulayan ang paglikay sa ilang mga sayop.”

Ang ikaduhang punto nga palandongon mao nga ang unang gitagad ni Solomon, dili mao ang pag-ugmad sa iyang kaugalingong “ilhanan,” kondili ang pagpahimuot kang Jehova. Tinuod, dako ang gidahom kaniya ingong anak ni David. Apan ang pagsalig ni Solomon kang Jehova nakapaarang niya sa pagpas-an sa iyang mga responsabilidad. Gisagop ni Alexander ang susamang panghunahuna. Siya nag-ingon: “Nadawat ko na karon ang kamatuoran nga kasagarang mas daghan ang gidahom sa mga anak sa mga ansiyano. Gihukom ko nga gamiton ang maong panghunahuna sa makapalig-ong paagi, ug kana nahimong panalipod kanako. Nakaamgo ako nga ang hunahuna ni Jehova bahin kanako mao ang labing hinungdanon. Siya nakaila kanako sa personal ug dili lang kon kinsa akong anak.”

Si Daryn, kansang amahan maoy usa ka graduwado sa Watchtower Bible School of Gilead *​—usa ka tunghaan nga nagbansayg mga misyonaryo​—nakakat-on usab sa pagsagubang sa pagkadunay iladong mga ginikanan. Siya nag-ingon: “Sa dihang nabawtismohan ako, gipahinungod ko ang akong kaugalingon kang Jehova ug dili kang bisan kinsa pa. Pinaagi sa pagtuman sa akong pagpahinungod kutob sa akong maarangan, ako adunay kalinaw sa kahiladman tungod sa pagkahibalo nga si Jehova nahimuot kanako, bisan pag dili ko mahimo ang tanang butang nga gihimo sa akong mga ginikanan.”

Si Haring Solomon nagpahayag niini: “Pinaagi sa iyang mga binuhatan ang usa ka bata magpaila sa iyang kaugalingon kon ang iyang kalihokan maoy lunsay ug matul-id.” (Proverbio 20:11) Sa kataposan, hinumdoman ka sa mga tawo tungod sa imong gisulti ug gibuhat. Mahimong usa ka panig-ingnan “sa sinultihan, sa panggawi, sa gugma, sa pagtuo, sa kaputli.” Kon ikaw usa ka panig-ingnan, ikaw higugmaon ug tahoron sa mga tawo tungod sa imong pagkatawo!​—1 Timoteo 4:​12.

Hinuon, alang sa ubang mga batan-on, ang suliran mao ang paggawas sa anino sa mga igsoon nga malamposon kaayo. Hisgotan sa usa ka umaabot nga artikulo kon sa unsang paagi maatubang nimo ang maong suliran.

[Mga footnote]

[Blurb sa panid 26]

Ang pagrebelde mopahinabo lamang ug kasubo sa imong mga ginikanan ug makadaot sa imong dungog

[Hulagway sa panid 26]

Ang uban makabatog kaayohan sa imong maayong panig-ingnan