Ang Madanihong Bida sa Pasundayag sa mga Langgam

TINAMPO SA MAGSUSULAT SA PAGMATA! SA ESPANYA

ANG laki nga paboreyal morag migula gikan sa usa ka maanindot ug mabulokon nga telon nga morag siya ang bida sa bag-ong pasundayag sa teatro. Ang maanindot nga mga balhibo, nga lima ka pilo ang gitas-on kay sa iyang lawas, nagtuybo gikan sa iyang likod ug mogilak kon mahayagan sa adlaw.

Kining maanindot kaayong talan-awon mao ang rituwal sa pagpangulitawo sa paboreyal. Samtang ang pasundayag hapit nang matapos, ang mga balhibo sa iyang ikog mosugod sa pagkurogkurog, nga magpakanaas niini nga dayag nga adunay bahin sa kalamposan sa pasundayag. Makabalibad kaha ang baye nga paboreyal sa gihubit nga ‘kinanindotang pasundayag sa kalibotan’?

Apan, ang paboreyal magpasundayag usab ngadto sa mga tumatan-aw nga dili niya umaabot nga mga pares. “Napamatud-an sa mga naturalista nga ang mga paboreyal magpasundayag nga mas subsob ug mas dugaydugay atubangan sa mga grupo sa mga tawo kay sa atubangan sa baye nga mga paboreyal,” nag-ingon ang basahon nga Wonders of Peacocks. Tingali ang nabantog nga reputasyon sa pagkagarboso sa paboreyal namugna gumikan sa iyang kaandam sa pagpasundayag sa iyang maanindot nga mga balhibo.

Ug nganong dili man niya ipasundayag ang maanindot niyang balhibo? Sa walay duhaduha, ang iyang pasundayag takos gayong tan-awon. Ang tag-as nga mga balhibo sa ikog sa paboreyal, nga adunay naggilakgilak nga mga matamata, lainlain ug gitas-on, mao nga kon bukharon mora gayod kinig paypay. Depende sa anggulo sa bidlisiw sa adlaw, ang kolor sa mga balhibo mahimong tumbaga, bronse, ug bulawan o lugom nga asul-berde ug biyoleta.

Sa mga nasod sa Kasadpan, diin ang pangunang katuyoan sa kinabuhi sa paboreyal morag mao lang ang paglakawlakaw nga mapasigarbohong magpasundayag sa iyang mga balhibo, hunahunaon tingali sa mga tawo nga wala nay laing mapuslanong mga kinaiya ang paboreyal. Apan, sa lumad nga gigikanan niini sa India, ang mga taga-baryo nagpabili usab sa paboreyal ingong epektibong manunukob ug gagmayng mga kobra ug uban pang lala nga mga bitin. Ang iyang pagkadili-madutlan sa lala sa kobra nakapahimo sa paboreyal nga simbolo sa pagkadiyos ug imortalidad diha sa Oriente.

Mga 3,000 ka tuig kanhi, ang paboreyal gipabilhan gayod sa Tungang Sidlakan. Si Haring Solomon namalit ug mga paboreyal gikan sa ubang nasod, duyog sa ubang bililhong mga baligya sama sa ‘bulawan, plata, ug garing.’ (1 Hari 10:22) “Ang pagpamalit ni Solomon gikan sa ubang nasod lagmit mao ang unang pagsulod sa Paboreyal sa mga nasod sa Mediteranyo,” nag-ingon ang librong The Natural History of the Bible. Pipila ka siglo sa ulahi, ang mga paboreyal nakapahimuot kaayo kang Alejandro nga Bantogan nga iyang gidid-an ang iyang mga kasundalohan sa pagpamatay kanila.

Bisan karon, pipila lang ka tawo ang dili mahingangha sa talagsaong pasundayag sa paboreyal. Ug dili nato ibalewala ang Prodyuser sa maong pasundayag. Maingon nga ang kabatid sa dibuhista mabanaag diha sa iyang mga dibuho, ang artistikong pagkamamugnaon sa atong Maglalalang tin-aw usab nga makita diha niining mutya taliwala sa iyang mga linalang.

 [Tibuok-panid nga hulagway sa panid 17]

[Picture Credit Line sa panid 16]

Cortesía del Zoo de la Casa de Campo, Madrid