Usa ka Katingalahan, Manggibuhion Kaayo nga Tanom

TINAMPO SA MAGSUSULAT SA PAGMATA! SA NAMIBIA

DINHI sa Namib Desert sa habagatan-kasadpang Aprika, ang hangin hinlo ug presko. Ang kalangitan masanag rong adlawa. Samtang nagsaka ang adlaw, nagkainit usab ang temperatura. Kini maoy usa ka lugar sa mga bungtod nga balas ug mga patag sa graba nga huroshurosan kanunay ug hangin. Kami mitan-aw sa palibot nga nahibulong. Unsa man kadtong tapok sa lunhaw nga mga dahon didto sa layo? Sa mitan-aw sa duol, wala damha nga nakakita kami ug usa sa katingalahan kaayong tanom sa kalibotan​—ang Welwitschia mirabilis. Ang ikaduhang pulong nianang siyentipikanhong ngalan maoy pinulongang Latin alang sa “kahibulongan.”

Sa kinaiyahan, ang mga welwitschias motubo lamang sa desyertong rehiyon sa Angola ug Namibia. Kini lahi kaayo sa ubang mga tanom nga ang mga siyentipiko nagklasipikar niini ingong usa ka tagsaon nga pamilya ug matang sa tanom nga gilangkoban ug usa lamang ka espisye. “Sa mga 375,000 ka espisye sa mga tanom nga nailhan sa tawo, walay laing tanom ang nakapaikag kaayo gawas sa Welwitschia; ni may laing ubang tanom nga nakapalisod kaayo sa kinaiya sa tawo sa pagklasipikar sa mga tanom,” misulat si Chris Bornman diha sa iyang libro nga Welwitschia​—Paradox of a Parched Paradise.

Kon tan-awon, ang welwitschias morag usa ka tapok sa mga dahon nga naglibot sa usa ka tuod sa kahoy, apan ang tanom sa pagkatinuod adunay duha lamang ka dahon. Kini magkabitasbitas tungod sa hangin sa desyerto. Ang Aprikaan nga ngalan niini nga tweeblaarkanniedood, sa literal nagkahulogang “duha-ka-dahon-dili-mamatay.” Ug pagkahaom nianang ngalana! Sa maadlaw, ang temperatura dinhi usahay moabot ug 40 grado Celsius, ug sa magabii, magpamaak ang katugnaw kay walay mga kahoy nga mosagang sa kusog nga hangin. Samtang ang kadaghanan sa mga tanom nagsalig lamang sa ilang mga gamot sa pagsuyop ug tubig gikan sa yuta, ang welwitschia dili ingon niini. Ang ulan sa Namib dili moabot ug usa ka pulgada matag tuig, ug usahay walay ulan sulod sa pipila ka tuig! Bisan pa niining kahimtanga, ang welwitschia motubo gihapon ug ang mga dahon niini magpabiling lunhaw. Ang mga siyentipiko dugay nang nahibulong kon sa unsang paagi kini naingon niini. Ang tubag daw maoy tungod kay ang mga dahon sa welwitschia mosuhop sa gabon sa kabuntagon nga mapadpad ngadto sa desyerto tungod sa paghuros kanunay sa hangin gikan sa dagat.

Ang mga dahon sa welwitschia dili madagdag ug dayon mopatubo na usab ug bag-o. Ang orihinal nga paris sa dahon padayong motubo sa tibuok kinabuhi niini. Usa ka dahon nakaplagan nga miabot ug kapin sa 8.8 ka metros ang gitas-on sa dihang gibukhad! Hunahunaa lang kon unsa ang mahitabo kon ang mga tumoy sa dahon sa welwitschia dili malawos ug dili mabitas! “Sa tibuok kinabuhi sa tanom nga 1500 ka tuig,” mipahayag ang siyentipikanhong magasin nga Veld & Flora, “ang Welwitschia makapatubo ug dahon nga 225 metros ang gitas-on.” Apan mabuhi ba gayod ug ingon nianang gidugayona ang maong tanom? “Ang welwitschia nga mga tanom hinay nga motubo ug kasagarang mabuhi ug 1,000 hangtod 2,000 ka tuig,” mipamatuod ang The World Book Multimedia Encyclopedia.

Ang welwitschia maoy usa gayod ka katingalahan, manggibuhion kaayo nga tanom. Unsay nakaingon nga kining talagsaong tanom mabuhi ug taas kaayo diha sa grabe ka lisod nga mga kahimtang sa desyerto? Tungod gayod kini sa maalamon-sa-tanan nga Tigdisenyo, ang Maglalalang, si Jehova nga Diyos, ang usa nga nagpatubo “sa mga tanom alang sa tawo.”​—Salmo 104:14.