Pagpakigdait Diha sa Trabahoan

NGANONG ang pipila ka tawo manghasi sa uban? Ang Bibliya naghatag ug katin-awan niini. Kini nag-ingon nga kita nagkinabuhi sa “kataposang mga adlaw” niining sistemaha sa mga butang ug mao kanay hinungdan kon nganong kita nakasinati ug “makuyaw nga mga panahong lisod sagubangon.” Daghang tawo ang ‘mahigugmaon sa ilang kaugalingon, mahigugmaon sa salapi, mapagawalon, mapahitas-on, mapasipalahon, dili-masinugtanon sa mga ginikanan, dili-mapasalamaton, dili-maunongon, walay kinaiyanhong pagbati, dili-ikasabot, mga tigbutangbutang, walay pagpugong-sa-kaugalingon, mabangis, walay gugma sa pagkamaayo, mga mabudhion, gahig ulo, nangburot sa garbo.’ (2 Timoteo 3:1-5) Niining gubot nga mga panahon, kaylap ang maong panggawi, ug ang pagpanghasi maoy usa sa dili maayong mga resulta. Nan, sa unsang paagi makab-ot nimo ang pakigdait diha sa trabahoan?

Paghusay sa mga Panagbangi

Ang pagpanghasi subsob nga magsugod pinaagi sa wala mahusay nga panagbangi tali sa mga isigkatrabahante. Busa, nga dili manghilabot sa mga butang labot sa uban, hatagig angayang pagtagad ang mga dili-pagsinabtanay diin ikaw personal nga nalangkit. Hupaya ang kasilo pinaagi sa taktika ug pagtahod. Trataha ang imong mga kauban sa trabaho ingong mga indibiduwal, dili ingong grupo. Kon morag dunay nasilo kanimo, sulayi paghusay ang maong butang. Hinumdomi ang tambag ni Jesus: “Pakighusay sa madali uban sa usa nga nagasumbong batok kanimo.”​—Mateo 5:25.

Dugang pa, ang tanan diha sa trabahoan makabenepisyo pinaagi sa paghupot ug maayong komunikasyon. Nan, sulayi ang pagpakigsulti sa mahigalaon ug matinahoron nga paagi uban sa imong superbisor nga dili maghatag ug impresyon nga gusto lang nimong maangkon ang iyang pabor. Hinumdomi, usab, nga ang maayong komunikasyon uban sa imong mga  kauban sa trabaho ug mga ginsakpan maoy maayong tambal sa kapit-os. Si Haring Solomon misulat: “Mapakyas ang mga plano kon walay kompidensiyal nga panagsultihanay, apan diha sa panon sa mga magtatambag adunay kalamposan.”​—Proverbio 15:22.

Nan, paningkamot pag-ayo nga magmahigalaon sa imong mga kauban sa trabaho. Wala kini magpasabot nga mahimong “tigpahimuot sa mga tawo,” nga mouyon sa tanan nga gihangyo kanimo bisag kontra sa imong buot ug mokompromiso sa imong mga prinsipyo aron lang mamentinar ang kalinaw. Apan ang mainiton ug mahigalaon nga paagi makahupay sa dili maayong situwasyon. Mag-amping dili lamang kon unsay imong isulti sa uban kondili kon sa unsang paagi isulti nimo kini. Sa makausa pa, ang Bibliya nagtanyag ug maalamong tambag: “Ang tubag, kon malumo, makapahilayo sa kaaligutgot.” (Proverbio 15:1) “Ang pagkakalma sa dila maoy usa ka kahoy sa kinabuhi.” (Proverbio 15:4) “Pinaagi sa pagpailob ang komandante malukmay.” (Proverbio 25:15) “Himoa ang inyong sinultihan nga kanunayng madanihon, tinimplahan ug asin, aron mahibaloan ninyo kon unsaon pagtubag sa matag usa.”​—Colosas 4:6.

“Ipaila ang Inyong Pagkamakataronganon sa Tanang Tawo”

Gitambagan ni apostol Pablo ang mga Kristohanon sa Filipos: “Ipaila ang inyong pagkamakataronganon sa tanang tawo.” (Filipos 4:5) Nga nagsunod niining maong prinsipyo, paghimog makataronganong mga sukdanan sa panggawi alang sa imong kaugalingon. Likayi ang pagkahimong sobra ka masaligon sa kaugalingon o sobra ka maulawon. Kon sulogsulogon ka sa imong mga isigkatrabahante, ayaw silag sundoga pinaagi sa paghimo sa susama. Wala kay maani sa pagpalubog sa utlanan tali sa maayo ug daotang panggawi. Trataha ang uban nga may pagtahod ug dignidad, ug lagmit nga tratahon ka usab nga sama niana.

Hunahunaa dili lamang ang imong panggawi kondili usab ang imong pamesti. Pangutan-a ang imong kaugalingon: ‘Unsay hunahunaon sa mga tawo sa mga sinina nga akong gisul-ob? Ang ako bang panagway makapukaw sa gana sa sekso? Ako ba naglago lamang? Angay ko bang sagopon ang usa ka makataronganong lagda sa pamesti alang sa trabaho?’

Diha sa kadaghanang kultura, ang kugihan ug matinud-anon nga mga trabahante ginatahod ug gipabilhan pag-ayo. Busa, paningkamoti nga maangkon ang pagtahod pinaagi sa paghimog dekalidad nga trabaho. Himoa ang imong kaugalingon nga kapiyalan ug kasaligan. Wala kini magpasabot nga kinahanglang hingpit sa tanan nimong trabaho. Usa ka babaye nga gihasi sa ulahi miangkon nga siya dunay bahin sa iyang pagkapukan. “Gusto nakong mahimong hingpit,” matod niya. Kining bayhana nakaamgo nga ang kahingpitan maoy imposibleng tumong: “Ako usa ka maayong trabahante, apan dili kinahanglang buhaton nako ang tanan sa hingpit nga paagi.”

Likayi ang sobrang pagkasensitibo sa negatibong mga komento. Dili tanang mapihigong pagsaway ang susama sa pagpanghasi. Diha sa Bibliya, si Haring Solomon misulat: “Ayaw pagdalidali sa imong  espiritu sa pagkasuko . . . Dugang pa, ayaw ipatagad sa imong kasingkasing ang tanang pulong nga isulti sa mga tawo, . . . kay ang imong kasingkasing nahibalo pag-ayo nga gani sa makadaghan ikaw, ikaw mismo, nakapanghimaraot sa uban.”​—Ecclesiastes 7:​9, 21, 22.

Itugot ta, ang pagsunod nianang maayong mga prinsipyo dili maggarantiya nga dili ka na gayod hasion. Bisan pa sa imong pagpaningkamot pag-ayo, ang ubang mga kauban sa trabaho manghasi tingali gihapon kanimo. Nan, unsa may imong buhaton?

Pangayog Tabang

“Sa dihang wala na ko tagda sulod sa ubay-ubayng mga bulan, natugaw pag-ayo ang akong galamhan,” miangkon si Gregory. Ang iyang kasinatian maoy kasagarang naagoman sa mga biktima, kinsa nag-antos sa daghang masakit nga mga pagbati​—kasuko, pagkasad-an, kaulaw, kalibog, duyog sa mga pagbati sa pagkawalay-bili. Ang kapit-os nga bation sa usa nga gihasi makapahimo sa usa ka timbang nga tawo nga mawad-ag paglaom. Sa pagkatinuod, ang Bibliya nag-ingon nga “ang pagpanglupig makapabuang sa usa ka maalamon.” (Ecclesiastes 7:7) Busa, unsa may mahimo?

Ang mga pagtuon nagpaila nga labing maayo nga dili sulbaron ang pagpanghasi nga ikaw-ikaw ra. Asa makapangayog tabang ang usa ka biktima? Ang ubang dodagko nga mga kompaniya nagtukod ug usa ka ahensiya sa pagtabang sa ilang mga empleyado nga mibati nga sila gihasi. Ang maong mga kompaniya nahibalo nga alang sa ilang kaugalingong kaayohan nga wagtangon ang pagpanghasi. Sumala sa usa ka banabana, ang mga trabahante nga manghasi sa usa ka biktima malinga hangtod sa 10 porsiyento sa ilang panahon sa pagtrabaho. Diin man mabatonan ang maong kahikayan, ang usa ka biktima makapangayog tabang. Ang usa ka walay gidapigan nga magtatambag​—kaha gikan sa sulod sa organisasyon sa kompaniya o sa gawas​—magpaposible alang sa tanang tawo nga nalangkit sa pagpanghasi sa paghisgot sa situwasyon ug sa paghimog mga lagda sa panggawi diha sa trabahoan.

Walay Bug-os nga Solusyon

Siyempre, angayng ilhon nga walay bug-os nga solusyon sa pagpanghasi. Bisan kadtong nagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya nga gilaraw niining artikuloha makakaplag tingali nga nagpadayon gihapon ang pagmaltratar diha sa trabahoan. Kanang mga tawhana makaseguro nga ang ilang paglahutay ug ang ilang mga paningkamot sa pagpasundayag ug maayong mga hiyas taliwala sa kalisdanan namatikdan ni Jehova nga Diyos.​—2 Cronicas 16:9; Jeremias 17:10.

Depende sa kagrabehon ug kasubsob sa pagmaltratar, ang uban nga anaa niining maong situwasyon mopili sa pagpangitag laing trabaho. Ang uban diyutay rag kahigayonan nga makakitag laing trabaho, kay basin nihit ang trabaho ug diyutay ra tingali ang makatabang. Si Monika, nga gihisgotan sa nag-unang artikulo, nakakaplag nga, sa ngadtongadto, ang problema nasulbad sa dihang ang usa sa pangunang manghahasi mibiya pagtrabaho. Tungod niini, ang atmospera diha sa trabahoan mas malinawon na, ug siya nakahimo sa pagtapos sa iyang pagbansay una pa mohukom sa pagpangitag laing trabaho.

Alang kang Peter, nga gihisgotan sa unang artikulo, bug-os siyang nahupayan pinaagi sa sayong pagretiro. Apan, bisan panahon nga nagsagubang sa pagpanghasi, si Peter nakabenepisyo gikan sa pagpaluyo sa iyang asawa. “Nahibalo siya kon unsay akong ginaantos ug siya naghatag kanakog kalig-on,” miingon siya. Samtang nag-antos sa ilang mga kalisdanan, si Monika ug Peter nakabaton ug linaing kahupayan gikan sa ilang pagtuo ingong mga Saksi ni Jehova. Ang pagpakigbahin sa publikong ministeryo nagpalig-on sa ilang pagbati sa pagtamod sa kaugalingon, samtang ang pagpakig-uban sa mga isigkamagtutuo nagpalig-on pa sa ilang mga panaghigalaay.

Bisan unsa man ang imong situwasyon, himoa ang imong kinamaayohan nga makabaton ug maayong relasyon diha sa trabahoan. Kon hasion ka, paningkamoti pagsunod ang tambag ni Pablo: “Ayaw balosi si bisan kinsa ug daotan tungod sa daotan. . . . Kon mahimo, kutob sa inyong maarangan, makigdinaitay sa tanang tawo. . . . Ayaw pagpadaog sa daotan, kondili padayong daoga ang daotan pinaagi sa maayo.”​—Roma 12:17-21.

[Blurb sa panid 8]

Ang mahigalaon nga paagi makahupay sa dili maayong situwasyon

[Blurb sa panid 9]

“Kon mahimo, kutob sa inyong maarangan, makigdinaitay sa tanang tawo.”—ROMA 12:18

[Hulagway sa panid 8, 9]

Husaya dayon ang personal nga mga dili-pagsinabtanay